Lesbók Morgunblaðsins - 11.07.1954, Qupperneq 1

26. tbl.
Sunnudagur 11. julí 1954
XXIX. árg.
SÓLMYR KVI N l\l
og hvernig hin lifandi náttúra brást við honum
^^LMYRKVI á sólu er ekki dag-
legur atburður. Fæstum af
þeim, sem nú eru á lífi hér á landi,
mun auðnast að sjá annan al-
myrkva en þann, sem varð 30. júní,
hversu lengi sem þeir lifa. Aðeins
með því móti að þeir sé staddir
annars staðar á hnettinum, gæti
slíkt komið fyrir þá, því að næsti
almyrkvi kemur ekki hér fyrr en
eftir nær 200 ár (árið 2151), að því
er fróðir menn segja. Enginn heim-
alningur hafði heldur séð almyrkva
fyrr, því að nú voru liðin rúm 121
ár síðan slíkur sólmyrkvi fór yfir
ísland. Það var daginn fyrir upp-
stigningardag árið 1733. Segja ann-
álar af Vesturlandi að þá hafi ver-
ið heiðskírt veður. Myrkvinn hófst
skömmu eftir nón og stóð fram
undir miðaftan. Var svo rokkið
þegar dimmast var, að birtan var
„viðlíka sem þá sól er gengin und-
ir að kvöldtíma," og undir Jökli
sáust stjörnur á himni.
Sennilegt er að margir hafi hugs-
að að myrkvinn núna mundi verða
svartari en raun varð á, því svo
mjög hafði verið látið af því hve
dimmt mundi verða. Getur því
verið að sumum hafi þótt minna
til koma en þeir höfðu vænst eftir.
En þrátt fyrir það mun þessi stutti
fyrirburður verða minnisstæður
öllum þeim er sáu. Og að einu leyti
er þessi sólmyrkvi merkilegri
heldur en allir þeir 11 almyrkvar,
sem yfir landið hafa farið síðan það
byggðist, að nú fóru fram vísinda-
legar mælingar á honum, en slíkt
hefur aldrei skeð fyrr. Og íslenzk-
ir vísindamenn tóku þátt í þeim
rannsóknum. Það hefði ekki getað
skeð, ef sólmyrkvinn hefði verið
svo sem 25 árum fyrr á ferðinni,
því að þá voru engin mælingaáhöld