Lesbók Morgunblaðsins - 11.07.1954, Blaðsíða 12
IMauðlending hjá Hofsjökli
Eftir Major-General H. L. Davies, C.B., C.B.E., D.S.O., M.C.
ÞETTA er saga um enska herflugvél, sem varð að nauðlenda hjá
Hofsjökli á stríðsárunum, og segir frá ferðalagi flugmannanna til
fcyggða og hvernig þeim var bjargað.
AÐ var eitt fagurt kvöld í ágúst-
mánuði 1940 að ýmsir háttsettir
herforingjar voru komnir til flug-
vallarins í Kaldaðarnesi og biðu
þar með óþreyu. Það var sem sé
von á einni deild af léttum
sprengjuflugvélum, og þar sem
þær gátu ekki flutt með sér nema
takmarkaðan skammt af bensíni,
þá voru menn hálfhræddir um að
þær mundu ekki komast alla hina
löngu leið yfir Atlantshafið, því að
750 sjómílur eru á milli Skotlands
og íslands.
En klukkan rúmlega sex heyrð-
ist flugvéladynur utan af hafi og
þar kom þá allur hópurinn, með
tvær Sunderland sjóflugvélar í
broddi fylkingar. Þær höfðu verið
sendar með til vonar og vara. Flug-
völlurinn í Kaldaðarnesi var ekki
nema ein malarborin braut, og
þarna bjuggust nú flugvélarnar tii
þess að lenda. Tuttugu voru þær
saman og öllum tókst lendingm
giftusamlega nema einni, sem kom
niður utan við flugbrautina. En
þar var slétt svo að það gerði ekk-
ert til.
Þetta Atlantshafsflug, sem í
sjálfu sér var merkilegur viðbuið-
ur, var þó ekki annað en undir-
búningur að því hættulega starfi,
sem hinna ungu flugmanna beið á
íslandi. Hvergi í heimi hygg ég að
hættulegra sé að fljúga en þar,
bæði með ströndum fram og eins
yfir landið. Og á þessum fyrsta
tíma hernámsins var ekki á neitt
að treysta, er orðið gæti til bjargar
ef illa færi. Veðurfregnir voru mjóg
ónákvæmar, og þar við bættist að
jöklarnir breyta oft veðrinu á
svipstundu. Allt viðhald og við-
gerðir flugvéla varð að fara fram
undir beru lofti, hvernig sem veður
var, hvort það var rok, rigning eða
stórhríð. Flugmennirnir urðu að
búa í tjöldum og höfðu engin þæg-
indi né aðhlynningu.
En öll þessi óþægindi höfðu ekki
nein áhrif á skaplyndi né starfsemi
flugsveitarinnar. Og í þessum ein-
hreyfla flugvélum fóru hinir hug-
rökku flugmenn í margar ferðir,
sem ekki voru ætlandi öðrum far-
kosti en fjögurra hreyfla flugvél-
um, og þó hættulegar fyrir þær.
Þeir flugu vestur yfir hið ísi sollna
Grænlandshaf. Þeir heldu vörð á
hafinu milli íslands og Færeya. Og
þeir höfðu gætur á innrásarleiðinni
frá Noregi og urðu að vera á flugi
yfir úthafinu hvernig sem veður
var.
Auk flugvallarins í Kaldaðarnesi
var aðeins einn annar lendingar-
staður flugvéla á íslandi og hann
var norður undir Akureyri. Ef flug-
mennirnir neyddust til að lenda
annars staðar, var þeim dauðinn
svo að segja vís, því að hvergi á
byggðu bóli er landslag jafn arg-
vítugt eins og á íslandi. Það sýnir
því bezt hæfileika flugmannanna