Lesbók Morgunblaðsins - 13.04.1958, Blaðsíða 3

LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
187
um að rannsaka þyrfti skógana í
fjöllunum þarna ,allt frá Kaliforníu
til Colorado, og þá sérstaklega
þessa tegund af greni. Árið 1956
var svo farin önnur rannsóknaför
á þessar slóðir, náð í sýnishorn af
gömlum trjám og þau rannsökuð
þá um veturinn. Kom þá í ljós, að
sum trén höfðu hafið lífsbaráttu
sína 250 árum fyrir tímatal vort.
Enn var farið til rannsókna í
Hvítufjöll sumarið 1957. Er svo
ekki að orðlengja það, að þarna
fundu þeir 17 grenitré, sem voru
rúmlega 4000 ára gömul, og eitt
þeirra var áreiðanlega 4600 ára
gamalt. Þetta tré er því naer 1400
árum eldra heldur en elzta „sequ-
oia“-tréð, sem menn heldu áður
en væri elzti heimsborgarinn. Þetta
tré er og eldra heldur en pyramid-
inn mikli í Egyptalandi. Það var
komið á legg um þær mundir er
Abraham var uppi.
Þessi gömlu tré eru nú eins og
lifandi lík. Stofnar þeirra eru ekki
nema 10—30 feta háir, feysknir og
hvítir, sorfnir af frosti og vindum.
En þó eru enn á þeim lifandi grein-
ar og þau bera enn fræ, sem þrosk-
ast engu síður en fræ af yngri
trjám.
Það er ætlan manna, að sum af
þessum trjám geti lifað enn um
EG er rúmlega sjötugur, uppgjafa
starfsmaður hjá járnbrautunum. Eg lifi
á rýrum eftirlaunum og geng með ó-
læknandi sjúkdóm, sem dregur úr mér
þrótt smám saman. Þið skuluð samt
ekki vorkenna mér. Eg kvíði ekki
dauðanum, en býð hann velkominn
þegar þar að kemur. Eg á enga ætt-
ingja, allir vinir mínir eru dánir og eg
hefi lokið ævistarfi mínu. Það þarf
enginn að vorkenna mér eða aumka
mig.
En eg get ekki setið rólegur og beðið
þess að dauðinn komi að sækja mig.
Eitthvað verð eg að hafa fyrir stafni,
og þess vegna fer ég á söfnin í þessari
borg, en þau eru víðfræg. Og mikið
þótti mér koma til Iðnsafnsins, er ég
kom þar fyrst.
Mér þótti gaman að skoða gömlu
járnbrauSarlestarnar, sem þar voru
sýndar. Þetta var í mínu fagi og mér
dvaldist lengi dags við að skoða þær.
Það var komið undir kvöld er eg kom
i þá sýmngardeild, sem nefnist: „Strsti
500 ára skeið, en þau muni öll
fallin á undan „sequoia“-trjánum,
sem enn standa lítt sködduð og í
„fullu fjöri“.
Allmikill munur er á því hvern-
ig þessi grenitré eldast, og þykjast
menn hafa komizt að raun um að
það sé undir því komið hve mikið
er af trjákvoðu í þeim. Þau tré
standa sig bezt, sem hafa mesta
trjákvoðu og hún er einkennilega
kraftmikil og er það talið stafa frá
þeim jarðvegi er trén þrífast í, og
vegna þess að jarðvegurinn er
nokkuð mismunandi, svo verði og
trjákvoðan mismunandi og þar af
leiðandi aldur trjánna.
Hve hægfara vöxtur þessara
trjáa hefir verið, ma marka á því,
að sum hafa ekki gildnað nema
um þumlung á heilli öld.
frá 1905“.
Þessi sýning er í sérstökum skála.
Og hún lýgur ekki til nafns. Allt er
þar eins og var 1905. Þar er steinlagt
stræti, búðargluggar til beggja handa
og í þeim tízkusýningar frá því ári.
Þar er útskot þar sem sýndar eru
kvikmyndir frá þeim tíma, og auðvitað
með píanó undirleik. Og svo eru þarna
bílar, gljáandi og stroknir eins og þeir
væru nýkomnir úr verksmiðjunni, en
með þeirra tíma lagi. Það er alveg
eins og þeir bíði þarna eftir manni,
og ekki sé annað en stíga upp í þá.
Þarna eru gasljós og því hálfrokkið, en
þegar augun fara að venjast birtunni,
má sjá að bílarnir hvíla á trépöllum
og hjólin eru á lofti, svo að þau fúni
ekki af því að liggja við götuna.
Þessir gömlu bílar vöktu hjá mér
ýmsar endurminningar frá yngri árum,
bæði hugljúfar og sárar. Eg andvarpaði
og staðnæmdist svo hjá Pope-Hartford
bíl. Hann var rauðmálaður og gljáandi
og það glóði á rægð ljóskerin. Eg kippt-
Smásaga um dularfull fyrirbœri
Ljósgeislabrautin
v