Lesbók Morgunblaðsins - 18.10.1959, Blaðsíða 10

466
LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
ana, og þeir verða rauðir og gulir.
Um alla mýrina leikur einkenni-
lega fallegt litaspil. Alls staðar eru
hrossagaukarnir. Þeir skjótast und-
an fótum manns, svo að maður
hrekkur í kút. Þeir eiga ekki hreið-
ur þarna, nei, þeir eru að kroppa
grænt grasið, þar sem það er mýkst
við rótina. Loksins þrýtur mýrina,
og við komum aftur niður á fljóts-
bakkann. Það er beinlínis heitt í
veðri, og féð hefur leitað forsælu
undir moldarbörðunum, og heilt
stóð af hrossum liggur makinda-
lega á sandbakkanum.
Þarna er kofaþakið, og þungstíg-
ir menn ganga senn í hlað. Nú
byrjar undirbúningur hinnar miklu
máltíðar. Baldur er allt í senn,
bryti, kokkur, þjónn og verthús-
haldari. Á gasapparatinu eru hinar
ýmsu máltíðir í undirbúningi á
mismunandi stigi. Það á nefnilega
að drekka te og borða brauð. Svo
á að elda hina stórkostlegu kjöt-
súpu, og svo á aftur að drekka te,
áður en haldið er heim.
Við Pétur reynum að dorga. Það
er komin brakandi sól, og við
stöndum í ánni berir í beltisstað.
Pétur skiptir um agn, spúnn, maðk-
ur, maðkur, spúnn, og alltaf með
sama áhuga, sömu vissu, sömu trú
á fiskinn stóra. Ég kasta og dreg að,
beiti, ef maðkurinn dettur af, eig-
inlega af eintómri skyldurækni, því
að það hvarflar ekki að mér, að sá
stóri hugsi til mín. Ég er gestur og
hef mestar áhyggjur af að festa
dýran spún í botni og flækja langa
línu.
Svo er farið að borða. Þetta er
beinlínis stórkostleg kjötsúpa. Og
af því ekkert veiðist, er þeim mun
nauðsynlegra að tala um veiðiskap.
Pétur hefur veitt alla sína ævi.
Hann hefur verið á línu, skaki, net-
um, togara, síld, verið háseti, kynd-
ar og allt það. Síldveiðin er spenn-
andi. Hann var með síldarárið
mikla, 1944. Guðmundur á Freyju
fékk 29 þúsund mál. Kom þrisvar
inn sama sólarhringinn. Eldborgin
var samt hæst, 36 þúsund mál,
maður minn. Pétur hafði það sum-
ar 6.600 krónur fríar. Það voru
peningar í þá daga. Púl, jú púl var
það, nótabátnum róið, enginn
svefn, en spennandi var það, lags-
maður. Aumasti veiðiskapurinn
var fyrir vestan. Fengum einu sinni
einn einasta steinbít á öllum lóðun-
um. En djöfull er gaman að draga
lúðu. Pétur dró 50 punda lúðu, en
annar dró 250 punda lúðu, og það
var nú fiskur í lagi. — Svo var það
beinhákarlinn. Við lágum við
Langanes, segir Pétur, beinhákarl-
inn hafði synt á eftir okkur tímun-
um saman og lenti í nótinni. Held-
urðu ekki, að kokkbjálfinn hafi
ætlað að halda honum, þegar verið
var að draga nótina inn. Tók með
báðum höndum um sporðinn. Sá
fékk nú höggið, lá eins og skotinn,
og hákarlinn reif nót og allt og
beint út í hafsauga fór hann.
En laxinn er skemmtilegasti fisk-
urinn. Bara að maður fái eitthvað.
Auðvitað á enginn að fara í Elliða-
árnar og afpanta sunnudagsmat-
inn, þá fær maður ekkert, segir
Pétur. En þetta kemur, maður
verður að kynnast ánum, kynnast
fiskinum. Urriði er andstyggilegur
fiskur, svaka grimmur. Hann er
rándýrið meðal fiska. Hann étur
afkvæmi sín. Hausinn á þeim er
einn þriðji af skrokklengdinni.
Maður getur ekki étið þann fjanda.
— Það var svo sem eftir urriðanum
að eta andarungana, eins og blöðin
sögðu frá.
Laxinn er ævintýrafiskur, og á
svona veiðileysisdögum eru sagðar
og verða jafnvel til margar sögur
um viðureign manns og fisks. Pét-
ur fullyrðir, að laxinn sé gáfaður,
sennilega stórvitur, og í þokkabót
finnur hann lykt eins og mann-
skepnan. Þeir kvað hafa gert til-
raunir með þetta í Ameríku, límt
fyrir holurnar á trjónunni á hon-
um, og þá hefir hann ekki ratað í
árnar, sem hann er alinn upp í,
hreinlega villzt. Spurning er þá,
hvort ekki ætti að hafa lykt af beit-
unni, en ekki bara lit, eins og nú
tíðkast. Baldur segir, að sumir
veiðimenn séu óforbetranlegir
húkkarar. Eitt sinn var hann í á,
og til hans kom náungi, sem sagð-
ist vera með á, en hefði fengið illt
í handlegg og bað hann að landa
fiskinum. Tekur við stönginni, en
finnur, að eitthvað er í ólagi, jú,
mikið rétt, þrælhúkkaður fiskur.
Þetta er nálægt brúnni á ánni og
fjöldi fólks áhorfandi. Nú eru góð
ráð dýr. Reynir að slíta, en árang-
urslaust, og karl skrattinn kominn
langt í burtu, og þó ekki lengra en
svo, að glottið sést á smettinu á
honum. Það er lágt risið á veiði-
manninum, sem draslar fiskinum í
land, og aliur áhorfendahópurinn
horfir á skandalann.
Pétur segir, að Víðidalsá sé
skemmtileg. Maður gengur mikið
og fær alltaf eitthvað. Var þar um
daginn og fékk sjö. Heldurðu ekki,
að ég hafi séð kjóa drepa hettumáv
þar við ána. Þenna stóra fugl.
Grimmdin í þessum dýrum. Hann
hefur líka oft séð veiðibjölluna fást
við laxinn. Hún reynir að halda
honum á grynningum með því að
gogga stöðugt í hann, svo að höggva
gat milli augnanna og lama hann,
koma honum á hliðina, ráðast und-
ir tálknin og rífa þau út og loks að
ná til hjartans. En svo á hún oft í
basli með að koma honum fyrir á
landi, og þá kemur krummi líka
oft til sögunnar og svo veiðimaður-
inn, sem stundum rænir veiðibjöll-
una bráðinni. Þarna var sögð saga
af manni, sem þrisvar hafði náð
6—7 punda löxum af svartbaknum.
Það er lokið við hina forkostu-
legu kjötsúpu og enn rætt um veið-
ar yfir tebollunum. Alls konar
veiðar og ævintýri. Pétur var kynd-