Lesbók Morgunblaðsins - 15.05.1960, Blaðsíða 14

274
LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
Hann reisti mig á fætur. Mér fannst
jörðin vera að sporðreisast og eg gat
ekki staðið.
„Við skulurn fara niður að dælu-
vagninum og hvíla okkur um stund“,
sagði hann. „Þú nærð þér fljótt aft-
ur“.
Eg vissi varla hvernig hann dró
mig niður að vagninum, en eg sá að
menn voru alls staðar á ferli með
skóflur og handslöngur til þess að
kæfa eldinn í glæðunum. Eg settist á
fótskör dæluvagnsins og fekk uppsölu.
„Hægan nú, piltur minn“, sagði ein-
hver og greip í axlir mér. Eg tók and-
köf. „Það er bezt að þú fáir að hvíla
þig, þú þarft ekki að hjálpa meira til
í bili“.
Eg leit upp og sá að yfir mér stóð
ungur slökkviliðsmaður. Hann var
lágur og þrekinn og svitinn bogaði af
sótugu andliti hans.
„Það er annað bál hérna efst í gil-
inu“, sagði hann. „Við verðum að
reyna að komast þangað hið fyrsta.
Það er bezt að þú farir inn í vagninn
og sért þar, en þú mátt ekki þvælast
fyrir neinum. Og þú skalt ekki fara
út úr vagninum, því að enginn er til
að líta eftir þér“.
Hann hjálpaði mér upp í vagninn
og lagði mig þar á bedda. Þá hefi ég
víst misst meðvitund aftur, því að
næst man eg eftir því að við vorum
að skrönglast upp með gilinu.
Numið var staðar á sléttum velli
fyrir ofan gilið, á milli tveggja húnku-
hæða. Þarna komu fleiri dæluvagnar
og vatnsvagnar og fjöldi slökkviliðs-
manna. Og aftur fylktu þeir liði gegn
eldinum. Eg sa eldtungur geisast hátt
á loft framundan. Hér var alvara á
ferðum.
Eg hafði nú náð mér aftur, svo að
eg þreifaði upp myndavélina, sem eg
hafði geymt í vagninum. Eg athugaði
hana, lagaði ljósopið og setti á hana
blossaperu. Og svo beið eg tæki-
færis. — Eg leit á klukkuna. —
Nú var hún átta. Það voru ekki nema
tvær stundir síðan að bardaginn við
eldinn hófst.
Eldurinn kom nær og nær og það
var eins og hann færi stökkvandi, en
við sáum ekki nema eldtungurnar, því
að þéttur hlynskógur skyggði á. En
skyndilega og í einu vetfangi stóð
þessi skógur í ljósum loga. Og trén
fellu hvert af öðru.
Eg var þurr í kverkunum og and-
stuttur er eg var að bogra við að
koma myndavélinni fyrir. En þá tók
af skarið. Beljandi logagusur komu
yfir okkur. Allar vatnsslöngurnar
þeyttu úr sér gusum með heljar afli
og reyndu að stöðva bálið. Þá laust
yfir ógurlegu neistaregni. Eg flýttt
mér niður af vagninum með mynda-
vélina og skreið undir hann. En þar
var ekki vært fyrir brennandi loft-
straumi, svo eg skreiddist undan vagn-
inum aftur. Slökkviliðsmenn voru á
þönum hrópandi og kallandi. Þeir
drógu slöngurnar þangað sem mest
var þörf fyrir þær.
„Meira vatn! Eg fæ ekkert vatn!“
hrópaði einn í örvæntirigu.
Eg fleygði mér flötum og grúfði
mig niður í jörðina, því að eg þorði
ekki að horfa í kring um mig.
„Látið mig fá vatn undir eins!“
hrópaði einhver.
„Það er ekki hægt, geymirinn er
tómur“, var svarað.
Sjóðheitur fellibylur skall á okkur.
Þrír menn stóðu með slöngu rétt hjá
mér og voru náfölir af skelfingu.
Vatnið kom í dropatali fram úr túð-
unni. Eldinum laust í runna skammt
frá okkur. Við vorum innikróaðir.
Þá brauzt fram annar flokkur
slökkviliðsmanna til þess að reyna að
gera hlið á eldhafið. Eg veit ekki
hvemig þeim skaut upp þarna, en
þeim tókst að kæfa eldinn, sem ógnaði
okkur. Þeir hömuðust eins og berserk-
ir. Brátt kom nóg vatn. Vatnsskortur-
inn hafði ekki staðið nema nokkrar
mínútur ,en það virtist eilifðartími.
Eg hringaði mig i skjóli við dælu-
vagn þegar ný eldbylgja æddi að okk-
ur. Vissi eg ekki fyr til en grasið, sem
eg lá á fuðraði upp og við það kvikn-
aði í fötum mínum. Eg fleygði frá mér
myndavélinni, æddi út í rjóðrið og
æpti á hjálp. Þá skall á mér vatns-
buna, og svo þreif einhver í mig og
fleygði mér flötum og hamaðist svo
við að kæfa eldinn í fötunum. Þegar
því var lokið skildi hann mig þarna
eftir, holdvotan og skjálfandi, en mér
leið þó ljómandi vel.
Þegar eg áttaði mig aftur var eldur-
inn að sleikja um seinustu runnana
beggja megin við gilið. Geislar frá
ljóskösturum rufu reykmökkinn sitt á
hvað. Eg fekk ekki betur séð en allur
skógur og allt kjarr væri orðið að
ösku. Eyðileggingin var fullkomin, og
nú voru seinustu glæðurnar að deya.
Eg staulaðist á fætur, þótt eg gæti
varla staðið. örþreyttir slökkviliðs-
menn höfðu lagzt til hvíldar hjá vögn-
unum og teygðu úr sér. Eg ráfaði fram
hjá þeim til þess að vita hvort eg sæi
lífgjafa minn, en myrkrið var allt of
mikið. Og svo hneig eg niður á ösku-
hrúgu.
Myndavélin mín var týnd, fötin mín
brunnin, en eg var þó enn lifandi. Og
það skifti mestu máli. (Dick Turner).
IVienn breyta
veðráttu
ENN er verið að tala um það hvort
menn muni geta breytt veðráttu og
gert hana hagstæðari. 1 skýrslu frá
Smithsonian Institution segir dr. Roger
Reville nýlega, að þetta muni takast.
Honum farast svo orð:
— Gera má ráð fyrir því, að með
auknum skilningi og þekkingu muni
finnast vænleg ráð til þess að ráða
fyrir veðri. Draga má úr endurkasti
hitageisla frá jörðinni t. d. með því
að þíða snjó af stórum svæðum og
stækka þannig það svæði, sem tekur
við hitageislunum. Einnig rrwetti á
hinn bóginn draga úr geislum sólar
með því að dreifa um loftið efni, sem
sólargeislarnir brotna á.
Á vorum dögum höfum vér séð eina
aðferðina til þess að breyta veðráttu.
Siðan hin mikla iðnvæðing hófst, hefir
reykurinn af brenndum kolum, oliu
og þess háttar, borið út í loftið sem
svarar 12% af kolsýrumagni í viðbót
við þá kolsýru, sem að náttúrlegu lög-
máli er í gufuhvelinu. Nú er það
kunnugt, að höfin draga í sig kolsýru
og því má vel vera að mestur hlutinn
af þessari viðbót hafi farið í höfin. En
á næstu hundrað árum má gera ráð
fyrir að iðnstöðvar heimsins spúi út
í loftið um 1700 milljörðum tonna af
kolsýru, en það eru um 70% af því
kolsýrumagni, sem nú er í loftinu. Nú
fer mikið af þessu í höfin, en gera má
ráð fyrir að kolsýrumagn loftsins auk-
ist þó um 20%. Það er ekki auðvelt
að gera sér grein fyrir hver áhrif slík
aukning kolsýrumagns í loftinu mundi
hafa. Mestar líkur benda þó til þess,
að hin lægri loftlög hlýni um nokkur
stig.
Þannig erum vér nú óafvitandi að
gera stórkostlega tilraun til að breyta
veðráttu á jörðinni.