Lesbók Morgunblaðsins - 23.06.1963, Page 11

Síðasta frímerkjauppboð
Hans Grobe í Hannover hef-
ur vakið mikla athygli vegna
þess að margt, sem þar var
selt var slegið yfir og sumt
mikið yfir áætlað verð. Fyrst
og fremst eru það merki frá
gömlu þýzku smáríkjunum,
sem urðu dýrari en reiknað
var með. Hæsta verð fékkst
fyrir tíblokk af Ngr. frá
Sachsen, en blokkin fór á
10.000 DM. Mörg Norður-
landafrímerki voru á upp- J
boðinu og seldust vel. Af
íslenzkum merkjum er að-
eins vitað_ um eitt sett af
Hópflugi ítala, sem seldist
á 660 DM, en þess ber að
geta að merkin höfðu verið
límd inn í albúm áður, en
það rýrir verðgildi merkja.
f ráði er að gefa út frí-
merki á næsta ári í Eng-
landi til að minnast 400 ára
afmælis Shakespears. Ef af
verður, mun þetta verða
fyrsta sinn, sem gefið verð-
ur út þar í landi frímerki
með manni, sem ekki er úr
konungsfjölskyldunni.
Hvers vegna verður ekki
notaður sérstimpill á Akur-
eyri við næstu útgáfu? Þetta
er sú spurning, sem flestir
frímerkjasafnarar varpa
fram þessa dagana. Af ein-
hverjum óskiljanlegum á-
stæðum hefur póststjórnin
ekki séð sér fært að hafa
sérstakan stimpil á Akur-
eyri 2. júlí n.k. Það virð-
ist þó vera sjálfsagt ef verið
er að gefa út frímerki, með
mynd af stað, sem hefur
póstafgreiðslu, að merkið sé
stimplað með útgáfudags-
stimpli á staðnum, en ekki
venjulegum póststimpli, eins
og núna er boðið upp á.
Akureyringar eiga það
sannarlega skilið að fá út-
gáfudagsstimpil og það ekki
eingöngu fyrir þessa útgáfu
heldur í framtíðinni fyrir
allar komandi útgáfur.
Eins og áður hefur verið
getið hér munu um 150 lönd
taka þátt í útgáfunni Her-
ferðin gegn hungursneyð.
Hversu mörg frímerkin
verða er ógjörningur að
segja að svo stöddu, en mörg
lönd gefa út tvö eða fleiri
merki. Myndirnar sem eru á
þessum merkjum eru hinar
margvíslegustu, en hafa það
allar sameiginlegt, að á þeim
sjást þrjú kornöx, örfá lönd
eru reyndar með fimm öx.
í mörgum frímerkjaritum er
talið að Argentina hafi valið
einna táknrænustu myndina
á sitt frímerki. Myndin á
merkinu er eftir ljósmynd,
sem birtist í „The UNESCO
Courier.“
F. K.
Ferð/n mín
JÓNAS Hallgrímsson, fulltrúi,
segir frá:
í fyrrasumar fórum við hjón
in í langa ferð, til Oslo, Kaup-
mannahafnar og þaðan með
járnbraut til Hamborgar og
loks til Hollands. Við höfðum
lengi heyrt talað um að Hol-
land væri skemmtilegt að heim
sækja og urðum ekki fyrir von-
brigðum nema síður væri. Við
komum með lest frá Hamborg
til Rotterdam og vorum þar í
nokkra daga,. en síðan fórum
við með lest til Amsterdam og
dvöldum þar annað eins.
. Holland er mjög sérstætt og
nýstárlegt. í járnbrautinni gefst
gott tækifæri til þess að virða
fyrir sér landslagið, maður sér
búnaðarhætti í sveitinni og ým-
islegt það, sem einkennir Hol-
land öðru fremur. Amsterdam
er líka mjög sérstæð borg,
stendur á gömlum merg, eins
og allir vita, ólík öðrum Evrópu
borgum, sem ég hef áður séð.
Hrifnastur varð ég af listasafni
ríkisins þar, en Hollendingar
hafa átt marga af heimsins
frægustu listmálurum — og
frægustu verk þeirra eru þarna
á sama stað. Heimsóknin í lista
safnið er ógleymanleg öllum,
sem séð hafa.
Okkur hjónunum kom líka
saman um það, að ódýrara væri
að heimsækja Holland en öll
önnur Evrópulönd, sem við höf
um gist — og þau eru alls ekki
svo fá. Mjög þokkalegt tveggja
manna hótelherbergi í Rotter-
dam kostaði t. d. ekki nema
sem svarar 108 íslenzkum krón-
um. Matur er þarna mjög ódýr
og góður — og hvergi rákum
við okkur á slæma þjónustu.
Viðmót Hollendinga er mjög
hlýlegt, það er bæði skemmti-
legt að kynnast þeim og landi
þeirra.
Það er líka sérstaklega ódýrt
að verzla í Hollandi, einkum
að kaupa fatnað. Ég hef hvergi
rekizt á jafn ódýran fatnað og
þar — og það þýðir alls ekki að
hollenzkur fatnaður sé lélegri
en annar, síður en svo.
Frá Amsterdam fórum við í
DC-8 þotu frá KLM til Prest-
wick, í bíl til Glasgow og með
Flugfélaginu heim. Skemmti-
legt að fá tækifæri til að fara
í þotu fannst okkur.
Það var ferðaskrifstofan
SAGA, sem skipulagði okkar
ferð og allt stóð þar eins og
stafur á bók. Ég hef aldrei fyrr
notfært mér þjónustu ferða-
skrifstofu, þegar ég hef verið
að ferðast. En reynslan hefur
sýnt mér, að með því að skipu-
leggja allt fyrirfram fæst miklu
rneira út úr ferðinni. Lítill tími
fer til ónýtis — og næst, þegar
ég fer, þá leita ég aftur til
Sögu. f sumar ætla ég samt
ekki að ónáða Njál, því að ég
fer austur fyrir fjall til að
njóta íslenzka sumarsins og
veiða silung. Samt mundi ég
eindregið ráðleggja ferðalöng-
um að leggja leið sína til Hol-
lands við fyrsta tækifæri.
- SIGGI SIXPENSARI -
Láttu mig liafa einliverja vinnu, sem gerir engar kröfur til
stundvísi eða afkasta, eitthvað, sem er vei borgað!
Jóhann Hannesson:
HOMO ETHICUS
Tlíl'enn álitu fyrrum að til væru algjörir villimenn, án
siða, átrúnaðar og hegðunarlögmála. Rannsóknir hafa
afsannað þessar hugmyndir. Án siða er ekkert mannlegt
félag til, en hins vegar taka frumstæð félög litlum siðrænum
framförum." Þau eru, eins og Bergson segir, lokuð félög. Sér-
fróðir menn rita hins vegar um siðvana einstaklinga, um
amorality og moral blindness, er lýsir sér í því að sumir
einstaklingar þekkja hvorki ábyrgð né þola frelsi, tileinka
sér ekki siðgæði. En yfirleitt er talið að þá sé um siðlausa
menn að ræða er menn hafa siðgæði samfélags síns að engu,
líkt og væru þeir börn, er ekki hefðu náð þeim aldri að læra
manna siði, þ.e. infantilistar, er hefðu hins vegar tileinkað
sér ýmsa klæki og sett eigin duttlunga í hugsjóna stað.
TJugsjónasaga mannkynsins sýnir oss hinar svonefndu
„öxulaldir“, það eru tímaskeið þegar mikilhæfir
persónuleikar stíga fram á sjónarsviði sögunnar og verða
fyrirmVndir þjóða og einstaklinga um aldaraðir. Þannig er
ein „öxulöld“ um 700—500 f. Kr. Koma þá fram siðspeking-
ar Kínverja, Indverja, Forn-Persa, Grikkja og hinir miklu
spámenn ísraels. Benda má á aðrar öxulaldir, svo sem 11.
öldina í vorri eigin sögu, öld Síðu-Halls, Gissurar, Þorgeirs,
Njáls og hinna fyrstu biskupa hérlendis. „Hans minnist ég
jafnan, er ég heyri góðs manns getið“.
TTinir mikilhæfu persónuleikar, sem verða paradigmat-
iskir, verða fyrirmyndir lýða og þjóða, svífa ekki í
lausu lofti svo sem abstrakt myndir, heldur eru þeir einatt
mikilvægir einnig á öðrum sviðum en hinu siðræna. Sumir
eru ritsnillingar, skáld, trúarhetjur, vitræn mikilmenni, braut-
ryðjendur hámenningar. Siðgæði menningar er fléttað inn í
marga þætti og greinar, bæði hugrænar og verklegar, og þegar
þessar greinar veikjast, sýkist einnig siðgæðið og merki
viljans mást af, kálkvistir myndast, greinar brotna af stofni
vegna fúa og ofurþunga. Þá víkur homo ethicus fyrir homo
criminalis, það þýðir að hinn siðræni maður víkur fyrir af-
brotamanninum, glæpamenninu, hinum afsiðaða manni. Vilja-
leysi almennings veldur því að siðgæðið missir viðfestu sína
í menningunni. Allt er látið gott heita og menn sætta sig
við hvers konar mannskemmdir í nafni frjálslyndis og vel-
megunar.
TT'innig hér er að þessu stefnt. Bretar gerast áhyggju-
fullir út af öllum sínum barnshafandi barnaskóla-
stúlkum og feðrum um fermingu, en vér kvíðum engri heimsku
né illmennsku nema að hún bitni á afkvæmum ýsu og síld-
ar í hafinu. Afkristnun er víða vel af lokið og tími kominn
til afsiðunar, enda er sú iðja auðveld, vinsæl og gróðavæn-
leg. Og homo etliicus er á islenzku skammaryrðið siðferðis-
postuli, homo criminalis vinsæll í „djörfum“ kvikmyndum,
sorpritum, fyndni, dægurlögum, illyrðum í útvarpi og skam-
byssum í sjónvarpi, sem miðað er beint á þig og mig og hvern
þann, er áhorfir. Á vorri öld hefir hér ekki verið gefin út
siðfræði á íslenzku við hæfi þroskaðs æskulýðs eða almenn-
ings. Útgefendur væru fyrir löngu búnir að því ef viljann
vantaði ejtki. Nú er öxulöld afsiðunar, eftir því fara bæk-
urnar.
ÞANKARÚNIR
21. tölublað 1963
LESBÖK morgunblaðsins ii