Lesbók Morgunblaðsins - 23.06.1963, Síða 16

Viðtal við hinn nýja um-
ferðarsnilling New York
borgar um hagnýtingu á
reynsilu hans í Norðurálfu,
„Bames-dansinn“, bíl-
istæðavandamál og „frystu
umferðina“ á Manhattan.
Hvort sem komið er til
____ Kaupmannahafnar,
Ósló, Stokkhólms eða Farísar,
Bruxelles eða London — allsstað-
ar blasir við sama vandamálið:
aukinn ellihrumleiki.
í Stór-New York' er ástandið orð-
ið svo alvarlegt, að borgaryfirvöld-
in hafa ráðið í þjónustu sína gegn
geysiiháuim launum, umferðar-galdra-
mann, til þess að gefa borginni við-
eigandi sprautur.
Umferðardeildin er til húsa í bygg-
ingu, sem lætur lítið yfir sér og
stendur í Gold Street, sem er í
miðju fjármálahverfinu, þar sem allt-
af er krökkt af fólki. Skrifstofa um-
ferðarstjórans er raerkt með litlu
skilti, sem á er letrað aðeins nafnið
HENRY BARNES — UMFERÐAR-
VERKFRÆÐINGUR, en bak við
þetta skilti liggur fraegð, sem nægði
til þess að útvega honum byrjunar-
laun sean nema 1.200.000 krónum.
S krifstofan er öll þakin umferðar
kortum og skýrslutöflum, og Barnes
ræðir merkustu nýsköpunina, sem
hann hefur tekið raeð sér frá Denv-
er eða Baltimore — hxnn svokallaða
„Barnesdans“, við einn aðstoðarmann
sinn.
í stað þess að láta Ijósin sýna rautt
annan veginn og grænt hinn veginn
,,ryksogar“ dansinn verstu krossgöt-
umár fyrir aliri fótgönguumferð á
mesta annatímanum, með því að láta
ljósin sýna rautt, bæði á langveginn
og þverveginn, og fótgangendurnir
geta flýtt sér í allar áttir í senn.
Þegar þassum umræðum er lokið,
brosir hann föðurlega og ti'lkynniir
með náðarsamlegri höfuðlhreyfingu,
að viðtalið sé hafið.
— Hvað er versta vandamól New
Vorkborear?
— ELUIHRUMLEIKI — já, það er
gamanlaust. Flest umferðarmerki eru
frá bestvagnatímanum. Við neyðumst
til að setja þau upp stærri alls stað-
ar, til þess að bílstjórar geti séð þau
— frekar en fótgangendur. Eins og
er, verða þeir beinlínis að leita að
þeim.
endum. Bezt væri ef hægt væri að
koma einihverju af gangandi umferð-
inni yfir eða undir akbrautina, en
þar rekuimst við bæði á U-brautina
og svo lóðaverðið. Annars er „dans-
inn“ aðeinis eitt atriði af mörgum í
þessu vandamáli. Meira gagn væri í
því að fá eins margar einsliggjandi
götur og hægt væri.
E
R,
ÍADIOBÍLAR eru kafli út af fyr-
ir sig. Þegar ég tók bér við, fékik ég
loforð um 208 slíka — með pappírs-
fjárveitingu — og þeir áttu að hafa
tvívirka talstöð. Hamingjan má vita,
hvað orðið hefur af þeim. Ég er ekiki
farinn að sjá þá enn í umferðardeild-
inni. Svona stjórnunar-dauðdó er á-
hyggjuefni númer tvö.
UMFERÐARLJÓSIN eru núimer
þrjú. Þau eru ekki nema 9000 á 5749
götukílómetra. Við þurfum að minnsta
kosti þrefalda þá tölu.
Getur Barnes-dansimx noikkuð bætit
úr öngiþveitinu?
Ekki neima að nokkru leyti. Við
höfum hann á fjórum stöðum, en
því miður verður honum ekiki komið
við á möi-gum krossgötum. Þær
verstu eru á Times Square, í miðju
mesta umferðarhverfinu, þar • sem
fjórar götur skerast eins og A með
tvöföldum fæti, og út úr því koma
24 götuhorn — öll full af fótgang-
— Dn bvað um bílastæðin?
— Minnizit þér ekki á það. Venju-
lega eru tvær af fjórum eða sex ak-
brautum stöðugt sneisafullar af kyrr-
stæðum bílum — en eyjan hérna —■
Manihattan — er gerð til þess að aka
á henni en ekki til að standa kyrr á
henni. Ef við gætum komið heimingn-
um af þassum bílum fyrir á bíla-
stæðum, væri það ósegjanlegur létt-
ir.
— Margar kvartainir?
— Ojá, það er víst enginn vandi að
sjá, að ekki eru allir ánægðir mieð
það, sem við gerum. En þegar þetita
eir orðið kerfisbundið hjá okkur, verð-
ur umferðin svo greið, að fóliki verð-
ur ekiki lengur um geð að ferðast á
opinberum farartækjum. í stað þess
að afca sj'álft alla leið, kemur það
bílnum fyrir utariega 1 borginni, uit-
an við „hættusvæðið“ og fer svo í
almenningisvagni það, sem eftir er
leiðarinnar.
— Hvað hafið þér helzit með hönd-
um nú?
— Ég er að reyna að fá radarteljar-
ana á mestu umferðarstaðina, ný
lestrarkerfi og — ef borgarstjórn-
in fæst til þess — elektrónastýrða
umferð. Þetta síðastnefnda er einna
líklegasta nýjungin í umferðarskipu-
laginu.
— Hve langt exuð þér kominn á-
leiðis?
— Við erum byrjaðir! Og það er
þó alltaf betra en ekiki neitt. Þetta
skiptist í kafla og fyrsti kaflinn —
að láta aðalgöturnar stefna eins —
gengur samkvæmt áætlun. Það á-
samt „allraátta-fótgöngunni“, eins og
ég sjálfur kalla ,,dan'sinn“, hefur gef-
ið 60 % hraðaaukningu í umfex'ðinni
á verstu stöðunum.
Loftmynd af efri hluta Manhattan þar sem George Washington brúin liggur inn í íbúðarhverfin — stöðugt fleiri bílar,
æ fleiri vandamál. En þetta er bara einn af znörgum stöðum umferðarvandamálanna.
UMFERÐAR-GALDRAMAÐURINN
H,
— JlJlve langt verður þangað til
þetta er allt kiomið í kring?
— Mikilvægustu radar-talningar-
stöðvarnar verða tilbúnar eftir svo
sem hálft ár og hitt eftir tvö ár.
Það verða sjálfsagt 5-6 áir þang-
að til við náum stjórn á þessum um-
ferðar-vandamálum og það þó því
aðeins að borgaryfirvöldin veiti nægi-
legt fé til framkvæmda — en á því
getux leikið talsverður vafi.
— Þér hafið sjö milljónir dala
eins og er. Er það nægileigt?
— Efcki liíkt því. Ég vona að fá
25 milljónir í ljósmjeriki og skilti, á
árinu 1964 einu, að viðbættum 20
milljónum í bílastæði. Það er alveg
lágmark ef ég á að taka nokikxa á-
byrgð á verkinu.
— Væri hægt að nota hugmyndir
yðar í Evrópu?
— Mjög svo. Ég var þar tvo mán-
uði í fyrra að kynna mér umferð og
það var ekki sá staður, að ég rækist
ekki á sama ástand — annaðhvoj-t í
undirbúningi eða fullum gangi — og
við höfum hér. Flestair stórborgir
Evrópu eru líka teknar að nota sama
„hjálpræði" og við, eins og til dæmis
eins liggjandi aðalgötur.
En það mikilvægasta verður að
kenna fólki á umiferðina. Enda þótt
hún sé hræðilega slæm hér í landi,
er það að nokkru því að kenna, að
hún er meiri hér en annars staðar
í heimi — en í Evrópu ex yfirleitt
minni umferðaagi en hér.
É,
I g skal nefna dæmi frá París:
Þegar ég stakk upp á því, að mála
hvítar rend'ur milli akbrautanna á
Champs Elýsées, var mér svarað, að
„það væri ekki til neins hér, því að
enginn mundi fara eftir því“.
Jæja, þeir reyndu þetta nú samt
að lokum, og það varð næstum tafar-
laust að gagni. Ef rétt er að öllu far-
ið, eru fótgangendur og bílstjórar
mi'klu betri en þeir eru sagðir.
Skynsamlegt uppfræðslukerfi xneð
samvinnu umferðarverkfræðinga,
kennara og blaða getur orðið mik-
ilvægt þróuninni, ásamit stærri og
greinilegri umferðarmerkjum og skilt
um, sem fyrst o,g fremsit bílsitjórarn-
ir eiga auðvelt með að sjá — ekki
vegna þess að sérstakt tillit beri að
taka til þeirra, heldur vegna þess, að
þeir fara hraðar — eru hættulegri i
umferðinni. Og loks er hæfileg bjart-
sýni ekki til að fyrirlíta.
— Og síðasta ráð yðar áður en lagt
er af stað?
— Reiknið úit umiferðina eins ná-
kvæmlega og hægt er, í fimm til tíu
á* fram í tímann. Að því loknu tvö-
faldið útkomuna. Þá kemur nokkurn-
veginn rétt tala út. Það er að minnsta
kosti okkar reynsla.
Og um fram allt: Látum oss ekki
fremja þá kórvillu að spara eyrinn
í dag, til þess að tapa krónunni á
morgun. Látið ógert að stýfa síðasta
fjórðapartinn af kostnaðaráætlun. Ef
allt þarf að byggja upp aftur eftir tíu
ár, vegna þess að það er orðið of lit-
ið, verður kostnaðurinn meiri fyrir
alla hlutaðeigendur.