Lesbók Morgunblaðsins - 09.05.1965, Blaðsíða 15
Hólmavík
Við staðina, þar sem þeir fundust.
Þjóðvegurinn hefur legið um Húsa-
víkurkleif, þröngur og viðsjáll. Síðast-
liðið sumar var hinsvegar gerður þar
nýr vegur, breiður og öruggur. í kleif-
inni hafa fundizt molar af surtarbrandi.
Þorvaldur Thoroddsen segir: í rauða
leirnum er dálítið af surtarbrandi, og
kúlur og hnúðar af leirjárnsteini. Inn-
an í þessum kúlum eru för eftir blöð
og ávexti. Þar hafa fundizt blöð af
birki, elri og plöntu einni, sem skyld
€r trjám þeim er teljast til kakaóættar.
Inn með fjallinu hefur og fundizt í
gilbotni surtarbrandur, einnig í Arn-
kötludal.
Fyrir botni Húsavíkur, þar sem bær-
inn stendur og vegurinn liggur, er mal-
arkambur, sjáanlega gerður af ísi og
öldu. Hvolfið inn með hlíðinni og kletta-
ásnum að vestan hefur fyllzt upp, en
framrás vatnsins orðið til norðurs milli
kletthólanna. Því hefur malarhryggur-
inn legið óhreyfður eins og hann mynd-
aðist til forna.
Uppi við fjöllin er bærinn Trölla-
tunga. Landnáma getur þess, að þar
iiafi Steingrímur trölli landnámsmaður
búið. Um aldaraðir var þar prestsetur
og voru þar margir merkir klerkar, sem
eiga sínar sögur. Siðastur presta þar
var séra Halidór Jónsson, en er hann
hætti prestsskap var jörðin seld ungum
bónda er þar bjó með víðfraegri rausn
og atorku í um 40 ár. Var það Jón Jóns-
son frá Laugabóli. Nú búa I Tröllatungu
með sonum sínum hjónin Daníel Ólafs-
son og Ragnheiður Árnadóttir. Húsfreyj
an hefur með nærfærni konunnar og
elju ræktað fallegan trjágarð og blóma-
garð, þar sem forfeðurnir hvíla.
Um Tröllatungu'heiði er bílvegur milli
Króksfjarðar og Steingrímsfjarðar, þar
liggur einnig háspennulinan frá Þver-
árvirkjun til Króksfjarðarness.
Ef áfram er haldið inn með firðinum,
sést milli klettaborganna bera hátt á
Víðidalsá með rismikilli byggingu er
Páll bóndi lé byggja. En þau hjónin Páll
og Þorsteinssína bjuggu þar um nær
hálfrar aldar skeið fyrri hluta þessarar
aldar með miklum myndarbrag, svo
landsþelckt var.
Vestan Skeljavíkur er kauptúnið
Hólmavík móti sól, kyrrlátt og hlýlegt.
Ef það á framtíð fyrir sér sem vart er
að efa, er þar eindæma fallegt og sér-
stætt bæjarstæði, hækkandi uppeftir
hlíðinni milli borganna.
Inni í dalnum, milli lyngi vaxinna
kletta, sér á hvítmálaðar byggingar, er
það Þverárvirkjunin. Hún hefur nú þeg-
ar fullnægt orkuþörf sveitarinnar, svo
og Hólmavíkur í Steingrímsfirði, og
innsveitum sunnan heiða við vestan-
verðan Gilsfjörð. Hún mun á næstu
árum veita ljósi og hita suður um dali
og inn um Strandasýslu.
17. tbl. 1985
LESBÓK MORGUNBLAÐSINS 15