Lesbók Morgunblaðsins - 11.07.1965, Qupperneq 4

E nda þótt rómverski klæð
skerinn Angelo Litrico hafi
góða aðstöðu til að heyra frétt-
ir, sem ganga manna milli,
missti hann samt bezta skipta-
vininn sinn, Nikita Krúsjeff,
algjörlega fyrirvaralaust. Allir
urðu hissa á falli Krúsjeffs, en
fyrir Litrico var það beinlínis á-
fall. Samkvæmt eigin sögn klæð
skerans, hafði hann selt Sovét-
höfðingjanum 21 fatnað og 7
yfirfrakka. Og þannjg viðskipti
koma ekki dettandi af himnum
ofan, eins og Krúsjeff sjálfur
hefði getað orðað það.
_ En hað gerir nú gpnar§ hglá-
ur ekki klæðskeri á borð við
Litrico, jafnvel þótt hann heiti
Angelo. Litrico var elztur 24
systkina, sem fátækur fiski-
maður í Catania á Sikiley og
kona hans eignuðust. Árið 1934,
þá 7 ára gamall, var Angelo
settur til náms hjá klæðskera
þar á staðnum. Að mörgum
hnappagötum liðnum er hann
á ferð í Taormina, til að sjá þar
klassískan sjónleik, og þá gefur
erlend ferðakona honum far-
seðil til Rómaborgar. Með 3000
lírur, eða um 5 Bandaríkjadali,
kemur Litrico til Rómar (sá
sögulegi dagur var i júní 1952)
og flýtir sér til Via Veneto, sem
hann hafði heyrt svo margar
sögur af.
En að Via Veneto liggur önn-
ur, er nefnist Via Sicilia. „Heil
gata, sem heitir eftir Sikiley!"
segir hann við sjálfan sig, undr-
andi, og svo gengur hann eftir
þessari götu og leitar sér aí-
vinnu. Loksins, þegar hann er
kominn langt frá Via Sicilia og
langt frá hjarta Rómaborgar,
finnur hann klæðskera, sem
býður honum atvinnu með 900
líra kaupi á dag. Amma hans
sendir honum 1000 lírur í við-
bót, því að hún hefur heyrt, að
það sé dýrt að lifa í höfuðborg-
inni. „Það hefði verið helm-
ingi verra, ef hún hefði sent
mér milljón lirur“, segir Litrico
síðar. „Þá hefði ég ekkert hugs
að um neina atvinnu."
Litrico rekst á annan gjaf-
mildan útlending, sem gefur
honum aðgöngumiða að óper-
unni „Það stendur ekki á svo
miklu að hafa ofan í sig eða
éta“, segir Litrico, ,,en ég vil
vera vel til fara.“ Hann kaupir
sér stykki af skozku klæði —
dökkgrænu, bláu og svörtu.
Hversvegna skozkt klæði í
smókingjakka? „Ef þeir hefðu
haft ódýrt svart, hefði ég keypt
það.“
Hann fer með klæðið í verk-
stæðið þar sem hann vinnur.
Húsbóndi hans er þegar orðinn
nægilega gramur yfir tíðum
ferðum Litricos til Via Veneto,
en nú verður hann bálvondur,
þegar hann heyrir, að lærling-
urinn ætlar að fara að sauma
sér smókingjakka. „Ertu snar-
vitlaus?“ segir hann og rekur
Litrico.
Hann fer aftur til Via Sicilia.
í húsinu nr. 51 sér hann í glugg
anum hjá klæðskera, að þar er
auglýst vinnupláss til leigu.
Litrico greiðir 1500 lírur út í
hönd, og fær þannig aðstöðu til
að klára smókingfötin sín.
í óperunni kemur ninn frægi
ítalski leikari Rossano Brazzi
og kynnir sig, og spyr, hvar
Litrico hafi fengið svona glæsi-
legan smókingjakka. „Það er
hjá klæðskera í Via Sicilia 51“.
svarar Litrico og Brazzi segist
ætla að líta inn.
Næsta dag kemur Brazzi og
spyr klæðskerann: „Saumuðuð
þér smókingíöt á hr. Litrico?“
„Herra Litrico? Hann er nú
hérna.^ Og svð drðg'ut1 háhn
syndaselinn fram í búðina. Og
meira þurfti ekki Litrico og
ævintýrið hans. Brazzi pantar
tvenn föt hjá Litrico, á 70.000
lírur hvor, og innflytjandinn
frá Catania kaupir klæðskerann
út og beinir nálinni sinni fram
og upp.
Ni orðið er það orðið
þannig, að hvenær sem Litrico
heyrir um sýningu á kvenfatn-
aði, spyr hann, hvort hann
megi ekki líka sýna karlmanna-
föt — svona til tilbreytingar
frá öllum dúllunum og fruns-
unum. Hvenær sem tízkusýning
er haldin í góðgerðaskyni sýn-
ir Litrico einnig þar, og ó-
keypis, og leggur sig allan
fram. Brátt eru fínu dömumar
farnar að segja eiginmönnum
sínum, sonum eða friðlum um
þessi yndislegu föt, sem litli
klæðskerinn frá Sikiley búi til.
Litrico er allur í verzlunar-
rekstrinum. Hann slítur trúlof-
un sinni við kærustuna í heima
borginni og segist ætla að verða
einþ.ieypur þsngað til þir,
mörgu ógiftu systkini hans séu
búin að koma sér fyrir al-
mennilega. Sjálfur nær hann
sér í stóra íbúð með stórum
garðpalli, og fer að skreyta
alla veggi með fornum og nýj-
um listaverkum og dreifir göml
heimilið tekur einnig þátt í
kaupskapnum og hann hefur
þarna móttökur til að sýna
um húsgögnum um salina. En
kemur til ísrael, þarf hann
tízkufötin sín.
Árið 1957, þegar ítalski tízku-
iðnaðurinn bjó sig til að senda
kventízkuvörur til Moskvu, lét
Litrico bjóða sér þátttöku með
sín karimannaföt. Hann lætur
þess getið, að sem góður Sikil-
eyingur vilji hann færa hin-
um rússnesku gestgjöfum sín-
um einhverja gjöf. „Ef ég
væri bóndi“, segir Litrico,
„mundi ég koma með ávexti
og grænmeti, en af því að ég
er klæðskeri, kem ég með
frakka. Nú get ég ekki gefið
öllum Rússum frakka, svo að
ég ákveð að gefa hann æðsta
manni þeirra. Fallegan úlfalda-
hársfrakka með bifurskinn-
kraga. Ég spyr, hver sé æðsti
maður Rússlands, og mér er
sagt, að það sé skarfur að
nafni Krúsjeff."
Alvaldur Rússa sendir þakk-
arbréf — og rússneska mynda-
vél, með þeirri orðsendingu, að
Litrico megi taka allar þær
myndir, sem hann vilji, í öllum
Sovétríkjunum. Og hinn á-
pægði þiggjaodi þiður LitricQ
að koma aftur og taka af sér
mál fyrir nokkra fatnaði. Litri-
co mihnist þess, að Krúsjeff
sagði: „Gerðu þau ekki strax
of fín, svona allt í einu. Bara
smám saman, annars fær mann-
skapurinn taugaáfall". Og svo
kemur brátt að því að Litrico er
orðinn tíðari gestur í Kreml
en sendiherra Bandaríkjanna.
Litrico segir. við Krúsjeff:
„Manstu þegar ég tók fyrst í
höndina á þér? Þá tók ég í erm-
ina í staðinn. Rússneskir klæð-
skerar hafa ermarnar alltof
langar.“
í^rúsjeff man eftir þossu
atviki og síðar (segir Litrico)
gæðir hann rússneskum áheyr-
endum á sögunni og segir: „Út-
lendingar kvarta yfir því, að
það sér þrennt, sem þeir sjái
aldrei hjá okkur, sem sé hend-
urnar og fæturna á okkur og
svo hvar við búum til kjarn-
orkusprengjurnar. Þeir verða
nú að bíða eitthvað enn eftir
því síðarnefnda, en ættum við
ekki að lofa þeim að sjá hend-
urnar og fæturna á okkur?“ Og
svo taka sovézkir hagfræðingar
sig til og reikna út, að ef erm-
ar og skálmar styttist, geti land
ið sparað milljónir rúblna.
Tengdasonur Krúsjeffs, Alex-
ei Adzhubei lítur inn hjá Litr-
ico, þegar hann kemur til
Rómar, pantar fleiri fatnaði og
frakka fyrir tengdapabba og
þrenn kasmírföt handa sjálf-
um sér. Hann kemur líka með
gjafir frá rússneska forsætis-
ráðherranum, flöskúr áfengis í
flauelsfóðruðum öskjum. Ein er
handa þáverandi forseta, Ant-
onio Segni, önnur handa þá-
verandi klæðskera Angelo Litr-
ico.
Litrico verður djúpt hrærður
og sýnir þakklæti sitt með því
að senda Krúsjeff hvern kass-
ann eftir annan af hálsbindum,
og fjóra hatta. Og svo saumar
hann fjóra frakka handa geim-
förunum Gagarin, Titov, Popo-
vich og Mikaljev.
Maður, sem Krúsjeff er svona
stórhrifinn af, finnst ekki á
hverju strái, og frægð Litricos
breiðist út. Og hann hjálpar
henni til þess með því að gefa
sér tíma til að sleppa nálinni
og láta nokkur fín nöfn koma
við sögu þegar hann talar við
blaðamenn, sem vilja forvitnast
um hann. Juscelino Kubitchek
fær klæðskerann með málband-
ið sitt í höllina í Brasilíu, og
Litrico lætur þess getið, að for-
setinn sé eins og Rómúlus og
Remus, með það að stofna nýja
höfuðborg. Og Kubitöhek
minnist orða Litrieos og vígir
nýju höfuðborgina, Brasilíu,
einmitt 21. apríl, daginn sem
talið er að Rómaborg hafi verið
stofnuð. Næst saumar Litrico
eitthvað tízkulegt á Joao Goul-
art, sem varð eftirmaður Kubi-
tcheks, og bráðlega var hann
farinn að sauma á alia stórhöfð-
ingja í Brasilíu. Hann segir:
„Hvenær sem stjórnarskipti
verða í Brasilíu, er Litrico í
miðjum hópnum."
Munnleg vitneskja er mikil-
væg meðal stjómmálamanna og
Litrico nýtur góðs af því. Hann
saumar á Tito og uppgjafakon-
ung ítaliu, Umberto; þáver-
andi forsætisráðherra Macmill-
an; forsetann í Costa Rica; á
Hirohito keisara og þáverandi
r itoLk.
föt fara til útlanda á sýningar,
lætur Litrico þess getið, að
hann geti íklætt hlutaðeigandi
forsætisráðherra eða forseta
eða konung nýjustu ítalskri
tízku.
Hann segir: „Litrico saumar
golfjakka á Eisenhower. Og
hann saumar líka á Nixon og
Kennedy meðan hann er enn
öldungadeildai-þingmaður. Svo
verður hann forseti, svo að
þið sjáið, að fötin frá mér eru
heillagripir“.
Sukarno kemur til Rómar og
fer þá eins og aðrir miklir
menn til Litricos. Levi Eskhol,
forsætisráðlherra ísraels, s-endir
málin af sér og þegar Litrico
kemur til ísraels þarf hann
ekki annað en laga ermarnar.
Haft er eftir Litrico, að Eskhol
og Nasser hafi ekki nema eitt
sameiginlegt: klæðskerann. Og
sama er að segja um Ricthard
Burton og Elísabetu Taylor. Á
hana saumar hann síðbuxur.
Og handa ítölsku ráðherrunum,
hvort sem þeir fást við varn-
armál, fjármál eða skipulagn-
ingu skrifstofuveldisins, saum-
ar hann föt. Þegar gestir sjá
hjá honum innrammaða mynd
af Jóhannesi páfa XXIII og
Páli VI, svarar Litrico: „Nei,
ekki á hans heilagleika. En á
marga kardínála!"
„Það er auðvelt að sauma á
mestu höfðingja“, segir Litrico.
„Þeir, sem bara halda, að þeir
séu höfðingjar, eru erfiðir og
ætla að fara að segja mér fyr-
ir, hvernig þetta og þetta eigi
að vera. En raunverulegu fyr-
irmennirnir segja: „Bgerstjórn
málamaður en þú ert klæð-
skeri, þessvegna er bezt, að
þú búir til fötin“ “.
Jj itrico grobbar ekkert af
neinum sérlegum gæðum fata
sinna, heldur séu þetta algeng
200-dollara föt. „Ég er klæð-
sikeri eins og hinir, en bara dá-
lítið framtakssamari. Litrico
getur bæði búið til góð og vond
föt. Jafnvel Miohelangelo
gerði mörg uppköst. Góður
klæðskeri er eins og góður
læ-knir. Hann spyr, hvað að þér
sé, og gerir svo sínar ráðstaf-
anir. Ef þú ert grannur, geri
ég þig ofurlítið gildari að sjá.
Ef þú ert feitur, læt ég þig
sýnast grennri. Ef þú ert ung-
ur, geri ég þig ofurlítið full-
Framhald á bls. 10
Auigelo Litrico athugar jakka á
Krúsjeff, sem aldrei var sóttur.
4 LESBÓK MORGUNBLAÐSINS'
24. tbl. 1965