Lesbók Morgunblaðsins - 10.11.1968, Blaðsíða 16

J§> ■ uF- j ■ :\ú & MélD- ■ $TÆ®1 mxr L| M- HVCtá- Tfl y
JflF- N\fi- LVR biTsnn
t CLD- ST/E£))f>
\\ NWNT- N 1 ÞKRllT- u n
SpÚKflM KPKL
»esr- ikan •s , wn ohn Hraw fn'atRi-
<,V>
PRÓ©- urimN þTÓTfl ST'fí RflW SO K N
£LD- iTáV- 1 P íK.sr. 'OfiXá 1 s MiÍS KflFM
5Tfl4- lí> ntfiLL jliRTjíjl
Hum- HfilTl V 'ofm
HEV mfr
nmn ýlflRK ÚK FIED P ÖHKfl ?ietti IR veýf flK
S'ILD- VÉi Ðl- 11 o- , KLAKít 'iréKK öí> K4 Y—
Pjö,í- KMR m KlPPUR ?éifl
(Ég) OtTR 1
L'E z T eiCiR neinn UrtiWf’/ K idP
MOHH + VÆTfl •> > STflflK J>ý'R
kvfíJ- FUtiL * STlír IflH 0 P
FRUM- Bffll Dvfcí k KfíFþ 4? P'lNFJ- V) b
úCiHfl- HTÚf HVU- i sr
(itÖÐU KíVfll
ifín- HlT. MuKft
STflHÍ- Ftfl.
m foRíf- TfllflCK ÍL'flg
sentn Kumn HflLL' D5T ’pftnfí
wéni* SR Uiw
J HRI' NPR JKfunfl MFÓ
bgoT- H/EF TflVflú íflD- Iflú,
MMHU. S TÓR
JneRT' ItlQAP- 'fl f£Tl
K(?DÍ'p. RÐI Rfk
• J, J i
Lausn r a síðustu krossgáti u
ITI Z — W- h •ar %a: G , 2 cr (V/ Qr \c o u 4) n V) h 'p
'í. ~ § £ tz: U- < v/t vÓ cc 2 ± C) VÍ 2X Lu - u % o oc 0- -ÚJ
-z- -v i — VV vU 2 lls X -J œ Ú. 5 E C, A — UJ S ^UJ Z 1 1 .0 0Í 3 T
P> ÍÍ y> z UJ — íft 1 il ú X tz. r X CK ! -3 s: r* <r -J V,
tz Ct e' ct 1 UJ U -J ct J. ÍŒ Isi Z I 1 -3 ú þ- 3 W VL m Ul
% 3 úC (t A rr: a: -J VY 1- U) •—, 2. pti cfc (- 3 s: iu — —
3- % tc *z. - V) 11 - .J "Œ -1 •j (E tl 1 £ — T « -■> C 2; £ w £ jsf
w S “fpi? n O- UJ j j - 1c\ cc tc -) .< í«t -3 r* v- £ =3 u iil m cz
wz .C> 'O < H u A UJ ■ _ 'v> þjS! í5'*° ~o h 3 -J -tz OC | <fc 2. tt /v- Qí
ct • '+' 11 > (t •z ll I "< s: £ o: B i -J \r> I 11 “O -> — ii?! )L Œ
4 m > |A ic -■ cr P -- t- ar -J: - Vl. (C Cxf T '< 3 L
— L
\u .< oí w- '*/\ cr 0Í icT - Œ.-3 \a- C* 54 ,< X < P4
a: X w 3 5 co 2T <s T I VA ct <
lt 1 é © — o CÞ if Vj. J. ! PgR5í»5* i WffigCJnra Mpu K \ !+|
ra
Þátttaka í myndlistarsýningum
hefur fœrzt svo í aukana á síðustu
árum, að jafnvel hinir allra áhuga-
sömustu komast varla yfir að sjá
allt, sem sýnt er. Það er dálítið for-
vitnilegt rannsóknarefni, að ekki
eru allir sammála um, hvort þessi
þróun sé æskileg. Sumir tala um
grósku, aðrir um heimilisiðnað. Síð-
ari tíma myndlistarmenn á íslandi
hafa í rauninni allir staðið í skugga
brautryðjendanna, sem tekið var
með fádœma kostum og kynjum.
Svo mikið dálæti hefur fólk haft á
verkum Ásgríms og Kjarvals til
dœmis, að enginn yngri málaranna
getur veitt þeim teljandi sam-
keppni. Það eru sjálfsagt margar
skýringar á þessu; ein gæti verið
_ sú, að hlutlœg
I ar myndir
■ Kjarvals, Ás-
I gríms og Jóns
I Stefánssonar
I af íslenzkri
I náttúru, voru
■ aðgengilegar
I pH almenningi.
I ■ I g I Önnur skýr-
I I I I I ing er einfald
| * | * J lega sú, að ef
—yjJJ s£u
brautryðjendurnir snjallari lista-
menn en hinir, sem siglt hafa í kjöl
farið. Það er athyglisvert, að þessir
frægu frumkvöðlar í íslenzkri mynd
list gátu gefið sig óskiptir að mynd-
sköpun um sína daga. Það er hlutur,
sem flesta málara dreymir um.
Þrátt fyrir almennan áhuga og
kaupgetu og þrátt fyrir ótrúlega
sölu á fjölmörgum sýningum, hafa
aðeins sárafáir menn fulla atvinnu
af myndlist. Mörgum er svo farið,
að þeir tíma ekki að afsala sér
þœgindum og efnahagslegri velsœld
fyrir þá hugsjón að vinna að mynd-
list einvörðungu. Hvort myndlistar-
menn vinna jafnframt að einhverju
öðru, sýnist raunar ekki skipta öllu
máli, en það var rómantízk hug-
sjón lengi vel. Að svelta fyrir listina
var ekki nema sjálfsagt.
Fœstir nenna að leggja það á sig
lengur. Og vafasamt er að myndlist
in líði fyrir þá stefnubreytingu. Trú
legt er, að sá myndlistarmaður, sem
sæmilega er haldinn og áhyggju-
laus um afkomu sína, hafi ekki
síðri aðstöðu til að einbeita sér, jafn
vel þótt hann geti ekki staðið við
myndstólinn daglangt. Timinn út af
fyrir sig er engin trygging.
Einn af myndlistarmönnum okk-
ar, sem vinnur það lofsverða ve.rk
að skrifa gagnrýni, talar stundum
um heimilisiðnað. Og rétt er það';
alltof stór hluti sýninga ber það
Fögur mynd.
Það er fögur mynd af Jóni Sigurðs-
syni, sem verk hans sýna oss. Útgáfur
hans standa enn í dag og vegna hvers?
Vegna þess að hann las rétt, skrifaði
upp áreiðanlega, var allra manna beztur
prófarkal'esari. Athugasemdir hans full-
ar af fróðleik og í hvern stað áreiðan-
legar. Hann sletti ekki fram ágizkunum
út í loftið, sem engan grundvöll höfðu
eða stað, og sagði og skrifaði yfir höfuð
aldrei neitt sem hann ekki gat staðið
við. Svo skrifaði hann hugsunarrétt og
með sér, að þar sé um alvörulaus
sunnudagsígrip að ræða og tilgang-
urinn sá að afla peninga. Meinið er,
að sýningargestum gengur illa að
greina kjarnann frá hisminu. Mynd
ir, sem í rauninni eru ekki annað
en pottþétt vottorð um kunnáttu-
leysi, seljast ekki síður á sýningum
en það sem vel er gert. Það vekur
gremju þeirra, sem mikið leggja á
sig fyrir listina og ganga að henni
með alvarlegu hugarfari.
En viðleitni kunnáttulausra fúsk-
ara hefur að nokkru leyti borið
ávöxt vegna þess að sýningar viður
kenndra málara hafa þótt leiðin-
legar. Á siðustu árum hefur hérlend
myndlist verið að mjaka sér út úr
þeirri blindgötu, sem geómetriska
abstraktstefnan hafði leitt hana í.
En það gengur hægt. Langflestir
málaranna hafa í staðinn snúið sér
að Ijóðrœnni ábstraktstefnu, sem
stundum er dálítið í œtt við lands-
lagsmálverk. Einkennilegt er, hvað
margir aðhyllast nákvœmlega það
sama, enda hefur oft verið talað
um það, að málari hafi fyrst og
fremst hliðsjón af því, hvað aðrir
málarar kunni að segja um verk
hans. Tiltölulega fáir hafa kjark til
að fara eigin leiðir.
Það leikur þó naumast neinn
vafi á, að fígúrativ, eða hlutlœg
myndlist er í uppgangi allstaðar í
hinum vestrœna heimi. Að nokkru
leyti gæti það verið vegna áhrifa
frá pop-listinni svonefndu og að
nokkru leyti gæti það verið leiði.
Sá leiði er meðal annars yfir inni-
háldsleysinu í myndlistinni. Abstr-
aktmyndir geta þegar bezt lœtur
verið frábœr listaverk, en alltof oft
hef ég það á tilfinningunni á sýn-
ingum hér heima, að verkin hafi í
mesta lagi eitthvert skreytigildi.
Mér finnst vanta eitthvað, sem
kalla mœtti sál, mér finnst vanta
afstóðu til hlutanna og umfram allt
finnst mér vanta meira um mann-
inn sjálfan og það líf, sem við lifum
í þessu landi.
Sýningarfjöldinn bendir ótvírœtt
til áhuga og grósku í myndlistinni.
Líkurnar á að uppgötva hœfileika
aukast með álmennri þátttöku. En
það eru ekki allir skáld sem yrkja.
Sumir verða aðeins bœrilegir hag-
yrðingar. Brautryðjendunum í ís-
lenzkri myndlist má líkja við þjóð-
skáld, en hvert verður eftirmœli
þeirrar kynslóðar, sem við tók?
Þrátt fyrir sýningafjöldann vantar
að einhverju leyti nýtt blóð í mynd-
listina, ferskt mat og þor til að
standa utan við hinn almenna far-
veg.
Gísli Sigurðsson.
l
skipulega, og um fram allt ljóst, svo að
aldrfii bar föískva á.
(Finnur Jónsson).
Aktaskrift.
Innanþingsskrifurum var borgað fast
kaup eins og þingmönnum 3rdl (6 kr.)
á dag, en utanþingsskrifurum voru borg
aðir 24 sk. (50 aur.) fyrir örkina, og
skyldi vera „akta“ skrift, en það minn-
ir mig að væri 28 stafir í línu og 32
linur á síðu, en 4 síður á örk. Greiðir
skrifarar og úthaldssamir, er sátu við
12 lkst. á dag gátu fyrir þetta verk náð
3 rdl.kaupi.
(Jón Ólafsson).