Lesbók Morgunblaðsins - 01.06.1969, Qupperneq 8

5V0NA
VAR
LÍFIÐ
Ég þoBi ei sundur-
lyndi og þumburu-
hdtt ú mínum bæ
IVæst óskum farsælustu
þakka ég auðmjúklega tilskrif-
ið með Mr. Þorsteini Einars-
syni. Við þar innlögð dokument
skal ég gjöra sem mér fyrir-
skrifið: endalyktin mun sýna
hver afdrif og endalykt verður
á því og öðru milli okkar
bræðra sr. Þórðar. Illt þykir
mér að gjalda óþrifnaðar hans,
en bágt á ég með að sitja yfir
homuim sem með þarf. Enn
hlýt ég að mæða yðar háæru-
verðugheit og biðja yður há-
eðla góði herra að sitilla til
góðrar foreiningar á milli mín
og Made. Guðrúnar Jónsdóttur
ekkju prestsins sál. sr. Þorláks
Sigurðssonar sá eð burtkallað-
ist um miðjan vetur. í fardög-
um meðtók hún allar tíundir
og prestsskyldir sem til heyrðu
þessu kalli. Varð þá í vand-
ræðum að koma sér héðan í
burtu svo ég af me'ðaumkain
léði henni 4da part þessarar
jarðar hvar við ég tek nú mik-
illegan baga og skaða, þar so
ilBa spratt hvar um ei tjáir að
tala. Ætlaði ég að skilnaði að
láta henni eftir 4da part inn-
tektarinnar eins og obiter for-
taldi yður. En svo er komið að
hún þiggur ei slíkt yfir nokkra
velgjörð. Því er mér öllum lok-
ið. Hún, eður þeir er svo fyr-
ir henni telja, meina hún eigi
óskerta alla hálfa vissa inntekt
kallsins til næstkomandi far-
daga hvað mér er mikið örð-
ugt á þessum fólksríku og
mæðusömu sóknum að þéna hér
fyrir svo lítið verð, sem inn-
tektin nú að öllu samanreikn-
uðu að helmingi hleypur. Ég
þoli ei sundurlyndi og þumb-
arahátt á bæ mínum. Þar kann
margt iilt ai' að hljótast. Betra
er að vita víst en hyggja rangt.
Þó ég meini, að henni til komi
ei svo mikið af prestsinntekt-
um hér fyrir þetta ár, þá kann
ég að hugsa það skakkt, því
ei undir höndum og bið ég yður
því að lagfæra mig og setja
þetta til rétta. Þessvegna inn-
legg ég hér lítinn memorial upp
á hvern ég bið yður að svara
er þér góði herra, sjáið að sé
rétt og billegt okkar á milli
hvar til ég fulltreysti yðar vel-
reynda paítrocinio mér til góðs.
Næst óskum beztu
finnst ég í skyldugri undir-
gefni
háeðla hr. biskupsins
míns háttvirðandi patrons
auðmjúkasti þénari
Prestbakka d. 24. ág. 1778.
Jón Steingrímsson.
Árið 1778 fékk sr. Jón Stein-
grímsson veitingu fyrir Kirkju-
bæjarklaustursprestakalli, sem
hann hafði áfráðið að sækja
um „eftir langa umþenking og
bæn til Guðs.“ Fluttist hann
þá um vorið frá Felli í Mýrdal
að Prestsbakka.
Bréf þetta skrifar hann bisk-
upi fyrsta sumarið sitt á Prests-
bakka. Til upplýsingar um þá
sem nefndir eru í bréfinu skal
þetta tekið fram:
Sr. Þórður er „sá bláfátæki
og skuldum vafði prestur," sem
þessi árin hélt Kálfafell í
Fljótshverfi. Hann var sonur
Jóns Magnússonar á Stóra-
Núpi. Fyrst var hann prestur
á Suðurnesjum, Hvalsnesi og
Stað í Grindavík, en fékk
Kálfafell við andlát sr. Jóns
Bergssonar 1773, að vísu gegn
andstöðu biskups, sem taldi að
þessi snauði prestur hefði lít-
ið að gera við þetta fátæka kall
eða það við hann.
Sr. Þórður var hinn bezti
kennimaður, mælskur prédikari
og góður barnafræðari og svo
brjóstgóður að hann mátti ekk-
ert aumt sjá. En hann beið
marga og herfilega ósigra í við-
ureign sinni við Bakkus og fá-
tæktin var honum fylgispök
alla ævi.
Staðuirinn á Kálfafelli gekk
því mjög úr sér í embættistíð
sr. Þórðar. Er það vandamál,
sem sr. Jón þarf að glíma við
sem prófastur Skaftfellinga og
hann drepur á í bréfinu.
Forveri sr. Jóns í Kitrkju-
bæjarklaustursprestakalli sr.
Þorlákur Sigurðsson, hafði and
ast 27. janúar um veturinn.
Hann var tvíkvæntur. Fyrri
konu sína, Steinunni Sæmunds-
dóttur, hafði hann misst 1752,
en seinni kona hans, Guðrún
Jónsdóttir frá Spóastöðum, lifði
hann sextug að aldri.
Umfram það sem í bréfinu
segir skal þessa getið um md.
Guðrúniu: Hún flúði undan
Fraimíh. á bls. 15
0
a
SMASAGA
eftir Ásgeir Jakobsson
Þegar sr. Jón Steingrímsson flutti að Prestsbakka 1778 var sú jörð í „mikla níðslu og langvarandi
órækt komin“. En hann tók strax til að byggja upp flest bæjarhúsin með nýjum trjáviðum, setti
þau í rétta röð og „fyrir framan alla þessa bæjar- og húsaröð hefur hann lagt eina breiða grjót-
stétt, 30 faðma Janga, sem stétt engin var áður“.
Þótt bærinn á myndinni, sé ekki sá sami og sr. Jón byggði, er hann í líku formi og á sama
stað, og gefur því nokkra hugmynd um húsakynni á setri Eldklerksins, þótt lágreistari væru en
þessi bær. — Myndin er tekin í tið sr. Bjarna Þórarinssonar og sést hann á myndinni ásamt börn-
um sinurn og fleira fólki, m.a. frú Ingibjörgu, sem er í glugganum á skemmuloftinu. Myndina tók
Friðrik Gíslason í Vestmannaeyjum. Hún er nú í eigu frú Susie dóttur sr. Bjarna.
S kipstjórinn stóð við brú-
arglugga hjá vélsímamum rýndi
útí sortann og bölvaði íslandi.
Togarinn var frá Grimsby.
Þeir höfðu verið í Víkiurál'niuim,
þegar hanm Skall á uim smoirg-
uninn. Norðaustan ofsi, frost,
bylur. Þeim sóttist seint feirð-
in til lamds. Skipið lá undir á-
föllum. Af ótta við enrn aukið
veður, stækkandi sjó eftir því,
sem veðrið stóð leraguir, síðan
ísingu, vildi slkipstjórinn freista
þesis að komast í var.
Haran kveið landtö'kunini.
Frarraundan í sortanum biðu
mörg anines, sum með landbroti
langt út, örarauir og þau vom
fleiri, risu snarbrött frá sjó og
aldan reið óbrotin upp að klett-
um þeirra
Hjá Skipstj óraniuim í brúnni
voru þrír ihásetar, Einin þeinra
var uiniglingspiltur, sem Skip-
stjórinn 'hafði tekið fyrir bæna-
stað móður hanis, fátækrar. Fað-
ir haras, gamall félagi skipstjór-
anis lá einihvers staðar á þeas-
um slóðum í botni.
Um miðaftanisleytið bilaði
dýptanmælirinn. Þegar skip-
stjórinm hafði bakisað við hann
um stund, án áranguirs, sagðS
hanin:
— Farðu afturí og segðu
stýrimannimuim að gera klárt
handlóðið —
■Haran hafði beint Skipuin
sirani til roskins háiseta. Þegar
hann hafði þetta mælt lagðist
hanin útí brúargluggann á ný.
Pilturinin hafði legið uppað
lokuðum brúarglugga bakborðs
megin. Hann var athlífaður og
hafði ekki tekið ofan sjöhatt-
iran, en það hafði afturámóti sá
1. júní 1969
8 LESBÓK MORGUNBLAÐSINS