Lesbók Morgunblaðsins - 08.03.1970, Blaðsíða 9

„Þá sezt ég' hérna í þennan stól, og' ég bið hinn mikla kraft að
veita bessu fólki það lið í sjúkdómi þess, sem má.“
(Ljósm.: Sv. P.)
— En séi'ðu þessa, sem standa
á bak við lækningarnar? Ertu
í áþreifanlegu sambandi við þá.
áþreifanlegri skynjun?
— Já, fullkomlega. Þeir koma
hérna að stólnum, og það kem-
ur svolítill hvítur depill hérna
á gólfteppið. Þetta smáhækkar,
unz það er komið upp í svo sem
svona háa súlu, heldur hærri en
stólbríkin, og þessi súla tengist
við mig, hnakka og hjarta, og
þeir tengjast líka við mig. Um
leið finn ég, að ég læt eitthvað
af mörkum. Þeir tengja líka við
súluna, og eftir svolitla stund
fara þeir, því að þeir eru miklu
fleiri en Kristján, læknarnir, þó
að hann stjórni starfi þeirra, og
það er eins og þeir taki úr þess
ari súlu, — ég get enga skýr-
ingu á því gefið, hvað þetta er,
— en það er eins og þeir taki
úr þessu eitthvert efni, stund-
um eins og silfurlitaðar kúlur,
stundum þræði, það er ekki allt
af eins. Stundum er eins og á
það slái litabrigðum. Þetta fara
þeir með og hverfa. Ég hef skrif
að nöfn fólksins, sem hjálpa
þarf, á nafnalista. Nú, þeir fara
kannske í þrjár, fjórar áttir og
koma svo aftur eftir þennan
vissa tíma, stundarfjórðung,
nema ef eitthvað er sérstakt, þá
segja þeir fyrir um það, ef sam-
bandið á að standa lengur.
— Og þú sérð þá við upphaf
og lok þessa tíma.
— Já, það hefur stundum
komið fyrir, að ég hef annað
hvort skrifað hjá mér skakkt
húsnúmer, götuheiti eða bæjar-
nafn, og það er undarlegt,
ég hef tekið eftir því, að
Kristján er ekkert ánægður
yfir því, ef ég segi honum ekki
réttan stað. Ég þarf alltaf að fá
upp réttan stað til þess að geta
sent þá, þeim finnst það miklu
léttara. Ef ég hef verið beðin
fyrir sjúkling á sjúkrahúsi,
verða þeir að vita stofunúmer-
ið.
— Talarðu við þá, jöfnum
höndum og þú sérð þá?
— Já, já, ég tala við þá, og
Kristján segir mér oft um árang
urinn, þegar hann kemur aftur,
en stundum ekki. Aldrei segir
hann mér, ef sjúklingurinn er
dauðvona, aldrei.
— Geturðu greint þá Harald
og Kristján sundur á áhrifun-
um, sem fylgja návist þeirra?
— Já, ég þarf ekki að sjá þá
til þess, þau eru ákaflega ólík,
þó að áhrif beggja séu mjög
góð og þægileg. En þegar
Kristján vill beita sínum áhrif-
um, verð ég að eiga til meiri
orku, Haraldur gerir ekki eins
miklar kröfur til mín. Það er
lika eðlilegt. Kristján stendur
úti í stríðinu við að létta og
hjálpa fólkinu, sem á erfitt. Það
gerir hinn líka, en sennilega
með öðrum hætti, hugsa ég.
— En hvaða þátt á þá Harald
ur í þessu starfi?
— Haraldur yfirgefur mig
ekki, meðan þeir eru að starfa.
Hann stendur allan tímann við
stólinn minn.
— Er hans hlutverk þá frem-
ur að halda hlífisskildi yfir þér
á meðan, halda stöðinni í lagi?
— Ég býst við, að svo sé.
— Haraldur er þá hvort
tveggja, stjórnandi miðilssam-
bandsins og verndarmaður eða
gæzlumaður þessa hjálpar-
starfs.
— Já, einnig það.
— En þú átt oft samtal við
hann þess á milli, er það ekki?
— Jú, hann talar oft við mig,
og hann er minn bezti kennari.
— Er auðveldara fyrir þig
að komast í samband við Har-
ald, þegar þú ert hér í þínum
venjulega stól, eða getur það
gerzt á öðrum stöðum, ef þú
nýtur næðis á annað borð?
— Það getur gerzt, hvar sem
vera skal, og meira að segja í
ys hins daglega lífs, bæði á
vinnustað og eins, meðan ég er
að tala í síma. Þá hefur Har-
aldur sagt mér eitt og annað,
sem ég get að vísu ekki sagt
frá, því að það er einstaklings-
bundið, en ég gæti ekki með
nokkru móti vitað nema í gegn
um eitthvað svona. Ég held mér
sé óhætt að segja, að ég gæti
fært sönnur á það.
— En þegar þú fluttir inn á
segulband efni bókanna
tveggja, þar var Stefán einn
sitjari, var ekki svo?
— Oftast nær hefur hann
setið einn. Nú orðið þarf ekki
svo marga sitjara í þessu sam-
bandi mínu. En fyrst voru allt-
af fjórir, meðan ég var að
þjálfast og ná því marki, sem
hver miðill þarf að ná til að
seta skilað einhverju.
— í fyrri bókinni „Leiðinni
til þroskans", lýsir þú því, sem
fyrir augu og eyru ber á allt
öðrum tilverusviðum.
— Ja, það eru sálfarir, allt
saman.
— Þar ertu alltaf undir
verndarvæng Haralds og ein-
hvers annars, sem þú nefnir
aldrei. Veiztu, hver hann er?
— Nei, ég náði því aldrei. Ég
get ekki gert mér grein fyrir
því, hver hann er. Ég bað um
að fá að vita það, en ég fékk
aldrei að vita það.
— Er þér tilhlökkunarefni
að rifja upp aftur kynni þín af
þessum sviðum, þegar þar að
kemur og þú hverfur héðan?
— Ja-á, mjög mikið. Og ég
hef stundum freistazt til að
fara þangað, þegar ég er ein,
t.d. á kvöldin, þegar ég er bú-
in með húsverkin. En ég man
ekkert af því, þegar ég kem
aftur. Þó finnst mér ég koma
alltaf svolítið skárri en þegar
ég fór.
— En þú manst ekkert af
því?
— Nei, ekki neitt, ekki nokk-
urn skapaðan hlut. En ég hef
stundum freistazt til að fara
svolítið út fyrir sjálfa mig.
— Geturðu ráðið við það
sj álf?
— Já, ég get það. Þú skalt
nú ekkert vera að segja frá
því, — fólk getur farið að
verða hrætt við mig, — en ég
hef stundum látið eftir mér að
skreppa til kunningjanna og
sjá, hvað þeir eru að gera.
Þetta er svo sem ekkert fallegt,
en ég er nú ekki betri en þetta.
Svona erum við mennirnir. Við
erum stundum svolítið forvitin.
— Þú hefur sagt mér ein-
hvern tíma áður, að þú hafir
gert ítrekaðar tiHaunir til að
tileinka þér efni bóká þinna,
bæði með því að lesa þær og
hlusta á segulbandsupptökurn-
ar, en ekki tekizt.
— Ég get alveg sagt með
sanni, að það hef ég gert. Ég
man ekki, hve oft ég er búin
að lesa „Leiðina til þroskans“,
það er ótal sinnum, en „Leið-
ina heim“ er ég búin að lesa
fjórum sinnum, síðan hún kom
út í haust, en það er eins og
mér sé varnað að muna nokk-
urn skapaðan hlut. Þó held ég,
að ég muni kannske eitthvað
úr formálanuim hans Stefáns,
samt mjög lítið, en ekkert af
meginefninu. Ég veit ekki
neitt. Stefán hefur stundum
verið að lesa fyrir mig kafla
og kafla niðri í búð, og stund-
um get ég rökrætt efnið við
hann í svipinn, en daginn eft-
ir er allt horfið úr huga mín-
um, ég hef það ekki lengur,
það er ekki lengur til. Og ef ég
les sjálf, næ ég engu.
— Veiztu nokkra skýringu á
því, hvers vegna þetta er?
— Nei, ég kann enga skýr-
ingu á því, mér hefur aldrei
verið sagt það. Og mér finnst
þetta mjög óþægilegt. Stundum
er hringt til mín og ég spurð
um ákveðna kafla og talað við
mig um þá, en ég get ekki tal-
að við fólk um þetta, mér er
það ómögulegt, ég veit ekki,
hvað það er að tala við mig
um, átta mig ekki á því, um
hvað það er að spyrja. Vitan-
lega er ég kannske orðin seinni
að læra en þegar ég var ung,
en ég var afar fljót að læra
t.d. ljóð og næm á að ná og
tileinka mér það, sem ég las,
einkum það, sem ég hreifst af,
og nú ætti ég náttúrulega að
hrífast af minni eigin bók, er
það ekki? Það, sem ég las fyrir
mörgum árum, kemur oft upp í
liugann nú, og ég man það vel.
Það er lifandi í vitund minni
og fyrir sjónum mínum.
— Hvernig skynjarðu Har-
ald Níelsson, alltaf á sama hátt?
— Eg skynja hann alltaf
eins. Ég sé hann fyrir mér, og
hann kemur alltaf í björtu
ljósi. Ég sé alltaf andlitið á
honum. Hann er í hvítum hjúp,
alveg eins og hinir. Ég hef
aldrei séð hann í venjulegum
fötum.
— Hvernig lítur þú á dauð-
ann? Telurðu hann kvíðvæn-
legan, hörmulegan og hryggi-
legan.
— Ég lít á dauðann sem
lausn. Hann er ekki nein enda-
lok, við skiptum aðeins um svið.
En dauðinn kemur okkur allt-
af á óvart, þó að hann sé það
eina, sem við vitum, að við
verðum að ganga í gegnum. Ég
tel dauðann í öllum tilvikum
lausn, nema þegar hann kemur
sem slys. Þá held ég, að dauð-
inn sé ekki eðlilegur og stafi
að einhverju leyti af vangá, —
stundum að minnsta kosti. Og
ég tel, að enginn maður eigi að
taka af sér lífið. Við getum
ekki sagt það um mann, sem er
vanheill á geðsmunum, —
hann er undantekning,------en
allt fólk, sem er með heilbrigða
skynsemi, á að ganga í gegn-
um erfiðleikana, sem það á við
að stríða, en ekki reyna að
stytta þá, því að þeir verða
jafnmiklir eftir sem áður. Þeg-
ar yfir um kemur, verður það
að ganga í gegnum það sama
alveg á sama hátt, það getur
ekki breytt þar neinu eða um
þokað.
— Ertu örlagatrúar? Tel-
urðu, að maðurinn skapi sér
sjálfur framtíð eða honum séu
búin örlög fyrirfram?
— Ég býst við, að við búum
okkur örlög að einhverju leyti,
þegar við leggjum af stað að
heiman í fyrsta skipti. En svo
held ég, að margt komi inn i
hjá okkur, sem við grípum til í
leiðinni og hefur áhrif á fram-
vinduna. En eitt og annað er
örlög, og við flýjum þau lík-
lega ekki.
— Að heiman, — sagðirðu
áðan, — hvaðan kemur maður-
inn?
— Það er nú sú stóra spurn-
ing, sem enginn hefur enn get-
að svarað, og ég tel mig nú
ekki færa um það. En það er
sannfæring mín, að ég kem frá
guði, þessu almætti, þessum
mikla krafti. Hvernig á því
stendur, að hann sendir mig
frá sér, það hef ég ekki á reið-
um höndum, en öll erum við
þaðan komin, og öll eigum við
að koma þangað aftur með
okkar pund, hvort sem við
höfum sáð rétt, fengið góða
uppskeru eða lélega, þá verð-
um við að koma þangað.
— Ef við fáum lélega upp-
skeru, fáum við þá ekki annað
sumar, annað tækifæri?
— O, jú, jú.
— Og þau mörg, kannske?
— Já, hann gefur okkur
alltaf nýtt og nýtt. Og hjá
Frainhald á bls. 12
8. mjarz 1970
LESBÓK MORGUNBLAÐSINS 9