Lesbók Morgunblaðsins - 24.01.1971, Blaðsíða 14

%ar hann laus við alia tiigerð
og sjálfhœlni, sem háttur er
vitrustu manna.
Á þessu skeiði œvi minnar,
las ég mannkynssögu af áhuga
og eftir föngum. Einkum var
það saga Frakklands frá tim-
um Napóleons mikia, sem heill-
aði mig. Ég hafði kynnt mér og
lesið hið stóra ritverk Thiers
um Napoleon og hans ódauð-
legu afreksverk og alia ævi sið
an, er Napóleon í hug mér
ásamt Cæsar; þar eru hin
ódauðlegu séni ailra aida. Thi-
ers var mikili sagnfræðingur
og mesti stjórnmálamaður
Frakka á nítjándu öld, eins og
Talieirand á þeirri átjándu.
Af heimskulegri metnaðar-
gimi, lét ég að fyrra bragði
berast i samræður sagnavisdóm
minn, sem var þó æði grunn-
íær, þvi djúpsitæðan sögulegan
skiining skorti mig þá tilfinn-
aniega. Enda varð ég fijótiega
að viðundri: Ég kunni ekki rétt
an framburð á manna- og staða
nöfnum, svo hinn hálærði spek
ingur leiðrétti málvillur mínar.
Söguþekking hans var lxka svo
víðfleyg og skiiningsrík, að ég
varð að viðurkenna það fyrir
sjálfum mér, að ég vissi nálega
ekki neitt. Aliar hans leiðrétt
ingar voru þó settar fram með
hógværð og litillæti spekings-
ins, sem þekkir til hlitar tak-
mörk sinnar eigin vizku og lær
dóms.
Það var iangt iiðið á dag, er
við ferðaféiagar lögðum á stað
frá Gilsbakka. Leið okkar iá
um tún á Koistöðum: Sigurður
Guðmundsson stóð á bæjar-
hlaði og bauð okkur inn í bæ-
inn til kaffiveitinga. Sigurður
var giæsimenni á vöxt og að
ailri manngerð. Við Sigurður
höfðum haft iítil kynni er ég
var sendimaður Húnvetninga í
Fijótstungurétt. Sigurður hef-
ur á gamais aidri ritað endur-
minningar sinar, sem bera ótví
ræðan vott um rithæfni hans,
frjáisa og óþvingaða. Sigurður
hefur reynzt mér óskeikuil
tryggðavinur frá fyrstu kynn-
um.
Þennan dag var auðsæ veð-
urbreyting í aðsigi: snjóhragi-
andi í byggð, en hríðarkóf tii
fjaiia. Þegar við komum að
Fljótstungu, sagði Jón bóndi,
að varla fengjum við ferðaveð-
ur að morgni. Gestrisni þeirra
hjóna, — Jóns og Guðrúnar
var slík, að iikast var þvi, að
þau fögnuðu þvi að við sætum
þar veðurtepptir um sinn. Ekki
ekorti skemmtxlegar samræður,
þvi þau hjón voru fróð og orð
snjöll. Páii sonur þeirra hjóna
var þar heima, ungur maður
fyrir innan tvitugsaldur. Hann
é:íti gráan hest miikinn gæðing,
sem hann unni mikið. Ólafur,
samfylgdarmaður minn, kunni
flestum mönnum befur að temja
hesta. Þeim Páli og honum varð
ekrafdrjúgt um hestamennsku
og þó hrið væri dimm, fóru
þeir báðir til hesthúss að skoða
gæðing Páls. Páll var hið
bezta mannsefni en varð
gkammllfur, dó á næsta eða
öðru ári frá þvi er þetta var.
Seint um kveldið birti upp
hríðina. Næsta dag var gott
íerðaveður. Lögðum við af stað
kiukkan sex að morgni, sem
var 17. apríl. Þann dag var al-
mennur hreppsfundur haidinn
á þingstað hreppsins að Núps-
dalstungu. Þangað komum við
klukkan fimm um daginn og
skiluðum meðalabögglunum
þeim, sem um þá höfðu beðið.
Mátti þá segja, að í bili væri
fuU líftrygging fyrir lungna-
bólgufaraldri í Miðfjarðardöl-
um.
Magnús F. Jónsson.
ísl. kvenna-
nýlendan
Framh. af bis. 8
mannraunir. Svo stóð ég í innri
stofu.
Þær sátu. Sumar sátu við
aðalborðið hlaðið bakkelsi að
íslenzkum sið, aðrar hér og
þar um stofuna með bolla sína
og kökudiska.
Þær litu ekki við mér, þegar
ég gekk inn. Þær voru að tala,
ein við allar og allar við eina
af svo miklum áhuga að þær
gáfu gestkomunni engan gaum.
Ég var settur niður við aðal-
borðið og borið fyrir mig kaffi.
Það er sagt svo, að hér á
jörðu niðri séu englar á ferð
meðal vor mannanna. Ekki veit
ég svo gjöria sönnur á þessu,
en þama heldur framlágur við
kaffiborðið hjá Svönu, varð ég
fyrir reynslu sem styður þessa
skoðun. Ég heyrði allt í einu
hvíslað við öxl mér:
— Mér finnst þú eitthvað
svo vesældarlegur. Á ég ekki
að biðja hana Svönu að gefa
þér eitthvað sterkara en kaff-
ið?
Það er um tvær aðferðir að
ræða til að breyta heiminum,
önnur er sú, sem tíðast er
reynd, sem sé að breyta með
brambolti heiminum sjálfum,
hin er sú að breyta afstöðu
mannsins til hans.
Sterkur sjúss kemur mörgum
að verulegum notum við síðari
aðferðina. Það er ekki að orð-
iengja það, að innan örstuttrar
stundar var mmn heimur orð-
inn miklu bjartari en áður var.
HEIMFÖR ALDEAÐRA
Þessi klúbbfundur kvenn-
anna markaði nokkur tímamót
í starfseminni. Hingað til hafði
klúbburinn ekki haft neinn
annan tiigang en halda við sam
bandi milii Islendinganna í
Grimsbæ, en á þessum fundi
kom fram tillaga um að klúbb-
urinn tæki sér verkefni fyrir
hendur.
Tillagan, sem var runnin und
an rifjum Pá's Aðalsteinsson-
ar var þess efnis að klúbbkon-
ur greiddu smáupphæð á
hverjum fundi i sjóð til að
standa straum af heimför eins
aldraðs Islendings í Grímsbæ.
Nana Zoega reifaði málið og
sagðist ekki vita til að neinn
kiúbbmeðlima væri svo illa
stæður að þetta gjald sem um
væri að ræða, (mig minnir það
væri 5 shdMlingar) skliptó hanin
nokkru til eða frá en það gæti
i öðrum stað stuðlað að mikilli
gleði. Margt af hinu gamla
fólki í Grímsbæ iangaði heim
til fósturjarðarinnar áður en
það legði upp í iengri ferð,
sem það ætti ekki afturkvæmt
úr. Hún sagði það ætlunina
að hafa samband við forráða-
menn Hrafnistu og fá þá til að
annast dvöl gamla fólksins hér
heima, því að með því móti
væri líkiegast að það hitti
fiesta sína iíka og einhverja af
æskustöðvunum.
Konurnar fögnuðu mjög þess
ari tillögu og mig minnir að
Helga Gott væri valin til að
fylgja henni eftir, svo að hún
er í góðum höndum og engin
hætta á að þetta þarfa mál
koðtni niiður. Gamaillt fóiik lajnig-
ar alltaf heim til landsins, sem
ól það og gildir þá einu,
hversu vel fóikinu hefur vegn
að í landinu, sem það fiuttist
til. Þó ekki sé til annars en
sannfærast um að kunningjarn
ir og æskuvinirnir séu flestir
dánir og sambandið rofið fyrir
íulit og ailt, þarf gamia fólk-
ið að fara þessa kveðjuför á
íomar slóðir. Það er ekki að
efa að forystumenn Hrafnistu
taka þessari tilxögu vel.
Þegar rætt hafði verið um til
iöguna var haidið áfram að
drekka kaffi (nema gesturinn)
og borða kökur og rabba um
ísiand, sem konurnar þekktu
allar betur en maðurinn að
heiman. Til þess að þekkja
iand sitt, þarf maður nefnilega
að fara í burtu, að minnsta
kosti um tíma. Það veit eng-
inn hvað átt hefur fyrr en
misst hefur.
Eins og fyrr er frásagt í
greininni, kveið ég fyrir heim
sókninni, en það fór svo, að ég
kveið ekki siður fyrir að þurfa
að yfirgefa þennan skemmti-
iega og í alian máta ánægju-
lega félagsskap. Mannkindin
kviðir alltaf einhverju. Það er
hennar eðli.
Jón Oigeirsson kemur hér við
sögu eins og á allri minni
Grimsbæjarreisu. Hann ók mér
út í Humberstone og á leiðinni
sagði ég si sona við hann:
- Ég er alinn upp við slark
útiiegur og skútuhark og ég
hef verið á togurum á Halan-
um að vetrarlagi. Ég skal trúa
þér fyrir því að ég vildi heid
ur vera að binda sjóhattinn
undir kverk til að fara út á
dekk að taka trollið i hragl-
anda að vetrariagi norður á
Haia, heldur en í þessa heim-
sókn, sem ég á framundan.
Hvað á ég að segja við þessar
konur? Um hvað ræða þær á
þessum fundum? Hvað á ég yf
irieitt að gera af mér?
— Það veit enginn um hvað
þær tala, sízt þær sjáifar, og
hafðu engar áhyggjur af þvi,
hvað þú eigir að segja. Það
kemur aldrei til með að reyna
neitt á það.
Ætlarðu ekki að koma með
mér inn og vexa mér til halds
og trausts?
Nú varð það, sem mig hafði
ekki órað fyrir af fyrri
reynslu minni af manninum, að
Jón brást mér algerlega. Hann
sagði: —■ Nei!
Ég leit útundan mér á þenn
an vin minn, sem ég vissi að
hvorki brygði við sár né
bana, því að hann var nýsiopp
inn nauðuglega og skaddaður
úr heiftarlegu bílslysi. Það tók
hann ekki nema nóttina að sofa
það úr sér éftir að gert hafði
verið að sárum hans. Hann var
kominn á skrifstofuna reifaður
og farinn að keyra bil aftur á
öðrum degi frá slysinu.
Nú var honum aftur á móti
greinilega brugðið. Hann
hilieypti í brýninair, beáit samein
vörunum, hnúarnir hvítnuðu á
stýrinu og svipur hans sem
jafnan var blíðlegur var
grimmdarlegur.
Ég sá, að það myndi ekki
þýða að ámálga þessa bón
mina.
LAUSN Á VERÐLAUNAGATUM
7ITTV; : W {'þ. 0^*^» / *~'"r'‘ ■ ' í'& w P 8ÍI4P Tölu flNDI VIP- át- U4áfl fl«l
...i A' R tí s jjs& 0 F s r Æ K i F u L L
ar R E B 0 A R p n r 1 R £ L tr H
M y R R fl M A L fi Ð fl R ■’■' .u F í? r
t>l)KL flR UTL flR Ifi sf"- Uoí>„ ítiif- UR 'Mr e R. T R Þ fl R » U N l”' R LSÓTfí R fl
í K i í> Ff M E n K —> Á —i» f £ R © u M K T 'O A R
, £ < m\ P A' L S 0' L i N sv/ L A R F fl 'o N H R o F 1
i Affl E F R R A L L vne UÓfht K Aw ? 0 s N U D J> ’suifif J H í> f) R 'fl.^
tf /?' R H fl A'" R Æ © 1 N N óTflf H £j & R H 4 R
r«T- ILL •: dfm TlL s> R K Æ /J A R 't'f! K u N H A N 4 fí (•) u R £ r» />4 R 'flN 1
v R K R fí R iKE- £ Ú R N 1 Á f /J if1 MfW- ptRlí Af A”' F fl R S
R 0 F R R 5U0,- lEL i i> 1 N rnr- flR ifÆfe b L. tí fl N a L fl' <A' MtJ- £ 1
tlíu IHtl s K e R. \ N N : - L A s i N N Koht ii £> r P*",p~ R u s L 1 £>
m & HUHlJ Hflí. 3 A 'diui1 rnvo £ L J fl" L ú a L £ 4 T U iP- fljr £> ’fífí
-.V. • -'.A m HA-. Tip- X 0 L i N ÍVR Ö £> s K R rtftfl E 1 >•••.■ i A’l L fl S
m 'ú. Ifl T- flfí A 0' R £ N b fl R i £ H/CO L 1 fi u R I1" N r N
R 4 H 1 f fl N SLU R fT U O u R IF _fl U
ini- TT N i U w R R® F fl R. 0 s K 1 N S A"
i'i' í,i«3í e KUO T R u R 0' 4 M R VR n N R N H s JKIT Ð
i; WH a’ s T R a' Ð U K lf§ N i T fl Ð fl R N IMOfíf A’" F T R fl
5 /e V Jf R '7‘V s E 4 4 1 T«é U t> fl N N 1 L L fl ý' R
fiK.U f\ÍL YstW T t? o" M U R m K fl R 4 fl R 1 ~r 4 tí" M gg r L 'fí K 514' flOI
U i*' 4» e«f." H K fl L fl U s R E 1 T D R N ft K T fl
N 9 K U R 6*11 L Kfltfl T R Wafí ftí/Hfl K fl' jfci H N 1 T H R f? 1 S r
[fllDI J> ■R Du' E 0 R R 1 i^ S ö L fl s D R fl 4 1 R H 0 T
fl í £ÍK/J ILLfí Kl K e R 1 N MOI r R R 5 S 1 knT R H T 1 N N Bf R 5éK- i
R. s U p Ft A S N A R. 0? 4 fl tH s mofl M A T fl K s
ÍHfí’K A s i N N FoR- T AíL- fJR 4 £ T A E L fl R fí F N R R.
0 S T s Htnn fo/W r m fl N v> MSH flM«« K<P' 'o v ö á L f) t> fl K fl"
R K L fl F —> 'i —> 4 ú M M '1 B T Ö R 4 LÍ N e R Q a” r
T, n n R N fl N fl r r: fl N (fcX,R Ö n R <,r Aw s A K A R
Dregi var um vei’ölaunin, og féllu þau þannig:
Kr. 5.000,00: Guðrún Torfadóttir, Hlíðarvegi 6,
Kópavogi.
Kr. 2.000,00: Málfríður Björnsdóttir, Hofteigi 46,
Reykjavík og Hanna Garðarsdóttir, Miklubraut 66,
Reykjavík.
óvíst, hver endalokin verða. Hálfgerð skálmöld
hefur ríkt á slóðuni þar hjá niðjum Þorgeirs goða
á Ljósavatni.
Dregið var um verðlaunin, og féllu þau þannig:
Kr. 5000,00: Jóhannes Sigmundsson, SyÖra-
Langholti, Hrunamannahreppi, Árnessýslu.
Kr. 2000,00: Kolbrún Jóhannsdóttir, Löngu-
mýri 10, Akureyri og Reynir Jónasson, Garðars-
braut 32, Húsavík.
14 LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
24. jainúar 1971