Lesbók Morgunblaðsins - 01.06.1975, Blaðsíða 14

ÁBYRGÐ TEKIN Á
VÖRUGÆÐUM
Framhald af bls. 3
—“ hún leitaði að rétta orðinu en gafst upp og sagði,
að lokum veikum rómi — „indæll.“
Þegar hún sneri sér við stóð Gladys Claffern þar og
horfði á hana. Hún var dálítið hii'saá svipinn, en
virtist einnig svolitið skemmt. Hún horfði á hana og
hallaði höfðinu örlítið. „Frú Belmont?"
Þá missti Claire alveg móðinn. Hún gat aðeins
kinkað kolli — heimskuleg, eins og leikbrúða.
Gladys brosti og i brosinu fólst einhver ósvífni, sem
erfitt var að gera sér grein fyrir. „Ég vissi ekki að þú
verzlaðir hér?“ Alveg eins og staðurinn hefði verulega
sett ofan þess vegna.
„Venjulega geri ég það ekki,“ sagi Claire auðmjúk.
„Og hefurðu ekki gert eitthvað? Það er dálítið —
einkennilegt... Ö, ég vona að þú fyrirgefir mér, heitir
ekki eiginmaður þinn Lawrence? Mér finnst endilega
að það sé Lawrence."
Claire beit á jaxlinn, en hún varð að koma með
skýringu. „Tony er vinur mannsins míns. Hann er að
hjálpa mér að velja nokkra hluti."
„Ég skil, og alveg indæll i því starfi, býst ég við.“
Svo hélt hún áfram brosandi með birtu og hlýju
heimsins með sér.
Claire hikaði ekki við að leita huggunar hjá Tony. A
tíu dögum hafði öll tregða hennar i þá átt horfið. Hún
gat grátið þó hann sæi, bæði grátið og látið i ljós reiði
sina.
„Ég var eins og alger asni,“ sagði hún æst og kreisti
blautan vasaklútinn. „Hún hefur þannig áhrif á mig.
Ég veit ekki hversvegna. Hún gerir það bara. Ég hefði
átt að — sparka í hana. Ég hefði átt að slá hana niður
og trampa á henni.“
„Er hægt að hata manneskju svo mjög?“ spurði
Tony, með undrun i röddinni. „Slikar tilfinningar
mannanna eru mér óskiljanlegár.“
„Æ, það er ekki hún,“ stundi Claire. „Það er ég
sjálf, býst ég við. Hún er ímynd þess sem ég vildi vera
— á ytra borðinu að minnsta kosti... og get ekki
verið."
Rödd Tony var ákveðin. „Þér getið það, frú
Belmont. Þér getið það. Enn eru tíu dagar til stefnu og
á þeim tíma mun húsið verða gjörbreytt. Höfum við
ekki verið að undirbúa það?“
„Hvernig á það að hjálpa mér — gagnvart henni?“
„Bjóðið henni hingað. Bjóðið vinum hennar.
Kvöldið áður en — áður en ég fer. Það verður
einskonar vigsluhátíð."
„Hún kemur ekki.“
„Jú, það gerir hún. Hún mun koma til að hlæja ...
en hún mun ekki geta gert það.“
„En heldurðu það raunverulega? En Tony, heldurðu
að við getum það?“ Hún hélt um báðar hendur hans,
siðan leit hún undan og sagði, „En til hvers væri það?
Það væri ekki mitt verk, það ert þú sem hefur gert
allt. Ég get ekki þegið heiður sem mér ekki ber.“
„Enginn er öðrum óháður," sagði Tony.
„Sú vitneskja var mér látin i té. Það sem þér eða
einhver annar sér við Gladys Claffern er ekki aðeins
Gladys Claffern. Hún nýtur góðs af öllu sem peningar
og þjóðfélagsstaða geta veitt. Hún tekur því sem
sjálfsögðum hlut. Þvi ættuð þér ekki að gera það lika?
... Og lítið á þetta svona, frú Belmont: Ég er gerður til
þess að hlýða, en hve hlýðni mín er mikil ákveð ég
sjálfur. Ég get hlýtt skipunum treglega eða frjálslega.
Fyrir yður geri ég það frjálslega, vegna þess að þér
eruð eins og mér var kennt að manneskjur væru. Þér
eruð vingjarnleg og yfirlætislausar. Frú Claffern er
það ekki, eftir lýsingu yðar að dæma og ég mundi ekki
hlýða henni á sama hátt og yðar. Svo eruð þér en ekki
ég, frú Belmont, sem eruð að gera allt þetta.“
Hann dró að sér hendurnar og Claire horfði á
svipbrigðalaust andlitið, sem enginn gat lesið úr og
hugsaði. Hún varð skyndilega hrædd aftur en á allt
annan hátt en fyrr.
Hún greip andann á lofti og leit á hendur sínar, hún
fann enn fyrir þrýstingi fingra hans. Það var ekki
imyndun, fingur hans höfðu þrýst hendur hennar
varfærnislega og alúðlega, áður en hann sleppti þeim.
Nei!
Fingur þess ... Fingur þess ...
Hún hljóp inn í baðherbergið og þvoði sér um
hendurnar ákaft, árangurslaust.
Daginn eftir, var hún hálf feimin við hann, horfði á
hann athugul, til að sjá hvað gerðist næst — en ekkert
gerðist í bili.
Tony var að vinna. Ef einhverjir erfiðleikar eru við
að setja upp veggfóður, eða nota fljótþornandi
málningu, þá var það ekki að sjá á handbrögðum
Tony.
Hendur hans hreyfðust af nákvæmni, fingur hans
voru fimir og öruggir.
Hann vann alla nóttina.
Hún heyrði aldrei til hans, en á hverjum morgni
blasti við henni nýtt undur.
Hún hafði ekki tölu á öllu sem hann hafði gert, og
þegar leið að kvöldi, var hún'enn að reka sig á ný
atriði og aftur var komin nótt.
Hún reyndi að hjálpa til aðeins einu sinni, og spillti
þvi með klaufaskap sinum.
Hann var i næsta herbergi, og hún var að hengja
upp mynd á stað sem Tony hafði séð út með stærð-
fræðilegri nákvæmni augnanna. Það var lítið merki,
myndin var við höndina, og hún var orðin leið á
aðgerðarleysinu.
En hún var taugaóstyrk, eða stiginn var óstöðugur.
Það skipti ekki máli. Hún fann að hann var að detta,
og rak upp óp.
Hann féll niður, en hún ekki, því með ómennskum
hraða var Tony kominn og greip hana.
Engin svipbrigði sáust í rólegum dökkum augunum,
og mjúk rödd hans sagði aðeins: „Meidduð þér yður,
frú Belmont?"
Hún sá sem snöggvast að hönd hennar hlaut að hafa
komið við slétta hárið hans, þvi hún sá nú i fyrsta sinn
að það var gert úr einstöku þráðum — fínum svörtum
hárum. Og þá fann hún allt í einu fyrir handleggjum
hans sem héldu um axlir hennar og undir hnén —
héldu henni þétt og hlýlega.
Hún ýtti honum frá sér og rak upp óp, sem hljómaði
hátt í eyrum hennar sjálfrar. Það sem eftir var dags-
ins hélt hún sig i herbergi sínu, og eftir það setti hún
stól fyrir dyrnar, þegar hún fór að sofa.
Hún hafði sent boðsbréf og boðið var þegið, eins og
Tony hafði spáð. Nú var aðeins að biða seinasta
kvöldsins.
Það kom einnig, eins ogönnur kvöld á sinum tíma.
Húsið var nú varla lengur hennar eigið.
Hún gekk um það í síðasta sinn — sérhverju
herbergi hafði verið breytt. Hún sjálf var i fötum sem
hún hefði aldei þorað að fara i áðuc ... Þegar hún var
komin i þau, fann hún til stolts og öryggis um leið.
Hún reyndi að setja upp kurteislegan yfirlætissvip
fyrir framan spegilinn.
Hvað mundi Larry segja? ... Einhvern veginn skipti
það ekki máli. Spennandi dagar kæmu ekki með
honum. Þeir mundu fara með Tony.
Var það ekki einkennilegt?
Hún reyndi að muna hvernig henni hafði liðifyrir
þremur vikum siðan, en gat það ekki.
Klukkan minnti hana á með átta slögum að
tíminn leið óðfluga, og hún sneri sér að Tony. „Þær
koma innan skamms, Tony. Það er bezt að þú farir
niður í kjallara. Við getum ekki látið þær — “
Hún horfði á hann um stund og sagði veiklega:
„Tony?“ og aftur ákveðnari: „Tony?“ og loks nærri
hrópaði hún: „Tony!“
En hann greip utanum hana, andlit hans var nálægt
hennar, hann sleppti henni ekki. Hún heyrði rödd
hans þó hún væri öll I uppnámi.
„Claire,“ sagði hann, „það er margt sem mér er
ókleift að skilja, og þetta hlýtur að vera eitt. Ég fer á
morgun, en ég óska þess ekki. Ég finn innra með mér
löngun til að gera meira en þóknast yður. Er þetta
ekki undarlegt?“
Andlit hans kom nær, varir hans nærri snertu
hennar, en enginn andardráttur fannst — vélar anda
ekki.
... Odyrabjallan hringdi.
Augnablik brauzt hún um, þá var hann horfinn og
sást hvergi, og bjallan hringdi aftur, hvellt og hvað
eftir annað.
Gluggatjöldin á fremri gluggunum höfðu verið
dregin frá. Stundarfjórðungi áður höfðu þau verið
dregin fyrir. Hún var viss um það.
Þær höfðu séð inn. Þær höfðu séð — allt!
Þær gengu inn ósköp kurteislega, allar í hnapp —
eins og úlfar á eftir bráð — skimuðu í allar áttir,
hvössum athugulum augum. Þær höfðu séð. Hvers
vegna hefði Gladys annars spurt eftir Larry á svona
áberandi hátt?
Þetta kallaði fram hjá Claire uppreisnaranda og hún
svaraði kæruleysislega:
hann er ekki heima. Hann kemur aftur á
morgun býst ég við. Nei, ég hef ekki verið einmana
hér. Ekki vitund. Það hefur verið, bara verið
skemmtilegt.“ Hún brosti til þeirra. Hversvegna ekki?
Hvað gátu þær gert? Larry mundi vita hið sanna, ef
þær færu að segja honum frá því, sem þær héldu sig
hafa séð.
En þær gátu ekki hæðst að henni. Hún sá það á
heiftarglampanum i augum Gladys Clafferi^á
uppgerðar tali hennar, á löngun hennar til að kveðja
snemma. Þegar þær fóru heyrðu hún slitrótt hvislið:
„ ... aldrei séð annað neitt þessu likt... svo
laglegur —“
Þá vissi hún hvað það var, sem hafði haft slík áhrif á
þær. Þær voru ef til vill fallegri en Claire Belmont,
tignari, ríkari — en engin þeirra, engin, átti jafn
glæsilegan elskhuga!
En þá minntist hún þess enn á ný — enn á ný, að
Tony var aðeins vél, og það fór hrollur um hana.
„Farðu! Láttu mig i friði!“ hrópaði hún í tómu
herberginu og hljóp inn I svefnherbergið. Hún lá og
grét alla nóttina og fram undir morgun, en þá, þegar
göturnar voru auðar kom bíll að húsinu og sótti Tony.
Lawrence Belmont, gekk framhjá skrifstofu dr.
Calvins og datt skyndilega i hug að lita inn. Stærð-
fræðingurinn Peter Bogert var hjá henni, en það
aftraði honum ekki.
Hann sagði: „Claire sagði mér að fyrirtækið hefði
greitt allan kostnað við húsið mitt —“
„Já,“ sagði dr. Calvin. „Við höfum afskrifað það sem
mikilvægan og nauðsynlegan hluta tilraunarinnar.
Þar sem þú ert nú orðinn aðstoðarverkfræðingur ættir
þú nú að hafa efni á því að halda því við, geri ég ráð
fyrir.“
„Það var nú ekki það, sem ég var að hugsa um. Þar
sem stjórnin hefur nú samþykkt tilraunirnar, þá býst
ég við að við getum fengið okkur TN-gerðina sjálf á
næsta ári, held ég.“ Hann sneri sér svo við aftur
hálfóákveðinn.
„Nú, hr. Belmont?" sagði dr. Calvin eftir stundar-
þögn.
„Ég var aðeins að velta fyrir mér“, byrjaði Larry
— „velta fyrir mér hvað raunverulega gerðist. Hún —
Claire, á ég við — virðist svo breytt. Það er ekki aðeins
útlitið, — þó að ég sé satt að segja hissa á því.“ Hann
hló vandræðalega. „Það er hún sjálf! Hún er ekki
sjálfri sér lik, satt að segja — ég get ekki útskýrt það.“
„Hversvegna að reyna það? Ertu óánægður með
breytinguna?"
„Nei, þvert á móti. En það er dálítið óhugnanlegt
lika sjáðu til —.“
„Hafðu engar áhyggjur , hr. Belmont. Konan þin
hefur staðið sig ágætlega. Satt að segja bjóst ég aldrei
við að tilraunin mundi skila svona ítarlegum og
fullkomnum niðurstöðum. Við vitum nákvæmlega
hvaða lagfæringar þarf að gera að TN-gerðinni, og það
er eingöngu frú Belmont að þakka. Ef ég á að vera
fullkomlega hreinskilin, þá held ég að konan þin eigi
stöðuhækkun frekar skilið en þú.“
Larry tók þetta sýnilega til sín. „Bara það sé innan
fjölskyldunnar,” muldraði hann, ósannfærandi og fór.
Susan Calvin horfði á eftir honum. „Þetta hitti I
mark — vona ég ... Hefurðu lesið skýrslu Tonys,
Peter?“
„Vandlega,“ sagði Bogert. „Heldurðu ekki að það
þurfi að breyta TN-3 gerðinni?"
„Jæja, heldurðu það lika?“ spurði dr. Calvin hvöss.
,JHversvegna?“
Bogert varð hugsi. „Ég þarf engar ástæður. Það er
augljóst að við getum ekki sleppt lausum vélmanni,
sem sýnir húsmóður sinni ástleitni."
„Ástleitni! Þú ert asni. Skilurðu þetta alls ekki?
Þessi vél var að hlýða „fyrsta lögmálinu". Hann gat
ekki látið mannveru bíða tjón og hann sá að Claire
Belmont þjáðist vegna skortsá sjálfstrausti. Þessvegna
lézt hann sýna henni ást, því hvaða kona myndi ekki
verða upp með sér af þvi, að geta vakið tilfinningar
jafnvel i vél, kaldri sálarlausri vél? Og hann dró
gluggatjöldin frá þetta kvöld, af ásettu ráði, svo að
hinar konurnar gætu séð og öfundazt — án nokkurrar
áhættu fyrir hjónaband Claire. Mér finnst það snjallt
hjáTony."
„Finnst þér það?“ Hvaöa máli skiptir hvort það var
uppgerð eða ekki, Susan? Áhrifin voru óhuganleg.
Lestu skýrsluna aftur. Hún forðaðist hann. Hún æpti
þegar hann greip hana. Hún svaf ekki síðustu nóttina
— hún var ekki með sjálfri sér. Slíkt má ekki koma
fyrir.“
„Peter, þú skilur ekki. Skilur ekki frekar en ég
gerði. TN-3 gerðin verður endurbyggð frá grunni. en
ekki vegna þinna ályktana. Ástæðan er allt önnur, allt
önnur. Það er einkennilegt að mér skyldi sjást yfir það
í byrjun.“ Augu hennar urðu fjarræn og hugsandi,
„en ef til vill er orsökin sú, að ég þekki það ekki sjálf.
Sjáðu til, Peter, vélar geta ekki elskað, en — jafnvel
þó það sé vonlaust og hræðilegt — þá geta konur það!“
Guðrún Þórarinsdóttir þýddi.