Lesbók Morgunblaðsins - 15.01.1978, Blaðsíða 15

Opin umræða
um líf fólks
Lif fólks er ákaflega mikið „privatmál" á
íslandi. a.m.k. borið saman þá daglegu um-
ræSu um hagi fólks og fjölskyldulíf sem á sér
staS i blöSum og ritum í öðrum löndum t.d. i
Bretlandi og á Norðurlöndunum, viS þaS sem
tiSkast hér heima.
Þar er maSur sifellt aS lesa litla kafla af lífi
fólks. smáatvik, sem varpa Ijósi á heimilishagi,
kringumstæSur og lifsspeki — alls konar fólks.
í formi litilla lesendabréfa til dagblaSsritstjóra, I
greinum eSa viStölum.
BlaSakona ein, dálkahöfundur stórblaSs i
Bretlandi, tjáir sig oft frjálslega um hjónaband
sitt, heimilislif og persónulega hagi. enda
óhætt aS slá þvi föstu aS maSur ar kunnugri þvi
heimili en Hffi og skoSunum margra náinna
ættingja.
Hér á landi lesum viS í smáatriSum sólar-
hringsdagskrá Carters og Rosalynn, — okkur
hefur meira aS segja veriS trúaS fyrir hugrenn-
ingum forsetans þegar hann sér fallegar konur.
Vi8 höfum lesiS um Elísabet Taylor sem er
hætt i megrun. ætlar héSan I frá a8 kaupa
kjólana sina einu númeri stærri. Og Elton John
þegar hann lét skíra.
Um venjulegt islenskt nútima fólk, hvernig
þa8 býr, liffir, hugsar og dreymir, um þa8 vitum
vi8 fátt. Hvernig gengur fólki a8 lifa af launum
sinum, ala upp börnin, lifa fjölskyldulifi, —
borSa t.d. islenskar fjölskyldur morgunverSinn
öll saman, borSar fólk yfirleitt einhvern tima
saman? Allir vita a8 vi8a er skortur á
barnadagvistun en tölur og skýrslur segja mér
ekki eins mikiS og sagan um unglingsdrenginn
sem tók litlu systur me8 sér í tima einn daginn.
vegna þess þa8 var einfaldlega eina lausnin á
málinu rétt þá stundina. Þa8 fylgdi reyndar
ekki sögunni hvernig kennarinn brást vi8 svo
„orginal" og djarfmannlegri ákvörSun
unglingsins.
Stuttar fréttaklausur segja frá afrekum fólks.
hæstu einkunn á stúdentsprófi. atkvæSamagni
í prófkjöri frá stórafmælum og andlátum.
Vegna þess a8 menn segja yfirleitt ekki
einlæga skoSun sina opinberlega. nema þá
helst I minningargreinum, höfum vi8 litla hug-
mynd um raunveruleikann sem a8 baki býr.
getum aSeins gert okkur þa8 óljóst i hugarlund.
svipbrigSi fólks gefa heldur ekkert uppi.
Ef til vill er ástæSan fámenniS. nábýliS.
myrkriS, kunningsskapurinn, — „allt verSur
svo persónulegt, spá8 i allt sem maSur segir og
þa8 gefur bara ranga mynd — betra a8 halda
vissri fjarlægS," segja menn.
E8a er þa8 ókunnugleikinn og skortur á hef8
i borgarmenningu, vegna stuttar sögu okkar i
þéttbýli?
Kannski vegur þyngst óttinn vi8 a8 koma
upp um sig, a8 raska þeirri velútfærSu mósaik-
mynd sem byggS hefur veriS upp I samræmi vi8
einhverja viSurkennda imynd fyrirmyndarmóS-
ur, föSur, fjölskyldulifs. Hugmynd sem áreiSan-
lega er mjög yfirborSskennd og einhæf, einmitt
vegna skorts á opinni umræSu. sem gæti varp-
a8 Ijósi á fleiri og fjölbreyttari fleti myndarinn-
ar. Liklega er hervirkiS sem umlýkur lif fólks
hvergi skotheldara en hjá fámennri þjó8 eins og
okkar og niSurlægingin e8a óttinn vi8 hana i
beinu hlutfalli vi8 styrkleika vigisins, ef hlutirn-
ir reynast ekki eins og til var ætlast.
Trúlega blómstrar forvitnin um hagi náung-
ans, fordómar og fjarstæSukenndar gróusögur
hvergi betur en í slíku þjóSfélagi.
Ein afleiSing e8a einkenni þessa fyrirbæris er
hve fólk er gjarnt á a8 skipa sér I andstæSar
fylkingar i umræSum um jafnvel flóknustu
málefni þar sem þú ert ekki aSeins tilneyddur
a8 vera með eða móti, heldur er þér beinlínis
þrýst úti öfgaafstöSu til málsins og þar færðu
aS dúsa oft um aldur og ævi án þess að fá
tækifæri e8a möguleika til þess a8 endurmeta
þá skoSun.
A8 láta þa8 uppi a8 þú sért mjög hlynntur
islenskum bændum og landbúnaSi yfirleitt á
íslandi en teljir ekki verjandi aS heilli stétt sé
gert ókleift að þróast til nútíma framleiðslu- og
markaSshátta.
Pólitísk umræSa er oft þröng og einhæf. það
er erfitt fyrir fólk a8 komast hjá því að taka
beina afstöSu með alveg ákveSnum flokki og
hefur þótt hálfgerð goðgá að halda því fram að
mörg málefni gangi þvert á e8a séu hafin yfir
öll flokkasjónarmið.
Öll teljum vi8 okkur stefna að réttlátu,
mannúðlegu samfélagi, þar sem friSur rikir. Ég
held a8 ein sameiginleg leið til þess, til að auka
möguleika fólks til lifshamingju, til valfrelsis
um það líf sem hentar hverjum og einum, sé
með aukinni umræðu, opnara viSmóti, og meiri
hreinskilni um eigin vandamál, — þau eru
sjaldnast bara þin, og skapa þannig' jarðveg
fyrir umburðarlyndi fólks og meiri skilning á
málum hvers annars.
Erna Ragnarsdóttir
innanhússarkitekt.
Krossgáta
Lesbókar
Morgunblaðsins
Lausn
á síðustu krossgátu
I I I I IM I I I I M I
Wm\ —> UöHEiníiíiaiaQQC] E
A R W K H R. A T l N U R
Uf. L W * sl R ¥ F R 4 R b
- 7 r L*»r. irro lh»* ut* flguTt M.IK L Æ R. i E R l N D 1 (tCtH K!K- mn b
H ÍT7 AR A F M 0 T ílf.ltu f’m* A* A K A R CLt> i re»t ro fJ A R
s 'o A R MÁL- AR A A K K vio t? s1 N U. I
l/ K u M L u. R >• Mfi V/ A L D 1 é í> MéW
in m- iULL lt> á u M S 1 £) K V W A N A 4 A
6 M iUih sss S T A u R 5 öctr £ > totrr /NA. F A R
Sffii ■&! m H I W A R ClF- F£* 1
A f> é T L E l K
fíS' /C T 1 S T 7 S A K E
fftí' r A L l M M T l NJ líi E K l L L
SHHBiai3KgBI!aEaööSna!3H
=■—c > 1 L L &'« AO- Sl'R /n V LuVi9 ,A s 1 AfAR
(flfl
4S& (UU- AR
3ÆTQ Phc'RT Þkaut- /N L'lKAM^ HLUTAf
[lEtun K.M - « iT
v - r~JC”
Ffcím- 1 N i Í?\L- L7ÓÍ Ké(?I£
frÍKA'? U R
K/teci Þo'i + Gelt * HRNP- FfflMfl Æ€> IR v'/f SÓHL- L V T'&N nJ
RUlftl2- mafm
B*' o^V r° L ECCkJF AF 5Tftt
SK'/Ufl ■R 6
ú'T' U ir-A' VAoO- VÐ K"(ei>pp JKiP
anse- A R 1 H N- VFM
V’ftTT- Tfl VC- íflUM REiÐI- HLTóÐ ■
K'TTA* 1 Nfl FnJ VCRkC- !
5T eL.a Na-ð- S> - > N» C. H£«-- Se
'ofrR pLfltC 1 BHÓS
L nsK« P
o,<!~ ■
<0N 'TRdLC íjiqVflE O + R • I 1