Lesbók Morgunblaðsins - 28.05.1978, Blaðsíða 6

Drífa Kristjánadóttir söng- Ólafur Einarsson vió stýrið Greinarhöfundur, plástrað-
kona aðstoðaöi við akstur og ekki síður einbeittur en ur eftir ferð í sól og
trússabílsins. í handboltanum. moldroki.
Mesti gæöingur mótsins: Núpur. Knapi
og eigandi er Sigurfinnur Þorsteinsson.
leiddist þetta og í einni áningunni var
hann kominn á bak, berbakt, áður en
nokkur vissi af. Lagði hann síðan á klárinn
og reið honum megniö af leiðinni niður í
Langafell. Eftir það var farið að kalla
hrossiö Gæf.
í Laugafell komum við um kvöldmatar-
leitið og haföi gengið vel. Voru þar fyrir
Bergur og Sr. Emil og urðu fagnaðarfund-
ir. í Laugafelli er frábær aðstaða fyrir
þreytta ferðamenn, góður skáli og heitt
vatn í krana. Heldur var þó lítil beit fyrir
hestana. Mikill hópur hafði veriö þar
daginn áður og allt uppkroppað. Einnig
kom hópur með um 70 hesta meðan við
vorum þarna og höfðu þeir riðið kvíslarnar
um Arnarfellsmúla úr Bólstað við Sól-
eyjarhöfðavað um morguninn. Voru þar á
ferð Sveinbjörn Dagfinsson, Haraldur
Sveinsson og fleiri höfðingjar úr Faxabóli
ásamt fjölskylduliði.
Við riðum því áfram eftir góöan
málsverö, sem við renndum niður með
vísum um feröalangana eftir Sr. Emil. Eftir
nokkurn tíma komum viö að Rustakofan-
um við Orravatnsrústir, en þar beittum við
hestunum á ágætis land og settum þá
síðan inn í kofann. Sjálfir tjölduðum við
og höfðum þaö gott, áhyggjulausir með
hestana.
Hinum hópnum leist ekki betur en svo
á beitina við Laugafell að seinna um
kvöldið tóku fjórir sig upp ríöandi og ráku
hestana niður að Þorljótsstööum, setn er
efsti bær í Vesturdal. Þar leiö öllum vel,
enda hestarnir þar á túni.
Miðvikudagsmorguninn rann upp bjart-
ur og fagur. Við felldum tjöldin og gáfum
hestunum köggla. Þótt undarlegt væri, þá
vildu þeir hvergi vera nema í kofanum,
mývargurinn angraði þá allsstaðar nema
þar. Siguröur kvaddi okkur þarna, þar
sem hann þurfti að mæta á mótið eftir
nokkra tíma, þar sem hann var yfirdómari
gæðingakeppninnar. Tók hann tvo af
hestum sínum meö sér á jeppakerrunni en
þeir voru undan Hyl frá Kirkjubæ, sem
Sigurður afkvæmasýndi á mótinu.
Á Þorljótsstöðum var fyrir mikill
mannsöfnuður. Áðurnefndir Faxabóls-
menn voru þar komnir, einnig stór hópur
úr Gusti í Kópavogi og fleiri. Við beittum
hestunum á kafagrasiö og héldum síðan
áfram, þar sem ekki var gott aö verða á
leið hinna hópanna, þegar þeir færu af
stað. Gekk nú ferðin eins og í sögu niður
Vesturdalinn framhjá Hofi og Goðdölum.
Þar hittum við jeppann aftur meö
kræsingar handa okkur og þær fréttir að
við hefðum fengið bezta tjaldstæði á
íslandi, eftir því sem Ólafur sagði. Lyftist
nú brúnin á liðinu, og brátt var Mælifellið
á vinstri hönd.
Ég reyndi að vera hinn réttasti í
hnakknum framhjá guðshúsinu, þar sem
einn forfaðir minn í karllegg sr. Bjarni
Jónsson hafði boðað fagnaðarerindið, —
annars var reiðlagiö orðið nokkuð álútt.
Á mótið komum við um kvöldið hressir og
kátir, og mikið var gott að skríða í heitt
tjaldið og fá súpu. Ekki spillti þaö heldur
ánægjunni að aöstaöa fyrir hestana var til
fyrirmyndar, nægur hagi og rennandi vatn
í öllum hólfunum.
Þetta mesta landsmót hestamanna til
þessa tíma fór í alla staöi Ijómandi fram.
En tilgangur greinarinnar er að segja frá
feröunum yfir öræfin og mótið sjáfft því
ekki á dagskrá hér.
Á laugardagskvöldiö gafst ágætt tæki-
færi til þess að rifja upp atburði
ferðarinnar norður, svona til undirbúnings
heimferðinni. Þá voru vísur sr. Emils um
ferðalangana oft hafðar yfir og læt ég
tvær þeirra fylgja hér með.
Sigurður á Kirkjubæ fékk þessa:
Kirkjubæjarkappinn reið
með kempum sáttum,
norður Sand
og náði háttum,
Norðanlands
en lét sér fátt um.
Undirritaður fékk þessa í tilefni af
slysförum hrossa hans og uppgefingu:
Hann fór af stað meö fimm til reiöar,
fyrst í stað þeir báru hann.
En seinni hluta sinnar leiðar,
sást hann bera reiðskjótann.
Fyrir sólarupprás á mánudagsmorgunn
voru feröalangarnir klárir til feröar.
Nokkrar mannaskiptingar höfðu orðið því
Loftur þurfti aö komast í heyskapinn og
fór hann því í bíl til baka yfir hálendiö. Tók
nú Ólafur við jeppanum og var með
kærustuna Drífu Kristjánsdóttur sér til
aðstoðar við aksturinn. Sr. Emil og Bergur
höfðu þá þegar farið í bæinn.
Það voru því við þrír Sigurður, Filippus
og ég, sem riðum upp Mælifellsdalinn
þennan sólbjartan júlímorgun með nítján
hesta. Bíllinn þurfti að fara mikinn krók til
þess að komast á Húnvetningabraut inn
á Kjalveg, en við ætluðum síðan að hittast
á Hveravöllum.
Ég ætla ekkert að reyna að lýsa þeirri
dýrö sem blasti við, þegar upp úr
Mælifellsdalnum kom. Ekki sást ský á
himni en jökulrisarnir Hofsjökull og
Langjökull vörðuðu leiðina framundan.
Þegar ofar dró á Haukagilsheiði var
víðsýnið svo mikið að vel sást til þriggja
fjórðunga allt frá Strandafjöllum um
Eiríksjökul til Hrútafells á Tungnamanna-
afrétti.
Við áðum hjá gangnamannakofa við
Aðalsmannsvatn. Hið mikla sólfar og
þurrkur á mótinu sem og þá um daginn,
var nú farið að hafa áhrif á mig, sem var
víst vanari sunnlenzka suddanum. Fóru nú
varir að springa og komu frunsur, enda
var ég orðið allskrautlega plástraður áður
en yfir lauk.
Eftir hálftíma hvíld var haldið af staö
dftur. Við hvert fótmál spratt íslandssagan
fram. Þarna var Galtará, svo lítil í
grjótmelunum handan Þingmannaháls, en
stór í huga þeirra sem notið hafa
unaðslistar Jónasar Hallgrímssonar.
Þarna var Strangakvísl og Blanda, sem
oft hafa reynst skeinuhættulegar ferða-
mönnum, en létu okkur fara í friði á
þessum góðviörisdegi.
Magnþrungi öræfanna drottnar hér í
öllu sínu veldi. Ægilegur fyrir veglausa,
hrífandi fyrir þremenninga með nítján til
reiðar, en seiðandi unaður fyrir frelsis-
anda og táp þeirra, sem þegið hafa lífið
um aldir úr ríki víöáttunnar. Hversu vel
skilst manni ekki tregi og söknuður
fullorðna bóndans sem horfði á eftir
smölunum á leið til fjalla og kvaddi þá
með þessum orðum:
Heima bandi heftur er,
hörpu vandast slögin.
Ég í anda aðeins fer,
yfir Sand í Drögin.
Viö Seyöisá, skömmu áöur en komíð
var til Hveravalla, hittum við Ólaf og Drífu
með bílinn. Hófst nú kaffidrykkja mikil og
smurðu brauði gerð góð skil. Þegar til
Hveravalla kom, var þar fyrir mikið
fjölmenni og hestafjöldi og var það fólk af
Landsmótinu. M.a. var þar Þorkell
Bjarnason, hrossaræktarráöunautur ríkis-
ins og Flosi Ólafsson, leikari. Ræddi
Þorkell aðallega um hinn mikla árangur
hrossaræktunar, sem komið hafði fram á
Landsmótinu, en Flosi ræddi aðallega um
mannrækt þá, sem heita laugin á
Hveravöllum skapaöi. Urðu margir til að
svamla þar ofaní með honum.
Lítil beit var þarna fyrir hrossin og
ekkert pláss í skálanum, svo ég lagði til,
aö við tækjum hús á afréttarfélagi
Tungnamanna viö Fossrófulæk hjá
afleggjaranum uppí Kerlingarfjöll. Það var
úr og eftir tveggja tíma ferö nutum viö
hvíldar þar, meö öll hrossin örugg í ágætis
giröingu og beit.
Haustið áður haföi ég verið þarna með
þrjátíu Tungnamönnum á Fjalli og berg-
málaði þá afrétturinn af hóum á daginn en
söng á nóttunni:
Nóttin vart mun verða löng,
vex mér hjartastyrkur.
Inni er bjart við il og söng,
en úti svartamyrkur.
Daginn eftir riðum við um Bláfellsháls
niður í Biskupstungur og Árnesþing og
áðum hjá Gullfossi. Fórum síöan um
Brúarhlöð að Haukholtum í Hreppum, þar
sem við tjölduðum á nýslegnu túni með
hrossin í öruggu aðhaldi og kafagrasi.
Hvarvetna var unnið í heyi, enda búið að
vera mikill þurrkur, og ilmur blóma og
þurra heyja fyllti sveitina.
Síðasti dagurinn rann upp bjartur og
fagur og við tygjuðum okkur í rólegheit-
um. Viö höfðum nú verið hálfa aðra viku
á ferð og margar dagleiðirnar verið
strangar. Við nutum þess nú að fara hægt
og leyfa hestunum aö úða í sig kjarngres-
ið, þegar áð var. í svona ferðum veröur
allur hópurinn smám saman sem ein heild
og lausu hestarnir fylgja forreiðarmannin-
um eins og beizlaðir í heybandslest.
Eftirreksturinn veröur því aðeins sá aö
fylgst er með því aö enginn gleymi sér yfir
lokkandi grænum toppi utan götunnar.
í Hruna voru allir ferðalangarnir drifnir
inní stofu í kaffi, hjá höfðingjunum þar,
prestshjónunum, og áliðið var dags, þegar
komiö var aö Þjórsárholti, par sem enn
voru góðgjörðir á borðum. Arni ísleifsson
bóndi bauðst strax til að fylgja okkur yfir
Þjórsá á Nautavaði og brátt ólgaði þetta
mikla jökulfall um brjóst og makka
hestanna.
Um hálftíma ferð er yfir vaðið, en þá
tekur við dansandi valllendi Landsveitar-
innar og Rangárþings. Að Skarði komum
viö svo um kvöldið og var okkur tekið
með kostum og kynjum. Á milli veizlurétt-
anna hennar Theódóru húsfreyju gáfum
við Guðna hreppstjóra skýrslu um helztu
atburði ferðarinnar. Ferðafélagarnir fóru
síöan niöur á Rangárvelli, en ég skreið í
bælið og sofnaði við óminn af hófadyn og
fuglasöng.