Lesbók Morgunblaðsins - 31.05.1980, Blaðsíða 10

eftir BRAGA ÁSGEIRSSON
Þeir heita CHON Gl GAP og HAN
CHANG HYOP og eru Kóreubúar, sá
fyrrnefndi er sendiráöherra N. Kóreu í
Svíþjóð og á íslandi meö aösetri í
Stokkhólmi, en hinn er þriöji sendi-
ráösritari, blaöa- og menningarfulltrúi.
Ég kynntist þeim í sambandi viö
lista- og vörusýningu, er haldin var
hérlendis fyrir ári síöan, en í því tilefni
skrifaöi ég pistil, sem féll í góöan
jaröveg. Þakklæti þeirra var mikiö, og
vinsamleg orö eru látin falla í þeirra
garö, en t.d. okkur íslendingum. Ætli
maður sé ekki tekinn sem eins konar
„Kóreu-vinur" á sama hátt og ýmsir
útlendingar eru nefndir íslandsvinir
vegna skrifa þeirra um land okkar og
þjóö. Okkur þætti vafalaust mikiö til
koma aö sjá vel um íslenzka listmennt
skrifaö í blöö í Kóreu og myndum
gjarnan halda því á loft í fjölmiölum.
Það er hvorki nýtt né óvenjulegt, aö
erlendir diplómatar telji sig helzt kom-
ast í samband viö einkenni þjóöa í
gegnum viðkynningu viö listamenn,
þeir hugsa allt ööru vísi en t.d.
af austurlenzkri háttvísi buöu þeir mér
og fjölskyldu minni á veitingastaö, og
voru veitingar ekki skornar viö nögl.
Áhugi þeirra á landi og þjóö var mikill,
og þeir spurðu margs, sem viö reynd-
um aö svara eftir bestu getu. Þaö var
létt yfir þeim, brosmildin mikil og þeir
voru í alla staöi góöir í viðkynningu,
ágætir og menningarlegir fulltrúar
þjóöar sinnar.
Aftur voru þeir á feröinni hér á
dögunum, slógu á þráðinn til okkar og
buöu allri fjölskyldunni á nýjan leik út
aö boröa, — hvar sem væri. Naustið
varö svo fyrir valinu, enda höföu þeir
áhuga á aö snæða fiskmeti, helst lax.
Við áttum þar ágætar stundir og var
víöa komið viö í samræðum okkar,
m.a. voru þeir mjög forvitnir um
forsetakosningarnar og vildu m.a.
gjarnan vita, hvort viö álitum Pétur
Thorsteinsson hafa möguleika. Vildu
þeir vita heilmikið um menninguna,
upplög blaöa og listir almennt, en um
leiö höfðu þeir góöan tíma til aö sinna
ungviðinu, tala um dægurmál og segja
frá þjóö sinni. Þeir kváðu pistil minn
hafa vakiö athygli og útdráttur úr
honum hafi verið birtur í stærsta blaöi
N. Kóreu, sem gefiö væri út í millj-
ónaupplagi, og sendiráöinu borist bréf
og þakkir. Ég var hissa, þar sem ég
taldi þetta einungis hafa veriö venju-
legt skylduverk mitt í starfi listrýnis. En
þeim fannst þetta eitthvað meira,
brosandi og kankvísir sögöu þeir mig
vera orðinn þekktan og vinsæian í
Kóeru. — Aö sjálfsögöu tekur maöur
slíka fullyröingu ekki hátíölega, en þó
kemur hér fram, aö fjarlægum þjóöum
finnst ekki síöur koma til þess, er
Greinarhöfundurinn og
gestirnir frá landi morg-
unkyrröarinnar í Naustinu.
Frá vinstri: Bragi Ás-
geirsson, Han Chang
Hyop, Kolbrún Bene-
diktsdóttir, sendiráðherr-
ann Chon Gi Gap og
Símon Jóhann Braga-
son.
embættis- eöa stjórnmálamenn, eru
óþvingaöri, fordómalausari og opin-
skárri en fólk er flest, og þeim er það
nauösyn aö standa meö báða fætur í
samtíöinni. Viö sjáum, hve erlend
sendiráö hér í borg kappkosta að
kynna þekkta listamenn frá heima-
löndum sínum. Nærtækasta dæmiö er
t.d. heimsókn Iris Murdock. Slík fyrir-
greiösla og kynning er næsta óþekkt
við íslenzk sendiráö erlendis og mætti
gjarnan veröa breyting á, því aö það
myndi gera ris íslenzkrar menningar
meira.
Ég hygg aö sami þjóöflokkur búi í
Noröur og Suöur Kóreu líkt og í Austur
og Vestur Þýskalandi og vil árétta, aö
hvar sem ég kem, vil ég kynnast
fólkinu og lífi þess, en síður stjórn-
málaskoöunum þess. Þaö er harm-
saga, aö þessar þjóöir skuli deilast í
tvennt og skuli ekki bera gæfu til aö
lifa í sátt og samlyndi. Viö, sem erum
einungis áhorfendur, eigum ekki aö
láta fólkið gjalda þess, því aö það er
allsstaðar til gott fólk í heiminum og
Kóreönsk myndlist er
skyld kínverskri eins og
þetta málverk eftir Kang-
Hui-An ber meö sér.
vinátta þess er verömæt eign, er gerir
sálinni gott.
Þeir Chon Gi Gap og Han Chang
Hyop frá landi morgunkyrröarinnar og
þjóöarleiötogans KIM IL SUNG, komu
færandi hendi með rótsterkan krist-
allstæran mjöö, er „lnsam“ nefnist og
er nokKurs konar meöal eöa lífs elixír.
Bragövondur er sá elixír meö afbrigö-
um, en á aö veita þreyttum og
streittum Ijúfa og undurfagra drauma.
Á botni flöskunnar er eins konar
„djöflarót" eöa slitur af krabba, og
þaöan á krafturinn vísast aö koma. —
Eitt staup að kveldi dags, eöa fyrir
svefninn, á aö fiytja neytandann til
ódáinsheima. Þetta ætti aö staöfesta,
aö menn þar eystra trúa á dulin öfl og
forynjur ekki síöur en vér íslendingar,
og raunar má allsstaöar finna skyld-
leika milli Homo Sapiens, ef grannt er
skoöaö og skiptir litaraft og þjóöerniö
þá harla litlu máli.
Vinir vorir upplýsa okkur: „aö þaö
sé mikiö um þaö, aö Frakkar heimsæki
Kóreu og taki meö sér dreitil af Insam
heim, — aö Kóreubúar lifi mikiö á
grænmeti og fiski, — aö meðalaldur
Kóreubúa hafi hækkaö úr 60 árum upp
í 72—73 á síöustu áratugum, — aö
hitinn veröi mestur 35 gráöur á
Celcius, en frostgráðurnar veröi mest-
ar 15, meöalhitinn sé 25 gráöur yfir
sumartímann, loftslagiö milt og blóma-
skrúöiö mikiö og fagurt, — að þeir eigi
nutímalegasta leikhús heims tæknilega
séö og aö efni frá því hafi veriö
sjónvarpaö í Svíþjóö og Frakklandi, —
aö mikil rækt sé lögö á þaö í
húsageröarlist, aö tengja saman gam-
alt og nýtt og aö. þeir beri mikla
viröingu fyrir menningararfinum í allri
5000 ára sögu þjóöarinnar. — Einnig
aö nafntogaðasta fjall landsins heiti
Demantafjalliö og samkvæmt fornum
munnmælum sé þetta fjall svo undur-
fagurt, aö englar himinsins hafi freist-
ast til aö fljúga meö þaö til jaröar á
sinn rétta staö, — aö landslagiö
skiptist í víöáttumiklar sléttur og há
fjöll, hvaöan silfurtærar bergvatnsárn-
ar streyma með miklum krafti og
fossaflaumi, — aö stærsta helli heims
sé aö finna í N. Kóreu og þar megi sjá
fjölbreytt náttúruundur og formanir,
steinblóm og margvíslegar fígúru-
myndanir." Hér mæltu vissulega menn,
er unna sérkennum lands síns ekki
síöur en viö íslendingar...
Sögulegar heimildir geta Kóreu fyrst
er hinn mikli keisari Wu-ti af ætt Han
þjóðhöfðingjanna í Kína, staösetti
fjögur riddaraliö í Noröurhluta hálfeyj-
unnar áriö 108 fyrir Krists burö. Komst
Kórea þá undir kínversk áhrif, sem
náöu allt til Japan og sem geröu
þjóöina aö tengiliö milli kínverskrar og
japanskrar listar. Hafa áhrif þessara
þjóöa veriö mikil alla tíö síöan bæöi á
kóreanska list og lífshætti almennt. Á
fyrstu til sjöundu öld skiptu þrjú
konungsríki skaganum á milli sín. í
noröri var Koguryö-ríki, sem féll undir
Wei-ættina í Noröur Kína, í suðvestri
var Paskche-ríki, er var í hlut þjóö-
höföingjanna í Nanking og Japan og í