Lesbók Morgunblaðsins - 08.05.1982, Qupperneq 2

Heilræði hennar — forstjórans:
Gleymdu að
þú ert kom
Hanne Skotvedt, 32 ára, forstjóri norsks fyrirtækis
sem flytur inn japanska bíla hefur vakiö athygli fyrir
dugnaö og atorku í starfi. Þetta viðtal birtist fyrir
nokkru viö hana í norska blaöinu „Nu“.
í viðskiptalífínu leiði ég ekki sérstaklega að því hugann að ég sé kona, segir Hanne Skotvedt.
— Meiningin var, að ég færi í bókagerð
— yröi bókbindari. En pabbi fór að flytja
inn bíla 1960, og ég byrjaði að telja Morr-
is-bíla á leiðinni i skólann.
18 ára, daginn eftir að ég lauk verzlun-
arskólaprófi, byrjaði ég aö vinna á
Skotvedt-bílaverkstæöinu, á skrifstofunni.
Það var gert ráð fyrir slíkri vinnu fyrir
stúlku. Hvað strákarnir sögðu, þegar ég
ákvaö að byrja á verkstæðinu sjálfu? Ekki
neitt sérstakt, held ég. Þeir höfðu þekkt
mig í þrjá mánuði!
Að það væri brautryðjendastarf hjá
stúlku að gerast bifvélavirki? Nei, ég hugs-
aði aldrei út í það. Hvorki þá né síðar. Af
hverju ekki? Kannski af því að ég á engan
bróður.
Ég lít á það sem sjálfsagðan hlut, að
kona geti gert allt, sem aðrir geta gert.
Ég á tvær systur. Hin eldri, 35 ára, er
sennilega bezt menntaða húsmóðirin á
landinu. Eftir fjögurra ára nám í bókagerö í
Munchen fór hún á Berkeley-háskóla í Kali-
forníu og kom þaöan með meistarapróf í
stjórnunarfræðum. Svo vann hún í hálft
annaö ár hjá Vinnuveitendasambandinu,
en gerðist þá húsmóöir. Menntunin til
einskis? Nei, þaö held ég ekki. Fólk á aö
velja það, sem því fellur bezt.
Yngsta systirin er 29 ára gömul og kaus
aö verða bóndi. Giftist búfræðingi. Þau
reka bú í Vestfold og hafa skipt á kúm og
nautum.
Heima hjá okkur var ekki reynt að hafa
bein áhrif á neinn. Við heyrðum, hvað talað
var um. Þegar pabbi var heima, var talað
um viöskipti. Þaö var sjálfsagt mál, að ég
færi út í atvinnulífið. Þaö þurfti ekki aö
hvetja mig neitt til þess.
Ég fór frá verkstæöinu hér til Englands
til að vinna í hálft ár viö verksmiðjurnar
þar. Skotvedt flutti inn enska bíla. Morris,
Rover, MG, Wolseley — þetta voru fín
nöfn, tengundir, sem sjást varla lengur.
Þaö er næstum því sorglegt. Norömenn
eru hlynntir Englendingum, sem eru ágæt-
ismenn. Ég er viss um, aö þeir geti framleitt
eins góða bíla og aðrir. En verksmiðjurnar
eru á eftir tímanum. Þeir hafa ekki ráð á
endurbótum — verkföllin hafa eyðilagt
mikið.
Viö misstum innflutninginn 1970. Ley-
land vildi sjálft annast innflutningsstarfs-
emina. Nú er Leyland nánast horfiö af
markaönum.
Pabbi leitaði fyrir sér um eitthvað annað
í staöinn. Hann haföi hugboð um að Japan-
ir væru á uppleið. Hann kannaöi hvort ein-
hverjar tegundir væru lausar. Og við feng-
um umboð fyrir Honda.
Ég heyröi ekkert frá neytendasamtökunum
þegar myndin birtist af mér á bílnum.
Sama ár birtist lítil fréttatilkynning í
mörgum blöðum. I henni sagöi, aö nýtt inn-
flutningsfyrirtæki hefði veriö stofnað,
Hasco Motor A/S, og veitti því forstöðu
Hanne Skotvedt. Birtar voru jafnframt
myndir af henni ásamt þeim upplýsingum,
að hún væri 21 árs gömul.
Jú, þetta vakti þó nokkra athygli.
Ég náöi ekki aö veröa útlærður bifvéla-
virki. Heföi heldur ekki haft þörf fyrir þaö
núna, úr því að ég er meö Honda.
— Nei, viö höfum ekki reynt aö notfæra
okkur þaö, að hér sé ung stúlka í hörku
karlmannsstarfi — nema í fyrstu blaðatil-
kynningunni.
Ég sel ekki bíla persónulega. Viö flytjum
þá inn, og bílasölum er nákvæmlega sama
eða ætti aö vera þaö, þó kvenmaður annist
innflutninginn.
Kona í karlmannsstarfi, þannig hugsa ég
aldrei. Hvort þeir geri þaö karlmennirnir,
sem ég hitti? Ekki þeir, sem þekkja mig, og
aldrei jafnaldrar mínir.
Ég ferðast helzt ekki ein. Fer aldrei ein á
bar, ef ég vil vera ein. Sama hvar sem er í
Evrópu. Það getur veriö plága aö fljúga
innanlands í Noregi. Annars er ég jafnvel
oftar í Japan en í Osló. Og á fundunum þar
er ég nær alltaf eina konan. Mér er alveg
sama. Ég veit, aö Japanir ræddu um þetta
sín á milli. En þeir eru orðnir vanir þessu
núna. Þeir vita, að salan á Honda í Noregi
er hin næstmesta í Evrópu, markaöshlut-
deild okkar var 4,7 prósent í fyrra. Seldum
milli 4500 og 5000 bíla.
Hvort ég sýni hörku í viöskiptum? Beiti
kvennabrögðum? Hef ekki hugmynd um
þaö. Eins og ég sagöi áðan, þá lít ég alls
ekki á mig sem konu í viöskiptalífinu. Ég er
starfsmanneskja.
Afstaða mín til kvenréttindamála er æs-
ingalaus.
Einhver mesta auðmýking fyrir konur
felst í kvótakerfinu samkvæmt kynferöi.
Aö hæfileikar skuli ekki ráöa mestu í
samkeppni viö karlmenn, heldur líffræöi-
legt atriði. Jafnframt geri ég mér Ijóst, aö
einhvers staöar verði að byrja. En allt
kvótakerfi eftir kyni veröur aö afnema hiö
bráðasta.
Vinnan og fjölskyldan tekur allan minn
tíma. Ég er gift og viö eigum tvö börn, 6 og
4 ára. Við höfum þekkzt, frá því aö ég var
17 ára, og ég var farin aö vinna löngu á
undan honum. Hann þurfti að gegna her-
þjónustu og síöan læröi hann viöskipta-
fræði.
Þú biður um ráö til kvenna í viðskiptalíf-
inu.
Hugsaðu ekki um aö þú sért kona.
Gleymdu því. Starfið kemur kynferöi ekkert
viö. Ef þér finnst þaö hamla þér, aö þú sért
kona, þá er þaö sjálfri þér aö kenna, þinni
eigin afstöðu.
Nú eru konur studdar á öllum sviöum.
Og — meö kvótakerfinu — teknar fram yfir
karlkyns keppinauta. Þess vegna ætti aö
vera auöveldara aö vera kona en karlmaö-
ur aö þessu leyti.
Hljómar þetta vel?
Ég skal viöurkenna, aö ég naut aöstööu
minnar. Eins og ég sagöi áöan, átti ég eng-
an bróöur. Ég fékk tækifærið. Faðir minn
hjálpaði mér. Ég byrjaöi nokkrum þrepum
ofar en flestir aörir, einnig flestir karlmenn.
En svo reynir á aö fara vel með það, sem
maður hefur fengiö. Og langhelzt að auka
viö þaö. Þaö skiptir mjög miklu máli og
sýnir, hvað í manni búi. Maöur ræður sér
sjálfur. Árangurinn er undir manni sjálfum
kominn.
Ég fyrirlít hinn norska þjóðarsjúkdóm,
sem kallast kröfugerö. „Ég á kröfu til þess
..., ég á heimtingu á því..." Kröfur eiga
menn aö gera til sjálfra sín, en ekki til
annarra.
Ég verö oft reiö, þegar ég heyri frétta-
menn norska útvarpsins leggja spurningar
fyrir fólk á vinnustööum. Þaö er spurt af
meðaumkvun og höfð áhrif á svörin: „Er
ekki mikill hávaði hérna? Hefur þetta ekki
veriö erfiöur dagur hjá þér?“
Af hverju er aðeins hið neikvæða dregiö
fram? Þegar við lifum góðu lífi, og finnst
það eiginlega sjálfum líka.
Þaö er verið að innræta Norðmönnum
neikvæðan hugsunarhátt.
Lyfið gegn þjóðarsjúkdómnum?
Hugsa jákvætt! Þaö er þægilegra fyrir
alla aöila og ekki sízt fyrir þann, sem þann-
ig hugsar.
Einhverja jákvæða hugsun í lokin, Hanne
Skotvedt, kl. 16.15 á föstudegi og það
rignir úti?
Þegar þið eruð farin, ætla ég að kveikja
á nýja skrifborðslampanum, sem ég var aö
kaupa, og á standlampanum, en slökkva öll
önnur Ijós, hlusta á tónlist og halda áfram
að vinna. — SvÁ — úr „NÁ“