Lesbók Morgunblaðsins - 08.05.1982, Blaðsíða 13

Karl 12. Jóhann Svíakonungur, afi Gústafs prins.
Desideria drottning, amma Gústafs prins, af frönskum ættum.

Óskar I., Svíakonungur.
tónlistarsmekk manna á aöra öld, en um
flestar aörar tónsmíöar hans verður þaö
ekki sagt. Þetta var rómantískt tímabil, og
hann samdi fjölda rómansa eöa man-
söngva, sem um áratugi voru sungnir af
sannri innlifun og tilfinningu, en eru þaö
sjaldan nú. Þó má geta þess, aö í yfir
hundraö ár hefur sálmurinn „Min levnads-
timmar stupa“ viö lag eftir Gústaf, prins,
gegnt sama hlutverki í Svíþjóö og „Allt eins
og blómstrið eina“ á íslandi.
i júlí 1852 fór Óskar, konungur, sér til
heilsubótar til baöstaöarins Kissingen í
Bayern og bauð meö sér syni sínum, Gúst-
afi, prins. Síöan var haldið til Sviss í agúst,
og þá voru móöir Gústafs og systir,
Eugenie, prinsessa, meö í förinni. Taliö er,
aö Gústaf hafi ofkælt sig í Ölpunum, en
hann var oröinn allþungt haldinn eftir
feröalagiö frá Sviss til Lybeck í byrjun sept-
ember. Þó vildi prinsinn halda geröri áætl-
un og fylgja fööur sínum til Noregs. Var svo
haldiö á haf út áleiöis til Noregs á létti-
snekkju 12. september, en eftir tveggja
daga siglingu skall á ofsaveöur, svo að
leita varö neyöarhafnar í Frederikshavn á
Norður-Jótlandi. Áfram var síðan haldiö
eftir sólarhring, en sjógangur var hinn
versti. Þegar komiö var til Kristianiu, var
prinsinn meö háan hita og færustu læknar
voru til kvaddir. 20. september var ugg-
vænleg tilkynning gefin út um líðan prinsins
og önnur fjórum dögum síðar, þar sem
minnzt var á svefnlausa nótt og sagt, aö
sjúklingurinn væri mjög máttvana og órór.
Nokkrum stundum síöar kom svo hin
þriðja: „Eftir vægt dauöastríð fékk hans
konunglega tign hægt andlát kl. 11 f.h.“
Gústaf, prins, var þá 25 ára og þremur
mánuðum betur.
Þegar kista hans kom til Stokkhólms og
var borin frá hafnarbakkanum til Riddara-
hólmskirkju, var leikinn sorgarmars eftir
prinsinn, sem hann haföi tileiknaö sjálfum
sér.
Þjóöin var slegin harmi, sem varö þeim
mun meiri sem betur kom í Ijós, hver hann
haföi verið. Sjálfur liföi hann þaö ekki aö
heyra vorsönginn, „Glad sásom fágeln“,
sunginn opinberlega. „Sjung om student-
ens lyckliga dag" var fyrst sunginn af stúd-
entakór í Uppsölum 18. marz 1852, hálfu
ári fyrir dauða prinsins.
Fyrsti kennari hans í tónlist, Adolf Fred-
rik Lindblad, tónskáld, var 26 árum eldri,
en liföi 26 árum lengur.
Sá, sem orti „Glad sásom fágeln“, sem
Gústaf, prins, geröi lag viö, og samdi aö
beiðni prinsins texta viö mars, sem hann
haföi þegar samið, svo aö úr varö „Sjung
om studentens lycklinga dag“, hét Her-
mann Sátherberg, skáld og læknir. Fyrir
honum hljómuöu þeir söngvar um langan
aldur. Hann var 15 árum eldri en prinsinn
og liföi 45 árum lengur.
Höfundur Gluntanna, Gunnar Wenner-
berg, síöar menntamálaráöherra og lands-
höföingi, var samtíma Gústaf, prins, i Upp-
sölum. Hann var 10 árum eldri en hann og
liföi 50 árum lengur.
Þegar bróðir Gústafs, prins, Karl 15.
Svíakonungur, lézt áriö 1872, lét hann ekki
eftir sig erfingja aö krúnunni. Heföi Gústaf,
prins, lifað þá, heföi hann oröið konungur í
Svíþjóö, en þess í staö tók þriöji bróðirinn
í rööinni við konungdómi, Óskar 2., sem er
langalangafi Karls 16. Gústafs núverandi
Svíakonungs.
Gústaf Svíaprins fæddist aö vori og dó
síðsumars. Honum var þaö veitt aö lifa aö-
eins æskuna, vor mannsævinnar.
Sveinn Ásgeirsson
13