Lesbók Morgunblaðsins - 23.02.1985, Blaðsíða 9

Vestursalur Kjarvalsstaða
er svo stór, að fremur fáir
listamenn hafa bolmagn
til að leggja hann allan
undir sig, enda hefur
mönnum taiizt svo til, að
ekki minna en 80 miðl-
ungsstórar myndir þurfi
þá til að koma. Raunar hófst vertíðin í
þessu húsi eftir áramótin með því að
Sveinn Björnsson lagði einn í stóra salinn
og fór létt með það. En það er varla við því
að búast, að þeir sem eru að taka fyrstu
skrefin á þessari braut, hugsi svo stórt og
það hefur einmitt einkennt sýningar ungra
málara upp á síðkastið, að þeir virðast
ekki hafa burði til að sýna öðruvísi en
nokkrir saman.
Kjarvalsstaöir:
„í návist fjalla “ eftir Rut Rebekku. Þetta er stór mynd, 2,20x1,60 m
Afstrakt landslag
og endurminningar
úr Skuggahverfi
Rut Rebekka
Sigurjónsdóttir
sýnir málverk
Rut Rebekka Sigurjónsdóttir er á því
stigi, að hún er svo að segja að hefja sinn
sjálfstæða listferil eftir nám. Hún hefur
að vísu staðið að einkasýningu í Bókasafn-
inu í Mosfellssveit, sem telja má eins kon-
ar generalprufu, en sýning hennar á
Kjarvalsstöðum er samt sú frumraun, sem
eftir er tekið. Og Rut hefur þann háttinn á,
að sýna í hálfun vestursalnum. Jafnvel það
er stórt átak, ekki sízt þegar þess er gætt,
að Rut hefur húsmóðurskyldum að gegna
og þau hjónin eiga þrjú börn á unglings-
aldri og flestir þekkja, hvert tilkall það
gerir til móðurinnar að koma ungu fólki til
manns.
Konur hafa uppá síðkastið gerst að-
sópsmiklar i grafík og fyrir gamaldags
misskilning finnst mönnum það liggja í
hlutarins eðli, að þær kjósi fremur fínleg
vinnubrögð á fremur smáum myndfleti.
Sjálfsagt er það að breytast eins og annað
og það fyrsta sem maður rekur augun í hjá
Rut, er hvað myndirnar eru stórar. Sumar
eru þrír metrar á lengd og næstum tveir á
hæð. Og Rut er að því leyti eins og góðir
bændur, sem tömdu sér að geta hvort sem
var að smíða skeifur — eða heil hús. Hún
er ekkert að leita til trésmiða til að koma
saman blindrömmum undir þessi stóru
skilirí. Hún smíðar þá bara sjálf. Og þeir
sem reynt hafa, þekkja að það er meiri-
háttar erfiðisvinna að strekkja léreft eða
segldúk á svona stóra ramma. Einnig það
gerir hún sjálf — og hjálparlaust.
Forsagan er sú, að Rut fór að fást við
málverk þegar hún var 17 ára, en gafst upp
á kvöldnámskeiðum fyrir byrjendur, vegna
þess að hún var ekki ánægð með árangur-
inn. En þessi ástríða vildi ekki víkja á
Rut Rebekka
Sigurjónsdóttir
brott og þar kom árið 1975, að hún innrit-
aðist í Myndlistarskólann í Reykjavík; var
þar um þriggja vetra skeið og fékk síðan
að sleppa forskólanum og gat gengið beint
inn í málaradeildina í Myndlista- og hand-
íðaskólanum, sem hún lauk á tveimur og
hálfu ári.
Síðan hefur staðið yfir mótunarskeið og
leitin að sjálfri sér og persónulegum tóni í
myndsköpun eins og gengur. Föng lista-
konunnar eru að því er virðist úr umhverf-
inu og landslagi en útkoman er oft nánast
abstrakt: Stórar öldur eða hæðir, málaðar
röndóttar og ég sagði i gríni, að þarna
mundi kominn reynsluheimur konunnar
samkvæmt nútíma skilgreiningu: Röndótt
sængurver breidd á jörðina. Rut tók því
eins og það var sagt, en kvað af og frá að
reynsluheimur kvenna kæmi neitt við sögu
þarna. Þetta er aftur á móti sú aðferð, sem
Rut hefur til þess að nota lit og láta hann
klingja. Hún beitir þeirri aðferð hins veg-
ar ekki í allmörgum myndum af konum
með hatta. Það er nokkuð augljóst, að
þetta eru ekki nútíma konur, því þær sjást
sjaldnast með svona hatta, sem voru í móð
fyrir margt löngu. Enda kemur í ljós, að
myndirnar eru reistar á endurminningum
Rutar frá því hún var að alast upp í
Skuggahverfinu, nánar tiltekið á Lindar-
götunni. Það var mikill gestagangur heima
hjá henni, sagði hún; konur með hatta
komu í heimsókn, og í næsta nágrenni var
hattabúð. Rut varð starsýnt á gínurnar í
glugganum, þar sem búið var að ákvarða
hvernig konan ætti að líta út: Endajaxl-
arnir fjarlægðir til að fá réttan hefðar-
konusvip — það var sætt að vera kinn-
fiskasoginn og toginleitur. Svona elegant
konur áttu að vera dálítið þokukenndar á
svipinn og þær voru áreiðanlega mjög
þægar við eiginmennina. Rut bætir við, að
sér hafi þótt þetta frekar aðdáunarvert í
þá daga.
Löngu seinna var hún að taka myndir
við Hverfisgötuna, þar sem búðin er; var
að heyja sér myndefni eins og málurum er
títt. Þá sá hún að gínurnar voru þarna enn
— og þótti gaman að þessari gömlu kven-
ímynd. Þess vegna smellti hún af þeim
myndum, sem hún hafði til hliðsjónar.
Rut hefur vinnustofu heima hjá sér í
Stafnaseli í Breiðholti, þar sem hún og
eiginmaður hennar, Hörður Kristinsson
tæknifræðingur, hafa byggt. Þar ríkti sá
eini og sanni ilmur, sem fylgir þessari iðju;
líka sú eftirvænting sem fylgir því að eiga
brátt að flytja myndirnar úr þrengslum
vinnustofunnar og sjá þær í sýningarsal.
En Rut lokar sig ekki til langframa inni
í einsemd vinnustofunnar. Hún telur mik-
ilvægt að ferðast og skipta um umhverfi.
Síðastliðið sumar gafst henni kostur á að
dvelja og starfa í gistivinnustofu í Viborg í
Danmörku, sem starfrækt er á vegum
Nordisk Kunstcenter og ráðstafað frá
Sveaborg.
Gísli Sigurðsson
LESBÖK MORGÚNBLAÐSINS 23. FEBRtlAR 1985