Lesbók Morgunblaðsins - 19.10.1985, Blaðsíða 12

egar ég knúði dyra í gráu steinhúsinu ofan
vegar við Garðastrætið stóðu þau í anddyr-
inu hjónin og bjuggust til að fara út að
gegna embættisverkum, séra Gunnar
Björnsson kominn í hempuna með rifflaðan
Guðbrandur Gíslason ræð-
ir við Ágústu Ágústsdóttur
sópransöngkonu og prests-
frú í Fríkirkjunni, en hún
er nýkomin úr hljómleika-
för til Þýzkalands ásamt
manni sínum, sem lék þar
á celló — og lætur ekki
þar við sitja: Heldur ein-
söngshljómleika í Austur-
bæjarbíói í dag
hvítan kraga um hálsinn og frú Ágústa í
loðkápu fagurri. Það þurfti að kistuleggja
og skíra, kveðja og fagna, og Ágústa fer
alltaf með manni sínum, styrkir hann með
nærveru sinni, hvort sem er í sorg eða
gleði. Slíkt er hlutverk lífsförunautar,
hlutverk prestsfrúar, og Ágústa gegnir
þessum hlutverkum af gleði og auk þess
er hún söngkona, rithöfundur og elda-
buska. Aukvisar mundu heykjast undir
slíkri byrði. En ekki Ágústa.
Þegar hún snýr aftur eftir kistulagning-
una sest ég við eldhúsborðið meðan hún
setur upp kjötsúþuna fyrir kvöldið, nýstár-
lega súpu með tómötum sem á að metta
þau hjónin og vin þeirra þýskan organista,
áður en þau fara að æfa um kvöldið í
svölum skuggum Kristskirkju á hæðinni
fyrir ofan, æfa fyrir tónleika sem eru
skammt undan, Ágústa að syngja með
raddböndunum, og Gunnar að syngja á
cellóið, því Gunnar syngur á cellóið eins
og þeir vita sem á hann hafa hlýtt, og
Þjóðverjinn að leika undir, íslenska músík,
franska og þýska.
Við Ágústa tölum um þessa embættis-
lausu embættisstétt, prestskonur, meðan
hún setur upp kjötsúpuna. Umræðan hefst
þegar ég hef á orði þessar grönnur stutt-
hálsa mógrænu flöskur sem fylla kistuna
í eldhúsglugganum og sía í gegnum sig
haustbirtuna en voru áður fullar af grænu
gulli frá vínyrkjanum Kenderman í Mós-
eldalnum og Ágústa segir hispurslaust
enda engin kveif konan sú: þessar flöskur
nota ég sem gardínur. Ég hef ekki sama
smekk og aðrir, nýti mér ýmis tilbrigði í
lífinu sem hvorki eru löggilt né stöðluð.
Kannski brýt ég í bága við hefðir. Ég hef
verið gift presti næstum í þrjú ár en sungið
í kirkjukórum ' tuttugu og fimm ár upp á
hvern helgan dag og í kórnum heyrir
maður að það vita allir hvernig prestsfrúin
á að klæða sig, hegða sér og koma fram
Ágústa og maður hennar, séra Gunnar Björns-
son, á brautarstödinni Schöne Weide í Aust-
ur-Berlín, en þau roru þá að koma frá Póll-
andi og á leið til Weimar.
nema veslings konan sjálf. En sem betur
fer er prestskonustéttin vel mönnuð — þar
er kvennaval. Enda verða mætustu menn
prestar botna ég, og Ágústa kinkar bros-
andi kolli.
— Ég hef oft dvalið á prestssetrum úti
á landi og veit að prestar eru kátir og
fjörugir. Þeir hafa gaman af því að segja
brandara hverjir af öðrum. Það eru miklar
kröfur gerðar til prestshjóna. Það er ágætt,
veitir þeim aðhald sem kannski allar stétt-
ir þyrftu að hafa. Þau eru í brennidepli,
það er fylgst með þeim. Ég var norður á
landi og þá var haft þar á orði að enginn
mundi hvað kona læknisins hét en allir
vissu hvernig prestsfrúin var klædd. Svona
er það. En kirkjusóknin skiptir máli. Fyrst
þegar ég var á Akranesi fannst mér að
einungis gamalt fólk sækti guðsþjónustur.
Núna er unga fólkið farið að sækja kirkju,
enda heyrir það þar boðskap sem kemur
því við. Það er ánægjulegt þegar á annað
hundrað manns koma til kirkju um hverja
helgi eins og verið hefur hjá Gunnari í
Fríkirkjunni.
— Þú ert Vestfirðingur.
— Já, og Dýrfirðingur að auki. Dýrfirð-
ingar eru mesta aristókratí landsins.
Agnar heitinn Bogason sagði eitt sinn í
langri grein að hefði Viktoría Englands-
drottning komið til íslands þá hefði hún
gist á Þingeyri. Enginn annar staður hefði
verið henni samboðinn. Erlend áhrif voru
sterk í Dýrafirðinum. Útlendir kaupmenn
sátu á Þingeyri, Norðmenn stunduðu hval-
veiði frá Framnesi, þangað komu enskir
togarar, franskar skútur. Dýrfirðingar eru
blandaðir suðrænu blóði. Pabbi var brúnn
á hörund með skásett augu. Kannski komu
Baskar víðar við en okkur hefur grunað,
því að þeir voru margir undirmenn á
frönsku skútunum. Yfirmenn voru fransk-
ir. En Baskar eru eins og Dýrfirðingar,
þeir hafa aldrei aldrei sætt sig við annarra
yfirráð eða þolað öðrum misrétti.
Ég ólst upp á Brekku í Brekkudalnum
þar til ég var þrettán ára en þá fluttumst
við til Þingeyrar. Ágúst Jónsson faðir minn
var af prestaætt. Forfaðir hans var Friðrik
Jónsson prófastur á Stað á Reykjanesi í
Reykhólasveit. Friðrik var einn fjögurra
bræðra sem allir lærðu til prests hjá Geir
biskupi Vídalín. Um þá var sagt að þeir
hefðu verið kvensamir, misvel gefnir en
allir haft söngrödd fagra. Ég hef gaman
af þessari einkunn sem þeir fengu.
Mitt fólk hafði fallega rödd, ekki síst
pabbi, en ekkert þeirra lagði á framabraut-
ina. Það var einfaldlega sjálfsagt að syngja
vel. Mér vitanlega er ég eina manneskjan
í ættinni sem lagt hefur fyrir sig söng. Ég
má þó ekki gleyma Ladda. Við erum þre-
menningar. Laddi lítur út eins og afi minn
þegar hann var áttræður. Þegar ég var á
Hólahátíð söng ég dúett með frænku minni
Sigríði Schiöth, en hún er orðin 72 ára og
stjórnar kór Grundarþinga í Eyjafirði.
Hún syngur kvenna best, komin á þennan
aldur.
Ég var lítið á Þingeyri þótt ég flyttist
þangað þrettán ára. Eg var við Núpsskóla
á vetrum hjá séra Eiríki Eiríkssyni og
Kristínu frænku minni þangað til ég fór
suður. Eirikur vildi að ég færi í mennta