Lesbók Morgunblaðsins - 16.08.1986, Blaðsíða 8

— Ema mín, þú átt að segja reiprenn-
andi, ekki reiðbrennandi. Hefur loftslags-
breytingin truflað þig eða hvað? sagði As-
laug með umvöndunartóni.
— Það er ekki af því að ég viti þetta
ekki góða mín, ertu biluð? En lítil frænka
mín segir alltaf að hinn eða þessi tali reið-
brennandi ensku eða dönsku og mér fínnst
það bara ágætt. Heyrið þið kannski ekki
hvað það er miklu betra að segja reiðbrenn-
andi heldur en reiprennandi?
Það verður að taka fram, að Ema er
óttalegur æringi ef því er að skipta og eins
gott að taka ekki allt bókstaflega sem hún
segir.
Eftir þessar vangaveltur hjá okkur stöll-
um, spurði bílstjórinn hvað við værum að
vilja til Madrid, en hann hafði aldrei lagt í
að svara þessu með viðtengingarháttinn.
Þegar honum var gerð grein fyrir því að
við væmm íslenskar húsmæður á leiðinni á
spönskunámskeið varð honum öllum lokið
og leit nú mjög snöggt aftur í til okkar og
virtist alveg rasandi. Hann hristi bara höfuð-
ið og tautaði eitthvað fyrir munni sér.
Engaróþarfa
Hreingerningar
Við stönsuðum fyrir utan mikið og stórt
hús í borgarstjórahverfínu og bílstjórinn
hjálpaði mér með töskurnar inn. Húsmóðirin
var ekki heima, hafði víst eitthvað misskilið
skeytið frá Halldóri, en mér var vísað á
gott og vistlegt herbergi og allt var hreint,
en það brakaði alveg óheyrilega mikið í
gólfinu í íbúðinni. Þama skildi ég eftir
farangurinn og síðan héldum við af stað til
dvalarstaðar Emu og Áslaugar. Þar var nú
dálítið öðmvísi um að litast en á heimilinu
sem við vomm nýkomnar frá. Því þrátt fyrir
Táknrænt fyrir breytta tíma: Fullorðnir Madrid-búar sitja á útikaffihúsi undir risa-
stóru auglýsingaskilti með Bibi Anderson á nærklæðunum einum. Slíkt hefði verið
óhugsandi í tíð Francos.
Hópur nemenda í skoðunarferð. Talið frá vinstri: Jóhanna Friðriksdóttir, Elly Vil-
hjálms, Inga Hilmarsdóttir, Áslaug Hilmarsdóttir, Brynja Haraldsdóttir og Ema
Sigurbergsdóttir. Fyrir aftan þær eru fjórir nemendur frá Bandaríkjunum.
Líklega hafa þær verið laflausar allar með
tölu, slíkt var skarkið og glamrið í þeim.
í SkítinnOg
Kakkalakkana
Þama dvaldi ég aðeins í tvo daga, þrátt
fyrir að hafa lagt það á mig að læra á
læsinguna á aðaldyrum frúarinnar. En við
það vom notaðir þrír lyklar, misstórir. Ein-
um þurfti að snúa fyrst til vinstri og þá
tvisvar til hægri, síðan hina á mismunandi
máta á mismunandi læsingar. Allt var þetta
náttúrlega í öryggisskyni. Mér bauðst dvöl
hjá Rakel og lét mig hafa það að flytja
þangað í allan skítinn og kakkalakkana.
Mikið varð ég annars hneyksluð þegar ég
komst að því á sínum tíma að á spönsku
er kakkalakki la cucaracha, og ég sem
hafði haldið svo upp á lag með þesu nafni
í gamla daga þegar Carmen Miranda söng
það á sinn fjörlega hátt. Þá fannst mér
nafnið svo heillandi.
Nú tók við tími sem í senn var bæði
skemmtilegur og samt þrúgandi á stundum.
Skemmtilegur fyrir þær sakir að Áslaug og
Ema vom framúrskarandi skemmtilegar og
svo var auðvitað margt nýtt og stórkostlegt
að sjá og heyra, en dökka hliðin var sú
hvemig blessunin hún Rakel gekk um hýbýli
sín. Sem dæmi um þrifnaðinn á heimilinu
að Ijós væri af skomum skammti, pemr fáar
og daufar, var vel hægt að sjá að unga og
fallega stúlkan sem tók á móti okkur
ofreyndi sig ekki með óþarfa hreingeming-
um. Hún hét Rakel og hafði arabískt yfir-
bragð og var afar þægileg í viðmóti.
Eg skildi vinkonumar eftir þama og hélt
til baka, heim til mín. Miðaldra, elskuleg
kona tók á móti mér og vísaði mér inn í
„skáp“, nokkuð stóran þó, í staðinn fyrir
herbergið góða sem ég hélt að ég ætti að
hafa. Þetta hafði þá verið misskilningur
með stóra herbergið. Ekki leist mér á það.
En hvað um það, ég varð að troða mér og
töskunum inn í „skápinn", en það var ekki
þægilegt að snúa sér við og eiginlega ekki
hægt. Þama inni var mjög lítið rúm með
afskaplega fallegu pijónuðu teppi, pínulítið
borð, sem ekki var hægt að sitja við og
ennþá minni stóll. Fataskápurinn var sá
alminnsti sem ég hefí séð. Er nú ekki að
orðlengja það, að þrátt fyrir ferðalúann og
loftslagsbreytinguna kom mér ekki blundur
á brá alla nóttina. Ég fékk hálfgerða innilok-
unarkennd og fannst líka bölvað að geta
ekki læst að mér í bráðókunnugu húsi, en
engin læsing var á hurðinni. Þar á ofan
bættist undarlegur hávaði sem kom að ofan
og hugsaði ég fólkinu uppi þegjandi þörfina.
Klukkan átta um morguninn var boðið upp
á morgunverð í eldhúsinu og spurði ég þá
Englending sem einnig var þama hvemig
stæði á þessum hávaða hjá fólkinu uppi.
Hann hló að mér og sagði að við værum á
efstu hæðinni, þeirri níundu, og það sem ég
hefði heyrt væri hávaðinn í loftnetsstöngum.
Prado-safnið í Madrid dregur til sín mikinn fjölda ferðamanna og þar má sjá mál-
ara að mála eftirmyndir af frægum verkum.
get ég nefnt, að hálfum mánuði eftir að við
komum þangað setti ég upp gúmmíhansk-
ana og þvoði af vaxdúknum sem breiddur
var á borðstofuborðið, en það hafði aldrei
verið gert það sem af var dvöl okkar. Eig-
andi íbúðarinnar reyndist vera fjörgamall
maður, afabróðir stúlkunnar, og virtist
okkur hún vinna fyrir sér með því að hugsa
um hann og okkur, en sjálf var hún í skóla
og lærði hvorki meira né minna en fimm
tungumál. Það var ekki von á góðu hvað
húshaldinu viðkom.
Þessi gamli maður var algjörlega heyrn-
arlaus, en hann hafði glöggt auga með ef
einhverstaðar logaði á einhverri perutýrunni
og slökkti óðara. Og svo var það heita
vatnið. Það tók tæpan klukkutíma að hita
upp vatn í dunki og síðan entist það ekki
á mann hálfan ef hárþvottur var innifalinn,
og maður þurfti svo sannarlega að hafa
hraðar hendur í baðinu. Hvað viðkom matn-
um, þá var það alveg sér kapítuli. Fegurðar-
dísin Rakel skellti einhveiju á borðið, stund-
um smá fiskbita og kannski tveimur kjöt-
bitum sitt úr hvorri áttinni og meðlæti
sjaldnast nokkuð annað en brauð. Diskar
og annar borðbúnaður sitt úr hvorri áttinni,
en þó tók steininn úr þegar kom að drykkjar-
ílátum. Þau voru með misstórum skörðum
og lítt fysileg. Alltaf hellti unga daman upp
á kaffið í nokkuð stóra glerkrukku, svona
álíka og hér fást í búðum fullar af rauð-
káli, og stundum kom það fyrir að allt fór
um koll hjá henni og í gólfið. Útgangurinn
var eftir því, en Rakel tók þetta ekki mikið
nærri sér og hló bara. Eftir vikudvöl hjá
henni borðuðum við sárasjaldan heima.
FÓLKIÐ ÓMÓTSTÆÐILEGT -
LANDIÐTÖFRANDI
Skólinn var hinsvegar prýðilegur, sér-
staklega fyrir þá sem eitthvað kunnu fyrir,
því öll kennsla fór fram á spönsku. Húsa-
kynni voru reyndar ekki mjög skemmtileg,
en kennarar með afbrigðum góðir. Eitt áttu
þeir reyndar allir sammerkt: þeir reyktu
eins og þeir orkuðu allar kennslustundir og
var það óþægilegt, sérstaklega vegna þess
að oft var ekki hægt að opna glugga vegna
hávaða í vinnuvélum fyrir utan, og stofur
voru afskaplega litlar.
Farið var í skoðunarferðir til Toledo,
Segovia og fleiri staða ásamt skoðunarferð-
um um borgina. Sérstaklega urðum við
hugfangnar af vatnsleiðslunni fomu í Sego-
via (acueducto), sem er frá tímum Róm-
veija. Ilún telur 170 boga og er 28 metra
há. Þetta er eitt af furðuverkum veraldar
og undarlegt að menn skyldu ekki fyrir
löngu banna bílaumferð undir bogana, en
hún virtist stanslaus. Raddir hafa reyndar
heyrst um stöðvun umferðar þama. Einnig
var gaman að ganga um kastalann (el
Ascázar) í Segovia sem er nauðalíkur þeim
er Walt Disney hafði í ævintýrum sínum. í
Toledo er annar kastali merkur, sem var
gjör eyðilagður 1936 en endurbyggður af
miklum myndarskap.
Ekki má gleyma húsi málarans E1 Greco
í Toledo. Þar hanga á veggjum dýrgripir,
en mér fannst vanta góða lýsingu og betri
tíma til að reglulega væri hægt að njóta
þeirra. Ótalmart annað væri hægt að telja-
upp, en ég læt nægja að minnast á Prado-
safnið í Madrid, sem er í einu orði sagt stór-
kostlegt, en þar þyrfti maður að geta dvalið
oft og Iengi til þess að geta notið alls sem
þar er að finna. Þar em t.a.m. egypskar
múmíur, bæði af mönnum og dýmm, það
vom víst gæludýr látins fólks, eða svo var
okkur sagt.
Mikið hafði ég lesið um málarana
spönsku, en ég hefði ekki trúað að það
væri jafn áhrifaríkt og það var að skoða
verkin þeirra; Goya, Velázquez, Murillo, E1
Greco og margra fleiri. í Madrid em margir
og fallegir garðar, en fallegastur er Buen
Retiro. Þar em þúsundir rósa og ilmurinn
eftir því. Allt virtist vel hirt. Því miður er
Madrid annars óhrein borg og menguð.
Okkur var sagt að hún hefði gjörbreyst á
nokkmm ámm til hins verra. Þó margt
mætti fleira segja um þessa fallegu borg
og dvöl okkar vinkvennanna þar, verður
stansað hér.
Konumar frá íslandi með hreingemingar-
æði og gúmmíhanskana á lofti, héldu heim
á leið og hugsuðu með tilhlökkun til sótt-
hreinsuðu baðherbergjanna sinna og um
allt yndislega heita vatnið. Þær vom reynsl-
unni ríkari á mörgum sviðum og eiginlega
sannfærðar um að Spánveijar væm furðu-
legt fólk, sem er í rauninni ekkert undarlegt
þar sem þama hafa blandast saman svo
mörg og gjörólík þjóðarbrot, en það er önnur
saga. Þrátt fyrir allan misskilning og uppá-
komur fannst okkur fólkið ómótstæðilegt
og Spánn töfrandi land.
Elly Vilhjálms er þjóökunn söngkona og hefur
skrifað í Lesbók að undanförnu.
+
+
8