Lesbók Morgunblaðsins - 16.08.1986, Blaðsíða 11

J ómsv íkinga-
Liavág - Hjörungavogur í Noregi, þar sem Norðmenn halda að bardaginn hafi átt
sér stað og þar sem afmælisins er minnst nú. Raunar telur Olafur Halldórsson að
lýsingin í Jómsvíkingasögu eigi mun betur við Steinavog við Alasund.
Þessa dagana, 14.-17.
ágúst, stendur yfir
einskonar þjóðhátíð í
Hjörungavogi í Noregi
vegna þess að 1000 ár eiga
að vera liðin frá hinni frægu
Jómsvíkingaorrustu, sem
þar átti sér stað. Sumir
fræðimenn telja hinsvegar
mjög haldlítil rök fyrir því,
að afmælið sé nákvæmlega
núna. En hvað um það;
Norðmenn hafa ákveðið að
svo sé og hápunktur
hátíðahaldanna í
Hjörungavogi verður
afhjúpun á 10 metra háu
listaverki eftir norska
myndhöggvarann Einar
Magne Flo og hefur það
verið útfært í steinsteypu.
Þar heitir Overánes, sem
minnismerkinu verður
komið fyrir. Auk þess verður
komið fyrir tveimur
lágmyndum í
marmaradrang eftir
listamennina Hákon og Erik
Jarl, en útfærslan er eftir
Kirsten Kokkin. Þessi mynd
á að rísa innst í
Hjörungavoginum. Auk
þess verður fært upp
sögulegt leikrit, sem
áhugamannaleikfélag á
staðnum stendur fyrir í
samvinnu við
atvinnumannaleikhús og
byggir efnið á atburðunum
fyrir 1000 árum. íþróttamót
verður af þessu tilefni í
Hjörungavogi, einnig
tónleikar og
myndlistarsýningar. Ólafur
Noregskonungur hafði
þegið boð um að verða á
hátíðinni ásamt ýmsum
fyrirmönnum frá
nágrannalöndunum, sem
líklega eru að horfa á
skrautsiglingarnar núna
ásamt Sverri Hermannssyni
menntamálaráðherra, sem
einnig var boðinn.
Þess er minnst núna í
Hjörungavogi í Noregi,
að 1000 ár eru talin vera
frá orrustunni frægu, sem
kennd er við
Jómsvíkinga. Frá henni
segir Snorri í
Heimskringlu og eru af
þessu tilefni birtir
nokkrir kaflar.
Xxxiv.Kapítuli
Sveinn, sonr Haralds kon-
ungs, sá er síðan var kallaðr
tjúguskegg, beiddisk ríkis
af Haraldi konungi, feðr
sínum, en þá var enn sem
fyrr, at Haraldr konungr
vildi ekki tvískipta Dana-
veldi ok vill ekki ríki fá
honum. Þá aflar Sveinn sér herskipa ok
segir, at hann vill fara í víking. En er lið
hans kom allt saman ok þá var kominn til
liðs við hann af Jómsvíkingum Pálna-Tóki,
þá helt Sveinn til Sjálands ok inn í ísafjörð.
Þá var þar fyrir með skipum sínum Haraldr
konungr, faðir hans, ok bjoggusk at fara í
leiðangr. Sveinn lagði til orrostu við hann.
Varð þar bardagi mikill. Dreif þá lið til
Haralds konungs, svá at Sveinn varð ofrliði
borinn, ok flýði hann. Þar fekk Haraldr
konungr sár þau, er hann leiddi til bana.
Síðan var Sveinn tekinn til konungs í Dan-
mörku. Þá var Sigvaldi jarl yfír Jómsborg
á Vinðlandi. Hann var sonr Strút-Haralds
konungs, er ráðit hafði fyrir Skáney. Bræðr
Sigvalda váru þeir Hemingr ok Þorkell inn
hávi. Þá var ok höfðingi yfir Jómsvíkingum
Búi digri af Borgundarhólmi ok Sigurðr,
bróðir hans. Þar var ok Vagn, sonr þeira
Aka ok Þorgunnu, systursonr þeira Búa.
Sigvaldi jarl hafði höndum tekit Svein kon-
ung ok flutt hann til Vinðlands í Jómsborg
ok nauðgaði hann til sætta við Búrizláf
Vinðakonung ok til þess, at Sigvaldi jarl
skyldi gera sætt milli þeirra — Sigvaldi jarl
átti þá Ástríði, dóttur Búrizláfs konungs —
ok at öðrum kosti segir jarl, at hann myndi
fá Svein konung í hendr Vinðum. En kon-
ungr vissi þat, at þeir myndi kvelja hann
til bana. Játti hann fyrir því sættargorð
jarls. Jarl dæmði þat, at Sveinn konungr
skyldi fá Gunnhildar, dóttur Búrizláfs kon-
ungs, en Búrizláfr konungr skyldi fá Þyri
Haraldsdóttur, systur Sveins konungs, en
hvárrtveggi þeira skyldi halda ríkinu ok
skyldi vera friðr milli landa. Fór þá Sveinn
konungr heim í Danmörk með Gunnhildi,
konu sína. Þeira synir váru þeir Haraldr ok
Knútr inn ríki. í þann tíma heituðusk Dan-
ir mjök at fara með her í Nóreg á hendr
Hákoni jarli.
Xxxv. Kapítuli
Sveinn konungr gerði mannboð ríkt ok
stefndi til sín öllum höfðingjum þeim, er váru
í ríki hans. Hann skyldi erfa Harald, föður
sinn. Þá hafði ok andazk litlu áðr Strút-
Haraldr á Skáney ok Véseti í Borgundar-
hólmi, faðir þeira Búa digra. Sendi konungr
þá orð þeim Jómsvíkingum, at Sigvaldi jarl
ok Búi ok bræðr þeira skyldi þar koma ok
erfa feðr sína at þeiri veizlu, er konungr
gerði. Jómsvíkingar fóru til veizlunnar með
öllu liði sínu, því er fræknast var. Þeir höfðu
fjóra tigu skipa af Vinðlandi, en tuttugu
skip af Skáney. Þar kom saman allmikit
fjölmenni. Fyrsta dag at veizlunni, áðr
Sveinn konungr stigi í hásæti föður síns,
þá drakk hann minni hans ok strengði heit,
áðr þrír vetr væri liðnir, at hann skyldi
kominn með her sinn til Englands ok drepa
Aðalráð konung eða reka hann ór landi.
Þat minni skyldu allir drekka, þeir er at
erfinu váru. Þá var skenkt höfðingjum Jóm-
svíkinga in stærstu hom af inum sterkasta
drykk, er þar var. En er þat minni var af
drukkit, þá skyldi drekka Krists minni allir
menn, ok var Jómsvíkingum borit æ fullast
ok sterkastr drykkr. It þriðja var Mikjáls
minni, ok drakku þat allir. En eptir þat
drakk Sigvaldi jarl minni föður síns ok
strengði heit síðan, at áðr þrír vetr væri
liðnir, skyldi hann vera kominn í Nóreg ok
drepa Hákon jarl eða reka hann ór landi.
Síðan strengði heit Þorkell hávi, bróðir hans,
at hann skyldi fylgja Sigvalda til Nóregs
ok flýja eigi ór orrostu, svá at Sigvaldi
berðisk þá eptir. Þá strengði heit Búi digri,
at hann myndi fara til Nóregs með þeim
vj