Lesbók Morgunblaðsins - 04.10.1986, Síða 6

varpsbanni? Ég hef ekki verið kvaddur í
marga mánuði í fréttaviðtal. Ertu kannski
hræddur?" við formann annars flokks, sem
hann tilnefndi og áður hafði verið ráðherra.
„Ég er svona álíka hræddur við ykkur báða,
eða öliu heldur óhræddur," kvað fréttastjór-
inn. „Hvað ætti ég svo sem að hræðast?
Annars vill svo vel til, og það er best að
þú heyrir það, að formaðurinn, sem þú
nefndir, er jaftióánægður með fréttastjórann
og þú. Hann fékk nefnilega ekki aðra um-
fjöllun um flokksályktanimar sínar en
fréttastofunni fannst við eiga.“
í annað sinn komst formaður íjölmennra
féiagasamtaka svo að orði við fréttastjóra
inni á skrifstofú hans:
„Ég skal ráðast á þig persónulega í öllum
dagbjöðunum ef þú birtir ekki þessa frétt
nákvæmlega eins og ég vil hafa hana.“ Þá
sagði ég: „Gerðu það bara, en ég neyðist
þá líka til að skýra frá því opinberlega að
þú hafir með þessari grófu hótun reynt að
kúga fréttastjóra hjá opinberri stofnun til
að ganga gegn eigin fréttamati og sam-
visku.“
Óþarft er að taka fram að ekki heyrðist
meira frá þessum manni, og mjög hefír nú
fækkað í félagasamtökum hans.
Sem betur fór kom maður ekki ósjóaður
að sjónvarpinu. Ég hafði lengi áður verið
fréttamaður hjá útvarpinu og kynnst „við-
kvæmni“ ráðherra og annarra stjómmála-
manna, var t.d. fyrsti þingfréttamaður
útvarpsins, og þá kom það fyrir að einstaka
þingmenn sátu með skeiðklukku í hendi sér
meðan á þingfréttaflutningi stóð og mældu
hve margar mínútur og sekúndur komu í
hlut hvers þingmanns og flokks.
Atvik, sem nú verður sagt frá, gerðist
þó nokkm áður en ég hóf þingfrétta-
mennsku:
Fréttastjóri útvarpsins sagði dag nokkum
að ráðherra útvarpsmála vildi strax fínna
mig uppi í ráðuneyti. Erindið var þetta:
Daginn áður hafði ég borið ábyrgð á frétt
af fundi og ræðuhöldum og getið naftia
ýmissa ræðumanna. En fallið hafði niður
nafn samráðherra hans, sem ég vissi ekki
fyrr en í þessu samtali að hefði talað. Það
hlaut þá að hafa verið meðan ég skrapp frá
á þessum fundi og bað starfsbróður minn
frá dagblaði að láta mig vita hvað gerðist
á meðan. En hann hafði augsýnilega gleymt
að segja mér frá ræðu ráðherrans.
„Þetta kennir þér kannski að treysta aldr-
ei neinum af þessu sauðahúsi yfír þröskuld,"
sagði ráðherrann þá, og átti við flokk blaða-
mannsins, kunningja míns. „Ætti ég jafnvel
ekki að treysta besta vini mínum, ef hann
væri af þessu sauðahúsi?" andæfði ég
hneykslaður. „Nei, ekkert frekar fyrir það,“
segir ráðherra þá hinn staffímgasti. „Og
hvers vegna, ef ég mætti spyija?" sagði ég.
„Vegna þess að menn af þessu sauðahúsi
í stjómmálunum hafa annað „mentalitet"
en allir aðrir, þeim er aldrei að treysta,"
vom óbreytt orð ráðherrans. Hann var samt
sestur í ríkisstjóm með mönnum af þessu
sauðahúsi innan fárra ára, og blaðamaður-
inn veitir nú forstöðu virðulegri ríkisstofnun.
Skylt er að taka fram að ráðherrar út-
varpsmála, hinir eiginiegu yfírmenn Ríkisút-
varpsins, reyndu aldrei í annan tíma að
skipta sér af fréttaflutningi mínum, hvorki
í útvarpi né sjónvarpi, og þeir vom úr öllum
gömlu stjómmáiaflokkunum. Það vom aðrir
oddvitar stjómmálanna sem vom með þá
afskiptasemi, sem að framan greinir.
Þótt þau afskipti séu efni þessa pistils
vom stjómmálamenn hreint ekki vandmeð-
fömustu viðskiptavinir sjónvarpsins á minni
tíð þar. Framantalin afskipti vom undan-
tekningar. Þeir vom þvert á móti og yfirleitt
hinn skemmtilegasti hópur í heild sinni, og
ég sakna ekki síst tengslanna við þá þegar
ég er nú sestur í gamla steininn.
Að lokum óska ég sjónvarpinu sjálfstæðis
og sannra heilla í framtíðinni og þakka öll-
um samstarfíð þar.
SÖNGUR
OG
FJALL
Daginn áður höfðu hann
og Dagmar gengið upp
í Ból, sem var grasi vax-
in laut í íjallinu, þaðan
sem sá vítt yfír byggð-
ina. Fjöllin fyrir austan
orkuðu svo sterkt á
hana. Og hún hafði gripið í hönd hans einu
sinni, þegar steinn valt undan fæti hennar.
Hún hafði smáa hönd og hlýja.
Þennan dag var margt í fluginu suður.
Annars flugu mcst sjúklingar, þingmenn og
endurskoðendur fyrir útgerðina. Hann
horfði eins og í leiðslu út um tvöfalda, hring-
laga rúðuna, og sá húsin og höfnina og
bátana fjarlægjast og verða smærri. Væng-
ur flugvélarinnar snerti næstum því fjalls-
hlíðina, þar sem síðustu snjóar vorsins vom
að hopa fyrir hækkandi sól. Bráðum færi
moldin að ilma.
Skrýtið að vera á leiðinni suður að læra
söng. Hann öfundaði hina strákana af því
að vera bara kyrrir í saltfiskinum. Nú vom
þeir búnir að vinna í þijá tíma. Hann hafði
farið inn á flugvöll með rútunni, sem var
eins og einkennilegt skordýr, þar sem hún
mjakaðist út eftir hlíðinni. Þessi végur var
varla nema svolítil rák í fjallið, með bratta
hlíðina fyrir ofan og djúpan sjóinn fyrir
neðan. Þessi bröttu fjöll við þennan djúpa
sjó. Rútan var samt ný. Miðstöðin var af
bestu sort og stórar og miklar framrúður
og vinnukonumar þurrkuðu rigninguna af
þeim, háttfast og af mikilli samviskusemi.
Tímamir breyttust. Nú varð maður að vera
kominn á mínútunni niðrað pósthúsi, ef
maður ætlaði með rútunni og bílstjórinn var
líka nýr. Fyrirrennari hans hafði þrætt
þorpsgötumar og stansað við húsin, alls
staðar þar sem farþegi var inni. Hann ræsti
menn hlýlega, ef þeir vom ekki vaknaðir í
tæka tíð, af því það hafði verið svo gaman
í gærkvöidi. Svo bar hann fyrir þá pokann
eða töskuna og sagði, að nú væm þeir að
fá hann út af Hellunni og svo væri komin
loðna. Og það lægi vel á þeim gamla, þegar
ryki í versmiðjunni. Nú væm strákamir
búnir að vera að í þrjá tíma í saltinu, með
gular svuntumar og sígarettu í munnvikinu
Smásaga eftir Gunnar Björnsson
og Svenni kannski orðinn dálítið bijálaður
og segði hvern djöfulinn þeir væm að hangsa
og allt væri svo notalegt og alveg eins og
það átti að vera.
Reyndar hafði alltaf verið söngur í ætt-
inni. Faðir hans hafði mjúka bassarödd, en
föðurbróðir hans háa tenórrödd og það hafði
hann einnig. Svo hafði nýi presturinn komið
og þeir höfðu farið að stauta sig í gegnum
glúntana og Gunnar og Njál og Nú vagga
sér bámr og presturinn hafði sungið neðri
röddina og sagt, að hann væri efni í stór-
söngvara með þessa eðlilegu raddbeitingu,
þegar maður sækir röddina niðrí rass og
syngur eins og maður sem hefur góðar og
heilbrigðar hægðir. Faðir hans hafði viljað
að þeir athuguðu með einkakennslu fyrir
sunnan, bara nokkra tíma fyrst, og svo
sæju þeir til með framhaldið. Hann þekkti
konu í Vesturbænum með fínt ilmvatn og
lakkaðar neglur við píanóið og mink um
hálsinn, sem kenndi söng og hafði sungið
einn eftirmiðdagskonsert á Scala. Svo hafði
Kaupfélagið styrkt hann dálítið og eftir það
varð ekki aftur snúið.
Ef hann mundi ílengjast fyrir sunnan,
yrði Dagmar að koma suður líka. Hún vann
á sjúkraskýlinu fyrir austan, með þessar
sterklegu lendar og mjúku kálfa, sem komu
niður undan hvítum kjólnum og það brak-
aði yndislega í nælonsokkunum hennar,
þegar hún gekk á klossunum um gangana
á Gamla skýlinu. Dagmar var miklu fal-
legri en flugfreyjan, sem var að vísu ágæt
líka, þegar hún bar honum þessa spartönsku
hressingu, sem þeir voru nýfamir að selja
farþegum. Bara að Dagmar vildi koma suð-
ur. Hún, sem var svo ánægð fyrir austan,
þótt hún væri úr Reykjavík. Hún var svo
góð við vistfólkið á skýlinu. Ég er hjá þér,
Kristbjörg mín, sagði hún við Bjöggu gömlu
í Bámnni, sem var komin út úr heiminum
og sat í stólnum, sem börnin hennar höfðu
gefíð henni, þegar hún varð áttræð, og sagði
halló í sífellu og dró seiminn á óinu, eins
og hún hefði verið póstmeistari og símstöðv-
arstjóri í fyrra lífi. Vill enginn vera hjá
mér, sífraði hún daginn út og daginn inn.
Svo er líka Guð hjá þér, Kristbjörg mín, var
Dagmar vön að segja við sífruskjóðuna
gömlu og svo lagði hún þessar fallegu hend-
ur á axlir gömlu konunnar og stundum
meira að segja kinn við kinn. Og Ingimar,
sem fór hraðferð sína um stofur og ganga
með hendumar á kafí í buxnavösunum, lítill
og grannur og álútur með mgl í auganu,
slitinn af því í gamla daga settu þeir bátana
upp á sjálfum sér. Fíflið, sagði hann. Vitur
maður, Jesú. Og Gísli reykingamaður, sem
sagði áttu sígarettu, og vildi hvergi vera
annars staðar en undir teppinu á rúmi sínu
og hafa breitt yfír höfuð.
Faðir hans hafði sagt honum að vera
bjartsýnn. Ef allt gengi vel mundi hann
kannski seinna fara til Þýskalands að læra
söng í alvöru. ísland vantaði söngvara, sem
kynnu að láta téið heyrast í hinum vinsælu
rímorðum Þjóðveija eins og Schlacht og
Nacht og Pracht. Kannski væri of mikið af
fúskumm, sem yrðu að láta sér nægja að
benda á háa c-ið uppi í ijáfri, þótt þeir hefðu
góðar raddir af náttúmnni. Þeir kæmust
bara aldrei alveg upp, af því þeir kynnu
ekki að styðja við tóninn með rassinum.
Sjálfur var faðir hans í Karlakórnum Steggj-
um, en piltinn gmnaði, að karlakórssöngur
væri oftar en ekki hálfgerð klúbbstarfsemi,
dálítið eins og saumaklúbbar. Stundum byij-
uðu karlakórar á því að reisa sér vínbar,
síðan komu klósett og loks salur með senu
og flygli. Fyrstu tenórarnir kepptu um það
frammi á klósetti, hveijir gætu byijað hæst
á Hamraborginni eftir Kaldalóns. Þrátt fyr-
ir allt, hafði pilturinn dálitla minnimáttar-
kennd í návist þessara sterku manna, sem
höfðu svo háar raddir, að þeim fannst aldr-
ei sungið nógu hátt upp eftir tónstiganum.
Svo vom líka djúpir bassar, sem gátu sung-
ið niður á spýtu á orgelinu. Sumir vom
fljótir að læra raddirnar, þótt erfíðlegar
gengi með textann. Faðir hans hafði komið
að máli við stjómandann eftir flömtíu æf-
ingar fyrir Finnlandsferðina í fyrra og sagt:
Nú emm við að verða klárir á röddunum,
en þá er það bara helvítis textinn. Það gekk
náttúmlega ekki, að segði kórinn sjabadú,
þá segði einstaka maður skibidú.