Lesbók Morgunblaðsins - 14.03.1987, Qupperneq 6

Haukur
Páll
Haraldsson
✓
Hallaðu þér ekki svona fram, réttu
úr bakinu og reistu höfuðið!" og
við undirleikarann: „Tökum þetta
aftur.“ Við erum ekki stödd í leik-
fimisal, heldur í kennslustofu söngdeildar
Tónlistarháskólans í Vín, og litla, ákveðna
konan, sem teygir sig til að styðja höndum
við bringu og hnakka nemanda síns, er pró-
fessor Helene Meznezky — Karusso, grísk
söngkona, sem kennt hefur list sína við
þessa stofnun um ára skeið.
„Finnst þér ekki Haukur hafa tekið örum
framförum undanfarið?" segir hún, þegar
hún sezt hjá mér, meðan Haukur byrjar
aftur á aríu sinni úr Macbeth eftir Verdi.
„Hann er á beztu leið með að verða ítalskur
bassi, já, hann verður örugglega ítalskur
bassi," segir hún og stekkur upp aftur til
að styðja við maga og mjóhrygg bassans.
Að aríu og kennslustund lokinni setjumst
við þrjú saman á matstofu söngdeildarinn-
ar, þar sem úir og grúir af Zerbinettum,
greifum, fígaróum o.s.frv. í gallabuxum eða
öðrum óskáldlegum klæðnaði.
„íslendingar bera hafið í röddum sínum,"
segir prófessorinn, þegar ég spyr hana,
hvers vegna hún hafi tekið svo marga landa
okkar í nemendahóp sinn að undanförnu.
„Nei, ég get ekki bent á nein sérstök ein-
kenni þessara norrænu radda, en mér fellur
vel að vinna með Islendingum, mér fínnst
gott að ná sambandi við þá, — ég tek hins
vegar t.d. ekki í mál að kenna Grikkjum,
það gengur ekki!“
Á lóðinni fyrir utan skólann hefur verið
grafíð fyrir umfangsmiklum grunni. „Þama
verður byggt æfíngasvið fyrir okkur, með
aðstöðu fyrir miklu stærri hljómsveit en
kemst fyrir í Schlostheater Schönbrunn,"
segir Haukur Haraldsson á leið okkar yfir
að keisarahöllinni, sem blasir við okkur við
enda breiðgötunnar. Flestir, sem til Vínar
hafa komið, þekkja Schönbrunn, a.m.k. að
utan, margir að innan, en þeir eru sárafáir,
sem komið hafa inn í leikhús hallarinnar.
Það er einstaka sinnum notað fyrir sýning-
ar söngdeildar Tónlistarháskólans að vetri
til, en Kammerófx?runa um sumarmánuðina.
Á sviði þess sá ég Hauk í hlutverki Dr.
Bartolo í Brúðkaupi Fígarós eftir Mozart,
áður en Junge Oper Wien fór í söngferð
víða um Mið-Evrópu með þijá unga íslenzka
söngvara í aðalhlutverkum á liðnu hausti.
„Veiztu, að þetta er eina leikhúsið í heim-
inum utan Drottningholmen í Svíþjóð, sem
varðveizt hefur óbreytt síðan á dögum Moz-
arts? Það er ekki laust við að manni finnist
eitthvað sérstakt við að standa þar uppá
sviði."
í dag er þétt vetrarþoka yfír hallargarðin-
um, sem við Haukur göngum um, meðan
ég spyr hann spjörunum úr.
„Það var gulls ígildi að fá tækifæri til
að taka þátt í þessari sýningaferð. Við sung-
um 30 kvöld í röð, ýmist sólóhlutverki eða
í kómum, og gátum því kynnzt jafnmörgum
ólíkum sýningarsölum með mismunandi
hljómburði og áhorfendum, jafnframt því
að komast betur og betur inní hlutverk og
alla óperuna í heild."
„Segðu mér nú Haukur, hvað varð til
þess að þú fórst út í söngnám? Þú hefur
sjálfsagt verið búinn að læra og syngja tals-
vert heima.“
„Mig hafði alltaf langað til að syngja,
og þótti mörgum jafnöldrum mínum það
sjálfsagt hálfskrítið, bæði innan og utan
fjölbrautaskólans sem ég gekk í. Mamma
kom mér í samband við Snæbjörgu Snæ-
bjamardóttur, sem tók mig upp á sína arma.
Hún var kennari minn í þijú ár, og ég vil
endilega, að það komi fram að ég á henni
algerlega að þakka, að ég skyldi geta lagt
út í söngnám. Hún tók mig eiginlega alveg
að sér þennan tíma, kenndi mér og leið-
beindi og opnaði fyrir mér aðgang að og
skilning á þessum nýja heimi. Fyrir hennar
tilstilli fór ég að syngja í Skagfírzku söng-
sveitinni 17 ára gamall og söng líka með
Karlakór Reykjavíkur."
„Og svo fórst þú út til náms liðlega tvítug-
ur — hvemig vom viðbrigðin?“ „Mér fannst
ég strax eiga hér heima. Mér fínnst Vín
vera falleg og aðlaðandi borg.“ (Ég get
ekki stillt mig um að minna Hauk á, að það
sé íslenzkt blað en ekki austurrískt, sem
ég er að taka viðtal fyrir). „Mér er sama,
ég sný ekki aftur með það. Lífshættir og
íbúar borgarinnar og allt umhverfíð eiga svo
vel við mig að mér fínnst alveg sjálfsagt
að búa hér.“ Og Haukur horfír yfír fransk-
an hallargarðinn í þokunni, sem hylur skógi
vaxnar hæðimar handan bæjarmarkanna,
áður en við höldum göngunni áfram að
súlnagöngum Gloríettunnar, fram hjá stytt-
um og fígúmm sautjándu aldar. „Ég man
eftir því, hvað ég var strax hrifínn af borg-
inni, kvöldið sem við komum. Við tókum
okkur bíl frá brautarstöðir.ni, Theódóra
Þorsteinsdóttir og ég, og bflstjórinn var hinn
elskulegasti og sýndi okkur eitt og annað
á leiðinni, m.a. Volksoper, þegar við komum
þar framhjá, og ég var himinlifandi. Ég
kunni undir eins mjög vel við mig. Sömu
sögu er að segja um andrúmsloftið innan
söngdeildarinnar. Ég var svo heppinn að
lenda í árgangi, þar sem strax tókst vinátta
milli nemanna. Þeir em alls staðar að úr
heiminum, en það var eins og enginn þjóð-
ernismunur gæti komið í veg fyrir að við
mynduðum heild, sem haldizt hefur yfir
árin. Það er varla hægt að hugsa sér betri
félagsskap. Tvenn hjónabönd hafa orðið til
innan þessa hóps.“
Hvernig hafa foreldrar þínir tekið þróun
málanna?“
„Þau hafa alltaf stutt mig á allan hátt,
og ekki dregið úr því, þótt ég færi út til
langdvalar."
„Fyrst þér líkar svona vel hér að öllu
leyti, geri ég ráð fyrir, aðjiú haldir áfram?“
„Já já, mikil ósköp. Ég er nú kominn á
þriðja ár í raddþjálfun. Það er yfirleitt reikn-
að með fjórum ámm áður en maður er
tekinn inn í ljóða- eða ópemdeild, eða báð-
ar, og ég ætla að nýta námið út í yztu
æsar. eg vil koma því að hér, að það er
lánasjóður okkar, sem gerir okkur það kleift
að fara út í svona nám. Það hefur svo mik-
ið verið hnýtt í lánasjóðinn og að honum
fundið, að mér finnst tími til kominn að líka
komi fram þakklæti gagnvart þessari stofn-
un. Án námslána gæti enginn okkar lagt út
í langt nám.“
„Er það ekki óvanalegt að „byrjandi", sem
ekki er kominn í ópemdeild fái hlutverk í
ópem sem meira að segja er sýnd út um
heim?“
„Kannski. En við fáum líka tækifæri til
að vinna heilar ópemr innan námsins, á
meðan við emm í raddþjálfun eingöngu.
Ég hef t.d. fengið að fást við Alfonso úr
Cosi fan tutti og þulinn úr Töfraflautunni."
„Þú syngur líka annað en Mozart, eins og
ég fékk að sjá og heyra áðan.“
„Mitt fag er kallað basso cantabile eða
ítalskur bassi. Auk Mozarts er þar m.a. um
að ræða Verdi og Puccini, t.d. Philippo í
Don Carlos, Zaccharia í Nabucco, Sparafuc-
ile úr Rigoletto, og Walter úr Luise Miller.
Svo langar mig mikið til að syngja rússnesk-
ar ópemr, t.d. Boris Godunov."
„Gætirðu nefnt söngvara, sem er ein-
hvers konar fyrirmynd þín?“
Það verður víst enginn óbarinn biskup,
allrasízt í sönglist. Hér er Haukur Páll
í söngtíma hjá prófessor Karusso.
„Það em svo margir stórkostlegir söngv-
arar, sem hægt er að heyra í ópemnni hér
kvöld eftir kvöld, að það er erfítt að taka
einhvem fram yfír annan. Þó er kannski
einn sem ég hef alltaf dáðst mjög að, en
það er Cesare Siepi.
En yfírleitt er það allt andrúmsloftið hér,
sem ég nýt og hef gagn af. Maður lifír og
hræðist í tónlist. í Vín búa söngvarar eins
og Nicolaj Ghiaurov og Mirella Freni, svo
að nokkur dæmi séu nefnd, það er stöðugt
eitthvað um að vera, sem maður lærir af.
Ég fer mikið á tónleika, þegar ég hef tíma
til, sérstaklega reyni ég að komast á kamm-
ermúsíktónleika, en líka hljómsveitar- og
píanótónleika. í fyrra fór ég oft á orgeltón-
leika. Ég kann eiginlega að meta allt, sem
tónlist heitir, allt nema popp. Mér leiðist
poppmúsík, fínnst hún bara vera hávaði."
Við emm komin út í umferðarhávaðann
úr kyrrð hallargarðsins, og ákveðum að fá
okkur kaffí á kaffíhúsi í grennd við Schön-
bmnn. Þetta er gamait, ósvikið Vínar-
kaffíhús, þar sem hátt er til lofts og vítt
til veggja, og smókingklæddir þjónar
smeygja sér hljóðlega milli plussbekkja og
marmaraborða með hvítum dúkum, þar sem
teflt er og pijónað, skrifuð bréf og haldnir
fundir, þar sem kaffí heitir mörgum nöfnum
öðmm en kaffi, og þér er borið vatnsglas
með.. .
Þama situr íslendingurinn með hafið í
röddinni, og það er bersýnilegt, að honum
fínnst hann eiga hér heima.
Sibyl Urbancic er dóttir Victors Urbancic tón-
listarmanns, sem varð þjóðkunnur hér. Hún
átti heima á íslandi fram yfir tvítugt, en siöan
hefur hún búið og starfaö í Vínarborg.