Lesbók Morgunblaðsins - 14.11.1987, Blaðsíða 6

POUL S0RENSEN:
Köld augu
Hátt yfr sjónum
er himinninn b/ár.
B/átt — það er /itur,
— /í/ct eins og grár.
Só/skinið vermir
um sumar b/ítt.
Rósirnar anga
sem rósum er t/tt.
Tjörnin er jogur
í tiginni ró.
Tveir hektó/ítrar
ajHjD.
Söngfuglinn baðar sig
só/skini 4
g/aður, því verö/d
á var/a ský.
Verö/d án takmarks
veg sinn fer.
Var eitt sinn ást
í hjarta mér?
Poul Sorensen (f. 1906) er danskt skáld.
Auöunn Bragi Sveinsson þýddi.
ÁGÚSTA SNÆLAND:
Synir mínir
Ég sé þig ei
en jinn
þú /ifr og vinnur
að dularfu//um
vexti sjá/fs þ/n
í mér
fu//kom/ega meðvitaður
á stigi fruma
sefur þú, en dreymir.
Streymir um bæði
e/dur /ífs
s/á hjörtu
Ég sé þig fœddan
af eigin vi/ja
og mínum
augu þín du/úðug
órteð, stjörnuskœr
utanfrá horfa
djúpt
inn í sál mína
með spurn.
Hvað sérðu?
Hvað vi/tu?
Hvað ertu?
Óvarinn, ójleygan, ómá/gan
elska ég þig, gceti þín, vernda
tígrisdýr, teður, mús i mó
sky/dar mér allar.
Ég sé þig að /eik
út um glugga
i hópi vina
/ítinn dreng
sekt mina og g/eði
stolt mitt og kvö/.
Ég sé þig ungan manninn
bak þitt
er þú gengur
g/aður mót /íji
vonum
ungri konu
útúr heimi mínum
frá mér.
Ég sé þig úr far/tegð
sjá mig
frá heimi þínum
gam/a konu
á leið
úr heimum begg/a.
Höfundurinn er húsmóðir i Reykjavik og auglýsinga-
teiknari, en vinnur viö gerð minjagripa.
StaðarhóU við Dyngjuveg í Reyhjavík. VatnsUtamynd eftir Sturlu Guðlaugsson.
Dr.STURLA
GUÐLAUGSSON, sem
hér er fjallað um, var
sonur Jónasar
Guðlaugssonar skálds og
seinni konu hans Maritje
Ingenohl, sem var
þýzkættuð. Þau hjón
bjuggu í Danmörku, þar
sem sonur þeirra, Sturla,
fæddist. Ekki ílentist
hann þó þar, heldur í
Hollandi, þar sem hann
varð mikils metinn
listfræðingur, sér-
fræðingur í hollenzku 17.
aldar málverki; einkum
málaranum Gerard ter
Borch, og að lokum
forstöðu maður
Mauritshuis.
Eftir A. B. de Vries
Sturla Guðlaugsson hafði til að bera ýmsa þá
eiginleika, sem stöðugt gerast fágætari meðal
seinni tíma manna. Hann var gæddur einstöku
næmi og glöggskyggni og bjó yfir djúpstæðri
og víðfeðmri þekkingu á hollenzkri 17. aldar
málaralist svo og evrópskri list frá upphafi
19. aldar. Þá var hann einnig maður afar
vel lesinn og hafði yfírleitt mikið dálæti á
bókmenntum, enda bera ritverk hans sjálfs
þessari bókmenntaþekkingu glöggt vitni,
m.a. í fágaðri málnotkun hans, einkum þó
þegar hann skrifaði á þýzku. Hann hafði
megnasta ímugust á notkun faglegra sér-
orðatiltækja og hafði eins andúð á að trana
fram lærdómi sínum með háfleygu orðalagi
í ræðu eða riti. Það var umfjöllun um iist-
sköpunina sjálfa, sem sat í fyrirrúmi hjá
honum, og gætti jafnan einlægrar ástúðar
og auðmýktar í málfari hans, þegar hann
fjailaði um list.
Sturla Guðlaugsson var gæddur lista-
mannssál og því ekki að undra að hugur
hans stóð í fyrstu til að gerast listmálari.
Segja má, að störf hans á sviði listfræði
hafi haft mun djúpstæðari merkingu fyrir
hann heldur en slík störf hafa fyrir flesta
aðra; þau voru honum fyrst og fremst leið
til sjálfshæfingar, en sjálft markmiðið, sem
hann hafði sett sér, vó þar léttar.
Samþætting þess, sem hann hafði sjálfur
til að bera og þeim fræðistarfa, er hann
vann, var einstök og léði jafiit störfum hans
og persónu sérstæðan virðuleika. Sturla var
auk þess maður afar hæverskur og ekki
haldinn minnstu löngun til að standa í sviðs-
ljósinu.
Hann stundaði nám í Berlín og Munchen
í byijun 4. áratugarins, en fluttist til Hol-
lands árið 1942 og bjó þar upp frá því allt
til dauðadags.
Enda þótt hann saknaði stundu þeirrar
léttu glaðværðar, sem einkenndi lífið í
Berlín á árunum um og eftir 1930, þá kunni
hann samt prýðilega við sig í hinni kyrrlátu
hollenzku höfuðborg, Den Haag, þar sem
hann settist að, en þar eignaðist hann brátt
fámennan en vandlega valinn hóp góðra
vina.
Þegar lífsstarf manns og persónuleiki eru
jafn rækilega samtvinnaðir þættir eins og
segja má um Sturlu Guðlaugsson, þá reynd-
ist nær ógerlegt að aðskilja þetta tvennt.
Vegna starfa hans í þágu listfræðitímarits-
ins Burlington Magazine verður samt að
beina athyglinni sérstaklega að listfræð-
ingnum dr. Sturlu Guðlaugssyni.
Hann gat ekki talizt afkastamikill rithöf-
undur, þannig að mikilvægi ritstarfa hans
liggja engan veginn í magni eða fjölda
þeirra verka, sem hann lét birta eftir sig.
Doktorsritgerð hans, „Demographische
Studien iiber die hoilándische Maierei und
das Theater im 17. Jahrhundert“ (Berlín
1938) — (Þ.e. „Lýðfræðilegar athuganir á
hollenzkri málaralist og leikhúsi á 17. öld“)
— sýnir Ijóslega hvert aðaláhugasvið hans
var, þótt það væri á hinn bóginn engan
veginn hans einasta. Hann missti aldrei
áhugann á þessu sviði listfræðinnar, enda
má segja, að það hafi á þeim tímajþótt eink-
ar frumlegt val á sérsviði. A síðustu
æviárum sínum minntist hann oft brosandi
á það geipilega kapp, sem farið væri að
leggja á íkongrafiu eða nákvæmar myndlýs-
6