Lesbók Morgunblaðsins - 01.05.1993, Page 10
"MaFwraæ
BJÖRN GUÐMUNDSSON
Ljós við
Ijós
Tendrast Ijós við Ijós,
lifnar von og þrá.
Brosir rós við rós,
roðna fjöllin blá.
Allt fær náð af náð,
nú er vonartíð.
Friðarþögn skal þráð
þjáðan fyrir lýð.
Tengjum sál við sál,
syngjum friðaróð.
Kveikjum bál við bál,
brennum fórnarglóð.
Bindum hug við hug,
hefjum friðarstarf.
Sýnum dáð og dug,
dyggð í verki þarf.
Tendrast lífsins Ijós,
lofar þann sem gaf.
Ilmar rós af rós,
rís sem blómahaf.
Glæðum frelsisglóð,
gleðjum hrjáðan lýð.
Brennheitt bænarljóð
bjargar á hverrí tíð.
Höfundur býr á Akranesi.
JÓHANN SVEINSSON
Utangarðs-
tölt
Enginn sjónrænn vegslóði
liggur um hlaðið
á Grímstaðaholti daganna,
þar sem gjöfular sálir reika,
sælar í vímunni
og lofa gærdagsins auð fyrir Guði.
Áður er fjölskylduböndin tóku að
trosna
gerðu skóhælar kvennanna
þær aðdáanlegar um mittið.
En mikið liggur við
að hrúður fortíðarinnar
nái að gleymast
því enginn kemst ósár frá borði.
Fjölær blómin þekkja virðingu
barnanna
á skóhljóði sólardagsins
þar sem faghamrar falla
á steðja almættis
og flatskeifur framtíðar mótast
við lífsaflið.
Undir bátskel í sandi
eru dúnmjúkir beðir,
sem bíða ferðamannsins tíma
en hjásetur langra nátta
líta á klukkur laganna
athugulum augum.
Einhverntíma mun gefast tæki-
færi til
að breyta töltgangi „trússhest-
anna“
um holt stórborgarinnar
með ríkisreknar byrðar sínar
í blóðinu
og þá verður gott
að eiga sér athvarf
í brjóstvasa lífsins.
Höfundur er opínber starfsmaður á Suður-
nesjum.
Úr Breiðdalseyjum.
Æðarangi með mannsvit
Vorið 1961 vorum við
hjónin að ganga varpið
í Breiðdalseyjum og
urðum að hafa hraðann
á því rigning var í að-
sigi. Þegar við vorum
að ljúka við að ganga
síðasta skerið — var
komið kalsa veður, ég kom þá að hreiðri
með 11 ungum og til þess að ungunum
yrði ekki kalt meðan ég hreinsaði hreiðrið
og hlúði að fjölskyldunni tók ég alla ung-
ana og setti þá í opið á pokanum og breiddi
dún yfir. Síðan flutti ég þá yfir í hlýlegt
hreiðrið og breiddi ofan á þá, lauk við sker-
ið í skyndi og skundaði í bátinn. Síðan var
róið í land. Þar var bátnum brýnt og dúnn-
inn settur aftur í bílinn, sem við ókum í
heim í Heydali.
Þegar þangað kom var klukkan orðin
eitt og allir uppgefnir. Varð þvi að ráði að
stinga sér í bólið sem fyrst og láta dúninn
eiga sig í bílnum. En um morguninn þegar
losa átti bílinn tísti einn ungi og hinn spert-
asti. Ég þóttist þá vita að ég hefði talið
skakkt þegar ég lét hina 11 ungana aftur
í hreiðrið. Nú vildum við endilega koma
unganum í sjóinn til einhverrar kollu og
ókum með hann út á Breiðdalsvík, þar sem
drenghnokkar, vinir okkar, tóku að sér að
koma unganum á flot.
Eftir nokkra daga hittum við drengina,
hafði þeim þá ekki tekist að losna við hann,
en höfðu hann inni og gáfu honum mjólk
og rúgbrauð.
Nú tókum við ungann og höfðum hann
með okkur í hvert skipti sem við fórum í
varpið, en aldrei gátum við útvegað honum
fóstru.
Meðan unginn var mjög lítill höfðum við
hann í pappakassa sem við létum standa
skammt frá miðstöðvarofni. Þegar unginn
var nokkurra dajga gamall kom gestur í
miðdagsmatinn. A borðum var steikt nauts-
lifur. Nú þutu börnin eftir unganum til
þess að sýna gestinum hann og slepptu
honum á borðið, en unginn brást við og
hljóp upp á diskinn hjá öðru barninu og
hamaðist við að borða lifur. Eftir það fékk
hann snöggsteikta marða lifur á hveijum
degi og þreifst vel.'Yfirleitt fékk hann að
smakka á öllu sem á borðum var en ekkert
þótti honum eins gott og lifur. Við kölluðum
hann Úú því við fundum það út að þetta
nafn gat hann borið hvort sem úr honum
yrði bliki eða kolla.
Úú reyndist mjög vitur, lærði fljótlega
að þekkja nafnið sitt og hlýða þegar til
hans var talað. Hvert sem við fórum höfðum
við Úú með og oft fékk hann að baða sig
i lækjum og ám og gaman var að sjá hvern-
ig hann krafsaði og strauk slý af klöppum
með nefinu þar sem svo hagaði til.
Úú kunni vel við sig þegdr við slepptum
honum í sjóinn, en hann vildi heldur fylgja
bátnum en skipta sér af öðrum fuglum og
þegar svartbakurinn sveimaði yfir og ung-
arnir sem fylgdu mæðrum sínum reyndu
að forða sér með því að stinga sér, var
Úú hvergi smeykur, teygði aðeins úr hálsin-
um og tók undir við mávinn. Það mátti því
segja að hann hefði mannsvit en ekki kollu-
vit.
Við reyndum alltaf að láta Úú njóta sól-
ar einhvern hluta af deginum og eftir því
sem honum óx fiskur um hrygg fékk hann
að vera lengur úti og svo kom að hann var
úti allan daginn en hýstur á nóttunni.
En til þess að geta fylgst með honum
létum við hann vera sunnan undir húsinu
Höfundur á tali við æðarungann Úú.
og kúrði hann þá oftast neðan við tröppurn-
ar. Ef ókunnugir komu hafði hann það til
að höggva í fæturna á þeim og gera með
því tilraun til þess að veija þeim að dyrun-
um, einkum virtist honum uppsigað við einn
mann, sem stöku sinnum kom. Sennilega
hefur hann helgað sér þarna land. Skammt
fyrir innan og neðan túnið er kvos með
svolítilli lækjarsytru, sem heitir Andadalur.
Þangað var venjulega farið með Úú til þess
að baða hann. Brátt kom að ég sá til hans
og kallaði ég þá á hann og bannaði honum
að fara. Hann skildi mig augsýnilega og
hljóp heim í bólið sitt. Upp frá þessu tók
hann upp á því, þegar hann langaði ofan
í Andadal, að fara ofan á vegarkantinn og
láta þar öllum illum látum, þangað til ein-
hver birtist til þess að fylgja honum. En
ég tók upp á því að tala við Úú eins og
hvern annan mann og alltaf virtist hann
skilja mig, en hvort það hefur verið raddb-
lærinn eða orðin læt ég ósagt.
Ég minnist þess ekki að hafa umgengist
skepnu sem mér þótti eins vænt um og
Úú. Hann endurgalt líka vináttu okkar,
kvakaði vingjarnlega til okkar og sat í lófa
okkar og hjúfraði sig í fangi barnanna.
Sumarið leið og Úú var alltaf hraustur og
orðinn stærðar fugl, en mér þótti hann
heldur magur, svo eitthvað hefur hann vant-
að í fæðið.
Það var komið fram í september, þá fór
mig að dreyma svo illa að ég óttaðist að
eitthvað yrði að börnunum. En svo var það
dag nokkurn í skúraveðri, að 12 ára frænka
mín sem hjá okkur var fór að gefa hænsnun-
um, hún lofaði Úú að vaþpa með sér og
þegar hún kom aftur sagðist hún hafa skil-
ið Uú eftir, því hann hefði verið svo hrifinn
af hænsnunum. En það hefði hún betur
aldrei gert, þvi að þegar farið var að vitja
um Úú eftir ca. hálfan klukkutíma, var
hann horfínn og komin ausandi rigning, svo
erfitt var að fara langt til þess að leita.
Leitað var þó í næsta nágrenni og alltaf
lengra og lengra næstu daga. Einnig var
hringt á næstu bæi, til þess að spyija um
hann, en ekki fannst Úú. En morgun einn
þegar komið var fram á jólaföstu og sjó-
mennirnir á Breiðdalsvík komu í beitningas-
kúrana var þar æðarfugl, sem hafði að
þeim fannst ýmsa skringilega hætti, fiðrið
á honum var blautt og héldu þeir því að
hann hefði lent í olíubrák og gáfu honum
að borða brytjaða síld o.íl.
Fugl þessi hélt nú til hjá þeim æðilengi,
en að lokum mun þó Ægir hafa freistað
hans. Úú okkar virtist alltaf hafa heldur
litla fitu í fiðrinu og af ýmsu sem ég heyrði
um fuglinn í skúrnum þykist ég viss að þar
hafí Úú verið kominn. En við fréttum þetta
ekki fyrr en um vorið og þá voru örlög Úú
löngu ráðin. Ég hafði lengi erfiða drauma
eftir að Úú hvarf og nú er ég viss um þá
hef ég verið að fá hugskeyti frá honum.
Anna Þorsteinsdóttir
10