Lesbók Morgunblaðsins - 21.01.1995, Blaðsíða 12

IUN' MF Litf 1 mh 5 KELíM UíTLU FINR' UfTNfl Merma ÉFTIR ILLUM KoMun t KmóuK ORDA- SgMM- U(? LÁRUH
óe- UAtf\ MÐTP
ÍA SEfA L.A.SF IST
VlUT- UCM? (2ómv. -TAL-A FY*R
r ÍOTAd PUAUA AuÐUiMt
A <k\
$M IMá- AfíyiAZ ÓELTm H\ÁÐ
íw 5r^ltlll 5TÆFRI V KFAPM
PRoff- IHH Hey MaúiíaR At4Cu.(2 V UlKKíA S7ÍTK- U(2. YÆÍ>IS v f'lFlÁRk
Vfe'fAH AúisCii £l6HAST
$v£lc- u«IMN
Guf> STfoau to«.5K- ARfui « KíPAh
Míéuf L- AR. 4* Hvílpip AF- KOKI - ÉPOA
+ j>Aöí>\ \ /
TbtíH VokdkR HETTw.« LÍUKfl T ó K jyi'A- Lfleií/fvl?
k CjðfPA EIH' KEMplS- ÍTAFlR. H'aR
V KAUDA
NoíJMA- Ui's»HL- ►
6á>ihú 2eiN* Aumul WAFT- A«- A«
iVCIP t=\)ee- SfÝT'df? ' 3oiZS, dAsam- l£c.T Þos; V •f? <ó>
goec.- AB\ Ar v\r- L£~<SA *\ yiouc- weewi ElM' MNfi
glFAM V F'UúbA g£Ln 4af áöMUJ?.
ÁAGH HKýssfi
ýiPRAR seV iövc 'a »
DRATt- AST f Pí PUR > > Lei-o- IMOA- pési
y\ £ ð - MAF M Á VlÖR. ZS+Ivi- 1 1 UTR- f ' I 1 ' t S
<rr St-As A KALT . V OÍRÉIDD- UR E IM - KfMHi F«. A KéRaids
5n*ó FRAn- KV«MA upt - 3L053I
UPp kÁti 6«ÉlMlK
VEVlP^t upp + ÚR.EIKD HíAlp
RPiOL' FUOLS Kvír-i - or\v N > z eihss 0ÉR ILL- A N Huq TÍC 5jái Uk\
k'URT- eisan HAIM\ A- ÚAHLUR. H'AÖ
VbVv/A FE'a.M- L'l /VA Fádd AD„ 6tolo- u.v\ ýTFflW- K'ASTii)
+ dauðr\ Lu ' * •
LESTA þTHPDWt 5UAa- daC-a WRWNI
PULA
i lIat
Pícst; $eruR iLÁr fOÁM- U£>UR FLAr- SVfNU ,,1 H|íF«U ,lAr1 | • AM/.A r^tN/JA ElfífJAP JÓfiÞIH
-JÍMulj dit£>- srifct> S A P \f o M í>
jJföfS® rriue<x> L'err V’iDkrma T e ? A funtAfí. 51C Á / A R.
1 Fí-ÁST IP WA«L- FIAC.L - 1 flUM LÖOKlt) K A R > A N u ÓA / O
Toa- \JGLD C R F t i> D|rv\H\- ■JlDRIÍ> HLlPM 't tA A N ;TílÁlVl
HoRAS P■ V' A T A«ac«ma / o L F\ -rósAPi Rudda D R o
t> vT- UHA K\ 0 L u. NA A\W£S> V-vjCR- HHÝTiJ) A F R Æ £>
m\€>- HuuTi V í> JÍAVW 1L 5v)iE- 5>M s 5KIFA R A f> A
c'oþ málm Uft 1 HAFOI i eisu SlHHI 6 f> A L. 'A L N\ \A R 5KW- íen- /NNí L
* fÍÉJLA A U T A Pltou.1 N ýeK V 1
ÁviVa fvl
* / A H«t>l> \J\ÍKhM*l Ewol F u A \A 5 r R \ £>
'A T T l 'dhc- ÉilSK gósrue wm K L A IA. T NfliK
\Ji(luS ^VoTTuR V e l (í- A T A U é?KlF gAMWt w t T
577\F- UR I Afc t u L LITL« tíéíÓNuf T A N Ck A N N A
X áL fo PlA-NM 8£«G\U>íi P IL A P >ro6Fi iLótKvÞ 5 T A u (t
r /T 9- A R To'nn ienva $ l Kemst \J\D N KktPA F
1^4(1 ■k'Avrip |mémM Hihpa i í> A N í/*' HO - feMaiN (?oSKA E N VARS TÍMI V A K A
1 A VlRTI H6P' Limika A V<t T A i> l 2 E/Ni (SiT^HH Fdcfk^ R 9.
'I R A R N \ R ÍOSK k N * A fmm íem
i F\*K- >íf\ Pl- F6/P pfinVvcjh AULAlbl F«UM e FeH A N A N N A A« F
H P. 1 N A & Mbj ía'iflr V/CT(. JÁ A CÁ A R
H'A- rív- A« J t o u A wv í7 IA R A T A
\J IT' suefc- TA r 0 í> A LiÓma Reiprh róns 1 ÍSEF- UMA rÓK M A fA
KíAWH •V ÉATfllW L u M l 4 k t (£> fíAMDfl e u p- sr/CPi 'A R A
KIAKKI FISKA B c. A L u l u F A k'wA R
SKJÓT * • 0 K FK.V Pl ELCiTAÐlfi dWiat L KlfrK- RÁPC- A«. L A T R A R
Lofar (Á t o N\ A R loíflpl J> r o MT(!R{> HVffÁ í-AMDl K t O
Vieu- AÍ>T u N A ec- oý«\D ixtn hír P5 HVAA A f> A N VR TL/\ PV1TAR A 0- A
Hphc U S> KÖsuR. SAr^R H A k K A R.
■ ÍOMIR K«.oPf»A JM-IA- íuXt N A R. T A 1 u f> A R tAW6l 8lom|
A u £> \ R ÖLHiMrn F t í \ N u
SVkir Flkvia V M 1 T p; A N A 'dSte. STP~s e R.
L«tLlA ) \ + \> ▼ r A ♦ icA K 1 \A P- A F- A t° N - R 6 c T
M E R G U R
^ A 1 N S
Sultur og seyra
Eftir JÓN G. FRIÐJÓNSSON
SAMSTÆÐAN sultur og seyra. er kunn frá fornu máli til
nútímamáls í ýmsum samböndum. Algengast er að nota
samstæðuna sultur og seyra er einhver staðar/um allt
land en einnig er kunn notkunin taka í móti sult og seyru,
sbr. einnig afbrigðið sultur og svæla í sömu merkingu. í síðari
alda máli virðist notkunin mjög svipuð en þó er kannski afbrigð-
ið lifa við sult og seyru einna algengast í nútímamáli og er það
frá 19. öld.
Merking fyrra hluta samstæðunnar er öllum augljós, þ.e. ‘hung-
ur’, en hvað merkir síðari hlutinn? — Er hann kannski merkingar-
lítið rímorð? Trúlega ekki. í ágætri orðsifjabók Ásgeirs Blöndals
er seyra sögð merkja ‘bágindi, vesaldómur, skortur’ og kemur
það vel heim og saman við heildarmerkingu samstæðunnar. Guð-
brandur Vigfússon tengir seyru við ‘saur’ og ber því allt að sama
brunni. Saur, skítur og óhreinindi eru í fjölmörgum samböndum
tákn ‘eymdar og volæðis’, t.d. síga niður í djúpan saur (1584);
troða einhvern niður í þrekkinn (1584) og troða höfuð fátækra
í gólfið (1584). Bein merking samstæðunnar væri þá ‘hungur og
óhreinindi’ enda má segja að eymd sé fylgikona sultarins.
12