Lesbók Morgunblaðsins - 08.04.1995, Síða 15

Torí> HamcA Kgfoue i \>e<L fhilvr. 5<v>Á - Ftftíicft Dbýi/A Bi-PTA s£l- SAMA \fertK- F/ó-Ri c?He- eiMvc- A«. PéíAP-
^ ilM PÍA- No- '€>
5PT- ALD- IÐ 5\flF- í?vr.
\iemu- l£WT ÉATlrt. HÁTfMl? Raun - éAK A
- HWBÍ « aíitcM r kæ<Mt >
U W\- MS-L \ KJESiR V/etLAe tAIMMl PÉIPI
Kit-a i rveiK ÉIH& HU£,- REKKI MVWMT
ífWftR ýr/rtKuf:
r bT- l eac, AlaTA PÁTt- UR
$£vl- l &T /ðVn- M«. CtfAFM
+ rskur- ; Roöp JMfMMA
PLk- A6-H- 1 R. KvjeHHWK V t SioU.
1 KKRUHIA ír\ l 5níaj> ...
jUti D PRUKVC- 1 HH jl/eiht- tffí ULMI
R . - CfNfttfft
hkí bm LttT iHa £VDWR
DittlÍA TaMAI HAPPií* FAÁ- $ÓC.hl- > U/v
’eo.ovx'- n>N(vw,e- MEKN : •
itmNMA Pautt ói(?AS
N7Æ.R ÉUAL- If-IH
fiaal- amma Ptldft 1 ÍHOIHA fcae - éipda K/Í.K- AEiKaK
HKKOM- gfiOuR Le-tLuR- TJssVíK . VílSLft - KOKfOl
rak- \<S>«N U*A ■+ ÍAURlMll . ^l/APA
1 P'i'itA- ÆTT MATuR
fLÝflR KRlÉKUl
SlóAH AlOXTUK < >KoR-
IN H H LT - AUTU híULGA
JkT' PifHÐ 5ak\Tök
ue y SýiLiHd
C>Lt>U- AaHC." (NlN Lý^- UÍ?IHM PVKkíak K«ovr SoLO- AR.
UftlHM P’rtep gLduT-
LoVfi,- b* P£N ftitfl pfykft
t^UÓL , + Cvl M A V® > . HÁfr- U<1 MAtW- mni
A6.A- 1 5K1KKT- AH FfeLAA
Flmi MiftHlíft •f .
kAHL AH -
1 Huir- y»/vue. ÓíRYMHI FITLA UI& , » KATAN 5KRAFA UMA 5MÁ- 5V£L4ue- IfJN NIÍC.\<l
-.gr 5ÖNaL ■ntc«p r o R Þd £ R K V
SRÖI.S R £ F j” A P Kv/eoi / c> ■E>
puc, w- A&UdlMVS ÁlJCiF- Uff KlftTfy- U+A
LEItftK \/ £ L A R 0f?9ÍK BflTM- F A o- L ‘a £ T Æ 5> A
CANA- FuöTum + OloÐ TÓftMAfl ‘*tf. l L 7 U Þv : 14 L A u T FEiTllt i AMftN V JK£L|M
MftHNS- NAFU + £v<RÓPU BiÁft N T 'a L 1 1 K A Blíd Só'cpu ÓSATr ru < c-
+ iftíTue N T : T A & L 5PILS KRoþp- íe N 1 1 u
EnpiHí, ÍACÐue 1+fMlKUR | titill u p VCVRTL- UNUM JyJlVÍULL L 1 T L u u N\
R VElN f £7 9 RXm- PUCaL- AMA IU«A A A R'oMU. T ALA > 1
K6íRf>\ H»Rmi
"i* fC7 r R- A u. i> U 5 1 R
lavri/i luCfio A VT A R Ut - SLir^ji X Eftu í VAFA 1 * R ÍLuFuR V ec-o - sr/eoi
líÁRHft i> A9 - CiÁT- l« r u. Hafhar ÁMfLA A F K £ \ T A R
■fy ÉÁ (R 'A M A FRutw- E F M I 1- R I f> (
áeuT CÁ A R6Fli\ r arla L A R F A flÚHA UuftT REIPA HlROft UH A F
STÓ- rULL 1 T A íkaVnu- K70T- IH“M TrtAUST £ 5 T 1 K U
öTukí ÍSTta Slfl »16 aí> P- Æ: 5 T l 'Au'l T REIOJR T £ L - í INNA ÆPIR R
5KV1-0 P A R uu/*e- JfyCPlL Æ. lVkams HluTA to KA - ©rt*> 1 L X A
u M A foeCfvNÁ KYmoi LU L F A N A : X *
FAK A 6REKT R 'A j A VOLATJH A5T| HítUR TFl« A U Pft A 5 T 1
TAÉ +- Flnn $ l r K A L <1 £ 1 A K
5a*\- Tt'NÍ,- iMa F Tómam EFfVÁVT A U •P A K eSKTA- MAIt K ARóoi K f* o N
|>A4M- ■ A t> i 1LAUS- ■ L( a A 'l ÉKFlOIS P/PA X NJ S m L KL- UN- ÁÍA X K A ATHUCA S£N\t>l N Mí^\R
L J> \ r AF- KV- /LNM 3 A K
|i>U£L- I Lt L' 1 l<? ) £ rt I R A f?Tif/NNU C.CTA MÝTT 5^« 'o
KEV(?e i HEIBURi
■imuc- ■ unNMI |>rARF Aí LflÉMi; A RÝJ- AM ÆRSLiN KvEN- SV R c> L Æ T 1 T
L U S T. u lí A R / £> 7 A
■KÍPUR LV <3- T LV TveiR £lNi U. u. eftv^rft MðflK KLÍÁ5T K r 0 fí
|Hem- llNCTA PRUVU VlOLAlí 5 r £ F LKkiMI Tomn £ A T (
u U VF K A Cv'oO - \HЫ?lE> H 'T - JKíRTUL 3 L ’/ S> A K
V/LUh VlTfl- U|i u <3- R A VlLSWLA ÍP'ltfí C? L A T A a$KA N
Trufih Sofi.i fP 1a A fftTAKA TIL 5AU« A K A SPIL
5 / SutOftSr + K.mmt L 1 f> A 5- T « A
Kðflt- FUCLfíUfí l/ALSKftH A R A A R C7 T r A K 5
HH][r][g][u]E
M Á L S 1 N
Himinhrópandi ranglæti
eftir JÓN G. FRIÐJÓNSSON
Þegar okkur ofbýður eitthvað eða blöskrar notum við stundum
lýsingarorðið himinhrópandi, t.d. tölum við um himin-
hrópandi ranglæti. Rætumar að baki sambandinu liggja
djúpt. Kveikjan er frásögn 1. Mósebókar af því er Kain
drap bróður sinn, Abel. Hann vildi leyna glæp sínum og synd fyrir
Guði og því svaraði hann er drottinn spurði hann um Abel: Á eg
að gæta bróður míns? (1912) [vakta minn bróður (GÞ)] og er
það tilsvar reyndar alkunnugt. En drottinn vissi sem var og sagði:
Rödd þíns bróður(s) blóðs hrópar til mín af jörðunni eins og
stendur í Guðbrandsbiblíu. Líkingin vísar því til þess er saklaust
blóð hrópar til himins. Ýmis afbrigði af sömu biblíutilvitnun er að
finna á nokkrum stöðum í fornu máli, t.d. Stjórn og Postulasögun-
um, en kjarninn er ávallt sá sami.
í frásögninni af þeim bræðrum Kain og Abel er raunar að finna
tvær aðrar alkunnar líkingar, annars vegar sambandið saklaust blóð
og hins vegar orðasambandið hella út blóði, sbr. nafnorðið blóðsút-
hellingar. Ekki er þó óhætt að álykta sem svo að þessi sambönd
megi rekja beint til sama ritningarstaðar og veldur því tvennt. í
fyrsta lagi er líkinguna um saklaust blóð að finna á mörgum öðrum
stöðum í Biblíunni eins og nú er auðvelt að ganga úr skugga um
með því að fletta upp í því ágæta riti Biblíulyklinum (bls. 1209-
1210). I öðru lagi eru blóðsúthellingar alkunnar úr fornu máli og
engan veginn bundnar við kristileg rit.
Nú kann að vera að líkingin að baki lýsingarorðinu himinhróp-
andi liggi ekki lengur í augum uppi enda trúlegt að menn hafi ekki
Bók bókanna jafnoft um hönd nú á tímum og áður. Ég rakst á
dæmi frá fyrri hluta 19. aldar sem sýnir líkinguna ljóslifandi: marg-
ir blóðugir vígvellir hrópa enn til himna um hefnd (1848). -
Og enn er eg við sama heygarðshornið. Mér finnst skemmtilegt að sjá
í gegnum orðin og skilja þá líkingu sem að baki liggur.
LESBÓK MORGUNBLAÐSINS 8. APRÍL 1995 15