Lesbók Morgunblaðsins - 20.01.1996, Blaðsíða 8

Úr skoðanakönnun Hag-
vangs hf. á viðhorfi íslensku
þjóðarinnar til myndlistar
„Gott kvöld. Ég heiti NN og
hringi frá Hagvangi hf. í Reykja-
vík. Þú hefur lent í úrtaki hjá
okkur vegna framkvæmdar á
skoðanakönnun, má ég trufla þig
í örfáar mínútur? Áður en ég legg
fyrir þig spumingarnar vil ég
benda þér á, að þér er ekki skylt
að svara einstökum spumingum
eða spumingalistanum í heild.“
1. Segðu mér þá fyrst; þegar
þú getur valið á milli tveggja
vörutegunda af sömu gæðum,
hversu oft ertu reiðubúin(n) að
greiða svolítið meira fyrir
hönnun eða útlit vörunnar?
Ertu til í að gera það:
Alltaf..............................14%
Oftast...............................49
Sjaldan..............................23
Aldrei................................8
Ekki viss'............................6
2. Og í framhaldi af því, hversu
mikilvægt er útlit eða hönnun
fyrir þér ef þú værir til dæmis
að kaupa eina af eftirtöldum vör-
um. Byrjum á nýjum bíl. Væri
útlit hans: A) mjög mikilvægt, B)
frekar mikilvægt, G) ekki mjög
mikilvægt eða D) alls ekki mikil-
vægt fyrir þér. (Segðu bara A,B,C
eða D eftir mikilvægi.)
A B C D
Nýrbíll.......... 25% 45 22 8
Nærfatnaður...... 28% 37 23 12
Sjónvarp......... 15% 35 33 17
Vetrarúlpa....... 47% 37 11 5
3. Hvað með liti? Ef þú yrðir
að nefna uppáhalds lit, hvaða
lit myndirðu nefna? (EKKI
LESA LISTANN.)
Svörin urðu á þann veg að blár litur er vinsælast-
ur með 31%, í öðru sæti er grænn með 20% og
rauður í því þriðja með 14%. Aðrir litin svartur
6%, brúnn 4%, bleikur 2%, gulur 2%, vínrauður
2%, aðrir litir 2%, grár 1%, hvitur 1%, mosa-
grænn 1%, sægrænn 1%. Engin atkvæði fengu
appelsínugulur, dumbrauður, heiðblár, móbrúnn
og svarblár, en 10% vissu ekki um sinn uppá-
haldslit.
4. Og hvaða lit myndirðu setja í
annað sæti? (EKKI LESA LIST-
ANN.)
Blár er í fyrsta sæti með 18%, rauður í öðru
með 15% og grænn í þriðja með 14%. Aðrir lit-
ir Brúnn 10%, móbrúnn 10%, svartur 7%, gulur
5%, bleikur 3%, §ólublár/purpurarauður 3%,
grár 3%, hvitur 3%, aðrir litir 3%, vínrauður 2%,
sægrænn 1% og 14% gátu ekki gert þetta upp
við sig.
5. Má ég spyija hvort þú hafir
einhver listaverk á heimili þínu?
(Með orðinu „listaverk“ á ég við
hvaðeina sem þú sjálf(ur) telur
vera listaverk.)
Já....................... 84% => sp6
Nei...................... 16 =>sp 9
6. Mig langar til að lesa nöfnin
á nokkrum algengum tegund-
um listaverka sem fólk hefur
oft á heimilum sínum. Geturðu
sagt mér hvort þú eigir eitthvað
af eftirtöldu?
Já Nei Ekki viss
Listrænarljósmyndir..42% 57 1
Skúlptúrareða
litlar styttur.......75% 25 *
Málverk,teikningar
eðagrafíkverk........92% 8 *
Eftirmyndiraf
upprunaL listaverkum.52% 47 1
7. Þegar þú velur málverk, (jós-
myndir eða aðrar tegundir lista-
verka fyrir heimili þitt, hvort
finnst þér að þú hallist meira að
nútímalegum eða hefðbundnum
stíl?
Nútímalegt..........................18%
Hefðbundið......................... 58
Blandað..............................15
Gerir ekki upp á milli................6
Ekki viss.............................3
8. Ef þú yrðir að gera upp á milli
myndlistar mismunandi þjóða, list
hvaða lands eða heimsálfu mynd-
urðu helst kjósa? (LESA LIST-
ANN. EKKIBREYTA RÖÐINNI.)
Asísk...............................4%
Amerísk.............................'3
Afrísk...............................4
íslensk.............................38
Evrópsk(önnureníslensk).............33
Annað.................-.............*
Ekkiviss............................18
9. Hvor þessara umsagna á betur
við þig? (VÍXLA.)
Þegar ég vel málverk, ljósmyndir
eða önnur listaverk fyrir heimili
mitt legg ég áherslu á að það falli
að húsbúnaði eða umhverfi þess ...
14%
Þegar ég vel málverk, ljósmyndir
eða önnur listaverk fyrir heimili
mitt legg ég fyrst og fremst áherslu
á hvort mig líkar við verkið eða
ekki. 75%
Bæði................................10
Velturáýmsu..........................*
Ekkiviss.............................1
10. Og hvort ertu meira fyrir
nýja eða gamla hluti til að prýða
heimili þitt?
Nýirhlutir.........................25%
Gamlir hlutir.......................38
Bæði.................................6
Ekkiviss.............................1
11. Margir eru hrifnir að mál-
verkum sem hafa ákveðið við-
fangsefni, til dæmis dýr. Hvort
kysirðu frekar að sjá málverk af
villtum dýrum (t.d. ísbjörn, refur,
hreindýr) eða húsdýrum (t.d. hest-
ur, kind, hundur).
Villtdýr...........................57%
Húsdýr..............................19
Bæði................................10
.....................10
........;............4
Hvorugt..
Ekkiviss.
Veltur á ýmsu
Ekki viss
Stór veggur
fsskápur
Spurning 31
Þvottavél
12. Og hvort myndirðu segja að
þú værir meira fyrir, málverk sem
sýna þau í sínu náttúrulega um-
hverfi eða þegar þeim er stillt upp
eins og fyrir portrett?
Náttúrlegtumhverfi..................91%
Portrett..............................2
Bæði..................................2
Hvorugt...............................2
Ekkiviss..............................3
13. Næst langar mig til að spyija
þig samskonar spumingar, en í
þetta sinn án hliðsjónar til dýra.
Hvort myndirðu almennt frekar
vilja sjá, málverk er sýnir útivett-
vang eða málverk er sýnir inni-
vettvang?
Útivettvangur........80% =>sp 14-15
Bæði................. 9 =>sp 14-16
Innivettvangur..„.... 4 =>sp 16
Hvorugt.............. 1 =>sp 18
Ekkiviss............. 6 =>sp 18
14. Geturðu sagt mér hver af
eftirtöldum útistöðum höfðar
mest til þín? (LESA LISTANN.
EKKI VIXLA.)
Málverk af skógi eða kjarriendi.........11%
Málverk af vatni, á eða hafi.........21
Málverk af ijöllum, hrauni eða óbyggðum.41
Málverk aftúnumeðaengjum..............3
Málverkafborg.........................1
Málverk af húsum eða öðrum mannv......5
Ekkert af ofantöidu...................2
Skiptir ekki máli.....................7
Velturáýmsu...........................8
Ekkiviss..............................1
15. Og hvaða árstíð vildurðu
helst vijja sjá í slíku málverki?
(LESA LISTANN.)
Vetur...................................8%
Sumar.............................. 20
Vor............;........................13
Haust................................44
Skiptirekki máli......................9
Velturáýmsu...........................5
Ekki viss.............................1
16. Segðu mér, hver af eftirtöld-
um tegundum málverka af inni-
vettvangi höfðar mest til þín?
Myndiraf ávöxtum................... 4%
Myndiraf blómum....................13
Myndirafhúsmunum...................7
Myndir af fólki....................36
Myndirafdýrum......................10
Skiptir ekki máli.................... 13
Velturáýmsu................;.......12
Ekkiviss.............................5
17. Hvort finnst þér að þú sért
meira fyrir, málverk er tengjast
trúmálum eða málverk sem tengj-
ast þeim ekki?
Trúarlegmálverk.............'......9%
Ótrúarleg málverk...................72
Bæði................................10
Velturáýmsu..........................4
Ekkiviss........................... 5
18. Segðu mér þá, hvort þessara
sjónarmiða liggur þér nær hjarta?
(VÍXLA.)
Málverk ættu helst að þjóna ein-
hveijum æðri tilgangi, eins og til
dæmis að fá skoðandann til að hugsa
um listina og lífið á annan hátt en
hann gerir venjulega ... 22%
Málverk þurfa ekki endilega að
miðla einhveijum boðskap, það næg-
ir að fólk hafí gaman að horfa á
þau. 69%
Bæði.................................5
Velturáýmsu..........................1
Ekkiviss........................... 3
19. En hvað með þessi viðhorf? Hvort er þér
meira að skapi? (VIXLA.) Raunsæisieg
málverk; því meira sem þau líkjast ljósmynd
þeim mun betra ... 53% =>sp 24
Óraunsæisleg málverk; ef þau eru of raun-
sæisleg gæti maður allt eins verið að horfa á
ljósmynd. 26% =>sp 20-23
Bæði....................... 8 =>sp22
Velturáýmsu................ 7 =>sp 26
Ekkiviss................... 6 =>sp 26
20. Hvort fellur þér betur að
geði, málverk sem ýkja raun-
veruleikann eða málverk sem
eru algjörlega abstrakt og hafa
ekkert með raunveruleikann að
gera?
Ylqaraunveruleikann................59%
Algjörlega abstrakt.................20
Velturáýmsu.........................16
Ekki viss............................5
21. Hvað með formgerðina?
Hvort finnst þér meira gaman af
þungum og kröftugum formum
eða léttum og leikandi?
Þungogkröftugform..................23%
Létt og leikandi form...............54
Velturáýmsu.........................19
Ekkiviss.............................4
22. Og hvort ertu meira fyrir í
listaverkum, hvöss horn eða ávala
boga?
Hvösshom............................19%
Ávalirbogar..........................51
Velturáýmsu..........................23
Ekkiviss..............................7
23. Hvort iíkar þér betur við, jöfn
og skipuleg mynstur eða tilviljun-
arkennd og ójöfn mynstur?
Jöfnogskipulegmynstur............... 22%
Tiiviljunarkenndogójöfnmynstur.......59
Velturáýmsu..........................16
Ekkiviss............................. 3
24. Viltu sjá tjáningarrík pensil-
för á striganum eða viltu frekar
að pensilförin séu fíngerð og
næstum ósýnileg líkt og i ljós-
mynd?
Áberandi pensilfor..................47%
Óáberandi pensilför..................28
Velturáýmsu........................ 20
Ekkiviss..............................5
25. Og hvað með sjálfa málning-
una? Hvort ertu yfirleitt hrifnari
af, málverkum sem hafa þykka
og hijúfa áferð eða málverkum
sem hafa slétta og fellda áferð?
Þykk og hijúf áferð.................36%
Slétt og felld áferð.................30
Velturáýmsu..........................27
Ekkiviss..............................7
26. Snúum okkur þá aftur að lit-
um: Viltu sjá litina blandast eða
viltu að ólíkum litum sé haldið
sem mest aðgreindum?
Vill að litimir blandist............62%
Aðgreindir...........................15
Velturáýmsu..........................18
Ekkiviss............................ 5
27. Nú hafa litir mismunandi blæ-
brigði. Svona almennt á litið,
hvort ertu yfirleitt hrifnari af
sterkum litum, ljósum litum eða
dökkum litum?
Sterkir litir.......................34%
Ljósir litir.........................27
Dökkirlitir..........................18
Velturáýmsu..........................18
Ekki viss.............................3
28. Og hvort höfðar venjulega
meir til þín, málverk í alvarlegum
tón eða málverk í gamansömum
tón?
Alvarlegurtónn......................33%
Gamansamurtónn.......................31
Velturáýmsu........................ 29
Ekki viss.............................7
29. En hvað með viðfangsefnið?
Viltu að mikið sé um að vera og
sjá margt fólk eða hluti, eða viltu
heldur að myndefnið sé eins ein-
falt og látlaust og hugsanlegt?
Mikiðumaðvera.......................23%
Einfalt og látlaust.................47
Velturáýmsu.........................26
Ekkiviss.............................4
30. Hvað með stærðina? Hvort
ertu meira fyrir stór málverk eða
lítil málverk?
Stór.....;.............32% ^SP31
Lítil..................29 =-sp32 '
Velturáýmsu............36 =>sp33
Ekkiviss.........!..... 3 =>sp 33
31. Myndi það vera á stærð við
þvottvél, ísskáp eða stóran
vegg?
Þvottavél..............57% =>sp 33
ísskápur...............22 =>sp 33
Stórveggur...-.....;...15 =>sp 33
Velturáýmsu............5 =>sp33
Ekkiviss...............1 =>sp 33
32. Myndi það vera á stærð við
19 tommu sjónvarp, tímarit eða
litla bók?
19 tommu sjónvarp...................67%
Timarit.............................17
Lítil bók.......................... 6
Velturáýmsu..........................9
Ekkiviss......................... 1
33. Sum málverk eru af frægu
fólki á meðan önnur sýna óbrotna
alþýðuna. Hvort finnst þér meira
varið í málverk af frægu fólki eða
venjulegu fólki? Eða finnst þér
það aukaatriði?
Frægtfólk.............. 3% =>sp 34
Venjulegt fólk.........52 =>sp 35
Aukaatriði.............42 =>sp 35
Ekkiviss...............,„„.3 =>sp 36
34. Viltu sjá löngu liðnar per-
sónur á borð við Jónas Hall-
grímsson eða Jesús Krist, eða
ertu meira fyrir persónur sem
standa okkur nær í tíma, eins
og til dæmis Vigdís Finnboga-
dóttir eða Bubbi Morthens?
Söguiegar persónur.....37% =>sp 36
Lifandi persónur.......26 =>sp 36
Velturáýmsu............29 =>sp 36
Ekki viss..............8 =>sp 36
35. Viltu sjá málverk sem sýna
aðallega börn, konur éða karla?
Eða finnst þér það aukaatriði?
Börn................................9%
Konur............................;..3
Karlar...............................*
Aukaatriði..........................86
Ekkiviss.............................2
36. Ef þú hugsar aðeins til þeirra
málverka sem hrífa þig og sýna
fólk, geturðu sagt mér hvort það
er yfirleitt að störfum, í makind-
um sínum eða uppstillt?
Aðstörfum..........................58%
Ímakindumsínum......................13
Uppstillt........!..................12
Ekkiviss............................17
37. Hvort kanntu betur við að sjá
málverk af einni manneskju eða
hópi fólks?
Ein manneskja......................25%
Hópurfólks..........................36
Velturlýmsu.........................31
Ekkiviss.............................8
38. Og ef þú dæmir út frá því sem
þú hefur séð, hvort kanntu betur
við að sjá fólk í málverkum nak-
ið, léttklætt eða alklætt?
Nakið........................... 6%
Léttklætt...........................25
Alklætt.............................23
Velturáýmsu.........................43
Ekkiviss.............................3
39. Mig langar núna til að lesa
upp nöfnin á nokkrum þekktum
listamönnum, bæði lifandi og látn-
um. Geturðu sagt mér hvort að
list þessara manna virkar mjög
jákvætt á þig, jákvætt, hlutlaust
eða neikvætt á þig. Nöfn sumra
þessara listamanna eru minna
þekkt en önnur, þannig ef þú
hefur aldrei heyrt þeirra getið
eða vantar meiri upplýsingar um
list viðkomandi til að hafa skoðun
á henni þá skaltu alveg vera
ófeimin(n) við að segja það.
Mjög Jákvætt Jákvætt Hlutlaust Neikvætt Þekkir ekki
PabloPicasso 11% 43 18 14 14
JóhannesKjarval 25% 54 12 5 4
SalvadorDali 9% 24 19 16 32
ÞórarinnÞorláksson 3% 12 11 2 72
SvavarGuðnason 5% 17 14 7 57
Rembrandt 15% 35 13 3 34
Louisa Matthíasdóttir 11% 21 11 5 52
Claude Monet (Clod Moni) 8% 13 9 2 68
Erró 23% 39 14 22 2
Jaekson Pollock 1% 4 8 2 85
Geo'rgGuðni 1% 4 9 1 85
8