Lesbók Morgunblaðsins - 05.07.1997, Blaðsíða 2

LEIÐRÉTT útgáfa af „Ódysseifi"
eftir James Joyce, hefur vakið harðar
deilur í Bretlandi og reyna erfingjar
skáldsins að stöðva hana með öllum
ráðum. Er enn ekki útséð um það
hvort sú fyrirætlan tekst.
Það var rithöfundurinn Danis Rose
sem olli deilunum en hann ákvað að
nýta sér lög um höfundar- og útgáfu-
rétt til að færa bók Joyce til betri
vegar, að því er Rose segir. Hún kom
út árið 1922 og naut vemdar höfund-
arréttarins í sjötíu ár. Hófst Rose handa árið
1992 og frá þeim tíma hefur bamabarn Jo-
yce, Stephen Joyce reynt að koma í veg fyr-
ir útgáfima.
„Franskar" villur
Fmmútgáfan af „Ódysseifi" var prentuð í
París. Enskukunnátta setjarans, sem var
franskur, var af skornum skammti og em
því ótal stafavillur í útgáfunni. Vakti útgáfan
þegar miklar spumingar um hvað Joyce
væri eiginlega að fara, því ekki vissu menn
ástæðu hinnar óvenjulegu stafsetningar. Þeg-
ar árið 1921, áður en bókin kom út, skrifaði
Joyce að hann væri afar ergilegur vegna ailra
villnanna. Hann sagðist hins vegar ófær um
að fara nákvæmlega í gegnum allt handritið
aftur og kvaðst vona að það yrði leiðrétt í
seinni útgáfum.
Sú varð ekki raunin og hafa villumar vald-
ið mörgum bókmenntanemanum og -fræð-
ingnum ómældum heilabrotum og hugar-
angri í 75 ár. Þessu vill Rose hins
vegar breyta. Kveðst hann vilja ná
„Ódysseifi" úr „fílabeinsturni fræð-
inganna og koma honum fyrir á miðju
markaðstorginu með þeim hætti sem
gerir áhugafólki um bókmenntir
kleift að nálgast hann.“
10.000 leiðréttingar
Rose hefur unnið mikið verk. Bók-
in er um 250.000 orð og hefur Rose
gert breytingar á um 10.000 þeirra.
Líkir hann starfí sínu við það „að opnaðir
séu allír gluggar í húsi til að hleypa lofti og
ljósi inn og hreinsa burt köngulóarvefinn svo
að menn geti virt fyrir sér fegurð arkitektúrs-
ins með aðdáun og lotningu.“
Skoðanir um málið em ákaflega skiptar.
Yfírmaður James Joyce-stofnunarinnar í
Genf, Fritz Senn, sagði í samtali við Guar-
dian að hann teldi að Rose væri afar varkár
og samviskusamur fræðimaður, þrátt fyrir
að niðurstaða viðleitni hans væri ekki sá
„Ódysseifur" sem Senn væri sjálfur svo hrif-
inn af, þar sem hann hefði ætíð heillast af
köflunum dularfullu.
John Kidd sem starfar við James Joyce-
rannsóknarmiðstöðina við háskólann í Bos-
ton, segist aldrei hafa vitað eins samvisku-
lausa breytingu á nokkrum texta og hjá
Rose. Sjálfur lætur Rose sér fátt um fínnast
og hefur þegar hafist handa við næsta verk,
sem er leiðrétt og einfölduð útgáfa af
„Finnegan’s Wake“.
AUÐUR Gunnarsdóttir sópransöngkona kom
fram sem gestasöngvari á tónleikum með
hinum kunna sönghópi King Singers í Forum
í Ludwigsburg í Þýskalandi á dögunum. Var
Auði boðið til samstarfs eftir að fulltrúi frá
umboðsskrifstofu söngvaranna heyrði hana
syngja á tónleikum í vor.
„Það var mikill heiður fyrir mig að fá að
syngja með þessum frábæru tónlistarmönn-
um og eftirminnilegt að fylgjast með þeim
vinna. Þeir eru hárnákvæmir og agaðir en
jafnframt léttir og einstaklega skemmtileg-
ir,“ segir Auður. Undirleikari á tónleikunum
var Roger Vignoles.
King Singers voru að fagna því að tveir
áratugir eru nú liðnir frá því þeir komu fyrst
fram í Þýskalandi á vegum Ludwigsburger
Schlossfestspiele, sem gekkst jafnframt fyrir
tónleikunum nú. Hefur sönghópurinn sungið
á sjötta hundrað tónleika víðsvegar um
Þýskaland.
Auður er þessa dagana að undirbúa tón-
leika sem standa fyrir dyrum í haust en áður
en þar að kemur mun hún sækja námskeið
hjá Brigitte Fassbaender í Liibeck. Námskeið-
ið er hluti af dagskrá Schleswig-Holstein
Musik Festival og bárust um áttatíu umsókn-
ir en aðeins átta söngvurum var boðin þátt-
taka.
„Ég hlakka mikið til að hitta þessa frá-
bæru listakonu og veit að hún hefur mikið
að segja mér enda er hún jafnvíg á allt sem
viðkemur starfí söngvarans," segir Auður.
iJtlf
\* i
AUÐUR Gunnarsdóttir á sviðinu í Forum í Ludwigsburg ásamt félögunum í King Singers.
LITIL HRIFNING MEÐ
LEIÐRÉTTAN ÓDYSSEIF
James
Joyce
AUÐUR
MEÐ KING
SINGERS
BIS GEFUR
ÚT VERK
EFTIR HAUK
TÓMASSON
SÆNSKA hljómplötuútgáfan BIS hefur
ákveðið að gefa út á geisladiski verk Hauks
Tómassonar; Fjórða söng Guðrúnar, sem
frumflutt var í fyrra í skipakví danska sjó-
hersins við Holmen á dag-
skrá Kaupmannahafnar
sem menningarborgar Evr-
ópu. Óperan verður tekin
upp í Digraneskirkju, en 21.
ágúst verður tónleikaupp-
færsla haldin í Plötusmiðj-
unni í Héðinshúsinu.
Sex söngvarar tóku þátt í
sýningunum í Kaupmanna-
höfn, sem urðu 20 á þremur
vikum. Einn íslendingur
söng í verkinu, Sverrir Guðjónsson, og hinir
fimm koma allir hingað til lands. Caput-hóp-
urinn sér um hljóðfæraleik og stjórnandi er
Norðmaðurinn Christian Eggen.
Það var Louise Beck leikmyndahönnuður
sem fékk þá hugmynd að setja upp verk í
dönsku skipakvínni og sótti hún efnið til
eddukvæða, í sögu Guðrúnar Gjúkadóttur.
Hún fékk svo Hauk Tómasson til að semja
tónlistina.
Til stendur að setja Fjórða söng Guðrúnar
upp í Rotterdam.
» ♦ ♦---
•UNGUM óperusöngvurum í löndum Evr-
ópusambandsins (ESB) stendur nú til boða
að keppa um stöður hjá ESB-óperunni,
sem stofnuð var fyrir skemmstu. Hlutverk
hennar er að ferðast um aðildarlönd ESB
með sýningar og verða áheyrnarpróf
fram á haust fyrir söngvara undir þrítugu
í öllum Evrópusambandslöndunum. Alls
verða ráðnir 53 söngvarar til óperunnar
og verður tilkynnt um nöfn hinna heppnu
í Baden-Baden í febrúar nk. Þar hefjast
að því búnu æfingar á fyrstu uppsetning-
unni, sem verður „Eugen Onegin“ eftir
Pjotr Tsjaikovskí. Auk æfinga býðst
söngvurunum að halda einsöngstónleika
og sækja tíma hjá stórstjörnum á borð
við Elisabeth Söderström. Auk fram-
kvæmdastjórnar ESB, sem veitt hefur
tæpar 30 milljónir til verkefnisins, standa
að því bresk og þýsk ungmennasamtök.
Haukur
Tómasson
Morgunblaðið/Jim Smart
LISTASKÁLINN í
HVERAGERÐIVÍGÐUR
LISTASKÁLINN í Hveragerði verður
vígður I dag. Maðurinn á bak við fram-
kvæmdirnar er Einar Hákonarson mynd-
listarmaður sem jafnframt mun hafa
rekstur skálans með höndum. Við sama
tækifæri verður fyrsta myndlistarsýning-
in opnuð í skálanum - yfirlitssýning á
verkum Einars Hákonarsonar.
Byggingin er að stærstum hluta fjár-
mögnuð af Lánasjóði Vestur-Norður-
landa, skammtímafjármögnun sér Búnað-
arbanki íslands um en að auki hefur Ein-
ar lagt allar sínar eigur í verkefnið. Bygg-
ingarkostnaður hefur ekki fengist upp
gefinn en í samtali við Morgunblaðið í
mars síðastliðnum fullyrti Einar að Lista-
skálinn myndi ekki kosta „nema sem svar-
ar rúmum helmingi af árlegum rekstrar-
kostnaði Kjarvalsstaða".
í Listaskálanum í Hveragerði verða
sýningarsalur, stór veitingastaður, ráð-
stefnusalur og aðstaða fyrir listiðnaðar-
framleiðslu. Fyrirhugað er að listamönn-
um verði boðið að sýna í sýningarsalnum
en Einar hyggst jafnframt leggja áherslu
á að kynna listiðnað í Listaskálanum, inn-
lendan og erlendan.
Vígsluathöfnin hefst klukkan 16 í dag.
MENNING
LISTIR
í NÆSTU VIKU
MYNDLIST
Þjóðminjasafn íslans
Sýningin Kirkja og kirkjuskrúð, miðaldakirkjan
í Noregi og á íslandi.
Listasafn Islands
Sögn í sjón; sýning á verkum sem byggð eru á
íslenskum fomritum.
Ásmundarsafn - Sigtúni
Yfirlitssýning á verkum Ásmundar Sveinssonar
Árbæjarsafn
í sumar verða sýndar ljósmyndir frá Reykjavík,
ásamt ljóðum skálda.
Listasafn ASÍ - Ásmundarsalur, Freyjugötu
41
Þórdís Alda Sigurðardóttir sýnir til 6. júlí.
Kjarvalsstaðir - Flókagötu
íslensk myndlist til 31. ágúst.
Safn Ásgrims Jónssonar - Bergstaðastræti 74
Sýning á úrvali vatnslitamynda eftir Ásgrím.
Norræna húsið - við Hringbraut
Sögn í sjón til 6. júlí.
Grímur Karlsson skipstjóri: Skipslíkön til 9. júlí.
Nýlistasafnið - Vatnsstíg 3b
Fimm nýjar sýningar. Magnús Pálsson sýnir í
Gryfjunni, Gallerí Gúlp og Undir pari eru með
sýningu 1 Forsal, Áslaug Thorlacius sýnir f
Bjarta og Svarta sal, í SÚM-salnum er haldið
upp á 20 ára afmæli Suðurgötu 7 og gestur
safnsins að þessu sinni er Jón Reykdal.
Gallerí Hornið
Tolli sýnir til 9. júlí.
Galleri Sævars Karls, Bankastræti 19.
Ragna St. Ingadóttir sýnir til 9. júif.
Handverk og hönnun
Georg Hollanders sýnir leikföng til 14. júií.
Mokka - Skólavörðustíg
Sigurdís Harpa Amarsdóttir sýnir til 6. júlf.
Stöðlakot við Bókhlöðustíg
Philippe Ricart sýnir til. 7. júlí.
Gerðarsafn - Hamraborg 4 Kóp.
Ása Ólafsdóttir, íris Elfa Friðriksdóttir og Sigur-
bjöm Jónsson sýna til 6. júlí.
Tuttugu fermetrar, Vesturgötu 10
Sýning á verkum Oliver Kochta.
Hafnarborg - Strandgötu 34 Hf.
Sýning á verkum Wulfs Kirschners. Listasafn
Sigurjóns - Laugarnestanga 70
Sumarsýning á völdum verkum Siguijóns.
Ingólfsstræti 8 - Ingólfsstræti 8
Sýning á málverkum Tuma Magnússonar.
SPRON, Álfabakka 14, Mjódd.
Aðalheiður Valgeirsdóttir sýn. til 8. ágúst.
Byggðasafn Hafnarfjarðar
Undir Hamrinum - Af lífi hafnfirskrar alþýðu
til 30. sept.
TÓIILIST
Laugardagur 5. júlí.
Hádegistónleikar í Hallgrímskirkju. Flytjandi
Hedwig Bilgram, orgelleikari.
Hafnarfjarðarkirkja kl. 20.30. Stúlknakór Húsa-
vikur heldur tónleika.
Sunnudagur 6. júlí
Sumartónleikar í Skálholtskirkju. Kl. 15 leikur
Rut Ingólfsdóttir, fiðluleikari og kl. 17 verður
frumflutt messa eftir Oliver Kentish. Flytjendur
eru Voces Thules ásamt Kjartani Guðnasyni,
slagverksleikara og Hilmari Erni Agnarssyni,
orgelleikara.
Sumarkvöld við orgelið í Hallgrímskirkju kl.
20.30. Flytjandi er Hedwig Bilgram.
LEIKLIST
íslenska ópcran
Evíta laug. 12. júlí.
Loftkastalinn
Á sama tíma að ári fim. 10. júlí.
Hermóður og Háðvör
Að eilífu laug. 12. júlí.
Augnablik
Tristan og ísól fim. 10. júlí, fös. 11. júlí, sun.
13. júlí.
Upplýsingar um listviðburði sem óskað er eftir
að birtar verði í þessum dálki verða að hafa
borist bréflega fyrir kl. 16 á miðvikudögum
merktar: Morgunblaðið, Menning/listir, Kringi-
unni 1, 103 Rvík. Myndsendir: 5691181. Net-
fang: Kolla (ffimbl.is.
2 LESBÓK MORGUNBLAÐSINS ~ MENNING/LISTIR 5. JÚLÍ1997