Lesbók Morgunblaðsins - 09.08.1997, Blaðsíða 2

SKÁLDSAGNAJÓL
BÓKAÚTGEFENDUR eru í óða önn að
undirbúa haust- og jólabókaútgáfuna.
Eftir því sem blaðamaður heyrir best verða
þetta skáldsagnajól eins og á síðasta ári.
Forleggjarar eru enn þöglir um útgáfubæk-
ur sínar en heyrst hefur af ýmsum mjög
spennandi verkum sem væntanleg eru á
markað með haustinu.
Fjögur ár eru liðin síðan Einar Már Guð-
mundsson sendi frá sér síðustu skáldsögu
sína, verðlaunabókina Engla alheimsins, en
nú geta lesendur átt von á að ný skáldsaga
komi frá honum en hún ku vera saga um
lífið í Vesturbæ Reykjavíkur fyrr á þessari
öld. Einnig stendur til að nýjar skáldsögur
komi úr smiðjum þeirra Steinunnar Sig-
urðardóttur, Thors Vilhjálmssonar, Kristín-
ar Maiju Baldursdóttur, Kristínar Ómars-
dóttur, Vilborgar Davíðsdóttur og Rögnu
Sigurðardóttur. Allir eru þessir höfundar
hjá Máli og menningu en þaðan geta lesend-
ur einnig átt von á smásögum frá Gyrði
Elíassyni og sonnettusafni frá Kristjáni
Einar Már Marcel Gabriel García
Guðmundsson Proust Márquez
Þórði Hrafnssyni í fagurbókmenntaflokkn-
um. Af ljóðabókum er annars lítið að frétta.
Prowst 09 Garcia Márquez
Af þýddum bókum ber fyrst að nefna
að Pétur Gunnarsson er að þýða skáldsögu
franska rithöfundarins Marcel Proust, Á la
recherche du temps perdu, sem talin er ein
merkasta skáldsaga þessarar aldar. Skáld-
sagan byggir á ævi Proust og er í fjórtán
hlutum. Það er Bjartur sem gefur þýðingu
Péturs út og stefnt er að því að fyrsta bók
hennar komi út nú í haust.
Einnig er von á nýjustu bók Gabriel
García Márquez, Fréttir af mannráni (Notic-
ia de un Secuestro) en hún fjallar um glæpa-
öldina, sem ríkt hefur í heimalandi höfund-
arins, Kólombíu, síðastliðin ár þar sem eitur-
lyfjabarónar hafa ráðið lögum og lofum.
Bókin kemur út hjá Máli og menningu.
Hörpuútgáfan gefur út þýðingar Jóhanns
Hjálmarssonar og Matthíasar Johannessen
á úrvali ljóða norska skáldsins Knut
0degárd sem nefnist Vindar í Raumsdal.
Hjá Vöku-Helgafelli er von á þýðingu á
skáldsögu hollenska rithöfundarins Harry
Mulisch sem nefnist á íslensku Tilræðið.
Þaðan er einnig að vænta þýðingar á bók
eftir Amy Tan og nýjustu skáldsögu írans
Roddy Doyle, The Woman who Walked into
Doors, en hann er höfundur bókanna The
Commitments, Snapper og The Van, sem
eins og kunnugt er hafa verið kvikmyndað-
ar.
MorgunblaðiÓ/Arnaldur
FRÁ sýningunni Landslag í ýmsum myndum í Hafnarborg.
Rýnt í landslagið
Tal án orða
ALÞJÓÐLEGRI geminga- og mynd-
bandahátíð, ON Iceland, verður fram haldið
um helgina í Nýlistasafninu og MÍR-salnum
við Vatnsstíg. í dag kl. 17
ætlar norski myndlistamað-
urinn Kurt Johannessen að
flytja gerning í Gryfju Ný-
listasafnsins. Kurt stundaði
um tíma nám við Myndlista-
og handíðaskóla íslands og
hefur auk þess staðið fyrir
námskeiðum við skólann
ásamt félaga sínum Jorgen
Knudsen, hljóðlistamanni.
Kurt er þekktastur fyrir
ljóðræna gerninga sína en
auk þess vinnur hann innsetningar 0g bók-
verk.
Kurt lýsir gerningi sínum sem n.k. sam-
ræðu við náttúruna. Hann er ekki tilbúinn
til að greina náið frá verkinu fyrirfram en
segir þó að hann ætli að nota íslenskt hraun
sem er ávalt í lögun vegna legu í vatni.
Verkið hefst rólega, líkt og dagrenning, en
síðan snýst það upp í öra andstæðu upphafs-
ins. Kurt segir verkið öðrum þræði fjalla
um þessar andstæður. „Undir gerningnum
heyrast hljóð, n.k. tal en án orða. Ég nota
gjarnan ýmis hljóð í gemingum mínum og
flyt eigin ljóð. Ég held að það sé vegna ljóða-
gerðarinnar sem listform gerningsins hentar
mér vel,“ segir Kurt.
Hann segir að þar til fyrir tveimur árum
hafi fáir norskir listamenn fengist við gem-
inga en vegur listformsins fari ört vaxandi
og ungt myndlistafólk vinni nú gjarnan að
gerningum. „Það er erfitt að lýsa því hvem-
ig á uppsveiflunni stendur nema á þann
hátt að það er ákveðin stemming í samtíma-
myndlist sem kallar á þennan tjáninga-
máta,“ segir Kurt.
10. aldar
verk falsað?
New York. The Daily Tele^raph.
EITT þekktasta og verðmætasta kínverska
listaverkið, utan Asíu, hefur verið lýst falsað
af virtum sérfræðingi í listasögu. Um er að
ræða bókrollu frá tíundu öld sem hefur að
geyma eina elstu landslagsmynd í heimi.
Er hún nú til sýnis í Kínagalleríinu í Metro-
politansafninu í New York.
Verkið hefur þótt jafnast á við Monu Lisu
að gæðum og eru safnverðir á Metropolitan
sannfærðir um að það sé ekta, segja efna-
greiningu á málningunni sanna að það hafi
verið málað fyrir tæpu árþúsundi. Hins veg-
ar hefur tímaritið New Yorker lýst því yfir
að að verkið kunni að vera nútímafölsun.
Styður James Cahill, prófessor í listasögu
við háskólann í Kaliforníu, þessa kenningu
en hann segir útilokað að verkið sé frá 10.
öld. Til þess sé það of ógreinilegt og pensil-
förin of gróf.
LANDSLAG í ýmsum myndum er yfir-
skrift þriggja sýninga úr safni Hafnar-
borgar sem verða opnaðar í dag. í Aðalsal
verða sýnd Iandslagsmálverk eftir marga
af þekktustu listmálurum þjóðarinnar.
Meðal þeirra sem verk eiga á sýningunni
eru Jóhannes Kjarval, Ásgrímur Jónsson,
Sveinn Þórarinsson og Gísli Jónsson. I
Sverrissal verður sýning á völdum verkum
eftir Eirík Smith frá árunum 1959 til 1962.
Myndirnar eru úr stórri gjöf eigin verka
sem Eiríkur færði safninu árið 1991.1
kaffistofu er sýning á tré- og dúkristum
eftir Gunnar Á. Hjaltason, en í safni Hafn-
arborgar eru á níunda tug verka sem lista-
maðurinn hefur ánafnað safninu. Landslag
er meginviðfangsefni allra sýninganna og
af þeim má glöggt sjá hversu ólíkum tökum
íslenskir listamenn hafa tekið landslagið á
ýmsum tímum.
Jón Proppé, sýningarstjóri, segir sýn-
ingu á hefðbundnari landslagsmálverkum
í Aðalsal sýna styrk landslagshefðarinnar
og áhrif erlendra liststefna á íslenska
málara. „Áhrifin í elstu myndunum eru
frá 19. aldar landslagsmálverkinu í Evr-
ópu og eftir því sem nær dregur nútiman-
um gætir sífellt meir áhrifa expression-
isma sem Ieiðir til hálf-abstrakt mynda,“
segir Jón.
Myndirnar á sýningunni á verkum
Eiríks Smith í Sverrissal eru flestar frá
árunum 1960-’61. „Þetta eru mjög
abstrakt verk en sækja þó innblástur til
náttúrunnar," segir Jón. „Eiríkur hefur
gefið Hafnarborg hátt í 500 myndir.
Myndirnar sem við sýnum nú eru frá
mjög þröngu tímabili og sumar þeirra
hafa ekki verið sýndar áður. Myndirnar
sýna nyög skemmtilegt tímabil þegar ís-
lenskir málarar eru að losa sig frá geó-
metríunni og strangri hugmyndafræði
sem henni tengdist og færa sig til
expressívs málverks." Jón segir myndir
Eiríks dæmigerðar fyrir það þegar yngri
málarar fara að taka aftur á landslaginu.
Þar verði til ný hefð náttúru-abstraktsjón-
ar sem tekur við af gamla landslagsmál-
verkinu.
Gunnar Á. Hjaltason er hafnfirskur
málari fæddur árið 1920. Hafnarborg
hefur fengið að gjöf nánast heilt safn
dúk- og trérista listamannsins og mikið
af þeim eru landslagsmyndir. Jón segir
teikninguna mjög tæra og einfalda en
markvissa. Listamaðurinn hefur gott vald
yfir tækninni og Gunnar fangar grunn-
drætti Iandslagsins af innsæi. Verkin
varpa ljósi á enn eina hefð landslagsins
sem er teikningin.
Kurt
Johannessen
MENNING
LISTIR
í NÆSTU VIKU
MYNDLIST
Þjóðminjasafn Islands
Sýningin Kirkja og kirkjuskrúð, miðalda-
kirkjan í Noregi og á íslandi.
Listasafn íslands
Sögn í sjón; sýning á verkum sem byggð
eru á íslenskum fornritum.
Listasafn ASI, Freyjugötu 41
- Ásmundarsalur
ívar Valgarðsson sýnir til 24. ágúst.
Ásmundarsafn - Sigtúni
Yfirlitssýning á verkum Ásmundar Sveins-
sonar.
Árbæjarsafn
í sumar verða sýndar ljósmyndir frá
Reykjavík, ásamt ljóðum skálda.
Kjarvalsstaðir - Flókagötu
íslensk myndlist til 31. ágúst. í Vestursal
eru landslagsmálverk frumheijanna og
verk abstraktmalara, í miðrými verk eftir
listamenn úr SÚM-hópnum og verkið Sci-
ence Fiction eftir Erró. í Austursal eru
verk yngri máiara.
Safn Ásgríms Jónssonar - Bergstaða-
stræti 74
Sýning á úrvali vatnslitamynda eftir Ás-
grím.
Norræna húsið - við Hringbraut
Sýning á íslensku handverki, Þingborgar-
hópurinn sýnir verk sín til 17. ágúst.
Verk Guðjóns Bjamasonar til 17. ágúst.
Stofnun Arna Magnússonar, Árnagarði
v/Suðurgötu
Sögn í sjón. Hátíðarsýning handrita, opin
daglega kl. 13-17.
Þjóðarbókhlaða
Island - himnaríki eða helvíti. Sýning út
ágúst.
Hafnarborg
Þijár sýningar í eigu safnsins: í Aðalsal
sýnd landslagsmálverk eftir marga af
þekktustu listmálara landsins; í Sverrissal
valin verk eftir Eirík Smith; í kaffistofu
tréristur eftir Gunnar Á. Hjaltason.
Sjónarhóll
Gunnar Karlsson sýnir til 31. ágúst.
Nýlistasafnið - Vatnsstíg 3b
MÍR-salurinn, Vatnsstíg 10
„On Iceland" til 10. ágúst.
Gallerí Hornið
Sissa sýnir ljósmyndir til 20. ágúst.
Gallerí Sævars Karls, Bankastræti 19.
Kristinn M. Pálma sýnir til 17. ágúst.
Stöðlakot
Gunnar J. Straumland sýnir til 16. ágúst.
Galleríkeðjan Sýnirými
Sýnibox: Elsa D. Gísladóttir
Gallerí Barmur: Finnur Arnar Arnarson.
Listasafn Siguijóns - Laugarnestanga
70
Sumarsýning á völdum verkum Siguijóns.
Ingólfsstræti 8 - Ingólfsstræti 8
Sýning á málverkum Tuma Magnússonar.
Listasafn Kópavogs - Gerðarsafn
Fjarvera/nærvera - sýning á verkum
Christine Borland, Juliao Sarmento og
Kristjáns Guðmundssonar.
Hulduhólar, Mosfellsbæ
Yfirlitssýning á verkum Sverris Haralds-
sonar.
Byggðasafn Hafnarfjarðar
Undir Hamrinum - Af lífi hafnfirskrar
alþýðu til 30. sept.
Sjóminjasafn íslands við Vesturgötu
Hf.
Almenn sýning og sýning á olíumyndum
Bjarna Jónssonar.
Listaskálinn í Hveragerði
Yfirlitssýning á verkum Einars Hákonar-
sonar.
Norska húsið Stykkishólmi
Sýning á verkum R. Weissaves. Opið dag-
Sunnudagur 10. ágúst
Hallgrímskirkja: Bróðir Clemens Hamber-
ger OSB heldur orgeltónl. kl. 20.30.
Skálhoitskirkja: Agnethe Christensen,
söngvari og Paul Hexbro, pípu- og slag-
verksleikari: Maríusöngvar frá miðöldum,
kl. 15. Kl. 16.40 flytur Tjarnarkvartettinn
íslensk söngverk. Kl. 17 messa með þátt-
um úr tónverkum helgarinnar.
Þriðjudagur
Listasafn Siguijóns Ólafssonar: Tónieikar
Ásdísar Amardóttur sellóleikara og Am-
alds Amarsonar gítarleikara verða kl.
20.30.__________________________________
LEIKLIST
Borgarleikhúsið
Hár og Hitt lau. 9. ágúst.
Loftkastalinn
Veðmálið fös. 15. ágúst.
íslenska ópcran
Evíta lau. 9., fimm. 14., fös. 15. ágúst.
2 LESBÓK MORGUNBLAÐSINS ~ MENNING/LISTIR 9. ÁGÚST 1997