Alþýðublaðið - 18.02.1982, Qupperneq 3

Fimmtudagur 18. febrúar 1982
JtlTSTJÓRNARGREIN.
VATN Á MYLLU KÖLSKA
I þeim áköfu umræðum sem fram hafa farið næstliðin
misseri i V-Evrópu um samskipti risaveldanna og ágrein-
ingsefni Bandarlkjastjórnar og ýmissa rikisstjórna
V-Evrópu, gerist það ekki oft að spurt sé, hver séu helztu
markmið sovézkrar utanrikisstefnu.
1 okkar heimshluta eru þau tvimælalaust aö reka fleyg
milli V-Evrópu og Bandarikjanna: Að lama V-Evrópu
sem virkan bandamann Bandarikjanna i viðleitni þeirra
til að stemma stigu við hernaðarvltþenslu sovézka ný-
lenduveldisins.Takizt Sovétmönnum aö ná þessu megin-
markmiði sinu, væri þaö ólýsanlega mikill sigur sovézkr-
ar utanrikisstefnu.
Fyrstu áratugina eftir strið var V-Evrópa ófær um að
annast eigin varnir. Aratugum saman létu Evrópumenn
sér lynda að þiggja öryggi sitt undir „kjarnavopnaregn-
hlif” Bnadarikjamanna. Þar er hins vegar ekki lengur
skjóls að leita, þar sem Sovétmenn eru fyrir löngu orðnir
jafnokar Bandarikjanna á sviði langdrægra kjarnavopna.
Af þvi leiðir að Evrópumenn geta ekki lengur treyst þvi
að Bandarlkjaforseti aftri Sovétmönnum frá þvl að láta tii
skarar skriða gegn Evrópu, meö hótun um allsherjar
kjarnorkustyrjöld. Það strið vinnur enginn. Eftir lægju
bæði risaveldin i rústum. Hvorki Sovétmenn né Evrópu-
menn trúa þvi lengur á hina bandarisku „kjarnavopna-
regnhlif”.
Bandarikin eru risaveldi. Þau geta staöiö á eigin fótum
og tryggt öryggi sitt gagnvart Sovétrikjunum, án Evrópu.
En Evrópa ein sér er varnarlaus frammi fyrir hernaðar-
yfirburðum Sovétrikjanna, án Bandarikjanna. An banda-
lags við Bandarikin yrði V-Evrópa fljótiega „finlandiser-
uð”. Hún yrði einfaldlega sovézkt áhrifasvæði, eins og
A-Evrópa er nú.
Þ etta er afleiðing þess að Evrópumenn hafa hingað til
ekki viljað færa þær fórnir, sem þarf til aö standa á eigin
fótum, íheimi sem er „grár fyrir járnum”. Allt frá 1960
hefur V-Evrópa haft ráö á þvi sem til þarf: Efni, tækni og
mannafla. En hina pólitisku forystu i V-Evrópu hefur
skort pólitiskan vilja og siðferðisþrek til að lifa sjálfstæðu
lifi. Hún hefur átt náöuga daga undir verndarvæng
Bandaríkjamanna, sem i tvigang hafa bjargað Evrópu frá
hruni. Siðferðilegur gikkfeháttur ýmissa evrópskra pólitik-
usa i garö Bandarikjamanna af þessu tilefni kemur þvi úr
hörðustu átt.
Vilji V-Evrópa nú standa á eigin fótum sem einhvers
konar þriðja afl, án þess að gefast upp og lenda inni á sov-
ézku áhrifasvæði, verða Evrópumenn aö vera reiðubúnir
aö leggja á sig þann kostnað, sem af hlýzt. 1 þvi felst m.a.
aö stórauka útgjöld sin til varnarmála, taka upp viðtæka
herskyldu og byggja upp varnarviðbúnaö meö venjuleg-
um vopnum, sem dugar til að halda aftur af Sovétmönn-
um. Þangað til þetta hefur gerzt hafa evrópskir stjórn-
málaforingjar ekki efni á að afþakka varnarsamstarf við
Bandarikin. Þaðan af siður hafa þeir efni á siöferðilegri
vandlætingu út af ógn bandariskra kjarnavopna, sem þeir
hafa sjálfir beöiö um, til þess aðtryggja eigið öryggi.
Sovétrikin eru fasistiskt alræðisriki og hernaðarstór-
veldi, sem stefnir kerfisbundiö að heimsyfirráöum. Innri
veikleikar þessa„ herveldis, pólitiskt, hugmyndalega og
efnahagslega, eru gifurlegir og fara vaxandi. Kerfiö þolir
ekki þjóöfélagslegar umbætur og er haldið saman á einni
saman valdbeitingunni. Hiö sovézka þróunarlikan fyrir
þjóðir þriðja heimsins hcfur gersamlega brugöizt, alls
staðar þar sem þaö hefur veriö reynt: A Kubu, i Suö-aust-
ur Asíu og i Afríku.Þaö eina sem þeir hafa upp á að bjóða
valdastéttum þriðja heimsins er^ hernaðaraöstoð og
vopnavald. Þess vegna einbeita Sovétmenn kröftum sin-
um að hernaðarlega mikilvægum svæðum og veikum
áhrifasvæðum. Þeir reyna nú að gera V-Evrópu að sliku
„veiku áhrifasvæði”. Og hefur orðið of mikið ágengt.
Gegn þessari sovézku herstjórnarlist eiga hin vestrænu
lýðræðisriki ekki nema eitt svar: t samskiptum austurs og
vesturs ber lýöræöisrikjunum aö efla órofa samstööu sina
um sameiginlega varnarhagsmuni innan Atlantshafs-
bandalagsins. Ef það samstarf rofnar biða y-Evrópu ör-
lög hinnar sovézku nýlendu. Það væri þá ekki I fyrsta sinn
i sögunni, sem Aþena og siömenningin lúta i lægra haldi
fyrir Spörtu og hernaöarofbeldinu, vegna innri siöferði-
legrar hnignunar.
Það er hins vegar I samskiptum noröurs og suðurs þar
sem viglinan er dregin milli afla lýöræðis og friösamlegra
umbóta og alræöis og hernaðarofbeldis. 1 þeim punkti er
utanrikispólitik Reaganstjórnarinnar i grundvallaratrið-
um röng, skammsýn og siölaus. I þeim heimshluta eiga
lýöræðisrikin hvarvetna að styðja við bakið á þeim öflum,
sem boða gagngerar þjóðfélagsumbætur eftir féiðsamleg-
um og lýðræðislegum lelðum. Þessum öflum hefur vaxiö
mjög fiskur um hrygg i hinum ýmsu löndum Mið- og Suð-
ur-Amerfku á undanförnum árum. Þar er leitun á nokkr-
um þjóðarleiötoga sem trúir lengur á hina sevézku fyfir-
mynd.
I þessum heimshluta er stefna Reagan stjórnarinnar
vatn á myllu kölska. Fátt er mikilvægara þessa stundina
hinu vestræna bandalagi en að koma vitinu fyrir Washing-
ton — áðuren verra hlýzt af. ' —-JBH
Sigurður Þ.
Guðjónsson j
I
v
FRÁBÆRIR TÓNLEIKAR
Tónleikar i Austurbæjarbiói 6.
febrúar
Paul Zukovsku fiöla og
Margaret Singer pianó.
Efnisskrá: Aron Copland:
Sónata
Stravinsky Duo coneertante.
Morton Feldman: Spring of
chosroos
Johm Cage: Sex melódiur
Ravel: Sónata f. fiölu og píanó.
Paul Zukovsky fiðluleikari og
Margaret Singer pianóleikari
héldu tónleika i Austurbæjarbiói
laugardaginn 6 febrúar. Þau
léku verk frá þessari skegg- og
skálmöld eftir Coplane
Stravinsky, Morton Feldman ,
John Cage og Ravel. Fyrst léku
þau einhverja þá bestu fiðlusón-
ötu sem til er eftir ameriskt tón-
skáld. Það er sónata eftir Aron
Copland. Hún er lipurt verk og
hlýlegt. Næst kom Duo Concert-
ante eftir Stravinsky en siðast
fyrir hlé Spring of Chosroes eftir
Morton Feldman . Það verk er
á mörkum þess að heyrast og er
eins og i engum tima. En það
gripur athygli áheyrandans
ótrúlega sterkt. Reyndar er
sama hvað Zukofsky leikur
áheyrendur standa alltaf á önd-
inni. Og nú var i fylgd með
honum pianóleikari sem gaf
honum ekkert eftir. Leikur
þeirra var eiginlega hátt hafin
yfir gagnrýni. Siöari hluta
þessarar efniskrár gat ég þvi
miður ekki heyrt þvi ég þurfti að
vera kominn á aðra tónieika
hinum megin i bænum svo að
segja undireins og þessum lauk
og ég er billaus maður. Ég man
ekki eftir eins miklu tónleika-
haldi og þessar siðustu vikur.
Enginn getur sótt nema brot af
þessu öllu svo nógu er úr að
velja. Það er ágætt. Eina skoð-
un sem ég hef á tónlist er sú að
vond músik séu alltaf betri en
engin músik.
Sigurður Þór Guöjónsson
Why Worry 2
að félagsvist var i fyrsta sinn
haldinþann 24. janúar s.l., og
tókst vel, þrátt fyrir að þátt-
taka hefði mátt vera betri.
Vinningar voru hrærivél og
teinagrill.
Nánari upplýsingar um
félagsstarfið veita Hafsteinn
Jóhannesson, formaður
Starfsmannafélagsins, og
Valdimar ólafsson i bókhalds-
deild, varaformaður.
Látinn starfsmaður
Þann 4. janúar s.l. lést Þór
Skaftason yfirvélstjóri. Þór
hefur starfað hjá Eimskip frá
27/9 1945 á hinum ýmsu
skipum félagsins, siðast á
STUÐLAFOSSI.
F10KKSSTARF
Aöalfundur Alþýðufiokks Seltjarnarness verður haldinn
sunnudaginn 21. febrúarkl. 2e.h. aöFomuströnd 8.
ALþýöuflokksfélag Seyðisfjarðar auglýsir hér með eftir
frambjóðendum til prófkjörs um skipan ■ 5 efstu saéta á
framboðslista flokksins við bæjarstjórnarkosningarnar I
mai' n.k.
Framboð þurfa að berast fyrir 26. febrtær til Ara Boga-
sonar, formanns kjörstjórnar, Ingva Svavarssonar og
Sigurðar Hjartar Sigurðssonar. Framboðin þurfa að
fylgja meðmæli 7 flokksbundinna alþýðuflokksmanna og
þar tilgreint ihvaöa sæti viðkomandi býður sig fram.
Kjörstjórn.
NIPPON ELECTRIC C0.,LTD. - T0KY0 JAPAN
®r nmé Q0V tfaw (<$uadra Potential (<000»), nð»ð
nvUfll 3VRI o3R1V| 1*1' mitl WoCJHnuH.
PRISMA
VERÐ STAÐGREITT
1 0.750 10.200