Tíminn - 05.01.1967, Blaðsíða 9

FBTMTUDAGUR 5. janúar 1967
9
TIMINN
ins á árinu
/
eða alveg ógjörlegt að fá keypt
hey, hver hefur nóg með sig.
Forðagæzluskýrslur hafa nú að
undanförnu stöðugt verið að ber
ast til Búnaðarfélags íslands, en
enmþá hefur ekki verið unnið úr
þeim öllum. Víða er teflt á tæp-
asta vað með ásetning. Forða-
gæzlumenn og fyrirsvarsmenn
sveitarfélaga verða að taka þessi
mál föstum tökum nú þegar. ÞeLr
þurfa að ganga fram í því að þeir,
sem heytæpir eru, og þeir eru því
miður margir, tryggi sér kjarn-
fóður þegar í stað og byrji að
gefa það svo fljótt til heysparnað
ar, að ekki komi til að bændur
gefi upp heyin áður en vorbatinn
kemur. Það má engan henda, sem
búfé hefur undir höndum að verða
heylaus, og nú þýðir ekki að
treysta á það, að einhverjir aðru'
komi til bjargar ef illa fer eða
hey fáist þá keypt. Það eru eng-
in hey til sölu. Því miður mun nú,
eins og oft áður, vera mikið til
af hrossum í landinu, sem annað
hvort hefur ekkert fóður verið æti-
að eða þá mjög lítið. Þessi hross
eru ekki öll í eigu bænda held-
ur eiga kaupstaðarbúar furðu
margt af þeim ýmist í hagagöngu
hjá kunningjum eða í reiðuleysi.
Það væri ekki úr vegi, að bregða
nú skjótt við í hrossahéruðunum
og athuga, hvort ekki væri ást.æða
til að opna sláturhús í nokkra
daga og siátra nokkrum af þeim
hrossum, sem ekki er fóður fyrir,
sérstaklega þá eldri hryssum og
ungviði, sem verður fóðurþungt.
Nýræktir spruttu lítið í ár,
einkum vegna þess hve seint
var hségt að vinna landið og því
seint sáð. Góð haustbeit fékkst
þó víða á nýrækt og nýttist
vel einkum sunnan lands og
vestan v^gna hagstæðrar haust
veðráttu.
Grænfóðurræktun var með
minnsta móti. Töldu margir til
gangslaust, að sá káli eða öðru
grænfóðri þá loksins hægt var
að vinna jörð á s. 1. vori. Af
þessu varð tilfinnanlegur
skaði. Þótt sprettutími græn-
fóðurs væri stuttur og upp-
skera víðast lítil á hektara, þá
varð grænfóður samt hin mesta
búbót hjá öllum, sem það áttu.
í tilraunum á Hesti hafa lömb
aldrei bætt eins miklu við sig
á grænfóðri frá réttum til vet
urnótta eins og í haust eða
3.8 kg. af kjöti á 5 vikum. ís-
ienzkir bændur þurfa ár hvert
að leggja áherzlu á ræktun
grænfóðurs. Það er öruggur
sumarauki í flestum árum.
Kornakrar voru tæpir 160
ha eða um 'helmingi minni en
1965. Kornuppskera var yfir-
leitt fremur rýr.
Framleiddar voru um 1000
smál. af grasmjöli á árinu og
um 110 smál. af heykögglum.
Kartöfl»ruppskera
var léleg um !?nd allt, þvi
nær engin á Vestur,- Norður-
og Austurjandi nema í Eyja-
firði, en þar var hún þó mjög
iéleg. Einnig var uppskera mjög
léleg i Austur-Skaftafellssýslu.
Helzt var nokkur uppskera með
suðurströnd'nni og mátti telj
ast sæmileg á Eyrarbakka og
hjá stöku bónda annars stað-
-ir á Suðurlandi.
Heildar kartöfluuppskeran
var ekki nema um 25 þúsund
tunnur og ^ar af ekki til sölu
nema um 20 þús. tunnur eða
um % hluti af því magni, sem
var framleitt til sölu 1965.
Tvennt olli einkum hiniii lé-
legu kartöfluuppskeru. í fyrsta
lagi jiarðklakinn og bieytan,
sem olli því, að víðast var ekki
hægt að setja niður fyrr en
um miðjan júní, og jörðin hélt
áfram að vera köld svo hægt
spratt. í öðru lagi eyðilagði
rokið í júlí-óveðrinu kartöflu-
grösin á austanverðu landinu,
sérstaklega í Austur-Skaftafelú
sýslu.
Þetta ár hefur því verið
vandræða ár fyrir allan þorra
bænda, sem hafa ætlað að
byggja tekjuöflun sína á kart-
öflurækt.
Framleiðslan af gulrófum vax
mjög lítil og entist varla nema
til nóvemberloka. Það.^er litt
afsakanlegt, að bændur skuli
ekki rækta meira af gulrófum,
því að þær eru ekki mjög dýr-
ar í framleiðslu og ávallt ágæt
ar til skepnufóðurs, ef fram-
leitt er meira en selst til mann
eldis. S. 1. vor munu margir
hafa talið of seint að sá rófum
eftir miðjan júní, en það hefði
þó verið illskárra en sá kart-
öflum eftir þann tíma, því róf-
ur geta oft vaxið fram eftir
hausti, en kartöflur ekki.
Sölufélag garðyrkjumanna
seldi grænmeti á árjnu 1966
fyrir um 21 milljón króna, sem
er 3,3 milljón krónum meiri
sala en 1965. Af vissum tegund
um grænmetis var framleitt á
árinu sem hér segir:
Tölurnar eru að nokkru leyti
áætlaðar: >
Tómatar
Gúnkur
Hvítkál
Blómkál
Gulrætur
1966
260 smál
423 þús.
190 smál.
66 þús.
100 smál.
stk.
stk.
1965
313 srnál.
416 þús. stk.
260 smál.
77 þús. stk.
130 smál.
' Nokkurt magn af öðrum teg-
undum grænmetis var ræktað
til sölu. Má þar nefna grænkál
rauðkál, salat, steinselju, hreðk
ur, blaðlauka, næpur, piparv
toppkál o? spergilkál.
Búfjáreign og franv
leiðsla búfjárafurða.
Tala búf jár sett á vetur haust
ið 1965 og það er í raun og
veru tala búfjár í ársbyrjun
1966, var samkvæmt niðurstöð-
um forðagæzluskýrslna: Naut
gripir 59.542, þar af kýr 42.
216, sauðfé 846.705, þar af 698.
638 ær, hross 34.013, geitur
158, svín 3023, hænsni 93.822
og endur og gæsir 1250. Naut-
gripum hafði aðeins fækkað
frá árinu áður eða um 0.3%
þó hafði kúm aðeins fjölgað
eða um 1,8%. Sauðfé hafði
fjölgað um 84.778 kindur eða
11.1% og var framtalið sauð-
fé fleira 1966 en nokkru sinni
áður. Hrossum fjölgaði um 3286
stykki eða 10,7%.
Samkvæmt upplýsingum frá
Framleiðsluráði landbúnaðarins
var innvegin mjólk til mjolk
ursamlaga fyrstu 11 mánuði áts
ins 1966 95.835.787 kg eða
4.05% minna magn en á sama
tímabili árið 1965.
Samkvæmt upplýsdngum frá
Framileiðsluráði Iandbúnaðar-
ins var slátrað í sláturhúsum
haustið 1966 837.573 kindum,
þar af 767.177 dilkar og 70.
396 fulíorðið fé. Var nú slátrað
65.068 kindum fleira en haust
ið 1965. Þetta eru að vísu
bráðabirgðaniðurstöður, sem
kunna að breytast lítils háltar,
er öll kurl koma til grafar. Á
árunum 1961 og 1962 var slátr
að svipuðum fjölda dilka og
nú, en venjulega mun færra.
Heildarmagn kindakjöts, sem
barst til sláturhúsanna er sam
kvæmt bráðabirgðayfirliti fram
leiðsluráðs 11.845 smálestir, sem
er aðeins 483 smálestum meira
en 1965, eða 4,3% aukning. Er
það lítil framleiðsluaukning,
þegár haft er í huga, að nú var
slátrað 8,4% fleiri kindum en
1965, end ar féð nú mun rýr
ara en 1965.
Meðalfallþungi dilka á land-
inu í heild var nú aðeins 13.59
kg og er það 0.68 kg. minni
meðalfallþungi en 1965. Víðast
hvar á landinu voru dilkar nú
rýrari en 1965. Mestur munur
var á Borgarnessvæðiniu, 1,2
kg. Á Suðurlandi lögðu dilkar
sig með 1.0 kg léttara meðal-
falli, en í fyrra. Á suðaustur-
horni landsins, á Djúpavogi og
í Höfn í Hornafirði voru dilk
ar nú vænni, en 1965. Nam sá
munur 0.84 kg á Höfn í Horna-
firði.
-Iiklu fleira var xlátrað af
nautgripum s. 1. haust eh í
fyrra. Allt bendir til, að naut-
gripir séu nú nokkru færri en
á sama tíma í fyrra. Veldur
þar mestu, hve fóðurbirgðir
voru litlar í haust, og einnig að
bændur gera sér Ijóst, að hag
kvæmara er fyrir þjóðarheild-
ina að framleiða meira af sauð
fjárafurðum en nautgripaaf-
urðum til útflutnings. Sauð-
fjárslátrunin s. I. haust sýnir,
að aukningin frá fyrra ári
svarar nokkurn veginn til fjár
fjölgunarinnar, sem varð á
árinu 1965. Má þvj gera ráð
fyrir, að féð á fóðrum nú sé
svipað að tölu og í fyrra eða
um 840,—850 þsúund.
Framkvæmdir og
f járfesting.
Ekki liggja enn fyrir endan
legar skýrslur um framkvæmd
ir bænda á árinu 1966. Þær
vora miklar, en þó minni i
sumum greinuni en 1965, t. d.
hefur framræsla og jarðrækt-
arframkvæmdir yfirleitt orðið
eitthvað minni en 1965, aðal-
lega vegna þess, hve seint var
hægt að ’ yrja á slíkum fram
kvæmdu.u s. I. vor.
Fyrir liggja ehdanlegar tölur
um framkvæmdir, gerðar á ár
inu 1965, er njóta framlags sam
kvæmt jarðræktarlögum. Nokkr
ir helztu liðirnir voru:
Framhald * 6. síðu