Tíminn - 19.03.1967, Blaðsíða 3

SUNNUDAGUR 19. marz 1967
TIMINN
15
AKSTUR OG ÖKUTÆKI
Er ökutækið örugglega í
lagi fil aksturs yfir
Ijósatíma?
Til a'ð akstur í myrkri verði
sem öruggastur, er nauðsyn-
legt að ökutækið hafi ljósa-
búnaðinn í fullkomnu lagi. Þess
vegna þarf að athuga eftirfar-
andi:
— glerin í framljósum, afbur-
ljósum og stöðuljósum, hemla-
ljósum og stefnuljósum verða
að vera óbrotin og hrein bæði
utan og innan.
— perur og speglar verða að
vera hrein.
— straumöryggi verða að vera
laus við spanskgrænu.
— rafgeymir, leiðslur og teng-
ingar verða að vera í lagi, svo
að spennufall milli rafgeymis og
Ijósapera verði sem minnst.
'—'S'peglar í Ijóskerum mega
ekki vera dældaðar né speglun-
in máð og verður að skipta um
þá, ef þeir eru þannig.
— skiptið einnig um gamlar
perur, þær endast ekki vel
'.engur en um það bil 100 klst.
Flest áf þessu getið þið yfir-
farið sjálf, þótt ekki sé fyrir
hendi tæknileg þekking á raf-
lögnum. En að sjálfsögðu er
rétt að láta kunnáttumann yf-
irfara ljósastyrldeika og still-
ingu ljósanna með jöfnu milli-
bili á verfcstæði, sem hefur upp
á tiltækileg áhöld að bjóða.
Mishverf.ljós verður kunnáttu-
maður að stilla. Sérstaklega
verður að ganga úr skugga um,
að ekki séu faægri handar öku
Ijós á bifreiðinni. Áður en
þið farið af stað á öfcutækinu,
er sjálfsagt að fara yfir ljósa-
stæðin og þurrka af þeim aur
og önnur ófareinindi. Þetta er
sérstaklega nauðsynlegt í úr-
komu. Aur á glerjum rýrir ljós-
magnið fljótlega um allt að
50%.
(Úr Akstur í myrkri og slæmu
skyggni fv. Varúð á vegum).
Að undanförnu hafa orðið
nokkrar umræður um væntan-
lega hægri umferð hér á landi,
umræður hafi farið fram uip
það á hinu háa Alþingi. Þátt-
urinn vill benda á í þessu sam-
bandi að réttara er að tala um
hægri umferð heldur en hægri
akstur, þvf það eru ekki aðeins
bílar sem koma til með að
fara eftir hægri hanáar regl-
eftir hægri reglunni og þarf
ekki að leita lengra en í hring-
dyrnar á Hótel Borg, þar sem
hægri umferð er, og eru þeir
efcki ófáir útlendingarnir sem
rekið hafa augu í þetta og
eru hissa á því að vinstri hand-
ar umferð er á gangstéttinni
fyrir utan, þetta er nú kannski
meira sagt í gamni en alvöru,
en hvað um það. Stór hópur
manna ér það hér á lándi, sem
daglega fer eftir hægri regl-
unni, og er hér átt við flug-
menn. Þeir víkja til hægri á
flugvellinum, „taxera“ til hægri
Á hinni miklu bílasýningu sem haldin var í Genf i Sviss á dögunum sýndu ítöisku Lamborghini verk-
smiðjurnar þennan nýstárlega bíl. Bíl þennan nefna þeir Lamborghlni — Pertone 200. Eins og sjá má
á myndinni hægra megin þá opnast hurðir bílsins á annan veg en venjulega, og þar sem ekki er lík-
legt að hann sjáist á vegum hér á landi blrtum vlð þessa mynd. Billinn er fjögurra sæta, og varla
ætlaður nema fyrlr steypta og góða vegl.
og virðist. svo sem menn séu
núna fyrst að uppgötva að taka
eigi upp hægri umferð, þótt
má'l þetta sé búið að vera á
döfinni um árabil, og miklar
unni heldur Iíka gangandi veg-
farendur — sem sagt öll um-
ferð, en á það hefur efcki ver-
ið lögð nóg áherzla. Reyndar
er það nú svo að nokkur hluti
landsmanna fer að staðaldri
og þar íram eftir götunum, en
svo þegax þeir stíga út í bíl
sinn úr flugm annssætinu, verða
þeir allt í einu að fara eftir
vinstri reglunni. Þá er það al-
fcunna að farartæki á sjó vikja
ávallt til hægri, og í Bretlandi
þar sem vinstri reglan
er við lýði, hafa menn haft af
því nokkrar áhyggjur að svokall
aðir ökumenn sjóbíla fara eft-
ir vinstri reglunni á landi, en
þegar þeir eru fcomnir á flot
víkja þeir til hægri. Þá má í
þessu sambandi nefna loftpúða-
skipin. Þau fara að vísu ekki
langar vegalengdir á landi, en
nógu langar til þess að þau
mæta á leið sinni öðrum farar-
iækjum, og verða þá að víkja
eftir þeim reglum sem á landi
gilda.
Hér á landi hefur fólk í litl
um bílum oft verið að furða
sig á því hve hinir stóru lang-
ferðarbilar fari nærri litlu bíl-
unum úti á vegum er þeir
mætast. Þetta er einfaldlega af
þvi, að svo til allir langferða-
bílar og strætisvagnar reyndar
líka eru með stýrið hægra meg-
in, og vita því nákvæmlega hve
nálægt bílnum á móti þeir
mega fara.
Hér að framan hafa aðeins
verið nefnd nokkur dæmi um
hægri umferðina, sem ekki
hafa verið mikið rædd opin-
berlega, en gætu kannski yarp-
að enn þetra ljósi á það, hvers
vegna ákveðið hefur verið að
taka upp hægri umferð. Hér
verður efcki farið út í að leið-
rétta missagnir sem fram hafa
komið hjá sumum aðilum er
sent hafa frá sér ályktanir um
þessi mál, en ég vil aðeins
benda þeim sem hyggja á slíkt
á að kynna sér málið vil áður
en þeir senda frá sér misrétt-
ar ályktanir um hina fyrirhug-
uðu hægri umferð. Er þá fyrst
að lesa lögin um hægri umferð
sem samþykkt voru á Alþingi
árið 1966 með 36 atkvæðum
gegn 17 og einnig frumvarpið
að þessum lögum. Með því að
lesa þetta tvennt myndu marg-
ir gera sig minna hlægilega í
þessu máli.
Kári.
Félag járniðnaðarmanna
sendi nýlega frá sér yfirlýsingu
um atvinnuástandið í þeim iðn-
aði, eins og frá var skýrt í
blaðinu í síðustu viku. Var þar
ljót saga sögð. Svo mjög hef-
ur iðnaður þessi dregist sam-
an, að áætlað er — varlega —
að þeir, sem atvinnu hafa af
járniðnaði, hafa nú um 25%
minni tekjur en þeir höfðu í
október s.l. — vegna þess, að
yfirvinna er úr sögunni að
mestu eða öllu leyti. Og kemur
þó í Ijós það, sem svo oft hef-
ur verið fullyrt, að erfitt, ef
ekki vonlaust, er fyrir fjöl-
skyldumenn að lifa sómasam-
legu lífi á dagvinnutekjum
einum saman hér á landi.
Veittu trúnaðarmannaráði
verkfallsheimild
Félagsfundur í Félagi járn-
iðnaðarmanna s.l. mánudag
ákvað að veita trúnaðarmanna
ráði heimild til að boða vinnu-
stöðvun, „þegar þvi þykir nauð
synlegt til að knýja á með
samningagerð."
í ályktun um þetta efni kem-
ur það athyglisverða atriði fram
að „tillögum málmiðnaðar-
sveina um tilsvarandi kjara-
bætur þeim til handa og jafn
kaupháir og kauphærri laun-
þega fengu s.l. sumar, hefur
verið hafnað af atvinnurekend-
um.“
Þetta kemur heim við þá
skoðun, sem áður hefur kom-
ið fram í þessum þætti, að at-
vinnurekendur hafi nú um nokk
urn tíma haft þá stefnu
að breyta engu í samn-
ingum við launþegafélögin og
vilja ekki einu sinni veita laún
þegahópum þær kjarabætur,
sem aðrir launþegahópar hafa
þegar fengið.
40 tíma vinnuvika og
4ra vikna frí
Vinnumálaráðherra Dan-
merkur, Erling Dinesen, skýrði
frá því á dögunum, að danska
ríkisstjórnin væri að undirbúa
skipun nefndar, sem taka ætti
til rannsóknar möguleikann á
að koma á 40 stunda vinnu-
viku þar í landi. Jafnframt ætti
þessi nefnd að taka til athug-
unar möguleika á fjögurra
vikna orlofi.
í nefnd þessari verða meðal
annara fulltrúar frá da'-'.ka
alþýðusambandinu — LO —
og vinnuveitendasambandinu.
Ráðherran sagði, að nefnd
þessi ætti að leggj fram greina
gerð um afleiðingar styttingar
vinnuvikunnar í 40 stundir, séð
bæði frá sjónanmiði framleiðsl-
unnar og efnahagslífsins í heild
og eins félagslegar afleiðingar
slíkrar vinnutímastyttingar.
Þá á nefndin einnig að atlhuga,
hvort réttara væri að koma 40.
stunda vinnuviku á með samn-
ingum milli LO og vinriuveit-
enda, eða með löggjöf. Það mál
taldi hann, að þyrfti verulegr-
ar athugunar við.
Víða breytingar á
skattalöggjöf
Skattar eru nú mjög ræddir
á Noðurlöndum. í Danmörku
og Noregi þó sérstaklega.
í Danmörku náðu hinir svo-
kölluðu sósialistísku flokkar
samkomulagi um nýtt skatta-
kerfi, en hið þýðingarmesta í
því samkomulagi er, >ð árið
1968 verður komið á hinum
svokallaða verðaukaskatfi, sem
segja má að lagður verði á allt
það, sem einstaklingurinn neyt
Ir frá vöggu til grafar.
í Noregi hafa flokkarn-
ir einnig lagt fram tillögur um
nýja skattaiöggjöf. Norska al-
þýðusambandið — LO — og
inonski verikamannaflokkurinn,
hafa í sameiningu lagt fram til
lögur í þessu efni, sem m.a.
fela í sér afnám skattskýrslna
fyrir launþega. Er í þessum til-
lögum stefnt að því, að draga
úr ölium beinum sköttum ug
taka upp óbeina skatta í stærri
mæli en hingað til.
Færeyingar hafa einnig gert
nokkrar breytingar á sínum
skattalögum, sem fela í sér
skattalækkun fyrir þá lægst-
launuðu. Sem dæmi má nefna,
að engan skatt skal nú greiða
til ríkisins eða landsstjórnar-
innar af tekjum, sem eru inn-
an við 6000 kr. danskar, en
það mark var áður 4000 krón-
ur. Jarnframt er dregið úr skatt
álagningu á tekjum upp í
30000 krónur danskar, en
sömu reglur gilda nú sem fyrr
um álagningu á tekjur, sem
fara yfir það mark.
40 tíma vinnuvika í vestur-
þýzkum járniðnaði
1. janúar s.l. var innleidd
40 tíma vinnuvika í járniðn-
aði Vestur-þýzkalands. Hafa
járniðnaðarmenn fengið vinnu
tímastyttinguna í áfö"gum.
1956 var vinnuvikan stytt úr
48 í 45 stundir, og niður i 44
árið 1958, en 1964 varð vinnu-
vikan 41% stund.
I>á fer sumarfrí járniðnaðar-
manna þar i landi eftir aldri.
Þeir, sem eru 18—25 ára, fá
18 virka daga í sumarfri,
25—30 ára járniðnaðarmenn fá
21 dag og þeir, sem eru yfir
þrítugt, fá 24 virka daga.
Verkamenn megi aðeins
bera 50 kg.
Á alíþjóðlegu vinnumálaráð-
stefnunni í Genf I sumar verð-
ur tekin til meðferðar tillaga
um alþjóðlega samþykkt um
þá hámarksþyngd, sem leyfa á
verkamanni að bera. Sam-
kvæmt þessari tillögu skal
ekki leyfilegt að láta fullorð-
inn verkamann bera meira en
50 kíló, og skylda skal vera að
viðkomandi verkamaður gang-
ist undir læknisskoðun, svo ör-
uggt sé, að hei'lsa hans þoli
slíkan þunga.
Þessi tillaga er til búin af
formönnum alþjóðlegu vinnu-
málastofnunarinnar — ILO —
og þó ekki sé að búast við
neinni bindandi alþjóðasam-
þykkt um þetta mál á næst-
unni, þá er hér hreyft þýðing-
armiklu máli. Það er svo sann-
arlega ekkert einsdæmi, að
menn ofreyni sig í vinnu á
fslandi, og í sumum (iiftllum
er ástæðan vafalaust sú, að
menn hafa með böndum
þyngri hluti cn þeir hfefe. þrek
til. Sem betur ffr h*f«r þó
aukin véltækni gert hættu á
slíku minni síðustu árin.
Elías Jónsson.