Tíminn - 23.04.1967, Blaðsíða 6

Tíminn - 23.04.1967, Blaðsíða 6
18 TÍMINN SUNNUDAGUK 23. apríl 1967 Leikfélag Kópavogs: Lénharður fógeti eftir Einar H. Kvaran Leikstjóri: Baldvin Halldórsson Þegar Leikfélag Reykjavíkur i íslenakar leitohúisfjiallir, og að því sýndi Léniharð fógieta eftir Einar H, Kjvaran annan dag j'óla 1913, þá nýjan af nálinni frá hendi höf- undar og líklega beinlínis ritaðan banda leitofélaginu, var það raerto- ur timamótaviðburður á íslenzíku leiiksviði. Einar H. Kvanan var þá kaminn yfir miðjan aldur og bafði unnið merto sikáldstoaparvenk í öðr um greinum oig var af mörgum talinn mikiihiæfasrti skáidsiagnahöf- undur samtíðarinnar. Einar virð- ilst því hafa bruigðið á þeitita ný- ráð af svipuðum hivötum og Siig- urður Nordal tveimur áratugum i siðar, þó að hann blótaði ekki á! og taka á. Og Lénhiarður hefur laun. En það kom í Ijós með | oftast reynzt gott viðtfanigsefni við þessu verki Einars, að honum var | sláto>ar aðstæður. tviennt efst í huga — að flytja þjóðinni tímabæra og skorinorðajteljaist viel valið verkefni Leikfé en alþýðlega hugvekju í sjálf- j l,agis Kópaviogs á tíu ára afmæli, sitæðismállinu og reyna að lyfta ís- ■ enda er það fljótsagt, að þessi lenziku leikisviði eða leysa það úr j sýning, sem fram fór í Félags- viðjum. Hvort tveggja tótost hon- ■ heimili Kópawogis fyrir viku, er uim furðuvel Léniharður fógeti er i félaginu til miikils sónma, og leito- ekki verulega nýstáxtegit eða srtór-; gtjóra og leitoendum eigi síður. ieyti var um tímamótaverfc ræða. Síðan þeitta gerðiist hefur Lén- harður flógeti aliloft verið sýndur og jafman notið skilnings og vin- sæilda leitohúsgesta. í*að er raun- ar enigin furða, því að bann er loflsöngur um þær tvær kenndir, siem stertoastar hlj'óta að vera í sál frjálshuga og örsmárrar ey- þjóðar — ástina og sjiálfstæðishiuig ann. Eintoum toefur það orðið al- gengt, að áhugamianmaféllög hiafia vaMð sér Lénbarð til sýningar, þegar þau hafa viijað tj'aida vel Frá vinstri: Eysteinn Brandsson úr Mörk (Bergsteinn AuSunsson) Lénharður fógeti (Biörn Einarsson) Guðný dóttir Ingólfs á Selfossi (GySa Thorsteinsson) t1L?á nokkur hiuitvenk hjá Leikfélagi I hann sé burðanáis sýningarinnar I um og samræmir vel kvenlega Kópaivoigs á síðúistu árum, en | aiit í gegn og bregzit hvergi. Bjöm j miidi og mynduigieiik. þetta er í senn langsamlega veiga! hœffir vei í Muitverkið, hár, mynd- mesta hiluitvenk hans og verður! ariegur, snar og hivatur, hefur á- jafnframt ótvíræður sigur. Leikur' gæta rödd og enn betri framsögn, brotið skáldvenk, ein það er lif andi leiikur, sem tekur dæmi úr Þetta var góð og samfeild sýning og trú túlkun leiksins, og skilaði fontíðinni og gerir að rötosemd íjinntaki hans vel. Þegar á aUt er nútíðinni. Og dœmisins leitaði Ein lijtig hiýtur sýningin að teljast af- ar ekki aftur í gullöild ísfendimga l reksverk swo ó\ anra leikara við eins og skáldum með skipað er-jhinar örðuigustu aðstæður, og að indi var þá tíðast, heldur í hinar j baki hiennar er meina starf og mynku aldir, sótti þau í fáorða drætti Árbóka Espóííns á sextándu öld og gerði úr samfeildan mann legan sjónleik, þar sem sjálfstæð- isbaráttan og tuttugustu öld var sá stenki undinstrauraur, sem verk- inu stýrði. En Einar gleymdi eklki mann- inum fnemur en fyrr, og þegar á alIILt er litið er sterkasta lögmiál verksinis eiigindir mannsins, siða- lögmái hans og öhlagamiestu eðlis- þættir. Þannig á leikurinn sér bæði ytra og innna borð. Hér tak- ast á stenkustu eðlisöfl í fari manna, ástarvald konunnar og vígiamóður karlmannsins. Hvoruigt er nýmœili í sfcáldvehkuim eða á leiksviði en verður hieldur aldhei únelt. Hitt tókst Eimari þó enn betur — að gera kunnáttusam- legna sviðsvehk, leiiknæinni mynd en oÆtast áður hafði venið.færð á eljia en flestir leiitóhúsgesta munu gera sér ljóst. Baldvin Haldórsson annast leik stjörn, og hann hefur augsýni- legia beitt þeirri skynsamlegu vinnuaðferð, að knýja ekki til stónátaka en kappltoosta að ná sem beztam heildansvip, gera sýn- imguna slétta og feMda og fnam- sögn skilmerkilega. Þetta hefur faonum tekizt, þótt hitatar leik'enda sé aUilmiisjafn svo sem við er að búast, þar sem þarna koma fnam miargir algerir nýliðar ,En það er gaman að sjá þetta toornunga fólik tatoa á hluitvenkum sínum aff svo mifcMli alvönu og einlægum vMjia tdl þess að skMja þau og túlka af tnúmennsku. Slíkt viðhonf lofar betri árangri síðar. AðalMutverkið, Léniharð fógeta, leikur Björn Einansson, Björn er etoki algier nýliði og hefur leiíkið Ingólfur bóndi á Selfossi (Loftur Ásmundsson) Guðný dóttir hans (Gyða Thorsteinsson). hians er að vísu vahLa nógu hinit- miðaður, en það er gaman að sjá áhugaileitoara, sem einmitt nær beztam töfcum, þegar mest neynir á í Mutvehkinu. Segja má, að Frá vinstrl. Torfl sýslumaður í Klofa (Árni Kárason) Helga kona hans (Brynhildur Ingjaldsdóttir) 'Freysteinn bóndl á Kotströnd (Gestur Gísiason). sem hvtergi bregzit, og raunar má segja, að framsögnin sé einn lofs- verðasti þáttur leitofóLksins í þess- ari sýningu. Sumurn finnst ef tM vMl, að Bjöm skMi ekki nægum valdsmannsþunga í leik sínum, eða með sama hætti og sézt hefur í túikun ýmiissa góðra leiikara hiér í þesisu Muitverki. En maður saton- ar þess því minna, sem á sýningu líður, því að samifcvæmnin í per- sónunni kemur æ beitur í Ijós. Lérnharður á ósvifcna ytfirborðs- hiörtou í meðflerð hans og ekkert skortir á vafningalausan myndug- Leik hans, en ætíð glittir í mann- iegar tMfiinningar undir þunnri en harðri brynju. Langbezt teítost Bimi í öiivuniaiisenunm, og þar ieitour hann offt af næmleito og inniifun, sem varla sést nema í fari æifðra og reyndra ieifcara. Og aMt tM lotoa á hann þetta s'kemmti- iega samræmi mannlieikans og harðjaxlsins í fari sínu. Torffa sýslumiann í Klofla leikur Árni Kárason. Hann er örugigur, settiegur og fasmikill í hægð sinni, traustið hol'di fclætt, en tilþrif sikort ir nototouð. Framisögn hans er ákaf- lega skýr og góð, hivert orð miælt með fuilum hreim. Maður feMir sig vel við þennan Torfa í Klofá, þó að ýmsir hafi gert hann um- svifameiri á sviðinu c- fjöihreytt- ari persónu. Helgu konu bans leik- ur Helga Ingjaldsdóttir, og henni fler það mjög vel úr hendi og tekur Mutverkið mjög föstam tök Ingóiff bónda á Seiflossi lei'kux Lotftar Ámundason af alvöru(þun'ga og öiflgaiausri karlmennsku. Þar fer góður fuUtrúi frjálshuga þjóð- ar, sem metar sjákfstæði meira en lif. Framsögn hans er skýr, en átök heidur stirðleg og þróttlítil í bandingjaiatriðunum, en það er vafialítið eigi síður sök sériega paisturslausra fógetasveina, sem virðast flágaatir veiifistoatar, og er uppburðarleysi þeirra einn vensti bresitar sýningarinnar. Guðnýju á Sétfiossi, dóttur Ing- éllfis bónda, leikur Gyða Thorsteins son, komung stúlka, falleg og tígufeg. Hlún túlkar vel alviarlega mffldi og festa þessarar stúltou, og framisöign hennar er falffleg og skýr en hún hiættir sér ekki í tffllþriff. Magnús biskulbsfóstra leiknr Jón Bragi Bjamason snurðulaust og viðfcunnanlega. Eystein Brandsson úr Mxxrfc leikur korn- ungur en vörpulegur pillitar, Berg sveinn Auðunsson. Þetta er mikið og örðugt Mutverk, og tök pfflts- ins á því eru sterk og fumlaus. Hann skMar sínum Mut vel oftast nær, en þó verður jafnan brnta- löm á, þegar kemur að hinum heiitari tfflffinmnguim, og ástin virð- ist haria innitoyrgð. En þess ber sérsta'tolega að geta hve h.inn skilar vel erfiðu skylmingaatriði, en stutt og snörp viðureign hans og Kjartfcans Zóphónfaisisonar er fjörieg í bezifca lagL Kjartan er þaulæfður skylmingamaður, og EgMl Halldónsson Skylm ingam e is t - ari hefiur æft þetta afcriði, sem ■tékst ágæfileiga. Gestur Gíslason, sem margoft beffur sýnt, að hiann er bráðsnjali gamanleitoari, fer með Mutverk Fneysteinis Kotstnand'arikvikyndils. Þar sjást ekki þær ýkjur sem kunn astar era úr túlkun ýmissa þaulvanra leikara á þessn hlutverki. Gestar gefur þessum fáránsfugli annan og hóglátari hiæ. Túlkun hans er engin skrípa- læti, og þetta smásálarhrafc verð- ur býsna mannlegt og eðlMegt í höndum Gests. Ég kann þesisu vel, þó að talið haffi verið að þetta mttff að leitoa með meiri skringi- brag. Ýmsir aðrir fara með smá- Muibvenk, svo sem Sveinn HaM- dórsson, sem efcki bregzt boigalist- in í mannlýsingu fremur en fyrr. Líney Bentsdóttir fer og efftir- minniliega með Muitverfc Snjóiaug- ar hinnar aðsópsmikilu húsfreyju á Galtalæk. Aðra leitoendur má nefna Eirík Jóhannesson, Guð- iaug Eirítosson, Maríu VMhjáiims- dóttur, Guðmund Einarsson og Arnór Guðlaugsson, aulk fógeta- Framihald á 22. síðu.

x

Tíminn

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Tíminn
https://timarit.is/publication/50

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.