Alþýðublaðið - 24.10.1985, Blaðsíða 4

4
Fimmtudagur 24. október 1985
Jón Baldvin Hannibalsson:
I umræAum í síöustu viku um
stefnuræöu forsætisráöherra flutti
Jón Baidvin Hannibaisson, for-
maður Alþýðuflokksins, yfirgrips-
mikla og gagnmerka ræðu um
stöðu þjóömála, og um tillögur Al-
þýðuflokksins um lausn á þeim
mikla efnahagsvanda, sem við blas-
ir. Hann fjallaði jafnframt um
stöðu stjórnmálaflokkanna og
starf Alþýðuflokksins til breytinga
á skipulagi og starfsháttum til sam-
ræmis við þarfir fjöldaflokks.
Hreinskilin og afdráttarlaus um-
ræða formannsins um þessi mál
atvinnuöryggi vinnandi fólks. Það
er hins vegar vatn á myllu innflutn-
ingsverzlunai og milliliða. Um leið
dæmir það okkur til áframhaldandi
viðskiptahalla og skuldasöfnunar.
Um þetta másegjaað vegurinn til
vítis er varðaður góðum áformum.
Og í þetta skipti getur ríkisstjórn-
in aðeins sjálfri sér unr kennt. Nú
þýðir ekki að kenna um kaupkröf-
uni fólks; né heldur að skella skuld-
inni á aflabrest eða viðskiptakjör.
Það er góðæri til lands og sjávar.
Það er ríkisstjórnin sjálf sem hefur
brugðist. Það er hún sem eyðir
af þeim 2 milljörðum sem nú renna
til milliliðakerfis í landbúnaðinum;
að hluta af þeim rúmlega 2 millj-
örðum sem verja á til fjárfestingar í
orkugeiranum; að hluta af þeim
1.600 milljónum sem bruðiað er
með í opinberum byggingum; að
hluta með sparnaði í rekstri.
Það er hættulegt rugl í AB að
þetta sé árás á „velferðarkerfi fólks-
ins“. Þetta er fyrst og fremst nauð-
synlegt að gera í þágu launþega,
sem halda þessu kerfi uppi með
sköttum sínum.
Málið snýst ekki lengur um að
„Höfum sagt stríð á hendur
hinu spillta verðbólguspilavíti“
hefur vakið inikla athygli, og er
ræða hans birt hér í heild:
Um stefnuræðu
forsætisráðherra
17.10.85
Ræða forsætisráðherra var því
miður ekki stefnuræða stjórnmála-
leiðtoga, heldur sparðatíningur úr
embættiskerfinu. Vandamál vinn-
andi fólks virðast ekki vera í sjón-
ntáli út um stofugluggann hans í
Arnarnesinu. Það er kannske skilj-
anlegt. Hitt er kynlegra, að hann
fæst ekki til að viðurkenna stað-
reyndir um ástand og horfur í efna-
hagsmálum, staðreyndir sem þýða,
að 3ja ára áætlun um lækkun verð-
bólgu er þrisvar sinnum vitlausari
en ella.
Það er staðreynd að verðbólga á
íslandi er aftur orðin 6 til 10-föld
umfram viðskipta- og markaðs-
lönd, — og fer vaxandi.
Það þýðir, að gengisfelling Nor-
dals-sláttu er orðinn hlutur.
Spurningin er ekki lengur, hvort
unnt sé að afstýra henni; heldur að-
eins hvernig bregðast skuli við.
Um það hafði forsætisráðherra
ekkert að segja.
Ræða hans hafði því ekki snerti-
flöt við veruleikann og þarfnast
ekki frekari svara.
Fólksflótti og stöðnun
Viðskilnaður seinustu ríkis-
stjórnar staðfestir að við þessar að-
stæður er fast gengi aðför að sjávar-
útveginum, sem við lifum á; það
dæmir landsbyggðina til stöðnunar
og fólksflótta; og það er tilræði við
langt urn efni fram. Það er hún sem
fjármagnar eyðslu sína rneð erlend-
urn lánum og viðskiptahalla. En
forréttindahópar fjármagnsins
njóta góðs af; þeir ávaxta skattsvik-
inn gróða sinn á okurmörkuðum
frjálshyggjunnar; þeir fitna eins og
púkinn á fjósbitanum hjá Sæmú'ildi
forðum, á sama tíma og lífsþróttur
undirstöðuatvinnuveganna fjarar
smám saman út . . .
„Við ríkjandi aðstœður er
óhjákvœmilegt að verja kjör
almennings með því að ríkið
hœtti að eyða um efni fram.
Það á að halda ríkisútgjöldum
innan við 25% þjóðarfram-
leiðslu, sem þýðir niðurskurð
á fjárlögum um ca.
2 milljarða."
Hótanir
við vinnandi fólk
Það er alltaf lítilmótlegt, að vilja
ekki viðurkenna mistök sín. Hálfu
verra er þó, að skella skuldinni á
aðra og hafa í hótunum við vinn-
andi fólk um óðaverðbólgu og upp-
lausn, ef það sættir sig ekki auð-
mjúklega við orðinn hlut.
Þegar svona er komið stoðar ekki
að skipta um ráðherrastóla. Það
þarf nýja stjórnarstefnu og nýja
menn, til að fylgja henni fram.
Við jafnaðarmenn höfum sagt
stríð á hendur því spillta verðbólgu-
spilavíti, sem stefna 2ja seinustu
ríkisstjórna hefur getið af sér.
Margir hafa komið til liðs við okk-
ur. En betur má ef duga skal.
Endurreisum
velferðarríkið
í okkar augum stendur stríðið
ekki um að „verja velferðarríkið".
Það þarf að endurreisa það á
grunni trausts atvinnuiífs.
Kurðarásarnir í okkar stefnu eru
þrír:
1) Ný hlutaskipti fyrir sjávarútveg
og útflutningsframleiöslu.
2) Jöfnun eigna- og tekjuskipting-
ar, gegnum skatta, húsnæðis-
lána- og lífeyrisréttindakerfið.
3) Samræmdar aðgerðir gegn for-
réttindum og spillingu hinnar
nýríku yfirstéttar.
Að skrá gengið rétt
Fyrsta mál á dagskrá er að skrá
gengi krónunnar rétt. Og fylgja því
síðan eftir með virkri jafnvægis-
stefnu í efnahagsmálum.
Þetta þýðir:
— að færa fjármuni frá innflutn-
ingsverzlun til sjávarútvegs og
iðnaðar.
— að gera framleiðslugreinarnar
samkeppnisfærar um laun og
markaði.
— að stöðva viðskiptahalla og þar
með erlenda skuldasöfnun.
Þetta þýðir nýja sókn í sjávarút-
vegi, aukna þjóðarframleiðslu, nýtt
framfaraskeið á landsbyggðinni og
bætt lífskjör til lengri tíma.
Já en, segja menn: Gengisfelling
hækkar erlendar skuldir í isl. kr.. Er
það ekki útilokað?
Svar: Við eigum ekki annarra
kosta völ. Hinn kosturinn er hrun
sjávarútvegsins, samdráttur þjóð-
arframleiðslu, meiri skuldasöfnun
og atvinnuleysi.
Hvernig eigum við þá að mæta
gengishækkun skuldanna?
Svar: Með því að verja gengis-
hagnaðinum til að greiða niður er-
lendar skuldir, einkum í sjávarút-
vegi. Með því að hækka skatta á
forréttindahópa fjármagnsins og
verja þeim fjármunum einnig til
niðurgreiðslu erlendra skulda.
Já en, segja menn: Hvernig á að
bregðast við hækkun innflutnings-
verðs í kjölfar gengisfellingar? Þýð-
ir það ekki kjaraskerðingu?
Svar: Með verðstöðvun í 6 mán.
Það þýðir að færa hallarekstur út-
flutningsgreinanna yfir á verzlun
og þjónustu til þess að stöðva fjár-
festingarbruðl og sóun.
1) Með lækkun söluskatts og þar
með vöruverðs.
2) Með lækkun ríkisútgjaldá,
sem þýðir Iægri skatta á almenning,
og skilur meira eftir í launaumslög-
unum.
„Tekjuskattur á laun, alit frá
50 þúsund kr. á mánuði
verði skilyrðislaust afnuminn
frá og með 1986. Þetta
vœri stœrsta kjarahót laun-
þega, sem til er í dœminu, —
í ósvikinni mynt og án
verðbólgu.“
Þetta þýðir í heild: Öflugri fram-
leiðsla, meiri verðmætasköpun,
minni yfirbygging, minna bruðl.
Að verja kjör almennings
Annar meginþátturinn í stefnu
Alþýðuflokksins er samræmdar að-
gerðir til að jafna eigna- og tekju-
skiptinguna og stuðla þannig að
þjóðarsamheldni um nýja fram-
farasókn.
Þetta viljum við gera gegnurn
þrjú helstu tekjujöfnunarkerfi rík-
isins;
Skattakerfið
Húsnæðislánakerfið
Lífeyrisréttindakerfið
Við ríkjandi aðstæður er óhjá-
kvæmilegt að verja kjör almenn-
ings með því að ríkið hætti að eyða
urn efni fram. Það á að halda ríkis-
útgjöldum innan við 25% ntark
þjóðarframleiðslu, sem þýðir nið-
urskurð á fjárlögum um ca. 2 millj-
arða.
Hvar á að skera?
Hvar á að skera niður? Að hluta
verja velferðarríkið; heldur að end-
urreisa það með róttækum umbót-
um á ranglátu skattakerfi, húsnæð-
islánakerfi og Iífeyrisréttindakerfi.
Þetta viljum við gera með eftir-
töldum ráðstöfunum:
Afnemum undanþágur frá sölu-
skatti (fyrir utari matvæli, ríkis-
þjónustu, útflutning og aðföng út-
flutningsgreina).
Innheimtum söluskatt á inn-
flutning, strax í tolli.
Þetta mundi uppræta söluskatts-
undandrátt sem nemur milljörðum
króna; skila ríkissjóði auknunt
tekjum; og gera kleift að Iækka
söluskattsprósentuna og þar með
vöruverðið í Iandinu. Þetta þarf að
gera strax. Virðisaukaskatti verður
ekki komið á fyrr en 1987. Við get-
um ekki beðið þangað til.
Tekjuskattur á laun allt að 50
þús/mánuði verði skilyrðislaust af-
numinn frá og með 1986. Þetta væri
stærsta kjarabót launþega sem til er
í dæminu, — í ósvikinni mynt og án
verðbólgu.
Tekjutapi ríkissjóðs verði mætt
með:
1) Niðurskurði ríkisútgjalda, eins
og áður er lýst.
2) Stighækkandi eignaskatti á
stóreignir.
3) Afnámi skattfrelsis vaxtatekna
af stóreignum í formi verðbréfa og
hlutafjáreignar.
Alþýðuflokkurinn mun á næst-
unni flytja frumvörp til laga um
þessi mál.
Eignaskattstillögur
Vegna endurtekinna rangfærslna
Þorsteins Pálssonar um eignar-
skattstillögur okkar jafnaðar-
manna skal eftirfarandi tekið fram:
1. Þær fela í sér hækkun á skatt-
.frelsismörkum til eignarskatts
einstaklinga og hjóna, sem
minnkar eignarskattsgreiðslur
þeirra í heild um 76.4 m kr.
2. Eingarskattsaukinn leggst að-
eins á skuldlausar stóreignir yfir
7 milljónir króna; t.d. á 618
eignamestu fyrirtækin, sem eiga
81% heildareigna ca. 7.000 fyrir-