Alþýðublaðið - 09.12.1986, Blaðsíða 20

20
Þriðjudagur 9. desember 1986
Af sögulegu
kirkj uþingi
Frásögn og helstu ályktanir
Kirkjuþing, hið sautjánda í röð-
inni var haldið 11.—20. nóvember
1986 í Bústaðakirkju.
Kirkjuþingsmenn eru 22 talsins.
Auk biskups og ráðherra eða full-
trúa hans, sitja þar kjörnir fulltrúar
úr kjördæmum ásamt fulltrúum frá
Guðfræðideild Háskólans og prest-
um í sérþjónustu. Nýtt Kirkjuþing
var kjörið í sumar til fjögurra ára.
Eiga þar kosningarétt og kjörgengi,
sóknarnefndarmenn, safnaðarfull-
trúar, fastir kennarar guðfræði-
deildar og nær allir þjónandi prest-
ar.
Eftirtaldir kirkjuþingsmenn
voru kjörnir i sumar.:
1. kjördæmi (Reykjavíkurprófasts-
dæmi)
Sr. Þorbergur Kristjánsson, Kópa-
vogi, Sr. Hreinn Hjartarson,
Reykjavík, Ottó A. Michelsen,
Reykjavík, Ingimar Einarsson,
Reykjavík.
2. kjördæmi (Kjalarnesprófasts-
dæmi)
Sr. Gunnar Kristjánsson, Reyni-
völlum, Kristján Þorgeirsson, Mos-
fellssveit.
3. kjördæmi (Borgarfjarðar-, Snæ-
fellsness- og Dalaprófastsdæmi)
Sr. Jón Einarsson, Saurbæ, Hall-
dór Finnsson, Grundarfirði.
4. kjördæmi (Barðastrandar- og
ísafjarðarprófastsdæmi)
Sr. Lárus Þ. Guðmundsson, Holti,
Gunnlaugur Finnsson, Hvilft.
5. kjördæmi (Húnavatns- og
Skagafjarðarprófastsdæmi)
Sr. Árni Sigurðsson, Blönduósi,
Margrét K. Jónsdóttir, Löngumýri.
6. kjördæmi (Eyjafjarðar- og Þing-
eyjarprófastsdæmi)
Sr. Þórhallur Höskuldsson, Akur-
eyri, Halldóra Jónsdóttir, Gríms-
húsum.
7. kjördæmi (Múla- og Austfjarða-
prófastsdæmi)
Sr. Einar Þór Þorsteinsson, Eiðum.
Guðmundur Magnússon, Reyðar-
firði.
8. kjördæmi (Skaftafells, Rangár-
valla- og Árnesprófastsdæmi)
Sr. Sigurjón Einarsson, Kirkjubæj-
arklaustri, Jón Guðmundsson,
Fjalli.
Guðfræðingar og prestar er gegna
sérverkefnum innan þjóðkirkjunn-
ar.
Sr. Jón Bjarman, Kópavogi.
Kennarar guðfræðideildar Háskóla
íslands.
Sr. Jónas Gíslason, Garðabæ.
38 mál voru lögð fyrir Kirkjuþing
í ár. Umfjöllun um málefni Hjálp-
arstofnunar kirkjunnar tók og mik-
inn tíma, enda voru vinnudagar
langir á Kirkjuþingi í ár. Verður hér
greint frá þeim málum sem helst
snerta hinn almenna borgara og
ályktunum Kirkjuþings um þau.
Um önnur mál, er vísað til Gerða
Kirkjuþings sem fáanlegir verða á
Biskupsstofu. Kirkjuráð, sem er
framkvæmdaaðili Kirkjuþings,
lagði fyrir þingið tvö lagafrumvörp,
sem fjallað var um í fyrra en fengu
nú endanlega afgreiðslu og verða
væntanlega lögð fram á Alþingi í
vetur sem stjórnarfrumvörp.
Um kirkjugarða
Fyrra frumvarpið er um kirkju-
garða, greftrun og líkbrennslu. Er.
þar meðal nýmæla að heimilt er að
afmarka óvígðan grafreit innan
marka kirkjugarðs, að ekki er
heimilt að stofna til heimagrafreita
og söfnuðir utan þjóðkirkjunnar
geta fengið eigin grafreiti. Þá eru
ákvæði um að aflagðir kirkjugarð-
ar skuli taldir til fornleifa og sé frið-
helgi þeirra þinglýst.
Legstaðaskrá skal halda fyrir
hvern kirkjugarð, en heimilt er að
afmarka sérstakt svæði í kirkju-
garði og greftra þar án grafarnúm-
ers. Allar grafir skulu friðaðar í 75
ár, þá er heimilt að grafa þar að
nýju.
Til kirkjugarðasjóðs skulu renna
5% af innheimtum kirkjugarðs-
gjöldum, og veitir hann lán og
styrki til kirkjugarða vítt um land-
ið.
Einnig er heimilt að greiða hluta
útfararkostnaðar, af kirkjugarðs-
gjöldum.
I frumvarpinu eru og ákvæði sem
rýmka fyrir framkvæmd lík-
brennslu hérlendis.
Um helgidasafrið
Kirkjuþing var haldið
í Bústaðakirkju dag-
ana 11. til 20. nóvem-
ber. Miklar umrœður
urðu á þinginu um
fjölmarga mála-
flokka, og einnig
urðu miklar umræður
um þingið í fjölmiðl-
helgidagafrið, sem Kirkjuþing af-
greiddi, er að vernda guðsþjónustu
og almannafrið á helgidögum þjóð-
kirkjunnar. Ekki eru þar sett fram
ákveðin boð og bönn heldur gert
ráð fyrir að dómsmálaráðuneytið
setji nánari reglur um framkvæmd
þeirra. Hinsvegar eru eftirfarandi
dagar markaðir sem helgidagar.:
1. Sunnudagar, nýársdagur, annar
dagur páska, uppstigningadag-
ur, annar dagur hvítasunnu og
annar dagur jóla, frá kl. 10—15.
2. Föstudagurinn langi, páskadag-
ur, hvítasunnudagur og jóladag-
ur frá upphafi dags til loka hans.
3. Skírdagur og aðfangadagur jóla
frá kl. 18, laugardagur fyrir
páska og laugardagur fyrir
hvítasunnu frá kl. 21.
Þúsund ára afmœli
kristnitökunnar
„Kirkjuþing 1986 fagnar þeirri
ályktun, sem Alþingi samþykkti á
liðnu vori um undibúning hátíða-
halda í tilefni af þúsund ára afmæli
kristnitökunnar. Einnig lætur þing-
ið í ljós ánægju sína vegna þess
samstarfs, sem tekist hefur með
forsetum Alþingis og fulltrúum
kirkjunnar af greindu tilefni.
Kirkjuþing felur undirbúnings-
nefnd kristnitökuafmælis að ann-
ast framhald þeirrar samvinnu eftir
því sem tilefni gefst til“
Ýmsar hugmyndir komu fram
um tilhögun hátíðahalda vegna
kristnitökuafmælis og mun undir-
búningsnefnd vinna frekar úr þeim.
Mál Hjálparstofnunar
kirkjunnar
„Kirkjuþing 1986 harmar, hvernig
nú er komið í málum Hjálparstofn-
unar kirkjunnar. Ennfremur harm-
ar þingið ómaklegar aðdróttanir í
um. Umrœðurnar
snérust einkum um
það hve mikið
Kirkjuþing œtti að
fjalla um hin verald-
legu mál og taka til
þeirra afstöðu fyrir
hönd kirkjunnar í
heild. Er ekki að efa
unnið hefur verið í líknar- og hjálp-
arstarfi á vegum Hjálparstofnunar
kirkjunnar innanlands og erlendis,
allt frá því hún hóf starfsemi sína
telur Kirkjuþing nauðsynlegt að
áfram verði haldið. Því felur þingið
Kirkjuráði að skipa sem allra fyrst
þriggja manna nefnd, sem endur-
skoði gildandi reglugerð um skipan
og starfshætti stofnunarinnar og
geri tillögur um nauðsynlegar
breytingar. Kirkjuráð leggi þær fyr-
ir næsta aðalfund Hjálparstofnun-
arinnar.
Kirkjuráð beiti sér fyrir því að
breytingarnar fái samþykki aðal-
fundar Hjálparstofnunarinnar og
staðfesti þær siðan.
Þingið beinir því til aðalstjórnar
Hjálparstofnunarinnar, að fram til
aðalfundarins verði leitast við að
standa við skuldbindingar stofnun-
arinnar, hafist verði tafarlaust
handa um úrbætur samkvæmt yfir-
Iýsingu stjórnarinnar og fólki verði
gefinn kostur á að leggja fram fé og
aðrar gjafir til hjálparstarfs á að-
ventunni í ár.“
Um mannanöfn
„Kirkjuþing ályktar að beina
þeim lilmælum til menntamálaráð-
herra að hann beiti sér fyrir endur-
skoðun á lögum um mannanöfn.
Frumvarpið verði sent Kirkjuþingi
til umsagnar"
í greinargerð er bent á þann
vanda, sem óljósar reglur um nafn-
giftir skapa.
Bent er á þörf fyrir sérstaka manna-
nafnaskraog nefnd til þess að fjalla
um álitamál.
Þjóðmálaráð kirkjunnar
„Kirkjuþing 1986 beinir því til
Kirkjuráðs að skipuð verði undir-
búningsnefnd þriggja manna til
þess að athugamöguleika á stofnun
að þetta Kirkjuþing
mun hafa mikil áhrif
og verða lengi í minn-
um haft.
Hér á eftir fer
nokkur frásögn af
Kirkjuþingi og greint
er frá helstu málum,
sem þar voru sam-
þykkt:
í greinargerð með tillögunni segir
að þjóðmálaráð skuli taka til mál-
efnalegrar umfjöllunar helztu
þjóðfélagsmál á hverjum tíma og
skapa þannig grundvöll fyrir mál-
efnalega umræðu, út frá kristnum
sjónarhól. Álit slíks ráðs eru ekki
bindandi á neinn hátt, heldur séu
þau kristnum mönnum til aðstoðar
til að móta eigin skoðanir.
Jöfnunarsjóðir
héraðssjóða
Við tilkomu nýrra laga um sókn-
argjöld, sem nú eru reiknuð af út-
svarsstaðli, en var áður nefskattur,
hafa tekjur ýmissa safnaða breyzt.
Ýmsir fámennir söfnuðir búa enn
við mjög litlar tekjur.
Þrjár tillögur komu fram um úr-
bætur þessa misræmis og var eftir-
farandi ályktun samþykkt um jöfn-
unarsjóð héraðssjóða.
„Kirkjuþing 1986 hvetur til þess,
að þar sem þörf krefur, verði full-
nýtt heimildarákvæði 8. gr. laga nr.
80/1985 um að 5% af innheimtum
sóknargjöldum renni í héraðssjóð.
Jafnframt er nú beint til Kirkju-
ráðs, að það láti kanna, hvernig ný-
sett lög um sóknargjöld reynast
(koma út) í heild í sóknum landsins.
Einnig verði sérstaklega að því hug-
að, hvernig bæta megi hag fámenn-
ustu safnaðanna“
Innheimta sóknargjalda
„Kirkjuþing skorar á fjármála-
ráðherra að beita sér fyrir því að
innheimtumenn ríkissjóðs og ríkis-
sjóður taki ekki nema 1% inn-
heimtuþóknun af sóknar- og
kirkjugarðsgjöldum svo að inn-
heimtuþóknunin verði allsstaðar
hin sama. Einnig að gengið sé frá
reglum um skil á innheimtufé hjá
öllum jafnt og reiknaðir séu drátt-
arvextir á vanskil á sama hátt og
ar en á svæöi Gjaldheimtunnar í
Reykjavík um 6 milljónir fyrir inn-
heimtu sóknar- og kirkjugarðs-
gjalda. Samkvæmt samkomulagi
við Sýslumannafélag íslands frá
27.1.1986 er innheimtuþóknunin
5%.
Skemmdarverkin í
Hvalfirði og víðar
„Kirkjuþing haldið í nóvember
1986 harmar þann verknað sem
framinn var, er skemmdarverk voru
unnin á mannvirkjum Hvalstöðvar-
innar í Hvalfirði og tveimur hval-
skipum sökkt í Reykjavíkurhöfn.
Ennfremur harmar þingið mjög að
slík óhæfuverk skuli eiga sér stað
yfirleitt. Sérstakt áhyggjuefni er, að
því um líkt skuli hafa gerst hér á
landi.
Varar þingið við öllum ofbeldis-
verkum sem nú virðast því miður
færast mjög í vöxt. Jafnframt hvet-
ur þingið til árvekni í öllum öryggis-
ráðstöfunum.
Þá vill þingið undirstrika nauðsyn
þess, að kristilegs hugarfars sé gætt
í öllum gagnráðstöfunumí*
Niðurfelling gjalda af
einangrun eldri kirkna
„Kirkjuþing fer þess á leit við
fjármálaráðuneytið að felld verði
niður aðflutningsgjöld og sölu-
gjöld af efni til viðhalds og orku-
sparnaðar á kirkjum.
Nefndin leggur til að þessu máli
verði vísað til Kirkjuráðs til frekari
athugunar."
íslenzka kveðjan
„Kirkjuþing ályktar að skora á
almenning og fjölmiðla og þó eink-
um á foreldra og aðra uppalendur
að standa vörð um íslenzku kveðj-
una, sem er meðal sterkustu ein-
kenna íslenzka þjóðernis og krist-
innar þjóðmenningar/
Frumvarp
kirkjumálaráðherra um
veitingu prestakalla
„Kirkjuþing 1986 fagnar því, að
kirkjumálaráðherra hefir lagt fyrir
Alþingi frumvarp til laga um veit-
ingu prestakalla og væntir þess, að
það verði afgreitt á yfirstandandi
þingi.“
Starfskjör presta
„Kirkjuþing 1986 fagnar ítarlegri
skýrslu nefndar sem skipuð var af
kirkjumálaráðherra til að gera
könnun á starfskjörum presta þjóð-
kirkjunnar og lögð er fyrir þingið.
Kirkjuþing skorar á stjórnvöld að
taka tillögur nefndarinnar til at-
hugunar"
Kirkjuleg þjónusta á
landsbyggðinni
„Kirkjuþing 1986 álítur brýna
nauðsyn beri til, að hafnar verði
skipulagðar aðgerðir af hálfu
kirkjustjórnarinnar, til þess að
bæta aðstöðu til kirkjulegrar þjón-
ustu á landsbyggðinni, svo koma
megi í veg fyrir prestaflótta þaðan
t.d.
a) Með breyttri skipan á veitingu
prestakalla.
b) Að prestar eigi auðveldara
með að færa sig til í embætti.
c) Stuðlað að aukinni samvinnu
presta með því að vinna mark-
vissara að, því að gera
prófastsdæmin að virkari
starfseiningum"
Leiðarrit um kirkjur og
búnað þeirra
„Kirkjuþing 1986 felur Kirkju-
ráði að kanna ítarlega fjárhags-
grundvöll að útgáfu leiðarrits fyrir
starfsmenn kirknanna um kirkjur
og gripi þá er þeim tilheyra, með-
ferð þeirra og meðhöndluní1
Listráðgjafi kirkjunnar
„Kirkjuþing beinir því til Kirkju-
ráðs, að það undirbúi erindi til
stjórnvalda þess efnis, að komið
verði á fót embætti listráðgjafa
kirkjunnar/
Friðarmál

!