Alþýðublaðið - 14.02.1987, Blaðsíða 10

10
Laugardagur 14. febrúar 1987
Fá Vestmaimaeyingar
eigin efnahagslögsögu?
Blaðið spurði Magnús H.
Magnússon um stöðu atvinnu-
mála í Vestmannaeyjum og hvað
atvinnumálanefnd staðarins
hefði fyrir stafni, en Magnús er
formaður hennar.
Atvinnulíf í Vestmannaeyjum
hefur lengst af verið öflugt en
einhæft. Sjávarútvegur og fisk-
iðnaður er undirstaða alls, en
ýmsar þjónustugreinar vinna
beint eða óbeint fyrir þennan
höfuðatvinnuveg.
Þegar vel árar við sjávarsíð-
una (hvort sem það er af manna-
völdum eða náttúrunnar) þá er
mannlíf gott í Vestmannaeyj-
um.
Fiskiðnaðarfólk hefur lengst
af unnið erfiða vinnu (bónus)
og langan vinnudag. Aukavinna
mikil og unglingar áttu auðvelt
með að fá vinnu. Fólk vill og
þarf að vinna mikið en tekur sér
gjarnan góð frí inn á milli.
Þessi mikla og almenna vinna
hefur staðið undir háum tekjum
á hvern framteljanda, að jafn-
aði, miðað við aðra landshluta,
en að baki liggur mikil og erfið
vinna.
Gámaútflutningur
Nú hefur orðið talsverð breyt-
ing á. Útflutningur á óunnum
fiski í gámum hefur aukist mik-
ið og er nú u.þ.b. 3. hver fiskur
fluttur út þannig. Þetta hefur
aukið tekjur sjómanna og út-
gerðar til muna, sem ekki veitti
af, en jafnframt dregið úr vinnu
fiskiðnaðarfólks og tekjum.
Atvinnumálanefnd hefur
verulegar áhyggjur af þessari
þróun og hefur beðið bæjar-
stjóra að afla upplýsinga um
áhrif hennar á:
a) kjör sjómanna og útgerðar
b) kjör fiskvinnslufólks
c) afkomu fiskiðnaðarstöðva
d) afkomu bæjarfélagsins
e) afkomu þjóðarbúsins
Nefndin hyggst leggja fram
tillögur í málinu að fengnum
þessum upplýsingum og að
höfðu samráði við hagsmuna-
aðila.
Verndum fiskimiða
Strax eftir kjör nefndarinnar
s.l. sumar tók hún sér fyrir
hendur að vinna að aukinni
verndun fiskimiða umhverfis
Eyjar.
Hún hélt marga fundi með
hagsmunaaðilum til að ná sem
mestri samstöðu um málið og
lagði síðan fram tillögur í mörg-
um liðum, sem allar stuðla að
aukinni verndun fiskimiða og
betri nýtingu fiskistofna.
Nefndin vildi ganga enn lengra í
friðunarátt, en tiilögurnar
gerðu ráð fyrir, en taldi mjög
mikils virði að ná sem mestri
samstöðu um þær.
Bæjarstjórn samþykkti til-
lögur nefndarinnar og eru þær
nú í skoðun hjá Sjávarútvegs-
ráðuneyti og Hafrannsóknar-
EYRAVEGI 43-45
P.O. BOX 83
800 SELFOSS
SÍMI (TEL.) 99-1399
Frárennslisrör
Vatnsrör
Snjóbræðslukerfi
Raflagnarör
Hitaveiturör
Þrýstislöngur
Iðnaðarslöngur
Garðslöngur
FJOLHÆFASTA
PLASTRÖRAVERKSMIÐJA
Á ÍSLANDI
EYRAVEGI 43-45
P.O. BOX 83
800 SELFOSS
SÍMI (TEL.) 99-1399
stofnun. Ég vona að þær fái þar
skjóta afgreiðslu.
Fiskeldi
Atvinnumálanefnd hefur
mikinn áhuga á fiskeldi og hef-
ur kynnt sér ýmsa möguleika á
fiskeldi í Vestmannaeyjum.
Hún hefur aðallega þrennt i
huga:
a) Að afla sem allra bestra upp-
lýsinga á þessu sviði og
koma þeim upplýsingum til
þeirra sem áhuga kynnu að
hafa og hvetja þá til skyn-
samlegra framkvæmda í
þessari grein.
b) Að stuðla að rannsóknum og
tilraunum, sem nýjar greinar
í fiskeldi gætu byggst á. í því
sambandi eru miklar vonir
bundnar við Náttúrugripa-
safn Vestmannaeyja og ný-
stofnað útibú frá Hafrann-
sóknarstofnun. Ég veit, að
þar er bæði aðstaða og áhugi
til að verða að liði.
c) Að stuðla að sem bestu
skipulagi á aðstöðu fyrir
fiskeldi í Vestmannaeyjum,
því landrými er takmarkað
og aðstaða í sjó er einnig tak-
mörkuð, því óvíða er nægi-
legt skjól við Eyjar. Mjög er
því áríðandi að skipuleggja
alla aðstöðu sem best.
S.l. haust bauð atvinnumála-
nefnd dr. Birni Björnssyni,
fiskifræðingi, til Eyja. Telur
hann aðstæður til flotkvíaeldis
á laxi í Klettsvik vera þær bestu
á landinu. Hár og jafn sjávar-
hiti, gott skjól, hæfilegur
straumur til að hindra mengun
og nálægð við þéttbýli. Hann
telur að í Klettsvík megi með
góðu móti rækta u.þ.b. 1000
tonn af laxi á ári (samanborið
við tæplega 200 tonna fram-
leiðslu nú á landinu öllu).
Rætt var um möguleika á
seiðaeldisstöð og um strandeldi
(þrær á landi).
Björn skýrði frá tilraunum
með Iúðueldi við Grindavík og
taldi vel hugsanlegt að stunda
það í Eyjum þegar niðurstöður
þeirra tilrauna lægju fyrir.
Ræddir voru hugsanlegir mögu-
leikar á humareldi og síðast en
ekki síst um hafbeit þorsks, en
þar eru möguleikar þjóðarinnar
óhemju miklir, að mínu mati,
og hef ég oft ritað og rætt um þá
undanfarinn áratug eða svo.
Möguleikar í álarækt eru
taldir góðir í Vestmannaeyjum
og kemur þar margt til.
Lífefnatækni
Augljóst er að lífefnatækni á
eftir að ryðja sér mjög til rúms
í fiskiðnaði og reyndar mörgum
öðrum greinum íslensks at-
vinnulífs.
Annarsvegar verður beiting
lífefnatækni í fiskvinnslunni
sjálfri til aukinnar nýtingar og
aukinnar hagræðingar, sem aft-
ur leiðir af sér möguleika ís-
lensks fiskiðnaðar til að greiða
hærra verð fyrir fiskinn og
verða þannig samkeppnisfærari
en nú gagnvart erlendum fisk-
kaupmönnum. Og gerir fiskiðn-
aðinum kleift að hækka laun
þeirra sem þar vinna.
Hinsvegar verður framleiðsla
á lífefnavörum úr fiski og inn-
yflum fiska, sem vel gæti orðið
þýðingarmikil atvinnugrein.
Á þessu sviði er bráðnauð-
synlegt að fylgjast vel með því
sem gerist erlendis og efla að
mun þær tilraunir, sem nú er
unnið að hér heima, aðallega á
vegum Háskólans.
Til að fræðast um stöðu mála
í dag í þessum efnum og fram-
tíðarhorfur hefur atvinnumála-
nefnd boðið Jóni Braga Bjarna-
syni prófessor til Vestmanna-
eyja, en hann hefur manna mest
unnið að þessum málum á veg-
um Háskólans.
Hann er væntanlegur til Eyja
um næstu mánaðamót.
Ýmis önnur mál hafa að sjálf-
sögðu verið til umræðu í at-
vinnumálanefnd, t.d. almenn
iðnþróun og ferðamál, en þau
eru styttra á veg komin. Von-
andi verður hægt að skýra frá
einhverjum árangri í þeim mál-
um síðar.
Ekki þarf að taka fram, að
bæjarstjórn Vestmannaeyja
hefur í hvívetna stutt atvinnu-
málanefnd.
Engin rotvarnarefni
Ekta á Eyrarbakka er lítið en
drjúgt framleiðslufyrirtæki.
„Kartöfluflögurnar frá okkur
fara víða“, sagði Valdimar Sig-
urjónsson einn eigenda Ekta.
„5—6 manns vinna hjá okkur
og 3 bílar eru notaðir við dreif-
inguna. Samkeppni er mikil við
innflytjendur, en við erum at-
kvæðamiklir á markaðnum fyr-
ir austan fjall og á Suðurnesj-
um, og ætlum okkur stærri hlut
í Reykjavík. Verðið hjá okkur er
hagstætt. Við herjum grimmt á
Reykjavíkurmarkaðnum, t.d. i
stórmörkuðunum. Verst er, að
söluturnar á Reykjavíkursvæð-
Eindæma
gott tíðarfar
„Uppistaðan i afla okkar er
ufsi. Það er enginn þorskur
ennþá. í mörg herrans ár
hefur verið skortur á starfs-
fólki. Mörgum þykir því
vinnutíminn of langur hjá
þeim sem hér starfa. Nú
auglýsum við eftir fólki til
starfaþ sagði Ingvi í Glett-
ingi í Þorlákshöfn.
inu ganga kaupum og sölum, og
því er innheimta oft erfið. Nýir
eigendur vísa á fyrri — og við
verðum fyrir barðinu.
Ektamenn framleiða sam-
kvæmt leyfi hins þekkta Zweifel
fyrirtækis í Sviss.
„Við höfum reynt að hafa
hollustu og gæði í hávegum. Við
notum t.d. engin rotvarnarefni
— notum einungis náttúrulegar
olíur og erum með minna af
salti og kryddi en gengur og ger-
ist, og er það gert vegna hjarta-
og æðasjúkdóma.
„Samkeppnisaðstaða okkar
er erfið vegna mikils innflutn-
ings. Við þurfum að greiða 45
kr. fyrir kílóið af kartöflum sem
hráefni en erlendis fá sam-
keppnisaðilar okkar kílóið á
8—12 kr. Við greiðum sömu
gjöld og þeir sem flytja inn. Eig-
inlega er merkilegt, að við skul-
um flytja inn landbúnaðaraf-
urðir sem við gætum framleitt
algjörlega sjálf, t.d. gætum við
sinnt öllum íslandsmarkaðn-
um. Vara okkar gefur þeirri er-
lendu ekkert eftir“
„En við erum bjartsýnirþ
sagði Valdimar að lokum.
Við hin óskum Ekta-mönn-
um velfarnaðar.
% fieikutiföKjeL
^Kai^CÍLGjAFAXo^r;
O.Fl.
^ínníe
AlLgKpnAf^ ^
\'6iaÍUKjfl blAFföorU/
ae-gjími 16SQ