Tíminn - 19.07.1967, Blaðsíða 9

MIÐVIKUDAGUR 19. júlí 1967.
9
Útgefandi: FRAMSÓKNARFLOKKURINN
Framkvæmdastjóri: Kristján Benediktsson. Ritstjórar: Þórarinn
Þórarinsson (áb), Andrés Kristjánsson, Jón Helgason og (ndriði
G. Þorsteinsson. Fulltrúi ritstjórnar: Tómas Karlsson Aug-
iýsingastjóri: Steingrimur Gislason. Ritstj.skrifstofur 1 Eddu-
húsinu, simar 18300—18305. Skrifstofur: Bankastræti 7. Af-
greiðslusími 12323. Auglýsingasimi 19523. Aðrar skrifstofur,
sími 18300. Áskriftargjald kr. 105.00 á mán. innanlands — t
lausasölu kr. 7.00 eint. — Prentsmiðjan EDDA h. f.
Uppgjöf eða
annað verra
Eins og kunnugt er hefur svo skipazt um göngur
síldar og veiði síðustu ár, að veiðar og vinnsla hafa að
miklu leyti farið fram á Austfjörðum. Þar hefur að
sjálfsögðu risið upp margvísleg starfsemi til vinnslu
síldarinnai’, umsvif aukizt, bæði hjá einstaklingum, fyrir-
tækjum og bæjarfélögum og uppgripin skilað ómældum
hlut í þjóðarbúið. En þessi atvinnuvegur kallar á marg-
vísleg umsvif og þjónustu, ekki sízt hjá bæjarfélögum.
Ætla mætti, að sæmileg ríkisstjórn kappkostaði að svelta
ekki þennan arðsama búskap Austfirðinga og þjóðar-
innar allrar. Sú hefur þó orðið raunin á. Þessar atvinnu-
greinar þurfa mjög mikið rekstrarfé, en ríkisstjórnin
hefur ekki vílað fyrir sér að beita lánsfjárkreppu sinni
af fullum tökum gegn fyrirtækjum og bæjarfélögum
þarna, og blasir nú raunar við íullkomin uppgjöf ríkis-
stjórnarinnar við að veita þessum mikilvæga atvinnuvegi
starfhæfan aðbúnað, svo að yfir vofir nú beinlínis kreppa
og samdráttur. Og sé ekki um getuleysi stjórnarinnar
að ræða, verður þetta ekki kallað annað en blygðunar-
laust skemmdarverk við íslenzkan bjargræðisveg.
Austfirðingar hafa tekið á þessum vandamálum sín-
um með myndarlegum samtökum og áræði Þegar séð
var eftir áramótin, hverjum fantabrögðum ríkisvaldið
ætlaði að beita og vék sér undan að taka á vanda þeim,
sem við blasti, sneru samtök sveitarstjórna á svæðinu
sér til ríkisstjórnarinnar með ákveðnar tillögur og beiðni
um úrbætur. Þetta var í apríl. Hverri sæmilegri ríkis-
stjórn bar auðvitað að bregða skjótt við og setjast að
borði með Austfirðingum til þess að leysa vandann. En
nú er komið fram í miðjan jrli, og þá upplýsist, að
ríkisstjórnin eða fulltrúar hennar hafa ekki einu sinni
haft fyrir því að virða Austfirðinga svars, hvað þá að
nokkuð væri gert með tillögur þeirra eða úrlausn veitt.
Þegar svo var komið hlutu samtök austfirzku sveitar-
félaganna að boða til nýs fundar, og var hann haldinn
s.l. mánudag. Þau buðu á fundinn sérstaklega þeim ráð-
herrum úr ríkisstjórninni, sem mal þessi heyra undir, svo
og Seðlabankastjóra. En allir þessir aðilar hunzuðu boðið
og mátu utanfarir eða sumarleyfi meira, eftir að þeir
höfðu dregið Austfirðinga á svari í þrjá mánuði. Þetta
er vægast sagt smánarlegt athæfi. Blað sjávarútvegsmála-
ráðherrans talar og með lítilsvirðingu um fundinn og
segir að honum standi „nokkur samtök á Austurlandi“ og
afsakar neitun Eggerts með þvi, aö hann hafi fengið boðið
með svo stuttum fyrirvara. Hins vegar er alveg látið undir
höfuð leggjast að skýra frá þvi. hvaða annir það voru
sem dvöldu orminn langa.
í ályktun fundarins og umræðum voru skýr rök leidd
að því, að veruleg áföll og samdráttur vofa nú yfir, ef
ekki fást eðlilegar úrbætur á lánsfjárskortinum, og til-
lögur þær, sem lagðar eru fram eru flestar mjög jákvæð-
:ir og sjálfsagðar Austfirðingar eru og staðráðnir í því
að fylgja málinu eftir og munu vafalaust sækja stjórnina
heim, fyrst ráðherrar eru ófáanlegir áustur, nema rétt
fyrir kcsningar. Mál þetta er svo vaxið, að það er í raun
og veru prófsteinn á það, hvort ríkisstjórnin ætlar að
gefast upp við að veita íslenzkum bjargræðisvegum þann
forgangsstuðning, sem þjóðin hefur gert allt þangað til
uppgjafarstjórnin, sem kennir sig við „viðreisn“ kom
til valda.
___TIMINN_______________________________
—«i
G. L. Sulzberger:
Rússar virðast iausir í rás
í utanríkisstefnu sinni
Þeir hvetja til mínni háttar átaka, sem þeir hafa ekki tök á að fylgja
eftir í framkvæmd og þeim virSist í raun og veru kappsmál að komast
SÚ virðist tíðam raunin um
stefnu Sovétríkjanna í utan-
nkismálum, að hún sé mjög
hugvitsamlega mótuð, en hvergi
nærri svo árangursrík sem því
svarar. Énn er á ferli í Genf
gamansaga frá tímum Þjóða-
bandalagsins, og á hun að
syna fram á hugvitsemina. Sag
an er á þessa leið;
Þeir Sir John Simon, Aristide
Briand og Maxim Litvinoff
mæltu sér mót í veitingahúsi
við vatnið og ætlunin var að
ræða áreksturinn milli Búlgara
og Grikkja.
,Það er jafn ómögulegt að
fá Búlgara til að semja við
Grikki og fá kött til þess að
• éta mustarð", sagði John
Simon.
„Köttur étur mustarð ef lagt
er fast að honum og á réttan
hátt“, svaraði Litvinoff.
John Simon var með sjálfum
sér sannfærður um að Bretar
væru fróðari um dýr en allir
aðrir. Hann kallaði því á gest-
gjafann og bað um sykur og
rjóma i skál. Saman við þetta
nrærði hann svo dálitlu af
mustarði og skipaði síðan svo
fyrir, að komið væri með kött
vínsölumannsins. En kötturinn
lét ekki einu sinni hafa sig til
þess að þefa af kræsingunum.
Briand hæddist að aðförun-
um og John Simon vék sér
því að honum og sagði: „Jæja,
reynið þér þá“.
Frakkinn lagði fyrir hótel-
stjörann að láta tilreiða og
bera fram samlbland af kola,
smjöri, smásíldarhausum og
rótum, og láta svo ákveðna sósu
út á. Hann hrærði síðan must-
arði saman við þessa blöndu
méð stakri vandvirkni og lét
jafnframt svo um mælt, að
verulega góður matreiðslumað
ur gæti hulið hvaða bragð sem
væri. — En kötturinn sýndi
réttinum fulla fyrirlitningu.
„Þið eruð of háttbundnir i
aðferðum, herrar mínir“, sagði
Litvinoff. Hann tók köttinn og
klessti dálitlu af mustarði und
ir rófuna á honum. Kötturinn
emjaði, og reif sig lausan og
stökk. Hann kom niður úti í
horni á stofunni, vatt sér þar
til — og sleikti mustarðinn
burt.
GRIKKIR og Búlgarar urðu
aldrei vinir. En sá siður ríkir
enn í Kreml, að beita brögð-
um við mótun utanríkisstefnu.
Vaidhafarnir i Moskvu leyfðu
fylgiríkjum sínum að halda við
eins konar umboðsstyrjöld í
Grikklandi, þrátt fyrir fyrirheit
Staiins um að líta á það heims
norn sem brezkt áhrifasvæði.
En svo gekk hvorki né rak, og
ftússar drógu hljóðlega að sér
hendina.
Leiðtogar Sovétríkjanna
reyndu fyrst að þröngva Vest-
ur'andabúum á burt úr Berlín
og síðar að fæla þá frá með
því að aðgreina borgarhlutana
tvo Rússar hvöttu Norður-
hjá allsherjarstyrjöld.
Breshnev
Koreumenn einnig til árásar
suður á bóginn, en aðvöruðu
Kínverja síðar og féllust á að
samið yrði vopnahlé. Þeir fluttu
og eldflaugar til Kúbu til þess
að skjóta Bandaríkjamönnum
skelk í bringu, en hurfu svo
með þær á burt aftur, þegar
þeir voru varaðir alvarlega við.
LENGST í austri byrjuðu
Sovétmenn á því að hafa af
Kínverjum. Síðar hjálpuðu þeir
Mao Tse tung til þess að ná
völdunum í sínar hendur, en
studdu þó alltaf jafnframt við
bakið á aðalkeppinaut hans,
Liu Shao-shi, sem hlynntur var
Sovétríkjunum. En nú hefur
hann verið sviptur öllum, völd
um. Moskvumenn sögðu Norður
Vietnömum, að hyggilegast
væri fyrir þá að semja um frið,
en létu þeim eigi að síður í té
hergögn til þess að þeir gætu
haldið styrjöldinni áfram.
í nálægari Austurlöndum
hófust Rúsar handa með því að
komá á fót sérstöku ríki í Norð
ur-Iran, en létu það svo sigla
Kosigyn
sinn sjó. Þeir reyndu að
þ>-öngva Tyrkjum til að láta af
hendi tvö héruð og yfirráðin
yfir sundunum, en virtust svo
gleyma öllu saman
Rússar hjálpuðu einnig til
við stofnun Ísraelsríkis og
skipulögðu jafnvel vopnaflutn-
inga þangað eftir leynileguin
leiðum, en héldu eigi að síður
áíram að styðja við bakið á E
Ai-öbum. Þegar á þann stuðn- E
ing reyndi í fullri alvöru, eins I
og til dæmis nú í sumar, tóku 1
Rússar svo þann kost að líta ■
í aðra átt. S
HLIÐARHOPP Sovétmanna
í utanríkismálum hafa oft verið
ærið ílburðarmikil, s-vo sem
hleösla Berlínarmúrsins allt í
einu og flutningur eldflauga á
laun til Kúbu.En stefna stjórn
endanna í Krem) nær aldrei
tilgangi sínum þegar mest er
í borið. Þeim verður mest á-
gengt þegar þeir viðhafa eðli-
lega skynsemi. í því efni má
t.d benda á hið lofsverða fram-
tak Kosygins, þegar hann kom
á sáttafundinum milli Indverja
og Pakistana í Tashkent.
Eins og sakir standa nú er
Moskvumönnum engu minna
Kappsmál en Bandaríkjamönn-
um að komast hjá tillitslausri
eyðileggingarstyrjöld milli
kommúnista og auðvaldssinna.
Þess vegna eru stjórnarherrarn
ir í Kreml hvergi nærri reiðu-
búnir til að horfast í augu við
hugsanlegar, endanlegar afleið-
ingar af þeim áhættudilk, sem
hvatningar til minni háttar á-
tak? draga óhjákvæmilega á
eftir sér.
Aðstaða Sovétmanna er því
hvergi nærri góð til fulltingis
við skjólstæðinga sem vilja
knýja á með hin umfangs-
minni „þjóðlegu frelsistríð",
sem eru þó réttlætanleg og
æskileg samkvæmt kenning-
unni. Rússar ráða hvorki yfir
fjarlægum herbækistöðvum né
flotastyrk til þess að geta látið í
té beina, hernaðarlega aðstoð,
hvort heldur er á Kúbu, í
Kongó, Vietnam eða Egypta-
landi. Þeir hafa ekki flugvéla
móðurskip, ófullnægjandi bún
að til flutnings í lofti og á
allan hátt rninni búnað til
venjulegs styrjaldarreksturs í
fjarlægð en aðalkeppinautarn-
ir, Bandaríkjamenn.
Aðstaða Moskvumanna er
því óhjákvæmilega mjög óþægi
leg og erfið. Þeir hvetja til
staðbundinna styrjaldarátaka,
en geta svo ekki látið í té
virka aðstoð þegar til kast
anna kemur. Þeir geta naum
ast boðið aðra virka aðstoð
fram en að skjóta kjarnorku-
eldflaugum, en hjá því vilja
þeir einmitt helzt komast í
lengstu lög.
Sovézkum stjórnmálamönn-
um hefir oft tekizt að láta
FramhaJd á bls. 15.
- I