Tíminn - 17.09.1967, Blaðsíða 6

6
TfMINN
SUNNtJDAGUR 17. sept. 1967.
Þa5 er komið haust og féö kemur af fjalli. Þessi mynd var tekin viS Þjórsá í vikunni er safn þeirra Gnúpverja rann tll byggSa. 'Fjallmennimlr
lentu í óvenjulega vondu veðri aS þessu sinni á fjallinu, en þrátt fyrir alla tækni og framfarir á þessarl atómöld hefur fjallferSin lltiS breyzt,
og þar er mest treyst á þarfasta þjóninn og mannlegan mátt. (Tfmamynd Kárt)
og málofni
Loftleiðamálið
Menn bíða með nokkurri
eftirvæntingu fundar sam-
göngumálaráðherra og utan-
ríkisróðherra íslands með sam-
göngumálaráðíheiTum Norður-
landa í Kaupmannahöfn á morg
un um Loftleiðamálið svo-
nefnda. Það er ljóst, að það er
fyrst og fremst sænska ríkis
stjómin, sem er okkur andhverf
í þessu máli. Það, sem íslenzka
ríkisstjórain hefur farið fram
á fyrir hönd Loftleiða í sam-
bandi við loftferðasamning ís-
lands og SAS-ríkjanna, er al-
gert réttlætismiál um eðliieg
samskipti þjóðanna. Þegar um
það var samið í október 1964,
að Loftleiðir mættu nota DC
6 B flugvélar milli Skandinavíu
og íslands en Rolls Royce
400 milli íslands og Bandaríkj-
anna var reiknað fastlega með
að samið yrði um að Rolls
Royce fengju að lenda á Norð
urlöndum innan tveggja
ára. Nú hefur þetta mál verið
])æft og tafið og dregið á lang-
inn í hálft annað ár og má segja
að íslendingar hafi sýnt sér-
stakt langlundargeð og þolin-
mæði þvergirðingshætti ráð-
herra SAS-landanna, í þessu
máli, sem þó oft og gjama tala
fjálglega um ágæti norrænn-
ar samvinnu og mikilvægi þess
að ísland taki þátt í samstarfi
hinna norrænu frændlþjóða.
Óneitanlega virðist nú svo kom
ið í þessu máli, sem frændþjóð-
irnar séu í nánu samstarfi um
að sýna íslendingum óvild og
ókurteisi. Þessar þjóðir hafa
svo sannarlega ekki tapað í við
viptunum við íslendinga og
meira að segja hafa þær haft
drjúgar tekjur af starfsemi Loft
leiða. M. a. hefur viðhald véla
Loftleiða farið fram á Norður
löndum í áraraðir. Það skulu
ráðherrar þessara frænd- og
vinlþjóða okkar lika gera sér
Ijóst, að fjandskapur þeirra
gegn Loftleiðum verður á Is-
landi skilinn sem óvildarbragð
gegn allri íslenzku þjóðinni.
Hér er um að ræða stærsta fyr
irtæki íslendinga, fyrirtæki,
sem íslendingar eru stoltir af
að eiga, því að Loftleiðir eru
einhver áhrifaríkasta tilraun
þeirra til að skjóta fleiri stoð-
um undir of einhæft efnahags
og atvinnulíf á íslandi.
Getur valdið
jjáttaskilum
Þessi fundur norrænu ráð
herrahna á morgun er því. ör-
lagaríkur. Það kann að vera
að ýmsum þyki hér ekki um
slíkt stórmál að ræða, að ástæða
sé til stóryrða, en úrslit þess
geta þó valdið algerum þátta-
skilum í viðhorfi fslendinga til
norrænnar samvinnu og hvort
íslendingar telji sig yfirleitt
nokkuð hafa að sækja í náðar
faðm bróðurþels frændþjóð
anna.
Því skal ekki trúað fyrr en
á verður tekið, að allar fögru
ræðurnar hafi aðeins verið
innantómt orðagjálfur, og því
von, að ráðherrar frændþjóð
anna sjái sóma sinn í að unna
okkur sanngirni. Bregðist þær
vonir, hljótum við að þakka
bróðurþelið með viðeigandi
hættL
Skólamálin
Töluverðar umræður hafa
verið í sumar um skólamál og
í nýútkominni Samvinnu eru
þau mál tekin allrækilega til
umræðu. Ber þar allt að sama
brunni. Þar eru menn sammála
um að fræðslukerfið þurfi rót-
tækrar breytingar við, lagfær-
ingar og samræmingar. M. a.
skrifar Matthías Jóhannesen
ritstjóri Morgunblaðsins, þar
ágæta grein og fer þar hörðum
orðum um ólestur skólamól-
anna, og óhæfu og úrelti nú-
verandi fræðslukerfis. Kemst
hann m.a. svo að orði:
„Ég hef talað við fjölda kenn
ara og nemenda og vona, að
enginn bregði mér um ósann-
sögli, þegar ég fullyrði, að ég
hef ekki hitt einn einasta mann
sem hefur borið lof á skóla-
kerfi okkar.“
Ritstjóri Morgunblaðsins átti
hins vegar eftir að hitta slíkan
mann a.m.k. átti hann eftir að
heyra til hans. Það var leiðara-
höfundur Alþýðublaðsins sl.
fimmtudag. Hver var það? Þar
sem Benedikt Gröndal dvelst
nú erlendis, berast böndin að
ákveðnum manni, sem kann að
hafa hlaupið í skarðið, og telur
sig geta stungið niður penna til
að skfifa um skólamál. Og þessi
maður er harla ánægður með
ástand skólamálanna. Bregzt
hann hinn æfasti við gagnrýni
sem fram hafði komið í leiðara
Tímans sl. miðvikudag, þar sem
sagði, að nú væri flotið sofandi
að feigðarósi í skólamálum þjóð
arinnar — og er Tíminn sann-
arlega ekki einn um þá skoð-
un, eins og áður nefnd könn-
un Morgunblaðsritstjórnar 'ber
með sér. Höfundur Alþýðu-
blaðsleiðarans tíundar afrek
Gylfa Þ. Gíslasonar á 11 ára
menntamálaráðherraferli og
segir m.a. hvorki meira né
minna:
„ á undanförnum áratug
þefur svo að segja öll löggjöf
þjóðarinnar um einstaka skóla
eða skólastig verið endurskoð
uð eða er í endurskoðun.“
Ennfremur segir:
„Tíminn er vissulega óhepp-
inn, þegar hann tekur skólamál
in sem dæmi um „sofandahátt“
núverandi ríkisstjórnar, því að
allir, sem þekkja til, munu játa
að aldrei hafi verið aðhafzt
meira í íslenzkum skólamálum
en á undanförnum árum,“ —
Sem sagt gott.
Vettlingatök Gylfa
Sannleikurinn er hins vegar
sá, að „allir sem til þekkja,“
gera sér orðið grein fyrir þeim
sofandahætti, sem ríkt hefur í
stjóm menntamálanna síðasta
áratuginn. Og þeir eru orðnir
svo margir og biturðin yfir að-
gerðaleysinu orðin svo almenn
og mikil, að jafnvel Morgun-
blaðið treystir sér ekki lengur
að verja menntamálaráð-
herrann í ráðuneyti dr. Bjama
Benediktssonar og gengur
meira að segja svo langt, að
senda honum tóninn nú í vik-
unni m.a. með þessum orðum:
„Við teljum okkur með bezt
menntuðu þjóðum í heimi. Það
er hættulegur misskilning-
ur. Við erum að dragast aftur
úr. Æskufólk annarra landa
er að mörgu leyti betur mennt
að en okkar æska. Hér duga
engin vettlingatök. Burt með
hömlurnar á menntunarþörf ís
lenzku þjóðarinnar.“
Vonandi leiðir eitthvað gott
af þessum umræðum um skóla
málin. Þessum umræðum verð-
ur að halda áfram, þar til bú
ið er að draga vettlinginn af
ráðherranum og vonandi verð-
ur Morgunblaðsstj órinn ekki
svo mjög hlessa yfir að hafa
hitt mann, sem er ánægður með
fræðslukerfið að honum fallizt
hendur og hætti að skrifa um
skólamál, því að hann getur
gerzt liðtækur við vettlinga-
dráttinn.
Hvað líður
fiskiðnaðarskóla
Nágrannaþjóðir okkar hafa
haldið því fram og telja sig
hafa sitthvað fyrir sér í því,
að fjármagn það, sem varið er
til skólahalds og menntamála
skili meiri arði en fjárfesting í
iðnaði og atvinnufyrirtækjum
geri að meðaltali. Þar er á
þeim grundvelli staðið, að fram
farir og aukna framleiðni í
atvinnurekstrinum megi rekja
til aukinnar menntunar, og vis
indarannsókna. Þetta hlýtur að
leiða huga okkar að þvi, þegar
við ræðum íslenzk skólamál,
að meginatvinnurekstur okk-
ar er fiskveiðar og fiskiðn-
aður. Atvinnulif okkar er ein-
hæft og við þurfum að flytja
mikið inn. 90% af gjaldeyris
tekjunum koma frá fiskveið-
pm og fiskiðnaði. Auknar fram
farir í þessum greinum betri
hagnýting aflans og aukin vél-
væðing og framleiðni ættu því
að vera þyngst á metunum
varðandi það að gera þjóðar-
búskap okkar arðbærari. Hvern
ig hefur nú skólakerfið íslenzka
aðlagað sig þessum aðstæðum-
Hefur ekki verið gengið illilega
fram hjá þungamiðjunni í ís-
lenzku dvinnulífi i skólakerfi
okkar og er ekki tímabært, að
menn opni augun fyrir því og,
fari að hedEJast handa til úrbóta.
í fjögur eða fimm ár flutti
Ingvar Gfslason þingsályktun
artillögu um það á Alþingi
að settur yrði á stofn fisk-
ÍðnskólL Öll samtök útgerðar
og flskiðnaðar lýstu stuðningi
við tQlðguna. Hún náði hins
vegar ekki fram að ganga
vegna þess, að það var þing-
maður úr stjómarandstöðunni,
sem hafði flutt hana. Svo mik
ill er þroski þingheims. Loks
dröttuðust stjómarflokka-
menn til að samþykkja tfllðg-
una. Síðan hefur ekfcert af mál-
inu heyrzt.
Víða sofið á verði
Viða soflð á veri 18 pt.
Fyrir nokkrum dögum
kom tfl landsins fyrsta rann-
sóknarskipið í eigu íslend-
inga, sem eiga flest sitt undir
sjávarafla. Það er síldarleit-
arskipið Ámi Friðriksson.
Það er fyrst og fremst hinn
gífurlegi síldarafli undanfar
in ár, sem gert hefur kleift
að hafa allmikið frjálsræði í
gjaldeyrisverzluninni. Við eig
um afbragðsví'Sindamenn á
sviði fiskifræði, og þeir hafa
veitt sjávarútveginum stór
kostlega mikla þjónustu fyrst
og fremst á sviði sfldarleitar-
innar. Ekki hafði ríkisstjómm
frumkvæði af því að skapa þess
um ágætu og láglaunuðu vís-
indamönnum okkar sómasam-
lega aðstöðu, þrátt fyrir að þeir
væm búnir að margsanna svart
á hvítu, mifcilvægi starfa sinna
fyrir afkomu þjóðarbúsins. Það
voru sjómenn og útgerðarmenn
sem hrintu málinu fram
og lögðu fram féð. Nú eygj-
um við loks þann dag, að við
eignumst fullkomið hafrann-
sóknaskip, en það hefur verið
dregið í mörg ár, þótt pening-
arnir til smíði skipsins væru
til reiðu fyrir löngu. Þannig er
hinn furðulegasti sofanda
háttur á mörgum sviðum okkar
bjóðlífs, þar sem ríkisvaldið
á að hafa forystuna.
Það er skylda ráða-
Framhald á bls. 11.