Alþýðublaðið - 19.11.1987, Qupperneq 7

Fimmtudagur 19. nóvember 1987
7
UTLOND
Umsjón:
Ingibjörg
Ámadóttir
BLAÐAKÓNGURINN
Enski blaðakóngurinn Robert Maxwell, lítur á sjálfan sig sem
byggingameistara heimsveldis í blaðaheiminum og fjölmiðlaheimin
um yfirleitt.
Fundarmenn voru sannar-
lega ábúðarmiklir á svip.
Rúmlega 300 aðalritstjórar,
útgefendur, forstjórar og
framkvæmdastjórar frá blöð-
um hinna ýmsu landa innan
FIEJ stofnunarinnar voru
samankomnir á Eurobuilding-
hótelinu í Madrid. Robert
Maxwell enski blaðakóngur-
inn er i ræðustólnum, stór
og fyrirferðarmikill og ekki
laust við að gæti sjálfum-
gleði í tali og fasi hans. Af
máli hans má ráða að Blaöa-
kóngurinn hefur ekki áhuga á
blöðum sem ganga fyrir hug-
sjónum, nei, það eru bein-
harðir peningar sem skipta
máli.
Hann nýtur augljóslega
þeirrar athygli og aðdáunar
sem skin út úr augum minni
spámanna á fundinum.
Maxwell segir blaðaljós-
myndurunum að flýta sér við
myndatökur, honum liggi á
að koma boðskap sínum á
framfæri: „Upplýsingar og
fréttir eru takmarkaðar
„vörur“ í dag alveg eins og
orka (olía) var fyrir áratug eða
svo. Þá urðum við áþreifan-
lega vör við vald stóru olíu-
fyrirtækjanna. í fjölmiðla-
heiminum munum við brátt
sjá það sama gerast. 10-12
risastór fyrirtæki munu verða
allsráðandi ( heimi blaða,
útvarps og sjónvarps. Ég
reikna með að Maxwell-fjöl-
miðlafyrirtækið verði eitt af
þeirn.“
Úr salnum er beðið um
skýringu. „Það gefur auga
leið að þetta er það sem
markaðurinn krefst. Aðeins
þeir stærstu hafa fjárráð til
að fjárfesta í þeim kostnaðar-
sama útbúnaði, sem til þarf í
nútíma fjölmiðlum."
Það var og. Hvað verður þá
um minni blöðin sem blá-
fátæk reyna að vinna að hug-
sjónum og hugmyndafræði?
Maxwell upplýsti svo
fundarmenn um alla milljarð-
ana sem hann ætti ( bönkum,
það var nú eitthvaö annað en
keppinauturinn aumingja
Rupert Murdoch sem væri
„skuldum vafinn."
Maxwell hefur fengið leyfi
til aö koma á sjónvarpsstöð i
einkaeign í Frakklandi, og nú
er hann að reyna fyrir sér hjá
ríkisstjórnum Spánar og
Portúgals. Eitthvað ætlar
ríkisstjórn Spánar að verða
honum þung í taumi en hann
er öllu bjartsýnni með ríkis-
stjórn Portúgal.
Blaðakóngurinn heldur
áfram að lýsa afrekum slnum.
Hann er í þann veginn að
kaupa sex sjónvarpsrásir
tengdar gervitungli til sjón-
varpsendurvarps. Hann segir
möguleika á pöntun frá
Frakklandi, en því miður geti
þeir ekki ákveðið sig fyrr en
eftir forsetakjörið í Frakk-
landi! „Þeir eiga sko eftir að
iðrast þess,“ segir Maxwell.
Blaðakóngurinn talar fjálg-
lega um verndun höfunda-
réttar, því alltaf séu margir til-
búnir að stela efni, sem aðrir
hafa búið til.
Þetta verður meira og
meira vandamál, því hægt er
að stela sjónvarpsefni frá
gervitunglunum og endur-
sýna það. Hver á að hand-
sama þjófana?
Maxwell biður fundarmenn
að gefa til kynna með
handaiuppréttingu, hve marg-
ir þekki til stofnunar innan
Sameinuðu þjóðanna WIPO,
sem á að vinna að verndun
réttar þeirra er skapa menn-
ingarverðmæti.
Maxwell sagði: „Ef þessir
ræningjar verða ekki stöðvaðir
við iðju sína, mun Eg ekki
geta náð til þeirra höfunda,
sem Ég hefi áhuga á. Þá
minnka tekjurnar og fjárfest-
ingin borgar sig ekki.“ Á
þessum punkti lá við að
fundarmenn hefðu samúð
með sjónvarpsefnis-ræningj-
um!
Frekar peninga en
pólitík
Eftir hinn langa og rugl-
ingslega fyrirlestur Maxwell
vannst lltill tími til spurninga,
vegna þess, að „mr. Maxwell
þarf aö ná i flugvél á leið til
Portúgal, þar sem hann
stendur í áríðandi samning-
um,“ sagði fundarstjórinn
sem var enskur, Roger
Nicholson.
Maxwell upplýsti fundar-
menn um, að hann hefði í
hyggju að gefa út í Frakk-
landi, blað sem væri í svipuð-
um dúr og Daily Mirror, sem
er „flaggskip" Maxwell-sam-
steypunnar I Bretlandi. „En,“
sagði Maxwell „eftir
markaðskannanir sjáum við
að hagkvæmara er að blaðið
I Frakklaodi verði hægra
megin við miðju." Breska
blaðið Daily Mirror hefur
aftur á móti verið vinstra
megin við miðju.
Robert Maxwell er það
sem kallast „self made man.“
(Sá sem kemur sér áfram af
eigin rammleik). Hann getur
ekki státað af langri skóla-
göngu eða próftitium.
Hann fæddist árið 1923,
sonur fátæks bónda I Tékkó-
slóvakiu. Upphaflega nafn
hans er Laibi Hoch og skóla-
ganga hans var aöeins þrjú
Sagt hefur verid um enska blaöa-
kónginn Robert Maxwell, ad
hann borði dagblað í forrétt,
sjónvarpsrás í aðalrétt og gervi-
tungl í ábæti!
ár. Sem ungur maður tók
hann þátt I andspyrnuhreyf-
ingunni gegn Hitler. í fram-
haldi af þátttöku sinni I
henni, komst hann til Frakk-
lands, þar sem hann var
handtekinn. Seinna tókst
honum að flýja yfir til Eng-
lands. Hann bauð sig fram til
herþjónustu og Montgomery
veitti honum heiðursmerki
fyrir hugrekki og vasklega
framgöngu.
Eftir heimsstyrjöldina síð-
ari varð hann þekktur fyrir: að
vera skapheitur meðlimur
þingflokks Verkamanna-
flokksins, og fyrir að vera
eigandi útgáfufélagsins
Pergamon Press.
Árið 1971 virtist velgengni
hans fara þverrandi. Hann
gerði tilraun til að selja út-
gáfufyrirtækið, stóru banda-
rísku fyrirtæki en þegar þeir
höfðu gert úttekt á útgáfu-
fyrirtækinu sögöust þeir hafa
verið gabbaðir og lýstu því
yfir að Maxwell væri ekki
þeim hæfileikum búinn að
kunna að stjórna hlutafélagi.
Nokkrum árum seinna fór
velgengni Maxwell aftur að
færast upp á leið og hann
keypti útgáfuna aftur af
bandariska fyrirtækinu, fyrir
gjafverð.
Síðan hefur Maxwell geng-
ið allt I haginn. Með kaupum
á stórum prentsmiðjum og
Mirror-blaðasamsteypunni,
hefur hann ómótmælanlega
skapað sér sess, sem blaða-
kóngur, sem menn neyðast til
að viðurkenna. í hvert sinn
sem hann hefur keypt fyrir-
tæki hefur honum tekist að
auka ágóða og sýnt skipu-
lagshæfileika.
Draumur Maxwell um að
verða einn af tlu stærstu fjöl-
miðlajöfrunum er þó ekki
orðinn að veruleika ennþá,
breska blaðið The Economist
segir hann vera nr. 50 I röð-
inni.
Hann er eigandi breska
knattspyrnuliðsins Oxford,
og honum hefur tekist að
koma því úr þriðju deild upp I
fyrstu deild I breskum fót-
bolta.
Það er máliö, fyrir Maxwell
að veröa númer eitt.
(Sunnudagsbl. Det Fri Aktu-
elt)