Tíminn - 04.01.1968, Síða 8

að vera mannlegur. Hann notar
þetta til að minna manninn á að
mitt á meðal allra rafmagnsvél-
anna, hergagnaframleiðslunnar, af
borgunarfyrirkomulagsins og dag
legs klæðnaðar er hann og verð-
ur Homo sapiens. „Hvers vegna
hættum við ekki að láta sem við
séom spendýr og gerum ekki það,
sern spendýr gera?“ spyr skáidið
og leikritaböfundurinn Michael
McCiure sem skrifaði ,The Beard'
„Leikrit mitt er ekkert nýstár-
legt. Það hefði eins getað verið
skr'fað fyrir 2.000 árum“. Maður
in:i sem spendýr, kynvera en sak
laus, er viðfangsefni þeirra mál-
ara sem túlka ástalífið. Þeir nota
ncictina tii að minna á lífið sjiálft.
„Það er ekkert óhreint við það
að mála fólk nakið", segir Wynn
Chamberiain, sem er 39 ára gömul,
og fer ekkert í grafgötur með að
hún málar vini sína nakta, bros-
andi og heilsuhrausta. „Fólk gerir
mikið af því að rugla saman losta
fullri iist og nektarlist. Ég hef
aldrei talið list mína lostafulla
— írekai hið gagnstæða, ég vil
hrista við fólki, fá það til að
slaka a spennunni".
Og Robert Bosinek (31 árs),
se.n umskapar samfarir í samruna
hreinna lita og forma, bætir við:
„Ég flyt ástalífið að nýju í aldin
gaiðinn Eden. Kynlíf á ekki að
vera þessi útslitna, vélræna verzl
unarvara, sem það nú er. Ég nota
léieftið eins og ég nota uppbúið
rúm zeyni að skapa eitthvað
fagurt a báðum stöðum.
í sama anda reynir dansflokkur
nn í San Franciseo að skapa
nektaroaliett, en tilgangurinn er
að geta betur tjáð tilfinningar
sínar og að sigrast á hræðslu á-
horfcnda gagnvart mannslíkaman
urn. „Neki. er eins og hver annar
búnmt,ur“, segir foringi dans-
flokksins. „Nekt er aðeins þáttur
í nyrri aðferð til að tjá tilfinn-
ingar" Þessum augum líta flestir
listamenn á þessi mál, fólk verður
að horfast í augu við og viður-
kenna kynlíf og nakta líkami
alveg eins og aðra þætti mann-
legs líís. Þá fyrst er listamenn
lafa gerzt áhorfendur og áheyr-
endui fullþroska að þessu leyti,
geta þeir snúið sér að verðugri
viðfangsefnum. „Við þurfum
ið komast á það stig, þegar fólk
hæitir að verða hneykslað", segir
Ed Sanders, dulnefnisrithöfund-
ur og söngvari með rokkhijóm-
sveitinni The Fugs.
Terry Southern, húmoristi og
riljhdfundur, sem skrifaði kvik-
nyndahandrit að Barbarellu, álít
rr að við höfum næstum náð þessu
narki. „Ef við skrifum um hafn-
irverkamenn, getum við nú loks
ins notað þeirra eigin málfar. og
!engið skrif okkar gefin út. Það
er gott að fá því aflokið, líkt og
íins konar hreinsun. Síðan kann
ið vcia ónauðsynlegt að nota
þessi orð aftur. Það getur verið
að við gerum það, en við megum
ekki lengur til. Meðan þessi
göinlu bönn voru í gildi, fannst
okkui við verða að nota þetta
nálfar. Það íþyngdi okkur, við
urðum að losa okkur við það.“
Óhjákvæmilega naer þetta frelsi
jafnt tL sóðalegra höffunda og
listamanna, sem taka starf sitt
aivarlega. Þessi nýja hreinskilni
cann að vera ávinningur f.vrir
beztv skáldsagnahöfundana, en
hú.n hefui hins vegar dregið lé-
legu bækumar, sem milljónir
manna kaupa, enn lengra niður
í svaðið Margar metsölubækur
sru ekki annað en samansafn af
rlámi, óeðli og sóðaskap. se.n
hrugaC er upp í gróðaskyni. „Þess
ar bækui eru ekki skrifaðar, þær
eru framleiddar eftir uppskrift",
segir Bennett Cerf, aðalbókaút-
gefandi hjá Random House, sem
fyrstui gaf út Ulysses. „Þeir búa
til lista yfir hvers kyns óeðli og
dreifa þvi svo í bækurnar með
30 siðna millibili“.
— 0 —
Þeii scm framleiða þessar klám
hokmenntir afsaka sig með rök-
semdaiiæðslu alvarlegri lista-
manna, að þeir séu að brjóta fjötr
ana af smáborgaralegu þjóðfélagi
og hjálpa mönnum að verða full-
vaxnir. „Við erum að stuðla að
hcilbiigðara þjóðfélagi", segja
framleiðendur kvikmyndarinnar
„Valley of Dolls“, þar sem sagt
er frá afbrigðilegum ástarævin-
týrum frægra skemmtikrafta og
„The Exhihitioinist“, þar sem
smjalLað er á óhamingjusömu kyn
lífi smastjörnu einnar í Holly-
wood.
Maður að nafni Radley Metzger
féxkst við að reyna að gera góðar
myndii. Þessar tilraunir gáfu held
ur iítið í aðra hönd og hann var
á banmi gjaldþrots, allt þar til
hann sto±naði fyrirtækið Audubon
FiLms, sem framleiðir og dreifir
vinsælum kvikmyndum um alian
heim. Hann hefur nú þegar grætt
1,5 milljónir dollara á „Ég er
kona“. sem hann sér um dreif-
ingu á ,og mun græða meira á
sinm eifein mynd Carmen Baby,
íburðarmikilli en ómerkilegri
mynd með fáklæddu kvenfólki.
Metzger ver myndir þessar á eftir
farandi hátt: „Ef fólk á’ítur, að
það se of mikil áherzla lögð á
ástalil í myndutn þessum, hvers
vegna var þá farið að framleiða
þær?“ Metzger komst að raun um
það, eins os útgefandi tímaritsin«
Piayboy, Hugh Hefner, að það
er fjöidinn allur af fólki, sem vill
láta - æss hvatir sínar. „Hvers
vegna eru hlátur, reiði og með-
aumkun fullkomlega lögleg við-
brögð en ekki kynferðisleg
ánægja?“ spyr Hefner.
Búizt er við að upplag Playhoy
komizl i 5 milljónir eintaka á
þessu ári. Audubon skipuleggur
dýrari myndir ætlaðar enn fleiri
áfcoríendum. Kynlif, ofbeldi, mót-
orhjól og líkamsmeiðingar eru vin
sæuuslu efnisþættir Hollywood-
mynda. „Slíkar metsólubækur
og kvikmyndir eru ósmekklegar,
segii Ephrakn London, lögfræð-
ingur. „En þær eru ekki ósmekk-
legri en byggingarliist okkar,
nconijosin og bleiku plastflamingó
arnir, sem við höfum í görðunum
fyrir framan húsin okkar. Hvers
i vegna skyldu metsölubækurnar og
kvikmyndirnar vera undantekning
frá þessu almenna smekkleysi?"
Samt sem áður kemur þsssi rök
semdafærsla ekki í veg Þ'rir, að
ýmsir, þar á meðal London sjálf-
ur, hafa áhyggjur af hvaða áhrif
slikar óheilbrigðar myndir af kyn
lífi kunni að hafa á börn. Sann-
leikurinn er sá, að foreldrum
finnst þessi nýja hreinskilni ekki
fyrsl og fremst skelfileg, aðallega
ruglar hún þá í ríminu, þeir eru
knúnir til að endurskoða hlutverk
siU sem siðferðisdómarar fjöl-
skyldunnaz. Sumir foreldrar
treysta hreinlega á dómgreind
barna sinna. Móðir tveggja ung-
lingsástúikna í Atlanta segir t.d.:
„Ef eittbvað er ómerkilegt, sjá
þæ- að það er rusl“. En sumir
foreidrar eru staðráðnir i að
spyrna vio fæti, eins og t.d. Ruth
Vauxman, húsmóðir í .Chicago,
sem á fimm börn, og stóð nýlega
fyrir herferð gegn því að myndin
„Ég er kona“ væri sýnd á staðn-
um. Hún segir: „Einhver minnti
mig a ar A.dam hefði verið nak-
inn. En Adam iagði það ekki
vana sinn að dansa á tjaldinu i
bíóinu hérna í grenndinni Allt
gengur út á kynlíf og aftur kyn-
líf. Við mæður erum áhyggju-
fuuar og vitum ekki hvað gera
skaj“
— O —
Þæi eru ekki einar um þessar
áhyggjur. Hvað eftir annað hef-
ur verið rætt og frumvörp lögð
fram um ósiðlegar bækur, kvik-
myndir o.s.frv. á þingi Bandaríkj
anna. Átján manna nefnd vinnur
að því að kynna sér sölu og út-
breiðslu klámbóka, mynda sér
skoðun um hvað sé klám og leggja
frani drög að löggjöf tiþ að halda
slíku innan hóflegra takmarka.
Þessi nefnd á litlum vinsældum
að faga í Wasihington. Flestir emb
ættismenn Bandaríkjastjórnar
eru þeirrar skoðunar, að hið
aukna frjálsræði í kynferðismál-
um hafi truflandi áhrif á þjóð-
félagið, en að ríkisstjórnin ætti
samt ekki að hafa opinber af-
skiptí aí siiku, nema til komi
útbrcitt taumleysi, sem komið sé
á pað stig að það sé skaðlegt
Hlutverk ríkisstjómarinnar er
ekxi að fylgjast með því að boð-
orðanum tíu sé framfylgt, enda
eru barfir þjóðfólagsins venjulega
tu'.tugu árum á undan stjórninni.
Jafnvei voldugasti fulltrúi sið-
gæöisíjötra, kaþólska kirkjan,
berst ekki fyrir afnámi þessarar
hreuiskilni, heldur fyrir því að
skapa sveigjanlegri afstöðu innan
sinua eigin raða til þess að geta
haluið áhrifum sínum og valdi
í frjálslegra þjóðfélagi.
— 0 —
Það er alla vega ólíklegt að
kirkjan eða ríkisstjórnin geti
hindrað framgang hins frjálslynda
þjóöfélags. Orðrómur frá Evrópu
gefui tii kynna það sem koma
skai ' Bandaríkjunum. Nýlega kom
stúika' fram nakin í hbllenzka sjón
varpmu, en annað slagið huldi dag
biað nekt hennar augum áhorf-
enda. Þetta vakti alls ekki al-
menna vanþóknun. Svíar hafa ný
lega gert kvikmynd, „Ég er for-
vitiu , sem hefur verið lýst sem
innbiásinni. norrænni útgáfu af
Kama Sutra. Þar koma fyrir fjög-
ur ástaiífsatriði. Terry Soutihern
vinnui að því í Bandaríkjunum að
rannsaka, hvort unnt sé að fram-
leiðo arðvænlegar ástalífsmynd-
ir, sem hafi listrænt gildi. Og
fran.,ki leikstjórinn, Roger Vadim,
sýnir okkur ekki aðeins eigin-
konu sína, Jaine Fonda, nakta, í
myndinni Barbarella, heldur bregð
ur hann upp mynd af árinu 40.000
en þá eru engar hömlur I kjmlífi
eða sambandi við nekt, ekkert
blygðunarkennt við nakta líkami
og samfarir“.
Hugmynd Vadims um að heim
urinn vexði ein geysimikil lysti-
semdaböll. kemur eins vel til
greina og hver önnur. Og hún
vekur þá mikiivægu spurningu,
hvoi: hið nýja frelsi, og afnám
gamaila reglna, muni leiða sér
ny; kerfi siðalögmála eða hvort
í siaðinn muni aðeins koma al-
gjört þjóðfélagsiegt hömluleysi.
Sunu listamenn og gagnrýnend-
ur áiíta að frelsið muni ekki
leiöa til neins. Þetta sé aðeins
ein sveifla pendúls mannkynssög-
unnai, sem síðan muni falla til
baka. Brezki leikstjórinn Tony
Ricliardson er þessarar skoðunar.
„Afiur mun verða þjóðfélagsihylt-
ing og krafizt verður hetjuskapar,
fleiri siðalögmála og hugsjóna."
Ai'kitektinn og alheimsíhugsuð
urinin Buckminster Fuller álítur
pendúlinn þegar vera farinn að
falla til baka — ekki pendúl mann
kynssögunnar, heldur þróunarinn
ar. Fuller telur að það hlutverk
mannsins að geta afkvæmi verði
stöðugt þýðingarminna. þar sem
með hverju ári þurfi færri af-
sprengi til að tryggja viðhald teg
undaiinnar. „Á dögum barneigna,
voru hin bðnnuðu svæði líkamans
höfð falin og full fyrirheita, svo
að okkur hlakkaði til að fara að
hátta. Þegar við byrjum að sýna
líkima okkar eins og við gerum
nú, verður kynlíf hálfvegis til ama.
Erfi.t verður að greina kynin í
sundur, og kynvilla fer vaxandi,
en það veldur þvi, að barnafjöldi
minnkar. Náttúran heitir sinum
ráðstöfunum, og það gerir maður-
inn einnig ómeðvitað. Þessi þró-
un einkennist í raun og veru mjög
af kyndeifð eða kynleysi“.
Flestir hugsuðir viðurkenna þó
hvorki vald sögunnar né þróunar-
innar. og trúa því að maðurinn
sjalfui geti haft úrslitaálhrif á
hvernig íiamtíð hans verði. Þeim
virðist afnám gamalla siðareglna
ekki veia upphaf siðferðilegrar
hnignunar. heldur upphafið að leit
að nyjuir verðmætum. Ef þjóðíé-
lagið verður nautnasýkinni að
bráð, er það vegna þess að sú
leit hefur mistekizt. „Eg álít dýr-
mætf að fá að lifa í frjálsu þjóð-
féiagi, þar sem leyfilegt er að
Framhald á bis 12
Atriði úr kvikmyndinn The Penthouse.