Tíminn - 03.02.1968, Blaðsíða 4

TÍMINN
LAUGARDAGUR 3. febrúar 1968.
Frá hinum heimsþekktu tóbaksekrum
Kentucky í Amcríkit kemur þessi
úrváls tóbaksbianda
Sir Walter Raleigh...
ilmar ífnt... pakkast rétt...
bragðast bezt. Geymist 44%
lengur ferkst í handhægu
loftþéttu pokunum.
SIRWALTER
RALEIGH
VIÐGERÐ AREFNI
FYRIR SNJÓKEÐJUR
Þverbönd — Krókar — Strekkjarar, —
einnig keðjutangir.
S M Y R I L L, Laugavegi 170. Sími 12260.
EldhúsiS, sem allar
húsmœiur dreymir um
Hagkvœmni. stítfegurS
og vönduS vinna á öllu
Tilboð óskast
í nokkrar fólksbifreiðar, er verða sýndar að Grens-
ásvegi 9, miðvikudaginn 7. febrúar kl. 1—3. Til-
brðin verða opnuð í skrifs-tofu vorri kl. 5.
: ‘
Sölunefnd varnarliðseigna.
Skipuleggjum og
gerum ySur fast »
vcrStilboS.
LeitiS upplýsinga.
: J LLl. 1 1-. 1
' /* J
austanreiðina
I>eir stangast um . þjóSsagna-
ævintýri, Halldór Sigurðsson og
Hallgrimiur Jónassoin. Verra gætu
þeir gert. Þjóð.sögurnar segja sitt
og leiða men.n til rannsó'knar, en
þeg.ar sú rannsófcn sýnir saninteiík-
ann, fær þjóðsaga nýtt gildi og
kennsfce ra'nnsóknarefni; Þannig
er það með þjóðsöguna um Árna
Oddisson á ferðálagi. Ég h.ef rann-
safcað þessa sögu og leítt allan
sannleikainin í Ijós. Bkikert er eft-
ir nema draumurinn um afburða-
hest einn af mörgum, í sögunni.Um
þebta ætti ekfci að þurfa að stang-
ast, jafnvel þótt fræðilega unnin
saga gángi efcki í heilann á sum-
um Iislendingum fyrir öogmium
og dellu. Ég sannaði:
1. Mál Herluifs Daae og Odds
bisfcups eru'efcki til. Herluf Daae
reyndist efcki vera á þinginu 1618.
Hann kærði okki Odd um neitt.
Jörgen og Briðrilk feng.u alræðis-
vald á Alþingi 9. april 1618.
2. Oddur biskup braut kirikju-
sfcipanima o.g fær „tiltal“ (ikæru)
af herramönnunum Jörgen Vind
og Friðriik Friis 1618. Embætti
h.ans er í veði. Árni fer _ utan
að bjiarga föður sínum. Áikær-
andinn var Ólafur prestuir Böðv-
arsson á Torfastöðum.
3. Gu@bran.dur bisfcup féfck Lífca
„tiltal“ á sama þingi. Af hans
sendimannii ganga efcki þjóðsög-
ur, en hann fær að kjósa á miHi
þess, árið 1621, að reka miál sitt
fyrir hæstarétti eða greiða 1000
ríkisdali. Guðbrandur tók síðari
köstinn og’ Árn.i hefur þurft á
skildingium að. halda fyrir föður
sinn og hefur endurreist ernbætt-
isheiður hans m.eð peningum. Það
er allt og sumt, og þeklbt í sög-
unni af nægum dæmum. að þetta
kuinniu Danir.
4. Árni kemur út 1619 í Vopna-
fjörð, að sjálfráðu, gat verið
hindraður að komast með suður-
hafnaslkipi eða skipum, eða tekið
fyrsta skip, Vopnafjarða.rskipið í
það simn. Vopnafjörður er með
vissum hætti næsta höfn fyrir
Skálholtsfeðga. Hesturinn brúni
var keyptur í Fremri-Hlið í Vopna
firði. Það sagði mér Stefán Stef-
ánsson, greindur og fróður bóndá
í Vopnafirði. 7. maður í beinan
karllegg frá Jóni presti Ögmunds-
syni á Hofi, er þann stað tófc
1624 og var fyrr kominn þangað.
Stefán vissi ekki, hverjir þá
bjuggiu í Fremri-Hlíð, en það var
Snæbjörn, sonur Fjalla-Þórðar,
leiðsögumannis Odds bisfcups yfir
Ódáðahiraun. Þá feðga vantar ekki
góða hesta. Björm, sonnr Snæ-
bjarnar, selur Fremri-Hlíð 1656
og kalla Bustaifellsmenn Fremri-
Hlíð óðalsjörð Burstafells. Snæ-
WUBAVEBI 133 alml 117BB
ÖKUMENN!
Látið stilla í tima.
Hjólastillingar
♦Víótorstillingar
Ljósastillingar
Flpöt op örugg þjónusta.
BÍLASKOÐUN
& STILLING
Skúlagötu 32
Sími 13-100
björn átti Ragnhildi fra Busta-
felli, efcfcju Björns sýslumanns
Gunnarssonar, og var dæmdur til
að sleppa B.ustafe.M l(ii8.
5. Snæbjörm fylgir Ánna að öll-
um líkum á þingreiðarvegi, í Brú-
arsel við Matbrunnavatn. Þar er
Árni að fcvöldi, er þrjú dægur
eru til Alþingis, 28. júní. Vötn
efcki farin að vaxa að ráði, og
tvær svalar nætur gefast tM ferð-
arinm.ar,
6. Leiðia til Þingvalla þaðan
er 28Q. fcm í loftlínu, lengist senni
lega í 300 km í krófcum til hægri
og vinstri, upp og ofan. Gang-
andi maður fer 5 km á klukku-
sitund. Maður á „skj.ögt“ hesti fer
10 km á klUkkuistund. Maður á
gæðingi fer 15 km á klufckustund,
og maður á úrvals hesti fer allt
að 20 km á klufcfcustund, og ve.gur
fyrir úrvalshest skiptir ekki ,meg-
in máld. H'jartarstaða-B.le.si fór 35
km á tæpuim 2 klufcfc.ustundum og
blés eklki úr nös. Hann fór 17
km á Smjörvatnishaiði á tæpum
þrem stundarfjórðunum, þá . 16
vetra, og skipti engu um bein-
færi og blautar götur að Jökul-
dal, óg réð sjálfur ferðiuni.
7. Árni hefur 3 dægur, 36 klst.
og allt að 6 klst. hið 4. dægúir,
er hann mætir á þimgi, samtals
42 kl.uikikuis.tundir.
8. Á 10 km ferð fer Árni 300
km á 30 klufcfcusbuniduim og get-
ur hvilt í 12 stundiir á leiðinni,
Það er lítið galdraferðalag. Þetta
hefði Hjartanstaða-Blesa efckert
munað um. Ferð Árna var farin,
og hann þekkir menn og hesta
í Vopnafirði, og er kunuugur leið-
innl Ferðin er að öllu eðlileg.
En hvaða hestur er það, sem er
svona þrautreyndur og öruggs
trauists verður um ábyrgðanmiik-
ið ferðalag í vötnum. Öruggum
sögum fer af hestum á íslandi,
að þeim var kennt að stökkva
yfir garða og gryfj-ur og synda
yfiir heila fórði. Frægasta ferð á
hestum, sem ég ætla að um geti
er ferð Jóns prests Þorvaldsson-
ar, er hann fór milli messna,
morguns og kvölds, fra SkáHiolti
í Mifclabæ í Skagafirði. Var það
11. apríl 1692. Hestarnir voru úr
Núp&sveit.
Svo er búim til frægðarsaga af
Árna, engill eða hinn flytur hann
ytf.ir hatfið, en skilar honum á
fjiarlægan stað. Þá tefcur við ís-
lenzkur hestur (verulegt samgildi
í þjóðsöguim). Níð og rógur á út-
lendum manni fylgir sögunmi
(nokkurt sanngiiLdi þjóðsögu). En
þessi útl.endi maður kemur efck-
ert við brot Odds biskups á kirfcju
sfcipaninni og fcærir ekfci Odd
bisfcup. Oddur og synir, tína stórt
og smátt um Herluí Daae í herra-
mennina tál að kæra hann , , , aðr
menninga til að kæra hann, aðr-
ir kæra alla fyrir „herramönnun-
um“ svonefndu, er fyrr gat. Bjanni
Oddsson kærir Sæbjörn um að
halda B.uistafelli.
Herluf deyr 7. febrúar 1630,
hinn 24. sama mánaðar brann
allur Sfeálholtsbær, og Oddur bisik-
up dó við áramótin. Þetta er efui
í þjóðsögu. Varlega ætti að flíka
því til fraegðar, sem hér ljggur
eftir íslendinga, ug sá sem kærði
Hérluf Daae, og ruddi homum úr
vegi fyrir sjálfum sér. kemst rétt
ódauður til íslands og dó svp
Þetta er hið m'ja efná hinnar
gömlu þjóðsögu. : ■»
10.1.1968.
Benedikt Gíslason
tfrá Hotfteigi.