Alþýðublaðið - 31.10.1989, Blaðsíða 5

Þriðjudagur 31. okt. 1989
5
Sóknarmarkið aflagt?
í gær var fiskiþing sett í húsi Fiskifélagsins, Höfn viö Ing-
ólfsstræti. Að lokinni setningu þess flutti Halldór Ásgríms-
son sjávarútvegsráðherra ávarp. Því næst hélt Magnús
Gunnarsson, framkvæmdastjóri SÍF, ræðu um Evrópu-
bandalagið og íslenskan sjávarútveg og Þórður Friöjóns-
son, forstjóri Þjóðhagsstofnunar, um sjávarútveginn og
gengi krónunnar. Þá flutti Einar K. Guðfinnsson framsögu
um stjórnun fiskveiða og kynnti tilögur fjórðungsþinga.
Sagði Einar að Ijóst væri að menn fyndu fiskveiðistefnunni
ýmislegt til foráttu og eins væri greinlegur ágreiningur milli
hinna ýmsu deilda Fiskifélagsins í ýmsum málum.
Hér verða kynntar nokkrar þær
helsu hugmyndir sem fyrir þing-
inu lágu frá hinnum einstöku
deildum.
Aflamark —
sóknarmark
Vestmannaeyjadeildin lagði
fram eftirfarandi tillögu um nýtt
aflamark fyrir árið 1991:
Öllum togurum verði skipt í
flokka.
Frystitogarar, 1. flokkur
Stóru togararnir, 2. flokkur
Minni togararnir, 3. flokkur
Fiskiskip 39 metrar > að 26
metrum, 4. flokkur
Fiskiskip 25.99 metrar að 100
tonnum, 5. flokkur
Fiskiskip 99.9 tonn að 30 tonn-
um, 6. flokkur
Fiskiskip 29.9 tonn að 10 tonn-
um, 7. flokkur.
Fundinn verði út meðalafli síð-
ustu þrjú árin á viðkomandi skip
og einnig verði fundinn út meðal-
afli á sóknarmarksskip á svæði 1
og 2.
Skipum verði gefinn kostur á
áunnu aflamarki eða meðaltali
síðustu þriggja ára. Skip sem hafa
verið á aflamarki eða flust á milli
svæða fái að velja um áunnið afla-
mark eða meðal aflamark á við-
komandi svæði sem er fundið út
frá sóknarmarki.
Á það skal bent að skip sem
höfðu lélegt aflamark í upphafi
kvótalaga var gefinn kostur á að
velja um aflamark eða sóknar-
mark, var það gert meðal annars
til að gefa skipum kost á að auka
afla sinn, þar sem að misjafnlega
stóð á hjá hinum ýmsu skipum og
enginn vissi fyrirfram að þessi
þrjú ár yrðu jafn heilög og þau
hafa orðið.
Suðurlandsdeildin hafði eftirfar-
andi fram að færa um kvótakerfið:
Fjórðungsþing Sunnlendinga
leggur til að lög um stjórnun fisk-
veiða verði ótímabundin og byggt
verði á aflamarksleiðinni. Sóknar-
mark verði aflagt og hin svokall-
aða Norður-Suðurlína í kvótaút-
hlutun verði lögð niður. Þeim skip-
um sem verða við það fyrir veru-
legri aflaskerðingu vegna lélegs
aflamarks og hafa þess vegna ver-
ið á sóknarmarki, fái það bætt
með 90% af sóknarmarki síns
flokks sem aflamark.
Allt að 50% á milli ára
Fiskideild Reykjavíkur, Hafnar-
fjarðar og nágrennis vill að ein-
göngu verði veiðiheimildir bundn-
ar við aflamark:
Fiskideild Reykjavíkur, Hafnar-
fjarðar og nágrennis leggur til að
lög um stjórnun fiskveiða verði
ótímabundin og veiðiheimildir
verði alfarið bundnar við afla-
mark á hvert skip.
Við ákvörðun aflamarks þeirra
togara, sem eru í sóknarmarki
verði ekki miðað við svokaliaða
Norður-Suðurlínu og sú viðmiðun
aflögð. Skip fái að velja sér afla-
mark meðalsóknarmarkskvóta
Norður-Suðursvæðisins eða eigið
aflamark, en aflamark skips gildi á
þeim tegundum sem ekki eru í
sóknarmarki.
Þá segir og:
Framsal veiðiheimilda verði
frjálst á öllum tegundum sem
kvóti verður á.
Heimilt verði að færa allt að
50% af úthlutuðum afla einstakra
tegunda til næsta árs.
Vestlendingar vilja kvótakerfi
burt. Frá þeim lá fyrir þinginu eft-
irfarandi:
Fiskideild Snæfellsness telur að
leggja eigi niður núverandi kvóta-
kerfi sem mismunað hefur mönn-
um í sjávarútvegi og með sama
áframhaldi er fyrirsjáanleg veru-
leg byggðaröskun. Deildin bendir
á:
1. Hámarksafli hefur aldrei stað-
ist.
2. Stærð fiskiskipastólsins er kom-
in úr böndunum.
3. Sókn í smáfisk hefur aldrei ver-
ið meiri.
4. Viðmiðunarár kvótakerfisins
(81-83) voru mjög óhagstæð fyr-
ir Breiðafjarðarbáta.
5. Mismunun á milli manna og
héraða er óþoiandi.
6. Byggðalög sem áttu allt sitt
undir þorskveiðum þegar nú-
verandi kvótakerfi var sett á
hafa orðið verst úti.
Tækist ekki að leggja kvótakerfi
af lögðu Vestlendingar áherslu á
eftirfarandi:
1. Endurskoðun fari fram á síld-
veiðiheimildum til skipa við
Breiðafjörð sem hafa stundað
síldveiði áður, vegna vaxandi
útbreiðslu síldarstofna við Vest-
ur- eða Suðvesturland.
2. Fiskiþing mótmælir alfarið hug-
mynd um aukna gjaldtöku
vegna sölu veiðileyfa.
3. Núverandi úthlutun rækjukvót-
ans verði tekin til gagngerðrar
endurskoðunar.
4. Sú tilhögun sem verið hefur á
línuveiðum í nóvember, desem-
ber, janúar og febrúar verði
óbreytt.
5. Heimild til að flytja allt að 10%
af aflamarki hverrar botnfisk-
tegundar frá einu ári yfir á það
næsta, verði aukin upp í 50%.
Þetta dragi úr kvótatilfærslu og
er um leið fiskverndun.
6. Nú þegar verði afnumin heim-
ild til flutnings á varanlegum
aflakvóta frá bátum yfir á tog-
ara.
7. Ef á að bæta sóknarmarksskip-
um lélegt aflamark og auka
hlutdeild smábáta frá upphaf-
legu úthlutuninni þá er eðlilegt
að þeir aðilar sem fóru illa út úr
upphaflegu úthlutuninni og
borið hafa skarðan hlut frá
borði við sérveiðar, fái sínar
leiðréttingar líka.
Vestfirðingar
mjög ósáttir
Vestfirðingar telja sig hafa borið
skarðan hlut frá borði við úthlutun
veiðheimilda. Frá þeim lá eftirfar-
andi fyrir þinginu:
Um skerðingu á veiðiheimildum
Vestfirðinga:
49. Fjórðungsþing Fiskideild-
anna á Vestfjörðum, haldið á Isa-
firði 23. september 1989, fordæm-
ir þá útfærslu fiskveiðistefnunnar
sem leitt hefur til þeirrar skeröing-
ar sem orðið hefur á veiðiheimild-
um Vestfirðinga. Þingið fagnar
þeirri ýtarlega skýrslu sem Kristj-
án Jóakimsson vann um áhrif
kvótakerfisins á afla og aflamögu-
leika vestfirskra skipa. Skýrslan
leiðir í Ijós með óyggjandi hætti að
kvótakerfið hefur verið gríðarlega
óhagstætt vestfirskum hagsmun-
um.
Með þessari skýrslu hefur verið
sköpuð ómetanleg undirstaða til
frekari baráttu Vestfirðinga fyrir
því að ná aftur rétti sínum.
Nú er því nauðsynlegt að herða
enn baráttuna gegn því kerfi fisk-
veiðistjórnunar, sem skert hefur
lífskjör Vestfirðinga langt umfram
það sem almenn skerðing fiskafla
landsmanna hefur haft í för með
sér. Vestfirðingar eru sem aðrir
reiðubúnir að taka á sig nauðsyn-
legar byrðar, sem fylgja minnk-
andi þjóðartekjum, en hinu verð-
ur ekki unað að landshluti sem er
háðari fiskvinnslu og fiskveiðum
en nokkur annar verði látinn sæta
óeðlilegri skerðingu á tekjumögu-
leikum.
Þingið skorar á Fjórðungssam-
band Vestfirðinga og hagsmuna-
aðila að halda áfram baráttunni á
þessu sviði. Nauðsynlegt er að nú
þegar verði skipuð nefnd manna
er leiði þessa baráttu með form-
legum hætti.
Fjórðungsþing Fiskideildanna á
Vestfjörðum lýsir sig reiðubúið að
taka þátt í slíku starfi.
Um ákvörðun heildarafla til
lengri tíma:
49. Fjórðungsþing Fiskideild-
anna á Vestfjörðum, haldið á isa-
firði 23. september 1989, hvetur til
þess að á næsta ári verði strax tek-
in upp ný aðferð til að ákvarða há-
marksafla einstakra tegunda botn-
lægra fisktegunda á íslandsmið-
um. Verði þá horfið frá þeirri að-
ferð sem viðgengist hefur undan-
gengin ár og hefur haft í för með
sér óæskilegar og ónauðsynlegar
sveiflur í afla og tekjum allra
þeirra er eiga afkomu sína undir
sjávarútveginum.
Þingið ítrekar því fyrra sjónar-
mið sitt þess efnis að ákvörðun um
heildarafla verði nú tekin til lengri
tíma. Er bent á að síðasta áratug
hafi meðalafli botnlægra fiskteg-
unda verið um 670 þúsund lestir
árlega, 370 þúsund lestir af þorski
og 300 lestir af öðrum tegundum.
Því leggur þingið til að næstu
fimm árin verði leyfilegur ársafli
miðaður við þessa reynslu og ár-
lega verði leyft að veiða 320 til 380
þúsund lestir af þorski og 280 til
320 þúsund lestir af öðrum botn-
lægum fisktegundum, eftir
ástandi fiskistofnanna og jafn-
framt reynt að draga úr óæskileg-
um sveiflum.
Það er því Ijóst að þær raddir
sem vilja afnema sóknarmarkið
eru orðnar býsna háværar.
Framsal veiöiheimilda
Hagsmunaaðilar í sjávarútvegi
virðast nokkuð sammála um að
ekki beri að setja auðlindaskatt á
veiðheimilir eða selja kvótann til
útgerðaraðila. Ekki eru þó allir á
eitt sáttir um hversu frjálst kvóta-
höfum'skuli vera að framselja
kvóta sinn.