Alþýðublaðið - 18.11.1989, Blaðsíða 4

4
Laugardagur 18. nóv. 1989
IÞROTTAVIDBURÐIR FYRRITIMA
Hnefaleikaíþróttin er gömul
íþrótt víða um lönd og m.a. hafa
fundist úthöggnar myndir á
eyjunni Krít allt að 4000 ára
gamlar og bendir allt til þess að
þá þegar hafi verið til hnefa-
leikareglur. Keppt var í þess-
ari íþrótt á Olympíuleikum
Forn-Grikkja og talinn mikill
heiður að hljóta sigur í hnefa-
leikum á leikunum.
Hér á ísiandi náðu hnefaleikar
aldrei mikilli útbreiðslu, þar til
íþróttin var bönnuð með lögum af
Alþíngi íslendinga um miðjan
sjötta áratuginn. Þessi samþykkt
olli töluverðum deilum og m.a.
mótmælti ÍSÍ þessum afskiptum
löggjafans af málefnum íþrótta-
hreyfingarinnar. Þó að bannað
hafi verið að æfa og keppa í hnefa-
leikum á Islandi og jafnvel að eiga
áhöld og tæki til hnefaieikaiðkun-
ar, er ekki bannað að skrifa um
þessa íþrótt. Þessvegna ætlum við
að rifja upp nokkur atriði úr hnefa-
leikasögu okkar.
Talið er að fyrsti íslendingurinn,
sem lærir hnefaleika muni vera
Vilhelm Jakobsson, hraðritari.
Hann dvaldi í Danmörku á árum
fyrri heimsstyrjaldarinnar og lagði
m.a. stund á hnefaleika. Vilhelm
kom heim haustið 1916, fullur
áhuga fyrir þessari íþróttagrein og
tók að kenna. Flestir nemendurn-
ir voru úr Sjómannaskólanum.
Vilhelm kenndi ekki næsta vetur
á eftir, en einn nemenda hans, Ei-
ríkur S. Bech, stjórnaði æfingun-
um. Meðal nemenda voru Einar
Pálsson blikksmiður, Narfi Þórð-
arson trésmiður, Ingólfur Abra-
hams rafvirki og Sigurður
Sýndu hnefaleik 28. sept. 1926. Frá vinstri: Peter Wigelund, Sveinn G. Sveinsson, Ólafur Pálsson og Lárus Jons
son.
^ÉL \WL Í P W 1 k W%m, i 1
w Wá.,. •’ Jp: 1 I
K' ' wf WmL ' - i
i ^ M ' ^ ^ ' áJPr wkt' ^ 'Wm 1
11111 W&mM p \ ^ ? \
.-V ♦; M / - ~ ivv Æ
Örn Eiösson
skrifar
ust æfingar alveg niður hjá KR og
Armanni. Skömmu síðar var þó
stofnað Hnefaleikafélag Reykja-
víkur, þar sem Reidar Sörensen
var aðaldriffjöðrin ásamt Bjarna
Jónssyni lækni, Halldóri Björns-
syni, Þorsteini Gíslasyni, Sveini
Sveinssyni, Guðjóni Mýrdal og
Pétri Thomsen.
Stórt skref var þó fyrsta Is-
landsmeistaramótið sem haldið
var á Melavellinum 7. júní 1936 að
viðstöddu miklu fjölmenni. Kepp-
endur voru 12, 6 frá KR, 5 frá Ár-
manni og 1 úr Fram. Fyrstu
Islandsmeistararnir urðu: Flugu-
vigt: Alfreð Elíasson, Á. Léttvigt:
Hallgrímur Helgason, KR. Milli-
vigt: Sveinn Sveinsson, Á.
Léttþungavigt: Ingvar Ingvarsson,
KR., sem sigraði Oskar Þórðarson
Þegar
HNEFALEIKARNIR
komu til Islands
Þórðarson slökkviliðsmaður.
Haustið 1918 fór Eiríkur til Dan-
merkur, en 1919 eftir heimkom-
una tók hann til við kennsluna á
ný. Það voru aðallega KR-ingar og
skátar, sem nutu kennslunnar sem
fram fór í gamla barnaskólanum.
Áhuginn fór nú heldur minnkandi
og lagðist smátt og smátt niður.
Fyrstu opinberu
hnefaleikarnir_______________
Haustið 1926 hefst annað vakn-
ingatímabil hnefaleikanna hér á
iandi og nú bæði hjá Ármanni og
KR. Eiríkur Bech kenndi KR-ing-
um og færeyskur maður, Peter
Wigelund að nafni, sem hafði lært
íþróttina í Kaupmannahöfn,
kenndi hjá Ármanni. Meðal þeirra
sem æfðu hjá KR var þáverandi
forseti ÍSÍ, Benedikt G. Waage.
Bæði félögin efndu til sýninga,
Ármenningar í Iðnó 28. sept. 1926
og mun það vera í fyrsta sinn sem
hnefaleikar eru sýndir opinberlega
hér á landi. Þeir sem sýndu voru
Peter Wigelund, Sveinn G. Sveins-
son, Ólafur Pálsson og Lárus Jóns-
son. KR-ingar sýndu einnig í Iðnó
12. febrúar 1927 og meðal þeirra
sem sýndu voru Trausti
Haraldsson og Emil Pétursson.
Fyrsta hnefaleikmótið hérlend-
is fór fram í Gamla bíói 22. apríl
1928 á vegum Ármanns. Kepp-
endur voru 12, allir úr því félagi.
Hringdómari var Jóhannes
Jósefsson, en dómarar Eiríkur
Bech og Reidar Sörensen. Húsfyll-
ir var og mikill áhugi með leikj-
unum. Mótið fékk þó harða
gagnrýni í blöðunum sem þótti
hnefaleikar líkari slagsmálum en
iþrótt. Næsta opinbera mótið var
haldið 14. apríl 1929 og kepptu nú
bæði KR-ingar og Ármenningar.
Mótið fór vel fram og virtust kepp-
endur hafa tekið greinilegum
framförum. Áhorfendur voru
hinsvegar mun færri að þessu
sinni. — I sambandi við mót þetta
birtist í fyrsta sinn vinsamleg
gagnrýni í íþróttablaðinu og var
það í fyrsta sinn sem slík rödd
heyrðist. Greinarhöfundur var
Kjartan Þorvarðarson, sem kynnt
hafði sér hnefaleika erlendis og
var einn besti og áhugasamasti
stuðningsmaður hnefaleika hér á
landi.
Barist á Melavelli
Á ýmsu gekk í íþróttinni á fjórða
áratugnum en árin 1930—31 lögð-
á rothöggi. Loks varð Vilhjálmur
Guðmundsson, KR meistari í
þungavigt. Eftir þetta fyrsta ís-
landsmót dofnaði enn einu sinni
yfir íþróttinni og æfingar lögðust
að mestu leyti niður hjá KR og til-
tölulega lítil starfsemi var hjá Ár-
manni og engin mót.
í október 1939 tekur Guðmund-
ur Arason við hnefaleikakennslu
hjá Ármanni og færðist nú mikið
fjör í starfsemina hjá félaginu.
Segja má að allmikið hafi verið æft
og starfað í hnefaleikaíþróttinni,
bæði hjá Ármanni og ýmsum öðr-
um félögum, þar til Alþingi íslend-
inga veitti íþróttinni „rothögg”
með samþykkt þeirri, sem getið er
í upphaf þessa pistils.
(Heimildir: Arbók íþrótta-
manna 1946—47).
Keppendur á hnefaleikamótinu 22. april 1928. Frá vinstri, fremsta röð (sitjandi): Pétur Thomsen,
Sveinn Sveinsson og Jón Kristjánsson. Miðröð: Karl Jónsson, Guðm. Sigurðsson og Þórður
Jónsson. Aftasta röð: Guðjón Mýrdal, Ólafur Pálsson, Ólafur Ólafsson, Óskar Þórðarson, Þor-
valdur Guðmundsson og Guðm. Bjarnleifsson.
Frá Hnefaleikameistaramóti Íslands 1936. Úrslitaleikurinn i millivigt. Frá vinstri: Reidar Sören
sen (hringdómari), Sveinn Sveinsson og Halldór Björnsson.