Alþýðublaðið - 18.11.1989, Blaðsíða 9

Laugardagur 18. nóv. 1989
9
Alþingi í vikulokin
Er hugsanlegt að virðisauka-
skatturinn fari i vaskinn?
Viröisaukaskattinn (vsk) hefur boriö hæst í hinni pólit-
ísku umræðu þessarar viku. Menn eru ekki allir á eitt sáttir
um hvort hann skuli setja á meö eitt eöa tvö skattþrep. Þá
eru líka uppi mismunandi sjónarhorn um hvort fresta beri
gildistöku hans um sex mánuöi eður ei. Um síðustu helgi
samþykkti flokksstjórnarfundur Alþýöuflokksins sam-
hljóða aö skora á þingmenn flokksins að beita sér fyrir því
aö gildistöku viröisaukaskattsins yrði frestað um hálft ár.
Af því tilefni óskaði Halldór Blöndal alþingismaöur Sjálf-
stæðisflokksins úr Noröurlandskjördæmi-eystra eftir utan-
dagskrárumræðu um gildistöku viröisaukaskattsins.
Ólafur Ragnar i góðum félagsskap á Alþingi Hann vill ekki sjá að fresta gildistöku virðisaukaskattsins sem fyrir-
hugað er að taki gildi um næstu áramót.
Óeining og klofningu?
í máli Halldórs Blöndals í sam-
einudu þingi kom fram aö sam-
þykkt flokksstjórnár Alþýðu-
flokksins staðfesti óeiningu og.
klofing um málið innan ríkis-
stjórnarinnar. Auk þess hélt hann
því fram að umrædd samþykkt
væri vantraustsyfirlýsing á fjár-
málaráðherra, Ólaf Ragnar Gríms-
son. Taldi hann að það væri óhjá-
kvæmilegt að fresta gildistöku
skattsins. Næstur tók til máls fjár-
málaráðherra og ítrekaði að virð-
isaukaskatturinn tæki gildi um
næstu áramót. Sagði hann allan
undirbúning málsins samkvæmt
áætlun og því væri ástæðulaust að
vera uppi með vangaveltur um að
fresta honum.
Ekki vantraust á
fjármálaráðherra
Jón Baldvin Hannibalsson sagði
að samþykkt flokksstjórnar Al-
þýðuflokksins væri á engan hátt
vantraust á fjármálráðherra. Þó
enn hefði ekki verið tekin ákvörð-
un um ýmsa mikilvæga þætti um
framkvæmd virðisaukaskattsins
hefði hann enga ástæðu til að ætla
að ekki næðist samkomuiag um
þá hluti innan ríkisstjórnarinnar.
Annað mál væri hvenær tækni-
lega væri best að láta gildistökuna
eiga sér stað og það væri álitamál
hvenær kynning á máli sem þessu
væri fullnægjandi. Tæknilega séð
væri mun skynsamlegra að láta
gildistökuna eiga sér stað á miðju
ári þegar endurskoðerldur og
starfsfólk Skattsins hefði rýmri
tíma til að sinna leiðbeiningum og
ráðgjöf til einstaklinga og fyrir-
tækja sem á slíku þyrftu að halda.
Aðalannatími þeirra aðila væri
hins vegar upp úr áramótum.
Hann lagði áherslu á að afar mikil-
vægt væri að framkvæmdin við
upptöku vsk tækist vel og ef undir-
búningur og kynning málsins væri
það vel á vegi stödd að engin
vandkvæði væru á að gildistakan
ætti sér stað um áramót, þá væri
það af hinu góða.
Eitt þrep-Tvö þrep
A þingfundi þennan dag tjáðu
ýmsir sig um gildistöku vsk og
raunar framkvæmd hans og út-
færslu. Sigríður Lillý Baldursdóttir
Kvennalista kvað best að fresta
gildistökunni til eilífðar. Þá snérist
umræðan einnig út í það hvort
skattþrepin ættu að vera eitt eða
tvö. Stefán Valgeirsson sagðist
telja að með því að samþykkja
26% almennan vsk hefði einnig
verið samþykkt að taka upp tvö
skattþrep. Síðan hafa ýmsir ljáð
máls á því að fresta gildistöku vsk
að því tilskildu að tekin verði upp
tvö skattþrep en Alexander Stef-
ánsson telur enga ástæðu til að
fresta gildistökunni verði tekin
upp tvö þrep. Samkomulag stjórn-
arflokkanna kveður hins vegar
upp á eitt skattþrep, með milli-
færslum sem leiða af sér að á
ákveðnar tegundir matvæla, m.a.
kindakjöt og mjólk, vegi skattur-
inn ekki meira en sem svara 13%
skattlagningu. Þá kveður sam-
komunlagið á um að vsk skuli taka
gildi um í upphafi næsta árs.
Þverstæðukennt og snúið
Umræðan um vsk virðist nokk-
uð þverstæðukennd. Alþýðuflokk-
urinn hefur lagt höfuðáherslu á að
skattþrepið verði aðeins eitt því
íleiri þrep kalli á endalausar flækj-
ur. A að greiða mismunandi skatt
af sömu vöru á ákveðnu fram-
leiðsiustigi með hliðsjón af hvar
hún lendir á næsta framleiðslu-
stigi eða jafnvel því þarnæsta? Sig-
hvatur Björgvinsson hefur bent á
að það skapi ómældan vanda að
taka upp tvö þrep í vsk og útheimti
óhemju vinnu á útfærslu og fram-
kvæmdin verði erfið. Hins vegar
virðist sem ályktun flokksstjórnar
Alþýðuflokksins um frestun giidis-
töku vsk hafði reynst vatn á myllu
þeirra sem vilja taka upp tvö skatt-
þrep. Ýmsir Borgarflokks-, Al-
þýðubandalags- og Framsóknar-
menn hafa lýst sig fylgjandi tveim-
ur skattþrepum. Sjálfsagt hefur
það verið mat flokksstjórnar Al-
þýðuflokksins með sinni frestun-
arályktun að ríkisstjórnin hefði
ekki efni á að illa tækist til við upp-
töku vsk. Nú gæti hins vegar stað-
an allt eins breyst þannig að Al-
þýðuflokkurinn vildi hespa mál-
inu af til að koma í veg fyrir málið
sigli i eitt alsherjar strand.
Þlngmál vikunnar
Síðasta þingvika stóð heldur stutt yfir. Vegna fundar-
halda hjá Norðurlandaráði voru engir þingfundir frá og með
miðvikudegi. Engu aö síður voru ýmis mál lögð fram á þing-
inu og verður gerð örstutt grein fyrir þeim hér í þessum
pistli.
Frumvörp
Frumvarp til laga um eignar-
rétt íslenska rikisins að auðlindum
hafsbotnsins. Lagafrumvarpið fel-
ur i sér að íslenska rikið verði eig-
andi allra auðiinda á og í hafsbotn-
inum utan netlaga og svo langt til
hafs sem fullveldisréttur íslands
nær.
Flm. Hjörleifur Guttormsson og
fleiri Alþýðubandalagsmenn.
Þingsályktanir
Tillaga um endurskoðun á út-
reikningum þjóðhagsstærða.
Ályktunin hljóðar svo: Alþingi
ályktar að fela ríkisstjórninni að
láta endursloða grundvöll fyrir út-
reikningi þjóðhagsstærða með
hliðsjón af áhrifum framleiðslu-
starfsemi og annarra mannlegra
athafna á umhverfi og náttúruleg-
ar auðlindir.
Flm. Kristín Einarsdóttir og
fleiri Kvennalistamenn.
Tillaga um könnun á ofbeldi í
myndmiðlum. Ályktun um að fela
menntamálaráðherra að láta
kanna sérstaklega tíðni og tegund
þess pfbeldis sem sýnt er í dagskrá
Ríkissjónvarps, Stöðvar 2, í Kvik-
myndahúsum og myndabanda á
myndbandaleigum. Könnunin
skal einkum beinast að líkamlegu
og kynferðislegu ofbeldi, þar með
töldu klámi.
Flm. Guðrún Agnarsdóttir og
fleiri Kvennalistamenn.
Tillaga um íslenska heilbrigðis-
áætlun. Álykun um hvert skuli
stefna í heilbrigðismálum á íslandi
fram til ársins 2000. Tekur m.a. til
læknisþjónustu, heilsuverndar og
heilsuræktar.
Frá heilbrigðisráðherra.
Tillaga um könnun á fjölþætt-
um möguleikum Bláa lónsins við
Svartsengi. Vill láta kanna nýting-
armöguleika Bláa lónsins, einkum
með tilliti til hvernig megi nýta
lækningarmátt lónsins fyrir ís-
lendinga og útlendinga svo og að
fyrirhuguð starfsemi tengist ferða-
mannaþjónustu almennt.
Flm. Níels Árni Lund.
Fyrirspurnir
Til fjármálaráðherra um
tekju-.og eignarviðmiðun við
ákvörðun vaxtabóta. Hvers vegna
ekki hafi verið farið að fyrirmæl-
um meirihluta fjárhags- og við-
skiptanefndar neðri deildar um að
visa frumvarpi um vaxtabætur til
milliþinganefndar um húsbréfa-
mál.
Frá Danfriði Skarphéðinsdóttur.
Til heilbrigðisráðherra um
mengunarvarnir í álverinu við
Straumsvík. Hvernig er nú háttað
framkvæmd og eftirliti mengunar-
varna í álverinu í Straumsvík sam-
kvæmt samkomulagi iðnaðar-
ráðuneytis og heilbrigðisráðu-
neytis.
Frá Kristínu Einarsdóttur.
Tii félagsmálaráðherra um
fjárveitingar til sólarhringsheim-
ila þroskaheftra. Spurt er: Hverjar
hafa fjárveitingar til Skálatúns-
heimilisins, Sólborgar og Sól-
heima verið frá því að þær stofn-
anir voru settar á föst fjárlög?
Frá Hreggvið Jónssyni.
Til heilbrigðisráðherra um
fyrirhugaðar glasafrjóvganir á
Landspítalanum. 1. Hvenær er
áætlað að fyrstu glasafrjóvganir
verði framkvæmdar hér á landi og
hve langt á veg er undirbúningur
kominn? 2. Hvaða fagaðilar verða
ráðnir til starfa við Landspítalans
vegna glasafrjóvgana? 3. Má búast
við að Tryggingastofun ríkisins
hætti greiðslum til þeirra kvenna
sem kjósa að fara utan' í glasa-
frjóvgun í stað þess að þiggja hana
hér, og ef svo verður , þá hvenær?
4. Verður tilkoma glasafrjóvgana
hér á landi til þess að konur þurfi
að bera einhvern hluta af kostnaði
við meðferðina?
Frá Sigríði Lillý Baldursdóttur.
Til fjármálaráðherra um
starfskjör og réttindi starfsmanna
eftir tilflutning milli ríkis og sveit-
arfélaga. Hvernig verða starfskjör
og réttindi þeirra tryggð sem flytj-
ast milli ríkis og sveitarfélaga eftir
að lög um verkaskiptingu ríkis og
sveitarfélaga taka gildi?
Frá Guðrúnu Helgadóttur.
Til menntamálaráðherra um
hvaða hlutverki nýstofnaðri Sjáv-
arútvegsstofnun Háskóla Islands
er ætlað að þjóna.
Frá Jóhannesi Geir Sigurgeirs-
syni.
Önnur mál
Beiðni um skýrslu frá forsætis-
ráðherra um framkvæmd álykt-
ana Alþingis á síðastliðnum fimm
árum.
Frá Danfríði Skarphéðinsdóttur
og fleirum frá öllum flokkum.
Beiðni um skýrslu frá forsætis-
ráðherra um fjárfestingu erlendra
aðila í atvinnurekstri á íslandi.
Frá Hjörleifi Gottormssyni og
fleirum úr ýmsum flokkum.