Tíminn - 29.03.1968, Qupperneq 9

FÖSTUDAGUR 29. marz 1968.

Otgefandi: FRAMSÖKNARFLOKKURINN
Framkvæmdastjórl: Krlstján Benediktsson Rltstjórar: Þórarlnn
Þórarlnsson (áb) Andrés (Crtstjánsson. Jón Relgason og Indrið)
G. Þorsteinsson Fulltrúi ritstjórnar: Tómas Karlsson Ang-
lýsingastjóri: Steingrlmur Gislason Ritstj.skrifstofur t Eddu-
búslnu. símai 18300—18305 Skrifsofur: Bankastrætt 7 Af-
greiðslusimi: 12323 Auglýsingasimi 19523 Aðrar skrifstofur,
s£mi 18300. Ásikriftargjald kr 12000 á mán Innanlands — f
lausasölu kT 7 00 eint. - Prentsmiðjan EDDA b. f.
Neitun Ingólfs
Eins og skýrt var frá í Tímanum í gær, hefur stjórn
Stéttarsambands bænda, snúið sér til ríkisstjórnarinnar
og óskað eftir ýmsum fyrirgreiðslum við landbúnaðinn
sölcum þeirra erfiðleika, sem steðja að honum. Óskir
sínar um þessar fyrirgreiðslur, byggði Stéttarsambandið
á áiyktunum, sem voru samþykktar á aukafundi Stéttar-
sambandsins 7.—8. febrúar síðastl. Höfuðatriðið, sem
var farið fram á ,var það, að „bændum verði tryggt
grundvallarverð á framleiðslu yfirstandandi verðlagsárs
og á þær birgðir framleiðsluvara, sem voru til við upp-
haf þess“.
Stéttarsambandinu hefur nú borizt bréflegt svar ríkis-
stjórnarinnar eftir að fimm manna nefnd frá þvi hafði
rætt bæði við landbúnaðarráðherra og forsætisráðherra.
Bréf þetta er undirritað af Ingólfi Jónssyni. í bréfinu
segir m.a., að „ríkissjóður hafi ekki fé aflögu til þess
að verða við óskum Stéttarsambandsins“ um að bændum
verði tryggt grundvallarverðið. Þannig er hafnað þeirri
meginósk sem Stéttarsambandið bar fram.
Þá var einnig hafnað, í bréfinu, ósk Stéttarsam-
bandsins um niðurgreiðslu á áburðarverði, en það hækk-
ar stórkostlega, vegna gengisfallsins.
í tilkynningu frá Stéttarsambandinu, sem hefur verið
send blöðunum, ,segir um framangreindar niðurstöður á
þessa leið:
„Stjórn Stéttarsambands bænda hefur á fundi 25. þ.m.
rætt um þá niðurstöðu af viðræðum við ráðherrana, sem
kemur fram í bréfi landbúnaðarráðherra og þykir henni
sýnt, að framundan eru vaxandi fjárhagserfiðleikar fyrir
bændur, einkum í sambandi við óhagstætt verð á út-
flutningsvörum, sem getur leitt til beinnar verðskerð-
ingar á uppgjöri afurðanna á þessu ári“.
Með neitun ríkisstjómarinnar á ósk bænda um trygg-
ingu grundvallarverðsins, hefur skapazt mikill vandi, er
bændasamtökin verða nú að horfast í augu við, hvernig
bezt verði ráðið fram úr. En óhjákvæmilegt virðist, að
þessi neitun verði til að skerða kjör bænda.
Johnson og Novotny
Tveir forsetar hafa átt í vök að verjast að undan-
förnu, þeir Johnson forseti Bandaríkjanna og Novotny
forseti Tékkóslóvakíu. Báðir hafa sætt harðrj gagnrýni,
sem ekki verður rakin hér. Sá er hins vegar munurinn.
að Johnson hefur fyllstu aðstöðu til að verja hendur
sínar og túlka mál sitt í blöðum. útvarpi og sjónvarpi,
en Novotny verður að sætta sig við þögnina. Eftir að hann
missti yfirráðin í flokki sínum, hefur öllum áróðurs-
tækjum landsins verið beitt gegn honum og fvlgismönn-
um hans, án þess að þeir fengju minnstu aðstöðu til
málsvarnar. Sumir hafa því framið sjálfsmorð, en aðrir
flúið land. Sjálfur hefur Novotny að lokum valið þann
kost að biðjast íausnar og bera við heilsubresti.
Þrátt fyrir þessa meðferð, hafa Novotny og félagar
hans litla samúð, því að meðan þeir höfðu völdin léku
þeir andstæðinga sína á sama hátt.
Hin ólíka aðstaða þeirra Johnsons og Novotnys sýnir
Ijóslega þann reginmun, sem er á frelsi og ófrelsi. á
lýðræði og einræði. Þeim reginmun mega menn ekki
gleyma.
TÍMINN
ERLENT YFIRLIT
Övæntir atburöir geta gerzt við
forsetakjörið í Bandaríkjunum
x r\_
Kemst Robert Kennedy í Hvíta húslð sem varaforseti?
FYRIR nokkrum vikum,
benti allt til þess, að það væri
nokkurn veginn ráðið hver
yrðu forsetaefni 1 kosningun-
um í Bandaríkjunum á bom-
andi hausti. Það vay talið
næstum sjálfsagt, að Joihnson
yrði forsetaefni demókrata, en
Nixon forsetaefni repuiblikana.
Nú er þetta orðið miklu óráðn
ara, þótt því valdi óliíbar ástæð
ur. Aðstaða Johnsons hefur
stórlega veibzt vegna þess, að
Robert Kennedy hefur gefið
bost á sér sem forsetaefni og
sæbir miál sitt af miblu' kappi,
eins og er háttur þeirra Kenn
edyanna. Aðstaða Nixons hefur
hins vegar versnað vegna þess
að hann hefur ekki lengur
neinn til að keppa við í próf
kjörunum. Allir keppinautar
hans hafa dregið sig í hlé, svo
að hann fær efckd tækiflæri til
að sýna, að hann sé þeim sigur
vœnlegri. Þett'a var Nixon
nauðsynlegt til að styrkja þá
tnú, að hann gæti sigrað í
forsetakosningunum. Amerásk
blöð tala nú um það í spaugi
að hann eeti sigrað siv dauð-
an í prófkjörunum, en þá eiga
þau við, að hann getLunnið öll
prófkjörin. án þess að trúin
aukist á sigurmögúleika hans í
sjálfum forsetabosningunum.
Yfirleitt er það álit blaða
manna, að hinir ólíklegustu
hluti geti gerzt í þessu sam-
bandi, þótt Johnson og Nixon
virðist enn líklegastir til að
verða valdir sem forsetaefnd.
Það sfcapar ekki sizt óviss-
una í þessum efnum, að próf-
kjiör fara aðeins fram í lö af
50 ríkjum Bandaríkjanna. í
35 ríkjum eru fulltrúar vaidir
á flokksþingin af tiltölulega fá
mennum flokkssamtöbum. Þessi
ríki voru flest talin á bandi
Johnsons og Nixo.ns. Nú er
þetta talið vafasamars en áður,
heldur þykir líklegast að marg
ir væntanlegir Mltrúar úr þess
um ríkjum muni haliast að þeim
manni, sem þykir sigurvænleg-
astur, og það getur orðið vatn
á myllu Rockefellers og Kenne
dys, jafnvel einhvers alveg nýs
manns.
BINN af þekfctustu blaða-
mönnum Bandaríkjanna. Russ-
ell Baker, sem ritar stuttar
gréinar í léttum tón i „New
York Times“, hefur nýlega tek
ið sér íyrir hendur að sýna, að
hinir óvæntustu hluti geta
gerzt í sambandi við forseta-
bosningarnar. Hann sbrifaði um
þetta efni ianga grein (The
picking of the President Í 968).
í „Saturdiay Evening Post“
9. þ,- m. Hann rekur þar at-
burðarásina, eins og hún muni
verða, og þó öll frásögn hans
sé hreinn skáldskapur, er hún
rituð þannig, að allt það, sem
gerist, gæti skeð. Frásaga hans
er í höfuðatriðum á þessa leið:
Hjá republifcönum keppa
þeir Nixon og Romney í fyrstu
prófkjörunum. Romney tapar
og gefst upp eftir prófkjörið í
Wisconsin. Rockefeller neitar
Robert Kennedy
minningin um bróðu
meginstyrkur hans
harðlega að gefa kost á sér
og Percy fellur úr leik Hins
vegar fer Reagan á stúfana og
Nixon fær því ekki nægan
stuðning. Miklar svertingjaróst
ur verða og Lindsay borgar-
stjóri í New York vinnur
sérstaka frægð vrir frainaöngu
sína. Á flokksþinginu í Chica
go fær ekkert forsetaefnið
meirihluta í fyrstu umferðun-
um, en þeir Rockefeller og
Nixon reynast fylgissterkastir.
Goldwater á mestan þátt í því,
að Rockefeller fær ekki til-
skilið fylgi og launar hann þar
Rockefeller lambið gráa, e-n
Rockefeller vildi ekki styðja
hann í forsetakosningunum
1964. Endalokin verða þau eft-
ir mikið þóf, að Lindsay verð-
ur fyrir valinu sem forsetaefni
og Tower öldungadeildanþing-
maður frá Texas sem varafor-
setaefni.
HJÁ DEMÓKRÖTUM gengur
þetta miklu rólegra. Elftir próf
kjörið í Wisconsin kallar John
son á Robert Kennedy og skýr
ir honum frá þvi, að hann hafi
látið Dean Rusk hætta sem
utanrífcisráðherra og sfcipað
Hubert Humphrey í stað hans.
Til þess að geta gegnt embætti
utanríkisráðherra, verður
Humphrey að segja af sér sem
varaforseti. Þannig verður sæti
varaforsetaefniisins laust hjá
demókrötum. Það er vanda-
laust fyrir Johnson og Kenn-
edy að semja um það, að Kenn
edy taki þetf a sæti.
Kosningabaráttan reynist
hörð, m. a. vegna svertingja-
óeirða, sem treysta mjög að-
stöðu Wallace's, sem er þriðja
forsetaefnið. Úrslitin verða
þessi:
Lindsay fær 34.705.656 atkv.
og 266 kjörmenn.
Joh.nson fær 34.301.5111 at-
kv. og 21ð kjörmenn.
Wallace fær 5.318.020 atkv.
og 53 kjörmenn.
Ekkert forsetaefnanan hefur
því fengið meirihluta kjör-
manna og leiðir af því samkv.
stjórnarskránini, að fulltrúa-
deild þingsins verður að velja
forsetann.
FORSIETA V ALIÐ gengur
mjög illa í fu'lltrúadeildinni.
Kjörinu er þannig háttað, að
hvert hinna 50 rffcja hefur eitt
atkvæði. Það er margkosið og
að lokum standa leikar svo,
að þeir Lindsay og Johnson
hafa 25 atkvæði hvor. Þegar
dregur að því, að kjörtímabil
Johnsons renni út, án þess að
forseti hafi verið kosinn, skerst
öldungadeildin í málið, en
samkv. stjórnarskránni ber
henni að velja varaforseta und
ir slíkum kringumstæðum. Þar
gengur kjörið fljótt, því að
demókratar eru ;. meirihluta.
Robert Kenned\ er kjörinn
varaforseti með 58. atkv. en
Tower fær 40.
í framhaldi af þessu vinnur
Robert Kennedy embættiseið
sinn sem varaforseti og tekur
við forsetastörfum til bráða-
birgða eða þangað til fulltrúa
deildin hefur valið forseta.
Bráðlega eftir að Kennedy er
tekinn við forsetastörfum, ósk-
ar Johnson -eftir áríðandi sam
tali við hann. Erindi Johnson
er það að Humohre\ sé bú-
inn að komast að raun um, að
hægt sé að breyta atkvæði
Minnesota við forsetakjör í full
trúadeildinni og tryggja John-
son þannig 26 atfcv. Til þess
þurfi ekki annað en að auka
landbúnaðarstyrkina um eina
biij. dollara. Kennedy svarar
Johnson þvi, að hann sé þegar
búinn að hafna þessu, _ og
jafnframt muni hann leggja til
við fulltrúadeildina. að hún
fresti tilraunum sínum tl að
Framliald é bls. 15