Alþýðublaðið - 21.03.1990, Blaðsíða 2

2
Miðvikudagur 21. mars 1990
rtHBIir.lMilli
Ármúli 36 Sími 681866
Útgefandi:
Framkvæmdastjóri:
Ritstjórar:
Fréttastjóri:
Auglýsingastjóri:
Dreifingarstjóri:
Setning og umbrot:
Prentun:
Blað hf.
Flákon Hákonarson
Ingólfur Margeirsson
Jón Birgir Pétursson
Hinrik Gunnar Hilmarsson
Sigurður Jónsson
Leturval, Ármúla 36
Blaðaprent hf.
Áskriftarsíminn er 681866
Áskriftargjald 1000 kr. á mánuði innanlands. í lausasölu 75 kr. eintakið.
ENDURSAMEINING
ÞÝSKALANDS OG
VARNARMÁL EVRÓPU
r
Urslit fyrstu lýðræðislegu þingkosninganna í Austur-Þýska-
landi er mikill ósigur fyrir kommúnista, hinn ríkjandi einræðis-
flokk í landinu frá stríðslokum. Þessar niðurstöður koma engum
á óvart. Hið kommúníska kerfi er hrunið um víða veröld. Þau ríki
sem enn stunda kommúnískt einræði í nafni öreiganna einangr-
ast æ meir og aðeins spurning um tíma hvenær fólkið í landinu
rís upp gegn valdhöfunum.
Aðstæðurnar í Austur-Þýskalandi eru sérstakar og hafa niður-
stöður þingkosninganna dregið mjög dám af þeim. Þannig hefur
Helmut Kohl kanslari Vestur-Þýskalands og formaður Kristilegra
demókrata leikið stórt hlutverk í þingkosningum Austur-Þjóð-
verja. Stórsigur Kristilegra demókrata í Austur-Þýskalandi bygg-
ist fyrst og fremst á afskiptum Kohls af kosningabaráttunni og
loforðum kanslarans um meiri velferð og lífsgæði Austur-Þjóð-
verja ef til sameiningar þýsku ríkjanna kæmi. Yfirlýsingar Kohls
varðandi peningamál þegna Austur-Þýskalands hafa einnig haft
sitt að segja. Kosningarnar snerust í raun um peninga og gjald-
eyri. Þess vegna er það ekki fráleit skýring erlendra fréttamanna
að í raun hafi Helmut Kohl unnið þingkosningarnar í Aust-
ur-Þýskalandi.
Jafnaðarmenn í Austur-Þýskalandi undir forystu Ibrahim
Böhme, hafa hafnað boði um setu í ríkisstjórn bandalags hægri
flokka, sigurvegara kosninganna. Jafnaðarmenn hlutu ekki þá
kosningu sem þeir höfðu gert sér vonir um. Almennt var talið að
þeir yrðu sigurvegarar kosninganna. Spurning er nú hvort banda-
lag hægri manna nái samstöðu við bandalag Frjálsra demókrata
um stjórnarmyndun. Meginverkefni hinnarnýju stjórnar Austur-
Þýskalands er að undirbúa sameininguna við Vestur-Þýskaland.
Þar vegur þyngst að gera þær breytingar á stjórnarskránni sem
nauðsynlegar eru til að flýta fyrir sameiningu þýsku ríkjanna.
Fyrst hefst þó væntanlega undirbúningur að samræmingu gjald-
miðla ríkjanna og tengingu efnahagslífs Austur-Þjóðverja við
Vestur-Þýskalands.
Urslit þingkosninganna í Austur-Þýskalandi setja enn meiri
þrýsting á að hraða endursameiningu Þýskalands. Um leið vakna
ýmsar spurningar varðandi varnar- og öryggismál ríkjanna og
Evrópu í heild. Sovétríkin hafa þegar sent þau boð til Aust-
ur-Þjóðverja að fara sér hægt í þessum efnum og ítrekað þá af-
stöðu Sovétmanna að sameinað Þýskaland verði ekki aðili að
Atlantshafsbandalaginu. Hins vegar er vandséð hvernig samein-
að Þýskaland ætti að standa utan við Atlantshafsbandalagið.
Vestur-Þýskaland er einn mikilvægasti aðili í N ATO og það myndi
skapa mikla upplausn og óöryggi hjá öðrum aðildarlöndum
NATO ef Vestur-Þjóðverjar gengju úr Atlantshafsbandalaginu
við endursameiningu Þýskalands. Eðlilegast verður að telja að
endursameinað Þýskaland verði aðili í Atlantshafsbandalaginu.
Það er hins vegar álitamál síðari tíma hvort leysa eigi upp hernað-
arbandalögin í austri og vestri. En meðan umbótastefna Gorbat-
sjovs stendur ekki traustari fótum en raun ber vitni og herir Var-
sjárbandalagsins eru enn í Austur-Evrópu, er vörnum og öryggis-
málum Vestur-Evrópu best varið á þann veg að sameinað Þýska-
land verði aðili að Atlantshafsbandalaginu.
Pótt umbótastefna Gorbatsjovs hafi lagt drög að nýrri Evrópu
og nýjum heimi, eins og sannaðist best í fyrstu þingkosningum
Austur-Þýskalands, skulum við vera þess vitandi að háskaleg
boð berast frá heræfingum Sovétmanna við landamæri Lithá-
ens, þess lýðveldis Sovétríkjanna sem fyrst varð til þess að reyna
á loforð umbótastefnunnar og lýsa yfir fullveldi og sjálfstæði
landsins. Viðbrögð og hótanir Moskvu við þeirri yfirlýsingu lithá-
enska þingsins sýna og sanna, að enn er allra veðra von frá Sov-
étríkjunum.
ONNUR SJONARMID
SIGURJÓN félagi Pétursson var
ekki spor hrifinn af Nýjum vettvangi
í Þjóðviljagrein í gær. Sigurjón segir
nefnileg að í hið eina skipti sem
flokkarnir hafi boðið fram með sínu
lagi, þá hafi Reykjavík fallið úr
höndum íhaldsins.
Sigurjón kallar Nýjan vettvang
Flokkinn með stóru effi. Sigurjón
segir að enn einu sinni sé búið að
stofna flokkinn sem sameina eigi
alla vinstri menn. (Stofendur Nýs
vettvangs eru eflaust ósammáia Sig-
urjóni — því meiningin var að stofna
Nýjan vettvang sem svar við flokks-
ræði, en það er önnur saga.)
Sigurjón segir svo:
„Nýr vettvangur ætlar að vera
lýðræðislegri en allir aðrir og
viðhafa opið prófkjör til að velja
frambjóðendur sína. Þrátt fyrir
það er talað um það upphátt að í
fyrsta sæti listans verði Ólína
Þorvarðardóttir, í öðru sæti
Bjarni P. Magnússon og í þriðja
sæti verði Kristín Á. Ólafsdóttir.
Það var einhvern tíma haft eft-
ir einræðisherra úti í heimi að
kosningarnar skiptu engu máli,
það sem skipti máli væri að
vinna talninguna. Ósjálfrátt
dettur manni í hug að forysta
Nýs vettvangs telji sig geta haft
gott vald á talningunni úr því að
sætum hefur þegar verið raðað.
Verði niðurstaða talningarinn-
ar í prófkjörinu sú sem nú er al-
talað að verði, þá er vandséð
hvað nýtt er við svipmót listans
ef frá er talið efsta sætið. Verður
nýr Bjarni P. í öðru sæti og verð-
ur ný Kristín Á. í hinu þriðja?
Flest bendir til þess að það
eina nýja við þetta framboð sé
nafnið."
Á þessum orðum Sigurjóns er að
skilja, að Nýr vettvangur sé bara
plat.
HINS vegar kemur í Ijós, þegar
grein Sigurjóns er áfram lesin, hvað
ergir oddvita allaballa í borgarstjórn
allra mest: Birting er að ganga úr
stuðningsliði Alþýðubandalagsins
og yfir í Nýjan vettvang:
Sigurjón: Þaö er betra að losna við Birtingu en að standa í brösóttri sam-
búð við þetta óhlýðna flokksfólk.
„Á stofnfundi Flokksins mátti
sjá mörg kunnugleg andlit fyrir
okkur Alþýðubandalagsmenn,
forysta Birtings, félags sem kall-
ar sig Alþýðubandalagsfélag
virðist næstum í heilu lagi hafa
gengið til liðs við nýja flokkinn.
Það er auðvitað alvarlegur
hlutur þegar klofningur verður í
hópi samherja, en þegar fólk á
ekki lengur pólitíska samleið þá
er það aldrei farsælt til lengdar
að reyna að starfa saman í einum
flokki sem logar þá I illdeilum og
óánægju eins og við höfum feng-
ið að reyna í Alþýðubandalags-
félaginu í Reykjavík á síðustu
misserum.
Hreinn aðskilnaður er oft
betri kostur en brösótt sambúð."
lll eru örlög allaballa í Reykjavík:
Þeir hafa þurft að hlusta á aðrar
skoðanir í eigin röðum en þær sem
forystan segir flokksmönnum að
hafa. Þreytandi þetta lýðræði. Og
eins og Sigurjón skrifar: Best er að
losna við þetta hyski svo línan megi
áfram verða bein og óröskuð.
Eða eins og Sigurjón segir orðrétt:
Hreinn aðskilnaður er oft betri en
brösótt sambúð.
Spurningin er bara hvort allaball-
ar séu ánægðir með aðskilnað
flokksins við kjósendur?
Einn með kaffinu
Eiginkonan kemur heim og sér
að maðurinn er að pakka niður
í ferðatösku.
— Hvert ertu að fara? spyr kon-
an.
— Til Tahiti, mér sagt að mað-
ur fái þúsund kall í hvert skipti
sem maður kyssir innfæddar
konur! svaraði maðurinn.
Konan fer að pakka einnig.
— Hvers vegna ert þú að pakka
niður? spyr maðurinn.
— Mig langar til að sjá hvernig
þú ætlar að framfleyta þér á
fimm þúsund kalli á ári! svaraði
konan.
DAGATAL
Vorid er komid
(eða þjóðarsálin býr í útvarpinu)
Vorið er komið.
Það stendur alla vega í dagatal-
inu mínu að vorjafndægur séu haf-
in.
Vorið er komið.
Það kom með öflugum jarð-
skjálftakippi. Þetta var enginn
gervikippur eða Laugavegar-
skjálfti, heldur ekta Krýsuvíkur-
kippur sem sló meira að segja
kjaftaglaðasta ráðherra ríkis-
stjórnarinnar, sjálfan fjármálaráð-
herrann, út af laginu í útvarpsupp-
töku.
Vorið er komið. Það kom með
mínus fjórum gráðum, bruna-
gaddi og ofankomu. Bílar festust,
menn urðu næstum því úti og ekki
var fært úr miðbæ Reykjavíkur
upp í Breiðholt og öfugt.
Hafnarfjarðarleiðin lokaðist.
Menn komust 'ekki einu sinni til
Kópavogs. Hvað þá til Garðabæj-
ar.
Vorið er komið.
Allar sumarferðir munu upp-
seldar. Fólk vill komast af landi
brott, frá íslenska vorinu og í sól-
ina. Frá íslenska sumrinu og í hlýj-
una.
Vorið er komið en ekkert hefur
heyrst í lóunni. Hins vegar hefur
sést til rjúpna. Þær eru enn í vetr-
arham. Isbirnir ganga eflaust laus-
ir á hafísnum fyrir utan strendur
landsins.
Vorið er komið.
Alþýðubandalagið er að leysast
upp. Það verða sennilega einu vor-
leysingarnar í ár. Þeir ná ekki einu
sinni að manna forvalið sitt í
Reykjavík. Sigurjón býður sig ein-
an fram. Ég spyr nú bara: Hvaða
máli skiptir það þótt enginn vilji
bjóða sig fram til forvals í Alþýðu-
bandalaginu nema Sigurjón, eða
hvort Sigurjón verði kosinn efsti
maður eftir að skipulögðu forvali
lýkur?
Sigurjón er jú Sigurjón eftir sem
áður.
Vorið er komið.
Endurnar á Tjörninni hokra
undir sementskumbaldanum sem
rís æ hærra og þenur sig æ víðar
með hverjum degi. Ráðhúsið er
líkt og risavaxinn ljótur andarungi
sem kemur úr skel sinni; grár, ran-
geygður og á súluhækjum. Ljóti
andarunginn í sögu H. C. Ander-
sens varð fallegur svanur að lok-
um. Skyldi ráðhúsið verða svanur
þegar sagan er öll? Eða verður
ráðhúsið áfram ofvaxinn, ljótur
andarungi?
Vorið er komið.
Hlustendur eru hvattir sem aldr-
ei fyrr að hringja í Þjóðarsálina og
segja álit sitt á málunum. Ég hef
verið að velta því fyrir mér hvers
vegna þjóðarsálin búi í útvarps-
stöð. Ég hélt að þjóðarsálin væri
miklu fallegri, breiðari og um-
burðarlyndari en þeir einstakling-
ar sem hringja í Þjóðarsálina í út-
varpinu og skammast og láta öll-
um illum látum. Reyndar hringir
stundum kurteist fólk en þá æsa
míkrafónfasistarnir viðmælendur
sína svo upp, að þeir verða að lok-
um sú þjóðarsál sem útvarps-
mennirnir vilja að þjóðarsálin sé.
Upp, upp mín þjóðarsál og allt
mitt ógeð.