Alþýðublaðið - 21.03.1990, Blaðsíða 8

ALÞÝÐUBLAÐIÐ
PRESSAN
FAX 82019
ÆIMDIIBLABIB
Miövikudagur 21. mars 1990
ALÞÝÐUBLAÐIÐ
RITSTJÓRN
D
681866-83320
Bann Verðlagsráös við hækkun útseldrar vinnu olli 0,5% lækkun byggingarvisitölunnar í mars.
Vísitölur í mars:
Handbremsan virkar
Launavísitala mœlir meiri hœkkun en framfœrsluvísitala.
Byggingarvísitala lœkkar vegna aögeröa stjórnvalda.
Vísitðlurnar eru farn-
ar að hægja á sér eftir að
tekið var í handbrems-
una þegar kjarasamn-
ingarnir voru gerðir.
Byggingarvísitalan
lækkaði beinlínis milli
mánaða og það gerðist
að hluta til vegna beinna
aðgerða verðlagsráðs
sem lagði bann við
hækkunum útseldrar
vinnu fyrir mánuði.
Launavísitala mælist nú
hafa bækkað meira en
framfærsluvísitala.
Byggingarvísitaian iækk-
aði um hálft prósent milli
mánaðanna febrúar og
mars eftir að hafa hækkað
töluvert rösklega næstu tvo
mánuði á undan. Raunar
svo rösklega að þrátt fyrir
þessa lækkun nú, bendir
samanlögð hækkun síð-
ustu þriggja mánaða til
21% verðbólgu á árinu.
Engu að síður eru þær
töiur sem nú berast frá Hag-
stofunni í ailgóðu samræmi
við það sem gert var ráð
fyrir við undirritun kjara-
samninganna. Samkvæmt
forsendum samninganna
eiga þær hækkanir sem þá
var vitað um að vera að
mestu komnar fram.
Að því er byggingarvísi-
tölunni viðvíkur, þá stafar
lækkun hennar nú fyrst og
fremst af hörðum aðgerð-
um stjórnvalda. Verðiags-
ráð ákvað 22. febrúar að
banna hækkanir á útseldri
vinnu iðnaðarmanna og
verkamanna frá því sem
var um áramót. Einhverjar
taxtahækkanir höfðu hins
vegar tekið gildi um þetta
leyti og þá taxta neyddust
menn til að lækka aftur.
Önnur ástæða fyrir lækkun
byggingarvísitölunnar er
fóigin í kostnaðarlækkun-
um við upptöku virðisauka-
skattsins. Þessar lækkanir
ná þó ekki að birtast að
fullu í byggingarvísitölunni
því ýmsir liðir hennar
hækka nokkuð á móti.
Framfærsiuvísitalan
hækkaði um 0,8% milli
mánaðanna febrúar og
mars en launavísitalan
hækkaði hins vegar um
1,2%. Lánskjaravísitalan
sem er samsett úr þessum
þremur vísitölum hækkaði
því um hálft prósent milli
mánaða. Lífskjörin í iand-
inu ættu samkvæmt þessu
að hafa lagast litilsháttar
við launahækkunina sem
stór hiuti launþega fékk 1.
febrúar og mælist nú inn í
launavísitöluna.
Launavísitalan mælir
meðalhækkun launa mið-
að við svokailað fast vinnu-
framlag. Hagstofan reiknar
þessa vísitölu og útreikn-
ingarnir eru byggðir á upp-
lýsingum víða af launa-
markaði. Samkvæmt upp-
lýsingum frá Hagstofunni
er allgreiður aðgangur að
upplýsingum um laun inn-
an opinbera geirans og
stórs hluta verkafólks
þannig að Hagstofumenn
telja sig byggja útreikninga
sína á greinargóðum upp-
lýsingum um drjúgan
meirihluta markaðarins.
Næsta launahækkun
samkvæmt almennu kjara-
samningunum er ekki fyrr
en í júní. Jafnvel þótt vísi-
tölur hækki hóflega á
næstu mánuðum virðist
ljóst að launin muni eitt-
hvað dragast aftur úr á
þessum tíma. í samningun-
um er hins vegar ákvæði
sem opna möguleika fyrir
meiri launahækkunum ef
verðbólgan helst ekki inn-
an þeirra marka sem gert
var ráð fyrir. Launanefnd
samningsaðila tekur slíkar
ákvarðanir og á þessu
samningstímabili kemur
hún saman í fyrsta sinn í
maí.
Húsaleiga hefur verið
óbreytt síðan um áramót en
hækkar nú um næstu mán-
aðamót um 1,8% sam-
kvæmt útreikningum Hag-
stofunnar.
Margir knattspyrnuunn-
endur hér á landi muna
eftir sovéska markverðin-
um Lev Jashin, sem hér
lék í eina tíð og var þekkt-
ur um allan heim fyrir
snilli sína. Eftir að ferli
Jashins sem knattspyrnu-
kappa lauk, hefur verið
hljótt um hann. Fyrir
nokkrum árum missti
Jashin annan fótinn í
slysi. Það kom honum því
í góðar þarfir á dögunum,
þegar hann fékk glænýj-
an Mazda-bíl í 60 ára af-
mælisgjöf frá japönsku
bílaverksmiðjunum.
Greinilega minnast hans
margir með hlýju. Á
myndinni er Lev Jashin í
nýja bílnum.
★
Jón Kristinsson fyrrum
hárskerameistari á Akur-
eyri, faðir leikaranna
Arnars og Helgu, var
lengi í fréttum vegna
málshöfðunar hans fyrir
Mannréttindadómstóli
Evrópu. Mál þetta átti eft-
ir að breyta ýmsu í réttar-
kerfi okkar, þannig að nú
eiga menn ekki lengur á
hættu að vera yfirheyrðir
af lögreglufulltrúa og
dæmdir af sama manni.
Meint umferðarlagabrot
Jóns á Akureyri átti því
eftir að velta þungu hlassi
í dómsmálakerfi okkar.
Nú hefur Mannréttinda-
dómstóllinn sent út dóm-
inn til fjölmiðla víða um
lönd, en hann féil í des-
ember s.l.. Áður en til
dóms kom hafði náðst
samkomulag milli yfir-
valda og Jóns, og laga-
breytingar verið gerðar.
★
Fjölbrautaskólanemar í
Breiðholti gengu rösk-
lega til verks á dögunum
á mannfagnaði í skólan-
um. Skólastjórinn, Kristín
flrnalds, viðurkenndi í
DV um helgina að þurft
hefði að vísa nemendum
heim vegna drykkjuskap-
ar, — þeir munu hafa ver-
ið tólf talsins. Einhverjir
hinna ölvuðu nemenda
munu hafa brotist inn í
greiðasölu í kjallara skól-
ans og nánast hámað í sig
lagerinn af gosi og sæl-
gæti.